NT - 28.06.1984, Blaðsíða 8

Fríverslunarsamningurinn við EBE:
Tollaívilnanir
námu 600 millj-
ónum 1983
rætt við Þórhall Ásgeirsson, ráðuneytisstjóra
■ „Ávinningur okkar af frí-
verslunarsamningunum við
Efnahagsbandalag Evrópu er
augljós og margþættur. Samn-
ingurinn felur í sér mikil toll-
fríðindi fyrir útflutningsvörur
okkar, sem ekki hafa lítið að
segja þar sem um er að ræða
okkar stærsta markað, en til
Efnahagsbandalagslandanna
tíufór 35% af heildarútflutningi
okkar í fyrra, svo dæmi sé
tekið,“ sagði Þórhallur Ásgeirs-
son, ráðuneytisstjóri í viðskipta-
ráðuneytinu, í samtali við
blaðamann NT eftir fund sam-
eiginlegrar nefndar EBE og ís-
lands í Reykjavík nú í vikunni.
Þórhallur sagði, útflutningur
sjávarafurða, sem tollfríðinda
njóta, til EBE landanna í fyrra
hefði verið að verðmæti 2750
milljónir króna og samkvæmt
lauslegum útreikningum hefðu
tollaívilnanir vegna þessa út-
flutnings numið um 390 milljón-
um. Útflutningur iðnvarnings,
sem nyti tollaívilnana hjá EBE,
hefði verið að verðmæti 2630
milljónir, og ívilnanirnar hefðu
numið 210 milljónum. Samtals
væri því um að ræða nálægt 600
milljónir króna.
„Fríðindin fyrir okkar helstu
sjávarafurðir eru mjög mikil og
þá fyrst og fremst fyrir freðfisk-
flök, sem eru tollfrjáls í banda-
laginu. Keppinautar okkar á
þeim markaði, Norðmenn og
Kanadamenn, njóta ekki þess-
ara fríðinda enda hafa þeir oft
kvartað yfir því að við fáum
ívilnanir umfram þá.“
- Hvað eru þetta háir tollar?
„Það er lagður 3.7% tollur á
freðfisk frá Noregi. Kanada-
menn hafa ákveðinn tollkvóta,
sem á er lagður 4% tollur, en
það sem þeir selja umfram kvót-
ann fær 15% toll, sem er hinn
opinberi tollur á freðfisk án
þess að sérstakir samningar séu
fyrir hendi. Kanadamenn hafa
fengið sínar ívilnanir út á fisk-
veiðiréttindi, sem þeir hafa veitt
EBE innan sinnar fiskveiðilög-
sögu,“ sagði Þórhallur.
Ennfremur sagði Þórhallur að
7% tollur væri lagður á frysta
rækju frá Noregi, á ísfisk 15%,
herta feiti 17% og fleiri sjávar-
afurðir, sem nytu tollfrelsis
héðan.
„Það er alveg Ijóst að við
fengjum mun lægra verð á allar
þessar vörur ef við nytum ekki
þessa samnings. Einstaka teg-
undir, eins og til dæntis grásl-
eppuhrognakavíar, efast ég um
að við yfir höfuð gætum selt til
EBE án samnings, en ytri tollur
á kavíar er 30%,“ sagði Þórhall-
ur,
Hvað iðnaðinn varðar nefndi
Þórhallur að ál og járnblendi,
sem yfirleitt er lagður 7% tollur
á í EBE, væri flutt héðan
tollfrjálst. Sama gilti um ullar-
vörur, en í ullariðnaði hér á
landi vinna milli 1.500 og 1.600
manns.
- Við þurftum að lækka tolla
af iðnvarningi frá EBE?
„Við felldum eingöngu niður
verndartolla, það er að segja
tolla af vörum sem við fram-
leiðum sjálfir líka. En lang-stærst-
urhluti af innflutningi okkar
er vörur sem við framleiðum
alls ekki hér á landi, þannig að
þarná er aðeins um að ræða
niðurfellingu á tollum á 17-18%
af heildarinnflutningi okkar.
Þetta hefur náttúrlega leitt
til meiri samkeppni fyrir ís-
lenskan iðnað, en það verður að
segja honum til hróss að hann
hefur brugðist mjög myndug-
lega við. Auðvitað hafa ýmsar
greinar átt í erfiðleikum, en það
hefur ekki verið eingöngu vegna
tollalækkunarinnar heldur hafa
ýmsir aðrir þættir komið til,“
sagði Þórhallur.
■ Það eru dýrustu úrin sem eru að sliga svissneska úraiðn-
aðinn
Sviss:
Atvinnu-
leysi í EBE
löndum
hefur
minnkað
■ Atvinnuleysi hefur
minnkað nokkuð í löndum
Efnahagsbandalags Evr-
ópu að undanförnu. i lok
maí voru 12.2 milljónir
manna án atvinnu í lönd-
unum 10, en það svarar til
10.8 af hundraði vinnu-
færra manna. í apríllok
voru atvinnulausir 12.5
milljónir. Minnkunin
kemur að nokkru leyti til
vegna árstíðasveiflna á
vinnumarkaðinum.
Erfiðir tímar í
úraframleiðslu
- dýrustu og fínustu úrin seld með tapi
■ Vandamál stærstu úrafram-
leiðendanna í Sviss, Asuag og
SSIH eru ekki að baki þrátt fyrir
vonir um það þegar fyrirtækin
voru sameinuð í fyrra. Þó sjást
batamerki, sem koma fram í
því að tapið 1983 var nokkru
minna en samanlagt tap beggja
fyrirtækjanna 1982 - það fór úr
tæpum 360 milljónum sviss-
neskra franka í um 173 milljónir
svissneskra franka.
Tapið er sem sagt enn svo
mikið að forráðamenn fyrir-
tækjanna hafa af því miklar
áhyggjur. Og ekki bætir úr skák
að fyrstu fjóra mánuði þessa árs
hefur alls ekki gengið vel, sem
meðal annars kemur fram í því
að 500 af rúmlega 12.000 starfs-
mönnum hefur verið sagt upp.
Frá 1978 hefur starfsmönnum
þessara risa í úraframleiðslunni
fækkað um 10.000.
Tap er á framleiðslu flestra
þckktra úrategunda í Sviss. A
það við um Longines, Eterna,
Certina, Mida og einnig Om-
ega, sem þó hefur gengið vel að
selja undanfarið. Framleiðsla á
Rado, Endura, Hamilton og
Lacaster hefur hins vegar skilað
hagnaði.
Ein svissnesk tegund hefur
þó gengið mjög vel, en það er
Swatch, sem er mjög ódýrt.
Hagnaðurinn af því hrekkur þó
hvergi nærri til að bera uppi tap-
ið af framleiðslu dýru tegund-
anna.
Fimmtudagur 28. júní 1984 8
■ Þórhallur Ásgeirsson á blaðamannafundi fyrir fundinn í nefnd
Islands og EBE, sem haldinn var í Reykjavík í fyrradag.
NT-mynd Ámi Sæberg
Suður-amerísk-
ir braskarar:
Smygla
milljörðum
$ til Banda-
ríkjanna
■ Peningasmygl frá
Suður-Ameríku er mikið
stundað. Talið er að á
hverjum einasta degi fari
margar flugvélar norður
yfir Mexíkóflóann með
ferðatöskur fullar af
suður-amerískum pen-
ingaseðlum. í Bandaríkj-
unum sé þeim skipt í doll-
ara á svörtu og gengið sé
miklu lægra heldur en hið
skráða.
Suður-amerískir bankar
telja, að á árunum frá 1978
til 1983 hafi 55 milljörðum
dollara - um 1.600 millj-
örðum íslenskra króna -
verið smyglað frá Suður-
Ameríku með þessum
hætti. Megnið af dollurun-
um er lagt inn á banka í
Bandaríkjunum.
Meira en 54 milljóna
tap á Arnarflugi
■ Tapið á rekstri Arnarflugs í
fyrra nam 54,4 milljónum króna
eftir afskriftir að fjárhæð 20,6
milljónir, samkvæmt reikning-
um, sem lagðir voru fram á
stjórnarfundi nýlega.
Á stjórnarfundinum var ákv-
eðið að leggja til að hlutafé í
félaginu verði aukið um 40 millj-
ónir og 560 þúsund krónur.
Verður verðgildi eldri hluta-
bréfa óbreytt, þannig að heildar-
hlutafé í félaginu verður 48,4
milljónir. Tillagan var sam-
þykkt samhljóóa á stjórnar-
fundinum og verður hún lögð
fyrir aðalfund 11. júlí næstkom-
andi. Einnig var lagt til að
núverandi hluthafar nytu for-
kaupsréttar á nýjum hlutum í
félaginu fyrir 15. ágúst næst-
komandi. Hluthafar eru nú um
730 talsins.
■ Afskriftir hjá Arnarflugi námu yfir 20 milljónum króna
Sjávarútvegssýningin í Aberdeen:
Öll íslensku fyrir-
tækin fengu pöntun
■ Það er greinilegt að Eng-
lendingar og Skotar eru búnir að
gleyma síðasta þorskastríði, að
minnsta kosti ef marka má af
áhuga þeirra á íslenskum iðn-
varningi á sjávarútvegssýning-
unni í Aberdeen, sem lauk 23.
þessa mánaðar.
Þetta var í annað sinn sem ís-
lensk iðnfyrirtæki taka þátt í
þessari sýningu. Þau voru þrjú
að þessu sinni: J. Hinriksson
seldi meira en 20 pör af toghler-
um að verðmæti 2,4 milljónir
króna. Kaupendur voru skoskir
og írskir. Plasteinangrun hf.
sýndi fiskkassa, trolíkúlur og
netahringi og einnig plastkör,
frá Sæplasti hf. Um 100 plastkör,
að verðmæti rúmlega milljón
króna, voru pöntuð. Saltvinnsl-
an hf. sýndi flokkunarvélar og
gerir fyrirtækið ráð fyrir að selja
6 til 8 vélar til írlands i kjölfar
sýningarinnar.