Morgunblaðið - 04.08.2004, Blaðsíða 37

MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 2004 37
Listin fjallar um lífið og lífið er list.
Þessar hugrenningar kviknuðu við
að horfa á unga fólkið í leikhópnum
Landsleik frumsýna leikgerð á
skáldsögunni Dýrðlegt fjöldasjálfs-
morð eftir Finnann Arto Paasilinna.
Með ærslafullum leik og lífsþrótti
birtu krakkarnir hóp af Finnum sem
stefna saman í dauðann. Hópurinn
ferðast í rútu til Norður-Noregs þar
sem þau ætla að keyra fram af klett-
um. En þetta gætu eins verið lista-
menn, leikarar, á leikferðalagi þar
sem markmiðið drífur þau áfram og
alltaf er verið að skapa og í hópnum
verður til vinátta og fólk verður ást-
fangið. Dauðinn, eða pælingin um
dauðann, fjallar auðvitað um lífið í
öllum sínum myndum. Skáldsagan
er feikna vel skrifuð og skemmtileg
og þýðing Guðrúnar Sigurðardóttur
prýðileg. Leikgerð Ólafs Egils nær
vel að fanga svartan húmorinn,
kaldhæðnina og sannfærandi lýs-
ingar á finnsku þjóðarsálinni ásamt
leiftrandi lífsgleðinni. Í skáldsög-
unni og sýningunni er þó ekki bara
húmor og hæðni heldur fáum við að
sjá raunverulega sorg, uppgjöf,
þunglyndi og depurð en aldrei er
farið yfir strikið í yfirkeyrðri
dramatík. Er hægt að biðja um
meira?
Þrátt fyrir að andi sögunnar sé
fangaður svo fallega í sýningunni
hefði leikgerðin mátt vera þéttari og
hefði dramatúrgía þriðja augans
gert henni gott. Því er þetta nefnt
hér að það var svo greinilegt að leik-
hópurinn réð við þéttari sýningu í
þeim ærslafulla hraða og hreyfingu
sem hann og Bergur leikstjóri völdu
sér. Það mátti greina frumsýning-
arskrekk til að byrja með, sér-
staklega í framsögn sumra leik-
aranna, en það lagaðist í seinni
hlutanum. Í leikskránni kemur fram
að hópurinn byrjaði að vinna saman
í janúar en allir krakkarnir hafa ver-
ið nemendur í MR. Sú vísa verður
aldrei of oft kveðin hvað það er mik-
ils virði fyrir lífs- og leikþyrstan
ungmennahóp að fá stuðning. Þau
fengu styrki frá Hinu húsinu, Ungu
fólki í Evrópu, Norræna húsinu og
Menningarsjóði Félagsheimila og
ætla sér í leikferð um landið auk
þess að sýna á Nýja sviðinu. Einnig
kemur fram að þau hafa lagt nótt
við dag og gert það sem gera þarf
og ekki verður annað séð en útkom-
an sé stórglæsileg, hvort sem um er
að ræða búninga, lýsingu, alla um-
gjörð og kynningarstarf. Einnig
undirbjuggu þau sig með því að fara
á námskeið í hreyfingu og spuna hjá
Ólöfu Ingólfsdóttur dansara og
námskeið í tangódansi hjá Bryndísi
Halldórsdóttur og Hany Hadaya.
Bergur Þór Ingólfsson leikstjóri
hefur unnið nokkuð með ungu fólki
og tekist það frábærlega. Skemmst
er að minnast leikstjórnar hans á
Glæstum tímum hjá Fúríu, leik-
félagi Kvennaskólans, í vetur sem
leið en það var besta leikstjórn sem
undirrituð sá á liðnu leikári í áhuga-
leikhúsinu. Með Landsleik hefur
hann greinilega komið að jákvæðum
og afslöppuðum stíl sínum því
greinilega hafa leikararnir fengið
góða tilsögn sem einstaklingar og
hópatriðin voru glæsileg ásamt því
að hlustun og sambandið í hópnum
var fallegt og einlægt. Bergur hefur
einstakt lag á að láta leikara sína
vinna af hjartans einlægni. Leik-
ararnir sjö brugðu sér allir í mörg
hlutverk og skiptu glæsilega á milli
leikstíla og persónuleika. Hilmir
Jensson var sérstaklega fjölhæfur;
hann var flottastur sem rútubílstjór-
inn með kreppta hnefana og með
hjálparhlutum voru kjálkar hans
alltaf að breytast þegar hann lék
fjölda annarra hlutverka og allt jafn
vel. Sigurður Arent Jónsson geislaði
fallega í hlutverki Seppo Sorjonen,
þjónsins sem ætlaði ekki að drepa
sig en þvældist með hópnum af því
að hann var svo góður og áhuga-
samur. Í eintalinu undir lokin, þegar
Seppo lýsir bernsku sinni í bjálka-
kofanum, tókst Sigurði að stöðva
tímann, svo einlægur var hann,
þannig að það var aðeins hægt að
óska sér þess að stemningin héldi
stöðugt áfram. Þvílík var fegurðin
sem hann skapaði í tragedíunni þeg-
ar áhorfendur vissu ekki hvort hóp-
urinn myndi lifa eða deyja. Saga
Sigurðardóttir var mjög sannfær-
andi og þroskuð í hlutverki sínu sem
Helena Puusaari, konan sem stjórn-
ar fjöldasjálfsmorðssveitinni ásamt
Onni Rellonen og Hermanni Kemp-
painen. Saga er efnileg leikkona
sem hefur á valdi sínu margs konar
tækni, bæði í gleði og sorg. Jón Eð-
vald Vignisson var sérstaklega góð-
ur sem tölvumaðurinn sem tókst
ætlunarverk sitt og Karl Ágúst
Vignisson sýndi marga efnilega
takta sem ofurstinn Hermanni
Kemppainen en hann virðist vera
vaxandi leikari. Sunna María
Schram var fyndin sem hrein-
dýrabóndinn og skemmtileg sem
sálfræðingurinn og grátandi kona.
Tanja Marín Friðjónsdóttir náði
bestu sambandi við hlutverk sitt
sem ræstingakonan með bláa hárið
og var ansi fyndin á köflum.
Leikfélagið Landsleikur kemur
sem ferskur andvari inn í sumarið,
geislandi af lífsorku með hugrökku
vali sínu á efni sem erfitt er að
ræða; sjálfsvígum og baráttunni við
þau. Þeim hefur tekist mjög vel upp
með efni, val á höfundi leikgerðar og
val á leikstjóra og ástæða er til að
hrópa húrra fyrir þeim. Í leikritinu
hrópa þau: ,,Hin dýrðlega fjölda-
sjálfsmorðssveit lengi lifi!“ Við
hrópum ,,Leikfélagið Landsleikur
lengi lifi!“
,,Eitthvað… fallegt“
LEIKLIST
Leikfélagið Landsleikur
Höfundur leikgerðar: Ólafur Egill Eg-
ilsson. Byggt á skáldsögu eftir Arto
Paasilinna. Leikstjórn: Bergur Þór Ing-
ólfsson. Hönnun og umsjón búninga:
Hallgerður Hallgrímsdóttir. Hönnun lýs-
ingar: Guðmundur Finnbogason.
Frumsýning á Nýja sviði Borgarleikhúss-
ins, 28. júlí 2004.
DÝRÐLEGT FJÖLDASJÁLFSMORÐ
Hrund Ólafsdóttir
MAGNÚS Ragnarsson er einn af
okkar ungu og efnilegu orgelleik-
urum. Hann lauk mastersgráðu í
kirkjutónlist frá Tónlistarháskól-
anum í Gautaborg sl. vor og hygg-
ur á nám í hljómsveitarstjórn í ná-
inni framtíð.
Magnús bauð fyrst upp á
franska orgeltónlist eftir þá Théo-
dore Dubois (1837–1924) og Jehan
Alain (1911–1940). Grand Chæur
og Chant Pastoral eftir Dubois og
Litanies eftir Alain. Í Litaníu Ala-
in (1937) er mikil persónuleg til-
finning og átök sem hann reynir að
fá útrás fyrir og kannski hefur
hann haft hugboð um örlög sín
eins og sumir vilja halda fram.
Tónleikarnir enduðu síðan á
Evocation à la Chapelle Sixtine
eftir Franz Liszt (1811–1886).
Þetta er einnig mikið tilfinninga-
verk í A-B-A-B formi, þar sem A
er samið út frá hinu fræga Miser-
ere eftir Allegri sem lengi vel
mátti bara flytja í Sixtusarkapellu
páfagarðs og B er byggt á hinu
þekkta Ave verum Corpus eftir
Mozart. Liszt reit í bréfi einu að
Miserere ætti að tákna eymd og
angist mannsins en í Ave verum
væri að finna miskunn og kærleika
Guðs.
Magnús lék öll verkin af miklum
þokka og öryggi, þó var eins og
Litanían yrði aðeins óróleg á stutt-
um kafla og rynni saman í kirkj-
unni, annars var leikurinn mjög
skýr. Magnús hefur gott eyra fyrir
raddavali og nálgast viðfangsefnin
af hógværð og tilfinningu sem end-
urspeglast í leik hans og túlkun
sem var mjög samkvæm sjálfri sér.
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
Magnús Ragnarsson orgelleikari.
Fimmtudagurinn 29. júlí 2004 kl. 12.00.
ORGELTÓNLEIKAR
Jón Ólafur Sigurðsson