NT - 03.05.1984, Blaðsíða 11

En hann kom víðar við sögu
félagsins. Hann lét sér mjög
annt um skógarreit þess við
hliðina á Þinghúsinu. Girti hann
að nýju og smíðaði fallegt hlið
sem var sveitarprýði.
Gjaldkeri og reikningshaldari
Einarsstaðakirkju var Pétur í
mörg ár. Hann fór bæja á milli
og sótti sóknargjöldin heim til
manna nógu snemma til þess að
geta lokið reikningum kirkjunn-
ar og skilað þeim á tilskyldum
tíma. Vantaði eitthvað upp á að
innheimtu væri lokið, greiddi
hann það úr sínum vasa í
bráðina. Hann vann einnig
mjög mikið að viðhaldi kirkju-
garðsins og hirðingu.
Árum saman vann Pétur hjá
Húsmæðraskóla Þingeyinga á
Laugum að viðhaldi og endur-
nýjun gamalla girðinga um
skrúðgarð skólans og reisti nýj-
ar umhverfis allt land hans.
Hann gróðursetti fjölda trjá-
plantna í skjólbelti og annaðist
snyrtingu skrúðgarðsins og
plöntun nýgræðings einnig þar.
ÖII þau störf Péturs Sigur-
geirssonar sem talin hafa verið
hér að framan sem og þau er
ekki hafa verið nefnd, vann
hann af þeirri snyrtimennsku,
vandvirkni og fórnfýsi sem hon-
um var svo ríkt í blóð borið, og
skeytti lítið og oft ekkert um
hvaða laun hann bar úr býtum.
Þótt prúðmennska og hóg-
værð í viðmóti væru mest áber-
andi einkenni Péturs Sigurgeirs-
sonar, var hann þó enganvegin
geðlítill maður. Hann gat
brugðist við af skapríki og hlífð-
ist þá ekki. En það var sjaldgæft
og leið skjótt hjá.
Öllum sem kynntust honum
þótti vænt um hann.
Síðustu ár ævi sinnar átti
hann heima hjá bróðursyni
sínum, Pétri Ingólfssyni og
konu hans Þóreyju Aðalsteins-
dóttur í Fellshlíð, en það er enn
eitt nýbýlið í Stafni. Vann hann
heimili þeirra á meðan kraftar
entust og naut þar mikillar ást-
úðar og umhyggju.
Pétur Sigurgeirsson andaðist
á Sjúkrahúsinu á Húsavík 23.
mars 1984.
Páll H. Jónsson
mikilvæg fyrir spendýr sem lifa
í sjó. Sumir hafa meira að
segja látið sér detta í hug að
það góða vald, sem maðurinn
hafi náð á öndun sinni á
sjávartímabili sínu, sé grund-
völlur þess að við getum nú
talað því að tungumál byggja
á mikilli meðvitaðri stjórn á
öndun.
Það er alþekkt að dýr aðlaga
sig smám saman að umhverfi
sínu. Á löngum tíma missa
dýrategundir í vatni eða neð-
anjarðar hár. Ekki er vitað til
þess að neitt annað umhverfi
en vatn leiði. bæði til hármissis
og fitulagsmyndunar undir
húðinni.
Athuganir á elstu steingerð-
um leifum frummanna í Af-
ríku, hinum svokölluðu Austra-
lopithecu's afarensis, sem eru
þriggja til fjögurra milljón ára
gamlar, hafa leitt í ljós ýmis
atriði sem hefðbundnar kenn-
ingar eiga erfitt með að út-
skýra. Heillegustu beina-
leifarnar frá þessum tíma eru
af stúlku sem menn hafa kallað
Lucy. Mannfræðingar hafa t.d.
lent í vandræðum með að út-
skýra að axlarliður hennar vís-
ar upp um 15 gráður sem
bendir til að nánustu forfeður
hennar hafi eytt miklum tíma
með hendurnar fyrir ofan
höfuðið. Sumir hafa útskýrt
þetta með því að hendurnar
hafi verið notaðar til að klifra
í trjám en aðrir hafa mótmælt
þessu og bent á að hendurnar
hafi hvorki verið nægjanlega
langar né sterklegar til þess að
þær hafi verið hentugar til að
klifra með. Einnig séu fætur
mjög greinilega ónýtir til
klifurs. Talsmenn sjávartíma-
bilsins í sögu mannsins benda
Fimmtudagur 3. maí 1984 11
að vera voðalega ánægðir og
hamingjusamir með sýninguna,
bara út á það að þarna séu
frægir menn á ferðinni, heldur
skoða hana af forvitni og fróð-
leiksfýsn . Með því að skoða
eingöngu það sem maður þekkir
fyrir, miðar manni lítið áfram.
Þá er komið að gagnrýni á
t.d. Helmut Federle (það á
reyndar líka við um „Thinking
of the Europe", sýning á lista-
hátíð 1982 í Nýlistasafninu og
John M. Armleder, sem sýndi á
svipuðum tíma o.fl.). Að þessir
menn sendi alltaf sitt auðvirði-
legast riss hingað, litlar myndir
o.s.frv. Það vill svo til að ég hef
séð margar sýningar með þess-
um mönnum erlendis, og þar
eru enn þessar litlu myndir, sem
vegna smæðar sinnar eru alltaf
kallaðar riss hér heima. Það er
hins vegar rétt að margir þessara
manna vinna einnig mjög stór
verk, og væri gaman að fá þau
hingað líka.
Varðandi smæð verka, þá
dettur mér í hug góð sýning
Jóns Engilberts í A.S.I. nú
nýverið, þar var ekki annað að
sjá cn þar færu mörg af hans
bestu listaverkum, en vegna
þess að þctta flokkast undir
„smádót”, þá var þetta á allt of
lágu verði, (svona til gamans,
þá get ég sagt það, að ég
skoðaði sýninguna einmitt með
Helmut Federle, og hann var
nijög hrifinn). Aðra er hægt að
nefna, svo sem Gunnlaug
Scheving, Kjarval, Paul Kleeog
Richard Tuttle, ég nefni ekki
aðra ófrægari þar sem það er til
lítils gagns í svona blaðagrein.
Svona í lokin þá ætla ég þó að
segja, að fjöldi ungra lista-
manna hefur lýst ánægju sinni
yfir þessum sýningum (þeir eldri
hafa ekki látið sjá sig), svo að
þetta allt saman verður að telj-
ast umstangsins virði.
■ „Hins vegar hef ég oft velt því fyrir mér, hvers vegna aðsókn
að Nýlistasafninu er jafn lítil og raun ber vitni.“
ivo vona eg aó nyja blaðið a
markaðnum - NT, flytji góðar
greinar um myndlist og aðrar
listir í framtíðinni og dafni í
blaðasamkeppninni.
Sýningu P. Angcrmanri lýkur
í kvöld.
DUNI — kaffistofa í hverjum krók!
STANDBERG H.F.
Sogavegi 108 Símar 35240 - 35242.
Sérfræðingar í
einnota vörum.
Besti bar í bænum!
Um sýningasal
Nýlistasafnsins
eftir Helga Þ. Friðjónsson
byggingu Lucy má skýra með
langri dvöl forfeðra hennar í
hafi. Lögun mjaðmarliðarins
bendir t.d. til þess að forfeður
Lucy hafi verið mjög vel að-
lagaðir að stellingu þar sem
fætur eru í nokkuð beinu fram-
haldi af bakinu en beygja
ekki frá bolnum í nokkurn
veginn rétt horn eins hjá flest-
um öðrum spendýrum. Slíkt
telja margir merki um að for-
feður Lucy hefðu lengi verið
uppréttir en þeir lentu í vand-
ræðum þegar kom að hnjáliðn-
um því að hann er illa gerður
til gangs. Þetta ósamræmi er
hins vegar eðlilegt ef forfeður
hennar hafa lifað lengi í vatni
því, að við sund mynda bolur
og fætur nokkuð beina línu.
Þessi rök og fleiri hafa samt
ekki dugað til að sannfæra
vísindamenn almennt um að
forfeður okkar hafi búið í
hafinu hvað sem síðar verður.
Kenningin um sjávardvöl
frummannsins getur þó varla
talist ólíklegri en margar aðrar
kenningar um þróun mannsins
því að enn vantar mikið á að
þekking okkar á henni sé
tæmandi.
(Byggt á grein eftir Elaine Morg-
an í New Scientist.)
■ „Kenningin
um sjávardvöl
frummannsins
getur þó varla
talist ólíklegri
en margaraðrar
kenningar um
þróun manns-
ins, því að enn
vantar mikið á
að þekking
okkar á henni
sé tæmandi.“
Á DUNI kaffibarnum eru 80 bollar sem aldrei þarf
að þvo upp. Sterk hulstur (í ýmsum litum) og að
sjálfsögðu hólf fyrir teskeiðar og sykur.
DUNI kaffibarinn getur staðið á borði eða
hangið á vegg, þannig að ekki standa þrengsli
honum fyrirþrifum.
■ íslendingar státa sig oft af
því að vera miklir listunnendur,
og má vel vera að svo sé, en
stundum hljómar þetta þó eins
og öfugmælavísa í mín eyru,
þegar góðir myndlistamenn fá
enga aðsókn, á meðan nánast
götumálarar fylla sali sína af
gestum og verkin renna út eins
og heitar lummur.
Ekki ætlaði ég nú að fara að
skammast út í þessa hefð hér,
enda er þetta eitthvað sem
kannski er ástæðulaust að
breyta. Hins vegar hef ég oft
velt því fyrir mér, hvers vegna
aðsókn að Nýlistasafninu er jafn
lítil og raun ber vitni. Hvort það
sé eðlilegt að svo miklu færri
gestir sækja þennan sal en aðra
sýningarsali hér í borg.
Salurinn er í hjarta borgar-
innar, ef hún hefur eitthvað
hjarta, og þarna hafa margar af
betri sýningum hér á landi
staldrað við. Getur verið að
fólk hræðist þetta skuggalega
port, og það haldi að háls-
höggnar hænur komi fljúgandi
á móti því og ati það blóði?
Og þá er ég kominn að því,
sem fékk mig til þess að setjast
við ritvélina og skrifa þetta
bréf.
Fyrir skömmu sýndi í Nýlista-
safninu listamaður frá Sviss,
Helmut Federle að nafni, og nú
stendur yfir sýning þýsks lista-
manns, Peter Ángermann. Báð-
ir standa þessir listamenn á
fertugu, og eru meðal virtustu
listamanna sinna þjóða, af
yngri kynslóðinni.
á að hafi forfeður Lucy dvalist
í hafinu hljóti þeir að hafa eytt
miklum tíma með hendurnar
fyrir ofan höfuðið þegar þeir
syntu eða köfuðu. Þá væri líka
skýrt hvers vegna hendur Lucy
hafi verið fínlegar og vel falln-
ar til snöggs og nákvæms grips
því að slíkt hlýtur að hafa
verið æskilegur eiginleiki við
fæðuöflun í hafinu.
Ýmislegt fleira í líkams-
Þeir sem skoða bækur og
listtímarit um „nýja málverkið"
hafa eflaust rekið augun í mynd-
ir eftir þá, svo þeir verða að
teljast vera þekktir myndlista-
menn. Báðir eiga þeir það sam-
eiginlegt að byrja listferil sinn
uppúr 1970, og höfðu því unnið
í um það bil 10 ár við litla eða
enga athygli, en uppúr 1980
breytist þetta til betri vegar,
eins og fyrr segir.
Þetta ætti að vekja forvitni
listunnenda, næga til að þeir
stormuðu niður á Nýlistasafn.
Ekki er ég að segja að allir eigi
■ Helgi Þ. Friðjónsson.
Umsjón:
Ragnar
Baldursson