24 stundir - 02.04.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 2008 24stundir
Tvær ungar konur setja fram í
Morgunblaðinu um helgina ósk
um „mannsæmandi líf á viðráðan-
legu verði“ og rekja áhrif ofurverð-
lags á ungt fólk á Íslandi og spá
landflótta þess. Sama dag er heil-
síðuauglýsing í Fréttablaðinu frá
einhverjum sem kalla sig „Íslenskar
kartöflur“, þar sem vakin er athygli
á því að Sameinuðu þjóðirnar hafa
valið árið 2008 sem Ár kartöflunn-
ar. Af því tilefni er íslenskum neyt-
endum boðinn ókeypis uppskrifta-
bæklingur; 10 kartöfluuppskriftir.
Kartöflur eru táknmynd
Þetta er tengt saman hér vegna
þess að íslenskar kartöflur eru á
margan hátt táknmynd fyrir þær
aðstæður sem íslenskum neytend-
um og þar með þessum tveimur
ungu konum eru boðnar. Íslenskir
kartöflubændur hafa fengið frá
stjórnvöldum nánast einokun á ís-
lenska neytendur. Bannað er að
flytja inn kartöflur nema með of-
urtollum nær allt árið. Innflutn-
ingur á skaplegum tollum er aðeins
heimilaður þann örskamma tíma
snemma sumars þegar Íslendingar
hafa klárað íslensku kartöflurnar
frá árinu á undan. Við fáum því
bara nýjar uppskriftir, en ekki nýjar
kartöflur, nema nokkra mánuði á
ári. Undantekningar eru örlitlir
innflutningskvótar og bökunarkar-
töflur sem ekki eru ræktaðar hér.
Við borðum því gamlar kartöflur
stóran hluta ársins. Nánast engin
verð- eða gæðasamkeppni er frá er-
lendum kartöflum. En víða má
framleiða kartöflur mun ódýrar en
hér og uppskerutími er allt árið,
einhvers staðar í heiminum.
Álíka höft gilda um aðrar land-
búnaðarafurðir. Þaðan mætti taka
fjölda dæma um innlent ofurverð
miðað við verð sem hægt væri að fá
ef innnflutningur væri gefinn
frjáls, t.d. mætti selja kjúklinga-
bringur út úr búð fyrir 6-800 krón-
ur kílóið í stað 1600-2000 króna
eins og nú er.
Það er því brýnt að ríkisstjórnin
standi við það fyrirheit úr stjórn-
arsáttmálanum að auka samkeppni
í landbúnaðarvörum, sem ekki
verður gert nema með því að heim-
ila innflutning án ofurtolla.
Nálægt heimsmeti í vöxtum
Ísland á næstum heimsmet í
vöxtum og er það annað dæmi þar
sem neytendur borga brúsann.
Vaxtastigið sem Seðlabanki
ákveður hefur laðað að áhættufjár-
festa sem hafa keyrt upp gengi
krónunnar með kaupum á svo-
nefndum krónubréfum, en eru nú
á harðahlaupum undan falli henn-
ar með afleiðingum sem við höfum
ekki séð fyrir endann á. Eina ráð
Seðlabankans er að hækka vexti
enn frekar, með takmörkuðum ár-
angri fyrir stöðugleikann að því er
virðist, en alvarlegum áhrifum fyrir
einstaklinga og fyrirtæki, sem varla
standa undir þessum vöxtum.
Fasteignaverð stórhækkaði í
kjölfar róttækra breytinga á útlána-
reglum Íbúðalánasjóðs og síðan
bankanna, sem komu í kjölfarið til
að halda í hlutdeild sína á lána-
markaði. Hækkað fasteignaverð
kemur einnig fram í vísitölu verð-
lags og hækkar þannig verðtryggð
lán, svo segja má að kaupendur
fasteigna séu verr settir eftir hækk-
anir á lánum Íbúðalánasjóðs. Við
þessu var ítrekað varað af hagfræð-
ingum m.a. Guðmundi Ólafssyni.
Þarna eru aftur á ferð stjórnvalds-
aðgerðir sem koma neytendum í
koll.
Aðstæður ungs fólks á Íslandi
Það hefur til þessa einkennt Ís-
land að þar vilja ungu kynslóðirnar
búa og snúa aftur fari þær utan í
nám eða störf. Mikilvægt er að svo
verði áfram því annars er hætta á
að okkar hæfasta og best menntaða
fólk fari annað. Þau dæmi sem hér
hafa verið rakin snúa hins vegar
ekki einungis að ungu fólki. Mat-
væli og húsnæði eru einn stærsti
hluti útgjalda allra heimila.
„Mannsæmandi líf á viðráðanlegu
verði“ eins og þær stöllur biðja um
næst hins vegar ekki nema þessir
liðir verði hér skaplegir. Brýnt er
því að heimila frjálsari innflutning
matvæla og lækka vexti í áföngum.
Dagblaðið 24 stundir hefur verið
fjölmiðla ötulast að taka upp hags-
munamál neytenda. Þeirri baráttu
er brýnt að halda áfram.
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins
Ár kartöflunnar
og mannsæmandi líf
UMRÆÐAN aBolli Thoroddsen
Eigi verðlag
hér að verða
viðráðanlegt
þarf að heim-
ila frjálsari
innflutning
matvæla og
lækka vexti í áföngum.
Mannsæmandi líf Brýnt
er því að heimila frjálsari
innflutning matvæla og
lækka vexti í áföngum.
Það er með stolti sem við í
KFUM og KFUK sendum frá okk-
ur kynningarblað um sumarstarf
félagsins sem dreift er með 24
stundum um land allt. Sumarbúð-
irnar fimm, Vatnaskógur, Vindás-
hlíð, Ölver, Kaldársel og Hólavatn,
hafa til fjölda ára boðið ungu fólki
upp á áhugaverða og uppbyggilega
sumardvöl utan skarkala þéttbýlis-
ins. Í seinni tíð hafa einnig leikja-
námskeið félagsins vaxið og njóta
mikilla vinsælda.
KFUM og KFUK er æskulýðs-
hreyfing sem hefur það að mark-
miði að stuðla að heilbrigði
mannsins til líkama, sálar og anda.
Í starfi félagsins er lagt upp með
aðferðafræði Jesú Krists, að mæta
hverri manneskju af umhyggju,
kærleika og virðingu. KFUM og
KFUK stendur undir nafni. Í sum-
arstarfi félagsins á sér stað kristileg
fræðsla sem hefur það að mark-
miði að efla trúarþroska einstak-
linga. Fræðsla, bænir, kristilegir
söngvar og helgihald fléttast á heil-
brigðan hátt inn í fjölbreytta dag-
skrá í útivist, íþróttum og leikjum.
Starfið í sumarbúðunum ein-
kennist af lífi og fjöri. Þar er jafnan
nóg við að vera, svo erfitt er að láta
sér leiðast. En það er ekki nóg að
vera skemmtilegur til að fá starf í
sumarbúðum KFUM og KFUK.
Starfsmenn okkar sækja víðtæka
þjálfun og þá ekki síst hvað varðar
þá þætti sem snúa að öryggi dval-
argesta. Kröfur okkar til starfs-
manna félagsins aukast með hverju
árinu sem líður.
KFUM og KFUK boðar til
vorhátíðar nk. laugardag 5. apríl, í
húsi félagsins við Holtaveg gegnt
Langholtsskóla (í jaðri Laugardals-
ins). Hátíðin markar í senn lok
vetrarstarfsins og upphaf sumar-
starfsins. Þar hefst skráning í sum-
arbúðir og aðra viðburði sumars-
ins. Þangað eru allir velkomnir sem
vilja kynna sér nánar fjölbreytt
sumarstarf KFUM og KFUK.
Höfundur er formaður KFUM
og KFUK á Íslandi
Umhyggja og
kærleikur
UMRÆÐAN aTómas Torfason
Fræðsla,
bænir, kristi-
legir söngvar
og helgihald
fléttast á
heilbrigðan
hátt inn í fjöl-
breytta dagskrá í útivist,
íþróttum og leikjum.
Í Vatnaskógi
Sumarstarf
KFUM og KFUK
er fjölbreytt.
heimila það með sérstökum lög-
um. Þau lög hafa ekki enn séð
dagsins ljós.
Þessi tillaga var borin fram af
biskupi eftir umfjöllun í kenning-
arnefnd kirkjunnar. Tillagan var
samþykkt með öllum greiddum at-
kvæðum.
Þessi afstaða kirkjunnar tekur
öllu fram sem við þekkjum í ná-
grannalöndum okkar og með syst-
urkirkjum í hinu lútherska sam-
félagi. Hvergi hefir verið gengið
jafnlangt í því að tryggja jafnræði
fólks, burtséð frá kynhneigð.
Þá má nefna að íslenska kirkjan
hefur aldrei samþykkt, né heldur
rætt í alvöru, að láta kynhneigð
fólks skipta einhverju hvað varðar
embættisgengi eða störf í kirkj-
unni. Þannig hefur kirkjan gætt
þess að sýna virðingu og samstöðu
með þeim sem hafa sannarlega í
gegn um árin þurft að gjalda fyrir
kynhneigð sína.
Kirkjan spyr ekki um aðild
Helga Vala klykkir út með því að
segjast vera fyrrverandi sóknarbarn
í þjóðkirkjunni. Það er merkilegt
Helga Vala Helgadóttir skrifar
grein í 24 stundir þann 28. mars
undir fyrirsögninni “Hatur og
hleypidómar biskupsins.“
Tilefni greinarinnar er predikun
biskups Íslands á páskadagsmorg-
un og margt fleira. Helga Vala fer
með stóryrðum gegn biskupi og
ræðst gegn persónu hans og emb-
ættisfærslu og sakar hann um tví-
skinnung og hleypidóma gegn
samkynhneigðu fólki.
Ekkert er fjær sanni. Biskup Ís-
lands er heill og samkvæmur sjálf-
um sér í starfi sínu og boðun. Pre-
dikun hans á páskadag var sann-
arlega góð og sönn; hann talaði líkt
og við margir kollegar hans um út-
lendingafóbíu sem er mikið
áhyggjuefni. Það var gleðiefni að
sjá hversu fjölmiðlar gerðu orðum
biskups góð skil.
Biskup var að fjalla um allt þetta
fólk sem flutt hefur til Íslands til að
eignast betra líf og hefur lagt fram
vinnufúsar hendur sem hafa í leið-
inni skapað okkur gríðarlegan auð.
Hvað verður nú þegar harðnar á
dalnum? Það verður prófið stóra
sem við, sem hér erum borin og
barnfædd og höfum alist upp með
silfurskeið í munni, þurfum að
standast. Mikið megum við þakka
að okkar ungmenni þurfa ekki að
fara annað í erfiðisvinnu til að leita
sér afkomu og styðja hina eldri sem
heima eru.
Meiðandi og ósönn orð
Orð Helgu Völu um afstöðu
biskups og þá kirkjunnar allrar til
samkynhneigðs fólks og réttar-
stöðu þeirra varðandi sambúð eru
alveg út í hött. Hún lætur falla orð
sem eru bæði meiðandi og ósönn.
Á síðasta kirkjuþingi, í október
2007, var gerð samþykkt um að
prestar yrðu vígslumenn staðfestr-
ar samvistar, ef Alþingi myndi
að fólk skreyti sig með slíku. Hún
er líka fyrrverandi afleysingaritari á
Biskupsstofu og þjónaði þar sem
ritari minn, er ég starfaði sem bisk-
upsritari, og Ólafs biskups frænda
síns – og með miklum ágætum.
Þess vegna þykir mér vond grein
hennar enn verri.
Að segja sig úr kirkjunni þykir
sumum fínt. Þeir hinir sömu kalla
síðan eftir kirkjulegri þjónustu
þegar þeir þurfa – þetta hef ég
margreynt á eigin skinni. Kirkjan
spyr ekki um aðild fólks, þegar leit-
að er eftir þjónustu. Er þessi eða
hinn búinn að borga sóknargjöldin
sín? Þannig spyrjum við ekki og
þannig vinnum við ekki og mun-
um aldrei gera.
Úrsagnir úr þjóðkirkju hafa það
eitt í för með sér, að sóknarnefndir
fá minni fjármuni til að sinna sín-
um skyldum, borga laun organista,
kirkjuvarða og gæta þess að kirkjur
og safnaðarheimili fái sitt viðhald.
Þetta ætti að vera umhugsunarefni
fólks sem á annað borð vill hugsa.
Höfundur er prófastur
Hleypidómar
og kirkjunnar menn
Hleypidómar Kirkjan
hefur gætt þess að sýna
virðingu og samstöðu.
UMRÆÐAN aÞorbjörn Hlynur Árnason
Að segja sig
úr kirkjunni
þykir sumum
fínt. Þeir hin-
ir sömu kalla
síðan eftir
kirkjulegri
þjónustu þegar þeir
þurfa - þetta hef ég
margreynt á eigin skinni.