Morgunblaðið - 10.09.2004, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
PÚTÍN SKOTMARK
Íslömsk samtök sem grönduðu
tveimur farþegaflugvélum yfir
Rússlandi nýverið, með þeim afleið-
ingum að 90 fórust, lýstu því í gær
yfir að Vladímír Pútín Rússlands-
forseti væri þeirra næsta skotmark.
Þá hafa tétsenskir uppreisnarmenn
sett 1.460 milljónir íslenskra króna
til höfuðs Pútín.
Mannskaði af völdum Ívans
Þrjátíu og þrír hafa beðið bana af
völdum fellibylsins Ívans sem nú fer
yfir Karíbahaf. Mannfall hefur mest
orðið á eyjunni Grenada, þar sem 24
eru taldir hafa dáið. Ívan gengur
væntanlega yfir Jamaíka í dag.
Ágætis byrjun hjá Björk
Ný plata Bjarkar Guðmunds-
dóttur, Medúlla, fór í 14. sæti banda-
ríska breiðskífulistans, sem birtur
var í gær. Engin af fyrri plötum
Bjarkar hefur stokkið svo hátt í
fyrstu söluviku.
Ör vöxtur KB banka
KB banki óx mest allra banka í
heiminum í fyrra. Bankinn var í 911.
sæti yfir stærstu banka heimsins í
fyrra en er nú í 459. sæti, samkvæmt
lista breska tímaritsins Banker
Magazine sem Financial Times gef-
ur út.
Bein fjárfesting heimil
Stjórnarformaður Samherja telur
eðlilegra að heimila erlendum að-
ilum að fjárfesta beint í íslenskum
félögum í sjávarútvegi sem skráð
eru á markaði í stað þess að kaupin
verði að fara í gegnum eitt eða fleiri
félög líkt og reglur segja til um í dag.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 28
Viðskipti 12 Minningar 29/34
Úr verinu 11 Dagbók 38/40
Erlent 16/17 Víkverji 38
Heima 18 Myndasögur 38
Höfuðborgin 19 Af listum 42
Akureyri 19 Menning 41/49
Suðurnes 22 Af listum 42
Austurland 22 Leikhús 42
Landið 22 Bíó 46/49
Umræðan 25/28 Ljósvakamiðlar 50
Forystugrein 26 Veður 51
Bréf 28 Staksteinar 51
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfull-
trúi, orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@ .is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf
Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl

 





 


 
 



  

 

  

 


 


 !

"
# 


 


 $ 

 
 

%&' (

 )***











 






 



TRYGGVI Þór Herbertsson, for-
stöðumaður Hagfræðistofnunar Há-
skóla Íslands, segir að skera þurfi
niður útgjöld ríkissjóðs til að mæta
boðuðum skattalækkunum ríkis-
stjórnarinnar.
Í því sambandi eigi ekki endilega
að einblína á velferðarkerfið heldur
væri nær að skera niður í málaflokk-
um eins og utanríkisþjónustunni og
atvinnuvegunum, s.s. hjá landbúnað-
inum.
Þá væri til dæmis hægt að fresta
ýmsum framkvæmdum, s.s. vega-
framkvæmdum. „Allt þetta er hægt
að gera til að mæta lækkun skatta,“
útskýrir hann.
Tekur hann fram að hann telji
skattalækkanir af hinu góða ef þeim
fylgja mótaðgerðir, eins og þær sem
hér hafa verið nefndar. Skattalækk-
anir án mótaaðgerða leiði á hinn bóg-
inn til þenslu. „Það þýðir meiri
þunga á peningamálstefnuna þannig
að Seðlabankinn þarf að bregðast við
með því að hækka vextina mun
meira og hraðar en ella.“
Förum að dæmi Dana
Tryggvi Þór gerir utanríkisþjón-
ustuna að sérstöku umtalsefni og
spyr hvers vegna Íslendingar fari
ekki að dæmi Dana, sem séu að
skera niður í sinni utanríkisþjón-
ustu. „Við þurfum ekki svona mikla
utanríkisþjónustu,“ segir hann. „Nú
er tæknin einfaldlega orðin þannig
að það þarf ekki að halda úti sendi-
ráðum í hinum og þessum löndum.
Við erum t.d. með sendiráð í miðri
Afríku þar sem ekki nokkur maður
er á ferð.“
Tryggvi Þór bendir einnig á at-
vinnuvegina, eins og áður sagði, og
vísar þá sérstaklega til landbúnaðar-
ins. „Það er þó erfitt að ætla sér að
fara að skera niður þar í fjárlaga-
gerð. Það þarf meiri hugsun í það til
að það komi ekki hart niður á bænd-
um sem ekki eru of vel haldnir.“
4 milljarðar til utanríkismála
Á fjárlögum þessa árs hafa rúmir
fjórir milljarðar verið veittir til utan-
ríkisstjórnsýslunnar, samkvæmt
upplýsingum á vef fjármálaráðu-
neytisins.
Þar kemur einnig fram að um 14
milljarðar hafa verið veittir til land-
búnaðar og sjávarútvegsmála. Þar af
um 10,6 milljarðar til landbúnaðar-
mála og rúmir þrír milljarðar til
sjávarútvegsmála.
Í útgjöldum til landbúnaðarmála
munar mest um útgjöld til tekju- og
verðlagsmála (beingreiðslur), en 7,4
milljarðar voru lagðir í þann mála-
flokk á þessu ári. Í útgjöldum til
sjávarútvegsmála munar mest um
útgjöld til rannsóknar- og þróunar-
starfsemi, en rúmir tveir milljarðar
voru veittir til þess málaflokks á
árinu.
Á fjárlögum þessa árs hefur rúm-
ur milljarður verið veittur til iðnað-
armála og rúmir átján milljarðar til
samgöngumála. Önnur útgjöld
vegna atvinnuveganna, s.s. vegna
ýmissa þjónustustofnana ríkisins,
eru um 4,4 milljarðar.
Tryggvi Þór Herbertsson um mótaðgerðir vegna boðaðra skattalækkana
Skorið verði niður í utan-
ríkisþjónustu og landbúnaði
PÁLL Skúlason háskólarektor tilkynnti á fundi með
starfsfólki Háskóla Íslands í gær að hann gæfi ekki kost
á sér til endurkjörs nk. vor, en þá rennur núverandi
samningur hans út. Páll mun þá hafa gegnt embætti
rektors í átta ár. Hann var upphaflega kosinn rektor til
þriggja ára vorið 1997, en tveimur árum síðar var lög-
unum breytt á þann veg að rektor var kjörinn til fimm
ára í senn í stað þriggja og var Páll sjálfkjörinn í emb-
ætti rektors árið 2000.
Samkvæmt reglum Háskóla Íslands er ekkert sem
hindrar Pál í að gefa kost á sér í rektorskosningunum í
vor. „Ég held hins vegar að þetta sé orðinn nógu langur tími. Að mínu mati
er það bæði gott fyrir mig að hætta nk. vor sem rektor og gott fyrir stofn-
unina að finna sér nýjan rektor á þessum tímapunkti. Ég held að það sé
ekki hollt fyrir stofnunina að menn séu allt of lengi rektorar.“ Páll er pró-
fessor í heimspeki við HÍ og mun að sögn snúa sér aftur að fræðastörfum.
Fyrirkomulagið á ráðningu háskólarektors fer þannig fram að haldnar
eru almennar kosningar þar sem allir prófessorar og dósentar eru kjör-
gengir, en atkvæðisrétt hafa allir innan háskólasamfélagsins. Þannig gilda
atkvæði nemenda 30%, atkvæði akademískra starfsmanna, þ.e. kennara og
sérfræðinga, 60% og atkvæði annarra starfsmanna gilda 10%, en sá fram-
bjóðandi sem sigrar þarf að fá 50% atkvæða. Að öllum líkindum fara kosn-
ingar fram í mars.
Páll Skúlason hættir
sem háskólarektor í vor
Páll Skúlason
„STELPURNAR á skrifstofunni
segja að þær hafi fundið einhvern
skjálfta en ég tók ekkert eftir því
enda upptekinn við allt annað. Svo
er byggingarsvæði við húsið þannig
að það heyrast skellir af og til og
maður er bara hættur að kippa sér
upp við það. Kannski að maður fari
að gera það aftur núna,“ segir Óm-
ar Valdimarsson, sendifulltrúi
Rauða krossins í Jakarta, um
sprenginguna við ástralska sendi-
ráðið í gærmorgun. Skrifstofa hans
er í um 2–3 kílómetra fjarlægð frá
sendiráðinu.
Ástralska sendiráðið stendur við
Rasuna Said-breiðgötuna en um
hana fer Ómar daglega. Sprenging-
in varð um klukkan 10.30, um
tveimur klukkustundum eftir að
hann fór þar um.
Ómar segir að umferðin um
þessa götu sé gríðarleg. Þrjár ak-
reinar eru í hvora átt en vegna
aksturslags Indónesa séu
akreinarnar yfirleitt fimm á há-
annatíma.
Eftir sprengjutilræðin á Bali og
við Marriott-hótelið í fyrra voru ör-
yggisráðstafanir í borginni hertar
verulega en Ómar segir að undan-
farnar vikur hafi þær linast. „Það
komu fréttir í blöðum um að
kannski væri ástæðulaust að vera
með þetta öllu lengur, það væri allt
að verða rólegt. Nánast samstundis
tók maður eftir því hvað hafði
slaknað á eftirliti,“ segir Ómar. Nú
yrði öryggisgæslan örugglega hert
á nýjan leik. Ómar segir að þegar
hann kom fyrst til Jakarta hafi hon-
um þótt nóg um allar öryggiskröf-
urnar. Ekki sé hægt að fara inn á
hótel, stærri veitingastaði eða
heimili sitt án þess að leitað sé að
sprengjum eða vopnum. Þessi við-
búnaður kalli á töluvert umstang
og valdi töfum en menn venjist
þessu fljótlega. „Og svo sér maður
að þetta er kannski bara eins gott,“
segir hann.
Ómar Valdimarsson, sendifulltrúi Rauða krossins í Jakarta
Hafði
slaknað á
öryggis-
eftirliti
Reuters
Sprengjan sem sprengd var í Jakarta var öflug og eignatjón mikið.
„VIÐ áttum gagnlegar viðræður og
skiptumst á skoðunum en það er
engin lausn í sjónmáli,“ sagði Finn-
bogi Sigurðsson, formaður Félags
grunnskólakennara, í samtali við
Morgunblaðið, eftir fund samninga-
nefndar grunnskólakennara og
Launanefndar sveitarfélaga, hjá rík-
issáttasemjara í gær.
Fundurinn stóð yfir í rúma fjóra
tíma. Næsti fundur hefur verið boð-
aður fyrir hádegi í dag og er jafn-
framt gert ráð fyrir því að fundað
verði stíft næstu daga enda styttist í
boðað verkfall grunnskólakennara.
Kemur það til framkvæmda 20. sept-
ember hafi samningar ekki tekist.
Birgir Björn Sigurjónsson, sem
stýrir viðræðunum fyrir hönd sveit-
arfélaganna, segir eins og Finnbogi
að gagnlegar viðræður hafi farið
fram á fundinum í gær. „Umræðan
var mjög málefnaleg og góð og líkleg
til að leiða okkur áfram ef við höldum
svona áfram,“ sagði hann.
Finnbogi og Birgir Björn segja að-
spurðir að umræðurnar í gær hafi
verið „heildstæðar“ eins og þeir orða
það. Launatölur hafi ekki sérstak-
lega verið ræddar. „Það er ýmislegt
fleira sem við erum að skoða,“ segir
Finnbogi.
Viðræður kennara
og sveitarfélaga
Gagnlegar
viðræður