Morgunblaðið - 04.08.2004, Blaðsíða 38

38 MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Miðasala opnar kl. 15.30
EINI THX LÚXUSSALUR LANDSINS
kl. 6, 8.30 og 11.
„Öðruvísi og spennandi skemmtun“

SV MBL
38 þúsund gestir
Sýnd kl. 3.40, 5, 6.15, 9 og 11. B.i. 12 ára.
Sýnd kl.5.30, 8 og 10.30. B.i. 12 ára. Sýnd kl. 3.40, 5.50, 8 og 10.15. B.i. 16 ára.
Sjálfstætt framhald fyrri myndar
Mynd í anda Nafn Rósarinnar
með Jean Reno í fantaformi.
„Hasarinn er góður.“

ÓÖH DV
Magnaður spennutryllir frá Luc Besson
Mjáumst í bíó
6. ágúst!
Sýnd kl 4 alla virka daga
Norðurljósin
Mynd sem byggir á nýrri íslenskri tækni til
að mynda norðurljósin.
Loksins er hægt að sjá þetta stórkostlega
náttúrufyrirbrigði í allri sinnidýrð
ákvikmyndatjaldi.
FORSÝNING
Forsýnd í Smárabíó til styrktar
Ummhyggju félag langveikra
barna á íslandi
á morgun fimmtudag
kl. 8.
Með íslensku tali.
Miðaverð kr. 800 rennur óskipt til Ummhyggju.
Sýnd kl. 8 og 10. B.i. 16 ára.

SV MBL
"Afþreyingarmyndir gerast ekki
betri."“

ÞÞ.FBL.
„Geðveik mynd.
Alveg tótallí brilljant“
ÓÖH
„Tvímælalaust besta
sumarmyndin...“
Sýnd kl. 5.40. B.i. 12 ára. Sýnd kl. 6.
„Öðruvísi og spennandi skemmtun“

SV MBL
38 þúsund gestir
Sjálfstætt framhald fyrri myndar
Mynd í anda Nafn Rósarinnar
með Jean Reno í fantaformi.
Sýnd kl. 8 og 10.10. B.i. 12 ára.
„Hasarinn er góður.“

ÓÖH DV
Magnaður spennutryllir
frá Luc Besson
Mjáum
st í bí
ó
6. ágú
st!
Kr. 500
-www.borgarbio.is-
FORSÝNING
Forsýnd í
Borgarbíó
á morgun
fimmtudag
kl. 8.
Með íslensku tali
Undanfarið hafa stjórn-arherrar í Bandaríkj-unum, Bretlandi og Ástr-alíu getað þerrað svitann
af brá og litið yggldir til forstjóra
leyniþjónusta sinna. Allt er í steik
hjá leyniþjónustum og njósnasellum
hins frjálsa og friðelskandi heims.
Hver á fætur annari fá laumupúka-
deildirnar falleinkun í forvörnum og
eftirfylgni gagnvart hryðjuverkum.
Njósnararnir, hinar ljósfælnu hetjur
kalda stríðsins, virðast ekki finna sig
í nýju heimsskipulagi. Vel skilgreint
taflborð heimsstjórnmálanna hefur
breyst. Í stað svart/hvíts ógnarjafn-
vægis tveggja súpervelda, trónir nú
eitt þeirra ásamt sínum fylgitungl-
um yfir alhvítum reitunum og eiga
menn nú í stökustu vandræðum að
greina gott frá illu.
John Le Carré og Ian Fleming sköp-
uðu báðir ódauðlega njósnara í bók-
um sínum og lögðu línurnar fyrir
framtíðar njósnabókmenntir, hvor
með sínum hætti. Báðir áttu þeir,
Georg Smiley og James Bond, sínar
bestu stundir í baráttunni við
kommagrýluna. Þessir karakterar
eru þó eins ólíkir og vera má; Bond,
eins og allir þekkja, hégómlegur
ofurtöffari með gott verklag á kven-
þjóðinni en Smiley hlédrægur og bit-
ur roskinn maður sem vann best
með huganum. Myndasögurnar sem
hér eru til umfjöllunar, Queen and
Country og Sleeper og aðalsögu-
hetjur þeirra, eiga þessum heið-
ursmönnum margt að þakka.
Í þjónustu hennar hátignar
Tara Chase er njósnari í leyni-
þjónustu hennar hátignar. Starfstit-
ill hennar er hreinsari (minder) og
sér hún um verkþáttinn í njósna-
málum. Hún fer sem sagt út af örk-
inni þegar aðrir njósnarar hafa unn-
ið grunnvinnuna og aflað
tilhlýðilegra upplýsinga um hvert
mál fyrir sig. Tara er ung og glæsi-
leg og tiltölulega ný í starfinu en hef-
ur hlotið skjótan frama. Þrátt fyrir
ungan aldur á hún margt sameig-
inlegt með hinum lífsreynda Smiley.
Hún er full efasemda um hversu
hollur starfsvettvangur það er sem
hún hefur fundið sér. Erfiðleikar í að
mynda tilfinningatengsl eru ein af
aukaafurðum þessa starfs þar sem
allt snýst um blekkingar og skugga-
myndir. Þrátt fyrir hollustu við mál-
staðinn og eitilharðan vilja til að
standa sig finnur hún að hún hefur
ekki stjórn á hlutunum. Þetta er ein-
faldlega of flókið til að hafa fulla yf-
irsýn. Þess vegna finnur hún sig
best á vettvangi þar sem gjörðirnar
tala og byssukúlurnar halda henni
upptekinni.
Það er þó ekki þar með sagt að
Queen and Country sé einföld „ak-
sjónsápa“. Eins og Carré hefur höf-
undurinn, Greg Rucka, gríðarlega
innsýn í heim leyniþjónustunnar.
Hann leiðir lesandann í gegnum
skrifstofur og fundarherbergi þar
sem nokkrar lykilpersónur, sem
gegna mismunandi hlutverkum inn-
an stofnunarinnar, verða á vegi
hans. Raunverulegir atburðir eru
teknir með í reikninginn eins og
breytt heimsmynd eftir 11. sept-
ember. Rucka reynir að sýna fram á
togstreitu milli leyniþjónustunnar
bresku og þeirrar bandarísku og
hvernig kaupin gerast þar á eyrinni.
Pólitík og þras um fjárveitingar
skila einnig skemmtilega raun-
sæislegum vinkli á frásögnina.
Sögurnar eru byggðar upp frá
grunni. Við fáum innsýn í þá at-
burðarás sem fer í gang þegar hags-
munum krúnunnar er ógnað og þar
til hún er til lykta leidd. Hver af
þeim sex bókum sem komnar eru út
í bálknum mynda sjálfstæða sögu
þannig að óhætt er að stökkva inn
hvar sem verða vill. Það gefur þó
óneitanlega dýpri lestraránægju að
fylgjast með frá upphafi og sjá per-
sónurnar þróast og breytast. Rucka
fær til sín mismunandi teiknara í
hverri nýrri sögu og hafa þeir allir
skilað hlutverki sínu með stökustu
prýði.
Sársaukalaust
Ólíkt ungfrú Chase í Queen and
Country býr herra Carver í mynda-
sögubálknum Sleeper ekki við sama
starfsöryggi og þarf lítið að fást við
innanbúðarpólítík. Hann var fenginn
af yfirmanni sínum í leyniþjónust-
unni bandarísku til að þrengja sér
inn í glæpasamtök sem gagnnjósn-
ari. Til að byrja með gengur allt eins
og í sögu. Foringi glæpasamtak-
anna, ofurskúrkur að nafni Tao, tek-
ur Carver undir sinn væng og gleyp-
ir við þeirri sögu að honum hafi verið
bolað úr leyniþjónustunni og vilji nú
ná fram hefndum. Tao finnur böð-
ulsstöðu fyrir Carver sem búinn er
þeim hæfileikum að geta leitt sárs-
auka sinn yfir í aðra menn. Carver
verður því ekki skotaskuld úr því að
fá í sig byssukúlu þar sem sársauka-
orkan byggist upp með honum en
drepur ekki. Andstæðingar hans
finna hins vegar í kjölfarið að þeir
hefðu betur kosið sér annan mót-
herja. Þessi hæfileiki gerir það hins
vegar einnig að verkum að Carver
finnur ekki fyrir ánægjulegum til-
finningum sem gerir hann tóman og
ráðvilltan. Sálarlíf hans endurpeglar
þannig umhverfið.
Hann nær góðri fótfestu innan
samtakanna þótt honum
reynist erfitt að fram-
kvæma þau óhæfuverk sem
honum sem glæpamanni
eru ætluð. Hann nær þó að
telja sér trú um að mark-
miðið sé göfugt en að lokum
fer að sjálfsögðu allt í
hundana. Yfirmaður hans
innan leyniþjónustunnar,
sem var sá eini sem þekkti
til hins raunverulega
njósnaverkefnis Carvers, fellur í dá
og þá eru góð ráð dýr. Aðrir innan
leyniþjónustunnar álíta hann svik-
ara og glæpamann og grunsemdir
fara einnig að vakna hjá Tao. Öll
sund virðast því lokuð þar sem hann
hefur enga leið til að koma vitneskju
sinni á framfæri og verður að halda
áfram leiknum til að verða ekki upp-
götvaður. Brátt fer hann þó að efast
um heilindi sín þar sem ofbeldið
verður sífellt auðleysanlegra og völd
þau sem glæpirnir afla meira lokk-
andi.
Þrátt fyrir að Carver búi yfir of-
urkröftum er Sleeper ekki ofur-
hetjusaga. Höfundurinn, Ed Bru-
baker nær að skapa harðsvíraða
glæpasögu sem er meira í anda Ray-
mond Chandlers en Superman og
mætti kalla þetta ofurhetju-noir.
Teikningar Sean Philips eru sóða-
legar og sexí, í dökkum tónum og
fylgja söguefninu fullkomlega.
Brubaker sýnir einstaka áræðni í því
að láta söguhetju sína í sífellt erf-
iðari aðstæður og gefur lítið fyrir
reddingar á síðustu mínútum. Í stað-
inn fer hann alla leið og skoðar
hvernig hægt er að halda áfram þeg-
ar allt er komið í graut. Einhver hef-
ur kallað Sleeper Sopranos mynda-
sagnanna, þar sem þrautreynt efni
er sýnt í nýju ljósi.
Út hafa komið sex hefti um Töru
Chase og félaga í Queen and
Country myndasöguflokknum og
tvær bækur um Sleeper. Bækurnar
fást í myndasöguversluninni Nexus
og á bókasöfnum.
Njósnaraunir
Stétt njósnara á að sjálfsögðu fulltrúa í heimi
myndasagna. Heimir Snorrason gægðist inn í
þann kima myndasagnaveraldarinnar.
Queen and Country eftir Greg
Rucka og Leandro Fernandez, Oni
Press 2004.
Sleeper eftir Ed Brubaker, gefið út
af DC Comics/Wildstorm 2004.
Ólíkt ungfrú Chase í Queen and
Country býr herra Carver í mynda-
sögubálknum Sleeper ekki við sama
starfsöryggi og þarf lítið að fást við
innanbúðarpólítík.
Tara Chase er söguhetja Queen and Country.
Myndasögur | Heimur leyniþjónustunnar