Eintak - 01.11.1993, Page 53

Sjálfstæöismenn bjuggu til málamiölun sem fellst í Kratar hafa verið skotnir í hugmyndum um landslista
þrímenningskjördæmum - en trúa ekki almennilega á hana sjálfir. þar sem kjósendur geti einnig valið á milli einstaklinga.
...ef hann er Vestfirðingur
farið samkvæmt nýju reglunum, 1987 og 1991,
hafa ekki aukið traust og tiltrú. Þær kosninganæt-
ur hafa kjósendur setið forviða framan við skjá-
inn og horft á tölvugaldur sem á grundvelli nokk-
urra atkvæða snýr stöðunni í einstökum kjör-
dæmum á hvolf, og býr til sífellt furðulegri teg-
undir af nýjum þingmönnum. Að ógleymdum
blessuðum flakkaranum - sem síðast fór á Vest-
firði þar sem einmitt voru áður fæstir kjósendur á
þingmann og urðu ennþá færri þegar flakkarinn
bættist við. Við horfum á það að frambjóðendur
sem tapa fýlgi, til dæmis Kristinn H. Gunnars-
son fyrir vestan 1991, ná allt í einu kjöri; meðan
þingmaður sem eykur fylgi sitt dettur út af þingi,
til dæmis Jón Sæmundur Sigurjónsson á
Norðurlandi vestra í sömu kosningum. Vegna
þeirrar reglu að „síðustu" þingsætin í hverju kjör-
dæmi eru jöfnunarþingsæti getur þingmannakjör
í kjördæmi verið í algeru ósamræmi við kosn-
ingaúrslitin. í síðustu kosningunum munaði litlu
að sjálfstæðismenn fengju þrjá menn kosna á
Norðurlandi eystra með um 24 prósent atkvæða
en Framsóknarflokkurinn aðeins tvo með tæp 35
prósent.
JÖFNUN MILLI FLOKKA,
EN EKKI LANDSHLUTA
Hið endurbætta kosningakerfi frá 1983 ber
þess sorglega mikil merki að vera ntálamiðlun
ákaflega ólíkra markmiða. Aðeins eitt þeirra náð-
ist nokkurn veginn að fullu: þingstyrkur flokk-
anna er í þokkalega góðu samræmi við heildar-
fylgi þeirra. Það er raunar mikil framför frá fyrri
skipan þegar sú stjórnmálafylking sem var hlut-
fallslega sterkust á landsbyggðinni - Framsókn -
hafði alltaf fleiri þingmenn en hún „átti" að fá
með einfaldri deilingu. Jöfnun atkvæðisréttar
milli landshluta - annað aðalmarkmið stjórnar-
skrárbreytingarinnar 1983 - náðist hins vegar ekki
nema að takmörkuðu leyti. Aftur á móti kostaði
breytingin það að þingntönnum fjölgaði, úr 60 í
63, sem var bein afleiðing umræddrar jöfnunar;
Reykvíkingar og Reykjanesmenn áttu að fá fleiri
menn, en samt mátti ekki skerða þingmanna-
fjölda landsbyggðarkjördæmanna. Og kerfið í
nóvember eintak
53