NT - 21.05.1984, Blaðsíða 13

Vettvangur
Mánudagur 21. maí 1984 1 3
lið-kartöflumálið
aö Grænmctisvcrslun landbún-
aðarins taki að scr innflutning
þeirra, ef þær uppfylla skilyrði
um innflutningshæfni.
Jafnframt vari ráðuneytið
alla aðila við því að flytja ekki
inn kartöflur án leyfis.
Þannig samþ. á fundi Fram-
leiðsluráðs l^ndbúnaðarins 16.
maí 1984, með atkvæðum allra
Framleiðsluráðsmanna.
Gunnar Guðbjartsson.
Nefndin fjallar
um málið
Daginn eftir að Framleiðslu-
ráð hafði komið sér saman um
þessa málamiðlun, var fundur
settur í nefnd þeirri sem land-
búnaðarráðherra hafði skipað
viku fyrr til að fjalla um heild-
arskipulag þessara mála. Þessi
fundur var mun styttri en fund-
urinn í Framleiðsluráði. Að
fundinunt loknum var land-
búnaðarráðhcrra afhent eftir-
farandi bókun:
Bókun á 2. fundi í nefnd til að
ijalla um verslunarhætti með
kartöflur, þ. 17. maí 1984.
Vegna þeirra aðstæðna sem
upp eru komnar í innkaupum
á erlendum kartöflum, þykir
að frekari untræða og um-
fjöllun hafi farið fram og laga-
breytingar, ef til þurfa að
koma, látnar bíða þess tíma.
Jafnframt að ekki verði
teknar ákvarðanir nú af stjórn-
völdum um leyfisveitingar, er
kunna að skapa ntismun milli
dreifingaraðila í smásölu og
kalla fram aðstöðumun.
Guðmundur Sigþórsson,
Magnús Sigurðsson, Kristján
Benediktsson, Ólafur
Björnsson, Jón Óttar Ragnars-
son, Örn Bjarnason, Ingi
frá því aö ráist verði í að
ákveða breytingu á núverandi
sölukerfi. án þess að málið fái
frekari umfjöllun. Bókunin
fylgir hér með í Ijósriti.
Framleiðsluráði landbúnaö-
arins var send umsókn yðar til
umsagnar og aðrar umsóknir
af sömu rót. Ráðið vill ekki
taka afstöðu til einstakra unt-
sókna, nteðan framangreind
nefnd hefur ekki lokið
störfum.
Með vísan til framangreindra
laga og þess sem hér kentur
■ Hlutverk og staða Græn-
metisverslunar ríkisins hefur
veriðl brennidepli og viðbúið
að óánægjan nú leiði til þess að
rýmkað verði um innflutning á
kartöflum til frambúðar.
■ Það voru fínnskar
skemmdar kartöflur sem
hleyptu skriðunni af stað að
þessu sinni.
rétt að taka fram eftirfarandi
atriði, þó svo að störf nefndar-
innar séu á frumstigi og ekki
mögulegt að taka endanlega
afstöðu til þess verkefnis, sent
nefndinni er falið með skipun-
arbréfi frá landbúnaðarráð-
Iterra. dags. 10. maí 1984.
Nefndarmenn eru samntála
um að ákvarðanir, sem kunna
að verða teknar í þessu máli,
byggi á því að íslensk fram-
leiðsla eigi forgang að inn-
lendum markaði, þegar hún er
fyrir hendi. Þess vegna og
jafnframt til aö varna því að
komi til óheppilegrar birgða-
söfnunar við innkaup á er-
iendum kartöflum, verður að
telja óhjákvæmilegt að fylgst
verði með innflutningi hverju
sinni og hann háður stjórn til
þess bærra aðila.
Minnt er á að ákveðnar
reglur gilda um meðferð og
sölu á kartöflum. þ.á.m. unt
pökkun í smásöludreifingu,
sem nauðsynlegt er að cfla
frekar en draga úr. Nefndar-
menn gera sér Ijósa þá þýð-
ingu, sem Grænmetisversíun
landbúnaðarins. ásamt Sölu-
félagi garðyrkjumanna hafa til
að tryggja hagsmuni framleið-
endá og neytenda um allt land
í dreifingu og sölu garðávaxta
og grænmetis. Vegna þeirra
hagsmuna telja nefndarmenn
æskilegt að gerðar verði breyt-
ingar á stjórn Grænmetisversl-
unar landbúnaðarins í þá veru
að við stjórnina bætist a.m.k.
fulltrúar neytenda og matvöru-
kaupmanna. sem dreifa þess-
um vörum.
Að lokum er tekið fram að
riefndin ræður eindregið frá
því að ráðist verði í að ákveða
skipulagsbreytingu á því sölu-
kerfi, sem um er rætt, án þess
Tryggvason, varamaður: Kol-
brún Haraldsd.
Ráðherrann
tekur ákvörðun
■Jón Helgason, landbúnaðar-
ráðherra, var ekkert að tví-
nóna við að taka ákvörðun
eftir að honurn hafði borist
niðurstaða kartöflunefndar-
innar, heldursendi umsóknar-
aðilunum 6 svofellt bréf sam-
dægurs:
Ráðuneytinu hefur borist
umsókn frá yður um heimild til
innflutnings á kartöflum. Af
því tilefni skal þetta tekið
fram:
Samkvæmt 34. gr. laga nr.
95/1981 hefur ríkisstjórnin
einkarétt á að flytja til landsins
kartöfluroggrænmeti. Ákvæði
þetta byggist á því að tryggja
sem best forgang íslenskrar
framleiðslu á innlendum mark-
aði. Auk þess verður sjúk-
dómavörnum þannig betur við
komið, mati kartaflna, flokkun
og dreifingu.
Innflutningshe'imild hefur
undanfarin ár, eins og kunnugt
er verið hjá Grænmetisverslun
landbúnaðarins.
Vegna margra umsókna um
innflutningsleyfi, hefur ráðu-
neytið skipað 7 manna nefnd
til þess að fjalla um þessi mál
og gera tillögur um skipan
þcirra með tilliti til fenginnar
reynslu. Nefndinni er ætlað að
hraða störfum svo sem tök eru
á.
Ráðuneytinu hefur borist
bókun frá nefndinni, þar sem
nefndin ræður m.a. eindregið
fram, telur ráðuneytið sig að
svo komnu máli ekki í aðstöðu
til að veita mörgum aðilum
innflutningsleyfi. Ráðuneytið
vill hins vcgar leysa þann
vanda, sem nú er við að glínta,
með bráðabirgðalausn og veita
umsækjendunt tímabundið,
sameiginlegt innflutningsleyfi
fyrir ákveðnu ntagni, vcrði
þess óskað, enda verði inn-
flutningi hagað þannig aö auð-
velt verði að koma eftirliti viö
vegna sjúkdómavarna og fylgt
verði gildandi reglum unt dreif-
ingu, mat, verðlagningu og
flokkun á hinum innfluttu af-
urðum. Geymslur og öll með-
ferð veröur að fullnægja
kröfum heilbrigðiseftirlits.
Náist ekki samstaða unt
þessa leið, vill ráðuneytið
stuðja að því að forða verð-
rnætum frá skemmdum og
greiða fyrir að koma þeini
kartöflum á markað, sem sann-
arlega hafa þegar verið keyptar
til landsins, án þess að leyfa
hafi áður verið aflað. lnnflutn-
ingsleyfi fyrir þeim kartöflunt
verða veitt. þegar fyrir liggja
vottorð um heilbrigði kartafl-
anna og flokkun þeirra. Verö-
útreikningur liggi fyrir og
sjóðagjöld hafi verið innt af
hcndi.
Kartöflunum verði dreift. í
samræmi við starfsreglur
Grænmetisverslunar landbún-
aðarins, þannig að ekki verði
unt mismunun milli aðila í
smásöluverslun að ræða.
Bréf samhljóða þessu er sent
öllum þeim, sem sent hafa
ráðuneytinu beiðni um inn-
flutningsleyfi í síðustu viku og
fylgir listi yfir þá með bréfi
þessu.
f
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm)
og Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Siðumúli 15, Reykjavík. Sími:
86300. Auglýsingasími: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 25 kr.
Áskrift 250 kr.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaöaprent hf.
r'
Vorn snuið i sokn
í landbúnaðarmálum
■ Margt hefur verið rætt um Iandbúnað að undan-
förnu, sumt af þekkingu og skilningi, en annað af
vanþekkingu og viðleitni til að vekja úlfúð milli stétta.
Það er ljóst að hinar hefðbundnu greinar landbúnað-
arins þurfa að dragast nokkuð saman. Því getur fylgt
veruleg byggðaröskun og atvinnuleysi, nema nýjar
búgreinar komi til sögu. Þangað þarf að beina veru-
leguni hluta þess fjármagns sem nú fer til útflutnings-
bóta.
Jón Helgason landbúnaðarráðherra nefndi nokkrar
slíkar búgreinar í útvarpsumræðum frá Alþingi á
dögunum. Hann nefndi loðdýrarækt, fiskeldi, ræktun
á byggi, þjónustu við ferðamenn og ræktun nytjaskóga.
Landbúnaðarráðherra sagði síðan:
„Ég hef bent hér á nokkrar leiðir til eflingar íslensk
landbúnaðar en vil jafnframt minna á hvaða grundvall-
arþýðingu hin hefðbundna búvöruframleiðsla hefur
fyrir þjóðfélagið. Það má ekki henda að við látum hana
falla í skugga þó breyttar aðstæður valdi þar erfið-
leikum í bili. Þar eru líka í húfi hagsmunir miklu fleiri
heldur en bænda og raunar þjóðarinnar allrar.
Við megum heldur ekki gleyma því að sama þróun
hefur gerst í öllum löndum í kringum okkur og víðar.
Við minnumst frétta af tíðum fundum leiðtoga Efna-
hagsbandalags Evrópu á sl. vetri þar sem landbúnaðar-
málin voru viðfangsefnið.
Þessar þjóðir leggja kapp á að styrkja stöðu innlends
landbúnaðar og víða kemur 20-40% af búvöruverðinu
til bænda frá opinberum aðilum, jafnframt því sem
lagðir eru háir tollar og innflutningshömlur á innflutn-
ing eins og við höfum orðið fyrir barðinu á í tilraunum
okkar til útflutnings þangað.
En þátttaka þjóðarleiðtoga í þessum umræðum sýnir
okkur að þeir telja það skyldu þjóðfélagsins í heild að
leysa þann vanda sem breyttar aðstæður hafa skapað.
Ég vil því leggja áherslu á að þá má ekki verða á
kostnað þeirra sem við landbúnað vinna að halda uppi
byggð í öllum héruðum landsins, en ég hef þá trú að ef
landbúnaðurinn fær nægilegan stuðning til að nýta þau
tækifæri sem honum bjóðast þá verði hann nægilega
öflugur til að gegna því hlutverki og þjóðfélagið hefur
ekki efni á því að láta þau tækifæri ónotuð.
Hann er því hörmulegur sá áróður sem nu er af
sumum rekinn gegn landbúnaðinum og þeim sem að
honum vinna. Þar er mál að linni og þeint sem halda
honum uppi skiljist að með því eru þeir að vinna gegn
hagsmunum heildarinnar og þar með sínum ejgin eins
og annarra.
Við byggjum ekki upp réttlátt þjóðfélag og gott með
úlfúð og illindum milli stétta og starfshópa. Það
torveldar okkur ekki aðeins að ná þeim markmiðum
sem við höfum sett okkur í efnahagsmálum heldur
kemur einnig í veg fyrir að okkur takist að skapa hér
betra mannlíf.
Framsóknarflokkurinn leggur áherslu á samstarf og
samvinnu og leysa á þann hátt viðfangsefni líðandi
stundar og framtíðar. Mikill samdráttur þjóðarfram-
leiðslu á síðustu árum hefur orðið okkur þungur í
skauti og of margir einstaklingar sitja því við skarðan
hlut. En Framsóknarflokkurinn væntir þess að á fyrsta
starfsári ríkisstjórnarinnar hafi með aðgerðum hennar
tekist að leggja grundvöll að því að snúa vörn í sókn. “
Það er ekki síst landbúnaðurinn sem þarf að snúa
vörn í sókn og mæta samdrætti hinnar hefðbundnu
framleiðslu með eflingu nýrra búgreina.