Heimilistíminn - 12.06.1975, Side 27

Satúrnus með hringa sína og niu tungl er fegursta reikistjarnan i sólkerfi okkar. Þegar
Pioneer 11 fer framhjá honum i september 1979, eftir hálfs sjöunda árs ferðalag, munu
fást lausnir á ýmsum gátum um þennan risa.
verða aldrei fyrir áhrifum af hitageislum
sólarinnar og þess vegna er óvenju kalt
þar. Sérfræðingar telja sig geta fundið al-
kulshitastigið. Rannsókn efnafræðilegra
viðbragða er erfið i rannsóknarstofum á
jörðinni við svo lágt hitastig. I rannsókn-
arstofum i þessum gigum munu sérfræð-
ingar geta athugað hvað gerist, þegar hit-
inn nær alkulsstiginu, þar sem hreyfingar
sameindanna stöðvast nær þvi, raf-
magnseiginleikar efna breyta sér og sam-
band efnis og orku fær nýja þýðingu.
Landbúnaður á tunglinu.
Hvernig verður lifinu háttað á þessum
útvarðarstöðvum? Það verður að minnsta
kosti nauðsynlegt að viðhalda náttúrunni
og auðlindunum. Þarna mun eyðslusemi
geta haft alvarlegar afleiðingar. Mikil-
vægust eru auðvitað þau efni, sem ekki
fyrirfinnast á tunglinu, vatn, sem vill svo
til að mest er af i alheiminum, er ekki til á
tunglinu og heldur ekki kolefni. Þarna er
sam sagt ekki vatn, enginn matur, engar
oliur og enginn gróður. En i mörgum fjöll-
um á tunglinu er súrefni og það er hægt að
vinna.
Gervimatur er ekki nægileg fæða til
lengdar. Tunglbúarnir munu sakna bæði
„almennilegrar” fæðu og einhverra
blóma, þegar fram i sækir. Þess vegna
verður stundaður landbúnaður á tunglinu,
neðanjarðar i gervibirtu. t slikum vaxtar-
skálum verður hita og raka haldið í vissu
marki. Þar má rækta pottablóm i tungl-
jarðvegi, en hins vegar mun verða of
kostnaðarsamt að hafa húsdýr.
011 nýlendan mun ganga fyrir raf-
magni, Risastórir sólorkuofnar munu
breyta sólarljósinu i orku og rafhlöður
verða hlaðnar til að knýja ofnana á löng-
um, köldum tunglnóttunum.
Fyrsti maöurinn, sem steig fæti á tungliö,
Neil Armstrong, er nú prófessor i geim-
feröatækni viö háskólann i Cineinnati.
Nú ógnar offjölgun mannkyns jörðinni
og margir virðast þeirrar skoðunar, að
stofnun nýlendna á tunglinu og öðrum
hnöttum geti leyst þann vanda. En það
verður hvorki á þessari öld né næstu, sem
tekst að smiða svo þróaðar eldflaugar og
geimskip að þau geti flutt margt fólk og
farangur. Samt sem áður geta fyrstu
tunglbúarnir gefið okkur ö'rlitla von um að
við munum lifa af. Jörðin okkar litla er
ekki lengur fangelsi, sem heldur i okkur,
þar til við tortfmum okkur sjálf.
Ennþá tilheyrir þetta framtiðinni. En
það gerir lika það sem verður til að út-
rýma lifinu á jörðinni. Geimsérfræðingar
eru alltaf að hugsa um þessar hamfarir,
þær geta orðið fyrir tilverknað mannanna
sjálfra eða af völdum náttúrunnar. Ef til
vill geta þá nýlendur á tunglinu eða öðr-
um hnöttum bjargað mannkyninu frá
algjörri tortimingu.
Freistandi takmark eftir 50
ár.
Arið 2025 verða nýlendur utan jarðar-
innar aðeins á tunglinu. En þá mun mað-
Vitneskja sú, sem menn hafa komiö frá tunglinu, er mikils viröi fyrir nýlendubúana i
framtiöin ni.
27