Morgunblaðið - 27.01.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. JANÚAR 2005 11
FRÉTTIR
Hverafold 1-3 • Torgið Grafarvogi • Sími 577 4949
Opnunartími mán.-fös. kl. 11-18 & lau. kl. 11-14
Lokasprengja
Rýmum fyrir nýjum
glæsilegum vörum
Síðustu dagar
útsölunnar
Enn meiri
verðlækkun
Komið og
gerið dúndurkaup
Mörkinni 6, sími 588 5518.
ÚTSALA
50% afsláttur af
ullarkápum og
síðum pelskápum.
Mörg góð tilboð
Opið virka daga frá kl. 10-18
Opið laugardaga frá kl. 10-16
Opið sunnudaga frá kl. 12-17
Enn meiri verðlækkun
á útsöluvörum
Eddufelli 2 Bæjarlind 6
s. 557 1730 s. 554 7030
Opið mán.—fös. frá kl. 10—18
lau. kl. 10—16
Ég fagna heils hugar allriumræðu um styttingunáms á framhalds-skólastiginu. Þegar um
er að ræða jafnviðamiklar breyt-
ingar á skólakerfinu og hér er finnst
mér mjög eðlilegt að menn hafi
ákveðnar efasemdir. Mér finnst það
því heilbrigðismerki og lýsa miklum
metnaði að stjórnendur skólanna
skuli tjá sig með þessum hætti,“ seg-
ir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir
menntamálaráðherra, spurð um þær
efasemdir gagnvart styttingu náms í
framhaldsskólum sem nokkrir rekt-
orar og skólameistarar tjáðu í Morg-
unblaðinu í gær.
Menntamálaráðherra er, ásamt
fulltrúum ráðuneytisins, um þessar
mundir að sækja alla framhaldskóla
landsins heim til að kynna fyrirhug-
aðar breytingar á námi framhalds-
skólastigsins, en Þorgerður Katrín
leggur ríka áherslu á mikilvægi þess
að tala við starfsfólk framhaldsskól-
anna og segir verkefnastjórn ráðu-
neytisins hafa borist margar gagn-
legar ábendingar kennara og
skólastjórnenda á fundunum. Hún
segir einnig ánægjulegt að finna hve
tilbúnir allir innan skólakerfisins séu
að leggjast á eitt við að gera breyt-
ingarnar eins vel úr garði og hægt
er. Stefnt er að því að endurskoðun
aðalnámskár hefjist á næstu vikum
og ljúki síðar á þessu ári svo hægt
verði að kynna hana strax á næsta
ári, en endurmenntun kennara og
gerð nýs námsefnis hefst síðan í
kjölfarið. Aðspurð segir Þorgerður
ráðgert að fyrstu framhaldsskóla-
nemendurnir geti sest á skólabekk í
nýju kerfi haustið 2008 og útskrifast
vorið 2011, enda ætla yfirvöld að
gefa sér góðan tíma í breytingarnar.
Spurð hvort ástæða sé til að hafa
áhyggjur af því, líkt og rektorar
tjáðu sig um í blaðinu í gær, að stúd-
entsprófið verði einsleitara eftir
breytingar, m.a. sökum þess að val-
einingum muni fækki með breyting-
unni, segir Þorgerður það ekki inni í
myndinni þar sem hlutfall kjörsviðs
og valsviðs muni haldast nokkurn
veginn óbreytt. Hún bendir á að með
tilfærslu eininga niður í grunnskóla
verði nám til stúdentsprófs aðeins
stytt um átta einingar. Að mati Þor-
gerðar er heldur ekki ástæða til að
hafa áhyggjur af sérhæfingu fram-
haldsskólanna sem þykir eitt helsta
einkenni íslenska skólakerfisins.
„Það hefur markvisst verið unnið að
því að gefa skólunum tækifæri til að
sérhæfa sig og það verður ekkert
dregið úr því.“
Ábyrgðarleysi væri að skoða
ekki möguleikann á styttingu
Þorgerður Katrín segir rétt í um-
ræðunni að undirstrika að með fyr-
irhuguðum breytingum sé ekki um
gagngera breytingu að ræða á því
kerfi sem fyrir er, heldur sé einfald-
lega verið að yfirfara aðalnámskrána
frá 1999 sem hafi verið vel tímabært.
„Það er líka rétt að ítreka að við er-
um að skoða skólagönguna sem eina
heild, allt frá leikskóla til loka fram-
haldsskóla,“ segir Þorgerður og
bendir á að á umliðnum árum hafi
grunnskólinn lengst um rúm tvö ár
og framhaldsskólinn hafi síðan 1996
lengst um 12 vikur. Hún segir fyr-
irhugaðar breytingar því fyrst og
fremst miða að því að nýta betur
þann sveigjanleika sem nú þegar sé
fyrir hendi í skólakerfinu.
Spurð hvort ekki hefði verið nær
að líta frekar til grunnskólans með
það að markmiði að stytta nám til
stúdentsprófs segir Þorgerður það
mál hafa verið skoðað vandlega af
fagaðilum og sérfræðingum á sínum
tíma en niðurstaðan verið sú að það
væri ekki góður kostur og að réttara
væri að horfa til framhaldsskólans.
Að sögn Þorgerðar voru það helst
þrjár ástæður sem lágu þessu mati
til grundvallar. Í fyrsta lagi hafi ekki
þótt ákjósanlegt að missa unglinga á
landsbyggðinni enn yngri en nú er í
framhaldsnám fjarri sinni heima-
byggð, í öðru lagi hafi þótt eftirsókn-
arvert að íslenskir unglingar þyrftu
ekki að velja sér sín sérsvið fyrr en
um sextán ára aldur er þeir færu í
framhaldsskóla og í þriðja lagi hafi
menn ekki talið rétt að stytta veru
barna í því örugga umhverfi sem
grunnskólinn býður upp á.
Þorgerður vísar þeim áhyggjum
stjórnenda framhaldsskólanna, að
með breytingunni verði stúdentar
ekki jafn vel undirbúnir fyrir há-
skólanám, á bug og bendir á að
markmiðið með breytingunum sé
fyrst og fremst að nýta tíma nem-
enda betur, auk þess sem ekki
standi til að breyta kjarnanum í
skólakerfinu. „Við erum einfaldlega
að halda áfram þessari þróun sem
við höfum staðið fyrir hér á und-
anförnum misserum og árum í skóla-
kerfinu. Það væri í raun ábyrgð-
arleysi ef við værum ekki að skoða
þann kost að stytta námstímann til
stúdentsprófs þegar við okkur blasir
sá mikli tími sem bæst hefur við
skólagöngu nemenda síðustu ár.“
Þegar áhyggjur stjórnenda fram-
haldsskólanna um aukið álag á nem-
endur í kjölfar styttingar náms í
framhaldsskólum eru bornar undir
Þorgerði segist hún ekki hafa
áhyggjur af því og segist vilja ætla
að íslenskir unglingar geti farið í
gegnum framhaldsskóla á þremur
árum líkt og jafnaldrar þeirra er-
lendis. En Þorgerður tekur fram að
samhliða námskrárbreytingum verði
vinnulagið skoðað sérstaklega og
áhersla lögð á nýjar leiðir í vinnu-
brögðum, á símat öll námsárin og ýtt
verði enn frekar undir frumkvæði og
sjálfstæði nemenda. Spurð hvort til
standi að auka stuðningskennsluna í
framhaldsskólum til að auðvelda
nemendum breytinguna á fram-
haldsskólanum segir Þorgerður það
eitt af því sem skoðað verði sér-
staklega í tengslum við breytt vinnu-
lag.
Með færslu námsefnis er komið
í veg fyrir endurtekningu
Spurð um þær efasemdir forráða-
manna framhaldsskólanna að ger-
legt sé að flytja hluta námsefnis
framhaldsskólanna niður í grunn-
skólana sökum skorts á sérmenntun
grunnskólakennara segir Þorgerður
mikilvægt að hafa í huga að megin-
þorri þess námsefnis, sem fyrir-
hugað er að færa niður, sé þegar
kennt í grunnskólanum. „Með fyr-
irhugaðri breytingu erum við í raun
að koma í veg fyrir endurtekningu
og að nýta tíma nemenda betur, því
eins og staðan er í dag er að hluta til
um endurtekningu námsefnis að
ræða á fyrsta ári framhaldsskólans.
En að sjálfsögðu verður mikil
áhersla lögð á að grunnskólakenn-
arar hafi tækifæri til að sér afla end-
urmenntunar,“ segir Þorgerður og
tekur fram að hún sjái það verða
þróunina að sömu kröfur verði gerð-
ar til kennara á unglingastigi grunn-
skólans og til kennara á framhalds-
skólastigi, líkt og t.d. sé gert í
Finnlandi. Bendir Þorgerður í því
samhengi á að hún hafi nýlega leitað
eftir samstarfi við Kennarasamband
Íslands, Kennaraháskóla Íslands og
Sambands íslenskra sveitarfélaga
um að endurskoða kennaramennt-
unina í landinu m.t.t. þess hvernig
menn vilji sjá hana þróast til fram-
tíðar í samhengi við áherslur á fag-
þekkingu grunnskólakennara í
greinum á unglingastigi.
Aðspurð um afdrif verkmennt-
unar og starfsnáms við væntanlega
breytingu segist Þorgerður einmitt
hafa lagt áherslu á að horft verði til
þess hvernig stórefla megi hvort
tveggja. Hún segir tækifærin í
starfsnámi nú um stundir mjög mik-
il, en ljóst sé að efla þurfi náms-
ráðgjöf í grunnskólum og breyta við-
horfum gagnvart starfs- og iðnnámi.
Spurð hvað verði um almennar
brautir eða fornám við framhalds-
skólana við breytinguna og hvar það
verði í framtíðinni vistað segir Þor-
gerður fornámið munu sérstaklega
verða skoðað í þeirri verkefnavinnu
sem fram undan er. Þorgerður segir
þá reynslu sem komin er af almennu
brautunum vera mjög jákvæða þó
laga þurfi ákveðna agnúa. Hún
bendir á að skólarnir hafi fengið
ákveðið frelsi til að hanna almennu
brautirnar og þær hafi skilað já-
kvæðum árangri. „Það er alveg ljóst
að almennu brautirnar verða áfram í
boði fyrir þá sem á þurfa að halda og
helst af öllu myndi ég vilja sjá fleiri
skóla taka upp almennar brautir,“
segir Þorgerður Katrín og tekur
fram að þær muni eftir sem áður
verða vistaðar á framhaldsskólastig-
inu.
Fagnar allri umræðu um styttingu
náms í framhaldsskólum landsins
Morgunblaðið/Þorkell
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir segist sjá fyrir sér að væntingar til kenn-
ara verði á svipuðum nótum og í Finnlandi þar sem sömu kröfur eru gerðar
til kennara á unglingastigi grunnskóla og til kennara í framhaldsskólum.
Menntamálaráðherra segir ástæðulaust
að óttast fyrirhugaðar breytingar á
framhaldsskólastiginu. Með breyting-
unum sé einfaldlega verið að nýta þann
sveigjanleika sem fyrir sé í skólakerfinu
þar sem tími nemenda sé dýrmætur.
silja@mbl.is