Morgunblaðið - 04.08.2004, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SAMKVÆMT þeim upplýsingum
sem Morgunblaðið aflaði sér hjá
stærstu vöruflutningafyrirtækjun-
um, Flytjanda/Eimskipi og Land-
flutningum-Samskipum, og Land-
vara, félagi íslenskra
vöruflytjenda, aka daglega um 100
flutningabílar með vörur lands-
hluta á milli, þar af um helmingur
með tengivagna. Að meðaltali er
hver bíll með um 15 tonn í hverri
ferð þannig að daglega fara um
1.500 tonn af almennum neysluvör-
um um vegakerfi landsins að jafn-
aði. Til viðbótar eru nokkrir minni
aðilar á ferðinni, auk bíla frá versl-
anakeðjum eins og Byko og Húsa-
smiðjunni og bíla í flutningum með
fisk, sement, fóður, steinull og aðr-
ar sérstakar vörur og hráefni.
Engin opinber tölfræði er til
staðar um umfang landflutninga en
ofangreindar tölur eru mjög ná-
lægt því sem fram kom í máli for-
stjóra Eimskips, Baldurs Guðna-
sonar, í blaðinu í gær um að 83%
allra innanlandsflutninga færu um
vegi landsins. Heildarflutningar
voru sagðir rúm 800 þúsund tonn á
ári og þar af um 140 þúsund tonn
með skipum, eða um 17%. Með
vöruflutningabílum fara sam-
kvæmt þessu um 660 þúsund tonn
á ári.
Starfandi vöruflutningabílstjór-
ar eru fleiri en fjöldi bíla segir til
um. Vegna reglna um aksturs- og
hvíldartíma eru að jafnaði þrír bíl-
stjórar um hvern bíl þannig að þeir
eru því um 300 talsins hjá stærstu
fyrirtækjunum. Félagsmenn hjá
Landvara eru hins vegar aðeins
um 30, og þar af teljast t.d. Flytj-
andi og Landflutningar hvor um
sig einn aðili. Fyrir nokkrum árum
voru félagsmenn í Landvara 60–70.
Kalli markaðarins svarað
Hjá Landflutningum-Samskip-
um fengust þær upplýsingar að
þar væru í rekstri um 40 flutninga-
og dráttarbílar í innanlandsflutn-
ingum. Ekki fékkst uppgefið hve
mikið er flutt af vörum hjá fyr-
irtækinu en Samskip hættu
strandsiglingum sínum haustið
2000 og styrktu landflutningakerf-
ið með eignaraðild sinni á Land-
flutningum.
Pálmar Óli Magnússon, fram-
kvæmdastjóri rekstrarsviðs Sam-
skipa, segir reynsluna af landflutn-
ingum vera góða. Breytingarnar
hafi verið gerðar til að svara kalli
markaðarins og viðskiptavinanna
um bætta þjónustu, aukinn sveigj-
anleika, styttri flutningstíma og
tíðari ferðir. Þjónustan við lands-
byggðina sé orðin betri en áður.
„Menn vilja fá sína mjólk og sinn
fisk á hverjum degi, ekki bara einu
sinni í viku eins og menn sættu sig
við hér áður,“ segir Pálmar.
„Meðan við rákum strandferða-
skip ásamt áætlunarakstri urðum
við varir við vaxandi eftirspurn í
landflutningum á kostnað strand-
flutninga. Nýting strandferða-
skipsins var léleg frá Reykjavík en
ágæt til Reykjavíkur, á sama tíma
og nýting áætlunarbíla var góð frá
Reykjavík en lakari til borgarinn-
ar. Sameining þessara flutninga-
kerfa varð því jafnframt til þess að
bæta nýtinguna hjá okkur.“
Fimm milljarða velta
Flytjandi, sem er í eigu Eim-
skips, rekur flutningakerfi á landi
Um hundrað vöruflutningabílar flytja að meðaltali um 1.500 tonn um vegi landsins á dag
Morgunblaðið/Sverrir
Fiskflutningar á landi eru stór hluti af starfsemi flutningafyrirtækjanna, ásamt flutningi margs konar almennra neysluvara í verslanir.
„Menn vilja fá mjólkina og
fiskinn á hverjum degi“
RÍKISSJÓÐUR mun samkvæmt
áætlun þessa árs fá um fimm millj-
arða króna í tekjur af þungaskatti
og að sögn Guðmundar Arnalds-
sonar, framkvæmdastjóra Land-
vara, félags íslenskra vöruflytj-
enda, má áætla að þar af komi allt
að einn milljarður króna í þunga-
skatti af vöruflutningabifreiðum.
Samkvæmt lögum um þungaskatt-
inn fer hann til að fjármagna vega-
framkvæmdir en til viðbótar eru
flutningafyrirtækin rukkuð um
kílóagjald af fraktinni auk virð-
isaukaskatts af almennum rekstri.
Að sögn Guðmundar greiðir hver
flutningalest á þjóðvegum landsins,
þ.e. flutningabíll ásamt tengivagni,
að meðaltali um 6,3 milljónir króna
í þungaskatt á ári. Er þá miðað við
150 þúsund kílómetra akstur og að
hefðbundinn flutningabíll og tengi-
vagn greiði alls 42 krónur fyrir
hvern ekinn kílómetra.
Skilar rík-
issjóði um
milljarði í
þungaskatt
HAFNARSTJÓRAR víða um land sem Morg-
unblaðið ræddi við í gær segja að hafnirnar
verði af þó nokkrum tekjum vegna ákvörðunar
Eimskipafélagsins um að leggja af strandsigl-
ingar í kringum landið í byrjun desember. Þeir
hafa þó mismiklar áhyggjur af þessari ákvörð-
un. Skipið Mánafoss hefur séð um siglingarnar
síðustu árin og hafa viðkomustaðirnir verið tíu
um allt land.
Ragnheiður Hákonardóttir, formaður hafn-
arstjórnar Ísafjarðarbæjar, telur ljóst að Ísa-
fjarjarðarhöfn verði af töluverðum tekjum
vegna þessarar ákvörðunar Eimskipafélagsins
en segist þó ekki hafa nákvæmar tölur á
reiðum höndum. Hún segir að þetta hafi einnig
í för með sér aukið álag á vegakerfið. „Eins og
vegakerfið er núna mun það ekki bera alla þá
þungaflutninga sem af þessu hljótast.“ Hún
tekur Barðastrandarveginn sem dæmi og segir
hann vart bjóðandi flutningabílum. Ennfremur
megi búast við minni þjónustu á vorin vegna
þungatakmarkana á vegum á þeim árstíma.
Þá segir hún að þetta hafa áhrif á möguleika
hafnarinnar til markaðssetningar, því minni
tekjur þýði minni þjónustu og þar með minna
aðdráttarafl fyrir viðskipavini. Að sögn Ragn-
heiðar verður þetta mál rætt á fundi hafn-
arstjórnar síðdegis í dag.
Nýtt á annan hátt
Hörður Blöndal, hafnarstjóri Hafnasamlags
Norðurlands, segist á hinn bóginn ekki hafa
áhyggjur. „Það er engin taugaveiklun hjá okk-
ur.“ Hann segir að minni umsvif í höfninni þýði
að sjálfsögðu minni tekjur en óþarfi sé að hafa
áhyggjur. Mannvirki hafnarinnar verði ein-
faldlega nýtt á annan hátt hætti Eimskipa-
félagið að sigla þangað.
Sigurþór Hreggviðsson, hafnarstjóri á Eski-
fjarðarhöfn, gerir ráð fyrir því að höfnin verði
af einhverjum milljónum á ári vegna þessa.
Hann kveðst ekki skilja ákvörðun Eimskipa-
félagsins og vonar að hún verði dregin til
baka.
Hafnir verða
af tekjum
STURLA Böðvarsson samgönguráðherra seg-
ir það ekkert nýtt að í samgöngumálum sé
megináherslan lögð á að bæta þjóðvegakerfið;
hæstu fjárhæðirnar fari þangað. Samhliða
þeirri áherslu hafi heldur dregið úr fjárfest-
ingum í höfnunum vegna vöruflutninga. Áfram
verði þó lögð áhersla á að bæta fiskihafnirnar
enda hljóti skipafélögin að eiga mjög mikið
undir því.
„Framkvæmdir í höfnum á síðustu árum
hafa fyrst og fremst snúist um að bæta innsigl-
inguna, auka skjól og dýpka vegna þess að
þróun í fiskiskipaflotanum hefur verið sú að
skipin hafa verið djúpristari,“ útskýrir hann.
Haft var eftir Baldri Guðnasyni, forstjóra
Sturla Böðvarsson segir, inntur álits á þess-
um ummælum, að halda mætti að Baldur væri
að koma að samgöngumálum sem nýliði.
Kynni sér málið
„Það er mikilvægt fyrir hann að kynna sér
þetta eins og þetta er,“ segir ráðherra. „Stað-
reyndin er sú að langstærsti hlutinn af fjár-
festingu í samgöngukerfinu fer í uppbyggingu
vegakerfisins. Það geta menn séð í gildandi
samgönguáætlun. Í henni er í fyrsta skipti litið
á alla þætti samgöngukerfisins sem eina heild;
vegi, hafnir og flugvelli. Því má ekki gleyma að
fjárfesting í „einhverjum höfnum á hinum og
þessum stöðum“ eins og Eimskipaforstjórinn
Eimskips, í Morgunblaðinu í gær, er hann var
spurður um þá ákvörðun félagsins að hætta
strandflutningum í byrjun desember, að snúa
ætti umræðunni með því að spyrja samgöngu-
ráðherra hvernig hann færi með þá fjármuni
sem ættu að fara til samgöngumála. „Hvað fer
mikið í einhverja flugvelli og hafnir út um hina
og þessa staði, sem enginn nennir að sigla á
eða fljúga til, í stað þess að nota þetta í að
byggja upp og efla vegakerfið?“ spurði Baldur.
Ekkert nýtt að aðaláhersla
sé lögð á bætt vegakerfi
Morgunblaðið/Eggert
Ákvörðun Eimskipa-
félagsins kom á óvart