Morgunblaðið - 30.01.2005, Síða 56

Áævintýralegri plötu LouReed sem heitir I am aBird Now, eftir hrafniEdgars Alans Poes, er eitt
lag sungið af slíkri englarödd að mað-
ur trúði ekki sínum eigin eyrum.
Lagið var lumman góða Perfect Day
og söngvarinn með englaröddina
kallaðist bara Antony. Hann átti eftir
að koma frekar við sögu hjá Lou
Reed því hann söng á tónleikum til að
kynna plötuna og er í veigamiklu
hlutverki á tónleikaskífunni Animal
Serenade sem kom út fyrir
skemmstu. Kom því ekki svo á óvart
að þegar ég ræddi við Lou Reed
skömmu áður en hann kom hingað til
lands til tónleikahalds síðastliðið
haust að þó hann hafi gjarnan viljað
tala um Poe og plöturnar sínar tókst
hann á loft þegar Antony barst í tal –
sagðist ekki hafa áður heyrt í öðrum
eins söngvara.
Hver sá sem heyrir nýja plötu Ant-
onys og hljómsveitar hans, The John-
sons, sem dregur nafn sitt af klæð-
skiptingnum Marsha P. Johnson,
sem lést fyrir þrettán árum, hlýtur
að taka undir þau orð Reeds að Ant-
ony er ævintýralegur söngvari, en
ekki er minna um vert að hann er frá-
bær laga- og textasmiður. Platan, I
am a Bird Now, sem kemur út á
morgun vestanhafs og eftir viku í
Evrópu, er með bestu plötum sem
rekið hefur á fjörur mínar undan-
farin ár og þegar búin að koma sér
kirfilega fyrir á lista yfir plötur árs-
ins 2005, svo mikið er víst.
Bandarískur menningarheimur
Þó ekki hafi borið mikið á Antony,
sem notar aðeins skírnarnafnið, utan
menningarkima homma í New York,
hefur hann verið virkur í listinni, rak
um tíma tilraunaleikhús, hefur tekið
þátt í listsýningum og smám saman
hefur hann svo getið sér orð fyrir
tónlist, gefið út eina breiðskífu á eig-
in vegum og eina tólftommu. Hann er
reyndar Englendingur, fæddur í
Lundúnum, en hefur dvalist í Banda-
ríkjunum frá tíu ára aldri og segist
vera Amríkani – hans menningar-
heimur sé bandarískur.
Eftir að Antony fluttist til Banda-
ríkjanna með fjölskyldu sinni bjó
hann í San Jose og þar fór hann
snemma að syngja í kór og lagði síð-
an stund á nám í miðskóla sem helg-
aður var listum að stórum hluta sem
hann segir hafa verið mikið lán, ekki
síst eftir að hann kom út úr skápnum
því þar fékk hann að vera í friði með
kynhneigð sína.
Ekki var bara að Antony syngi í
kór, heldur var hann líka í dauða-
rokksveit um hríð, samdi lögin og
söng, eða öskraði réttara sagt, með
sítt hár og mjög þungarokkslegur, að
því er hann segir sjálfur, þó hann hafi
söngstíl sinn úr annarri átt; heldur
mikið upp á blökkusöngvara al-
mennt, en hann segist líka hafa mót-
ast af því að hlusta á Kate Bush, Boy
George, Marc Almond og Alison
Moyet þó síðar hafi hann snúið sér
frekar að blús og djasssöng og
nokkrar vikur hafi farið í að hlusta á
Ninu Simone sem sé sinn helsti
áhrifavaldur.
Vendipunktur varð í lífi Antonys
við að sjá mynd af Boy George í blaði
því í honum fann hann fyrirmynd,
mann sem þorði að klæða sig eins og
honum sýndist, vera hann sjálfur og
syngja það sem hann langaði til.
„Þegar ég sá mynd af Boy George
með Culture Club á sínum tíma vissi
ég að þetta væri einmitt það sem ég
vildi gera, klæða mig þannig og
syngja. Þegar ég svo sá heimild-
arþátt um kabarettlíf í New York á
níunda áratugnum ákvað ég að fara í
New York háskóla til að læra leik-
húsfræði með áherslu á tilraunaleik-
hús, en í raun fór ég til New York til
að komast í Pyramid,“ segir hann en
Pyramid-klúbburinn í Austurbænum
í New York var fræg klæðskipt-
ingabúlla sem var ekki síður þekkt
fyrir líflegt tónleikalíf (þess má geta
að þar spiluðu til að mynda Ham,
Bless og Risaeðlan sumarið 1989).
Tónlistin útgangspunkturinn
Pyramid varð vettvangur margra
tilrauna Antonys á næstu árum, þar
sem hann setti upp leiksýningar eða
tók þátt í sýningum annarra og
áhersla lögð á að reyna að ganga
fram af fólki, eins og hann segir sjálf-
ur frá. Hann segir að þótt leiklistin
hafi verið svo ríkjandi í lífi sínu hafi
hann í raun byggt allt á tónlistinni,
hún hafi verið útgangspunkturinn í
öllu sem hann tók sér fyrir hendur og
allajafna lauk hann hverri sýningu
með því að syngja sígilda slagara, en
hann sá yfirleitt um undirspilið sjálf-
ur, tók upp píanóútsetningar á seg-
ulband og söng svo við það. „Mér
finnst þó alltaf jafngaman að sjón-
listum, að sviðsetningum og mynd-
skreytingum og finnst það jafnan
bestu tónleikarnir þegar mér tekst
að láta það fléttast saman, þó það sé
minni tími til að fást við slíkt núorðið
þegar aðaláherslan er lögð á að
kynna plötuna,“ segir hann en um-
slag hennar ber þó áhuga Antonys á
sjónlistum vitni, eins mikið og í það
er lagt með myndina Banalega
Candy Darling á framhliðinni. Hann
segist þó ekki bara hugsa um að
skapa skemmtilegt útlit heldur sé
myndskreytingin á umslaginu, og í
bæklingnum sem fylgir, lykill að
plötunni, þar sé að finna ýmsar vís-
anir sem ætlað sé að skapa rétta
stemningu þegar hlustað er.
Eftir því sem Antony jókst sjálfs-
traust langaði hann til að leggja
meiri áherslu á eigin tónlist og svo
kom að hann tók upp plötu sem Dav-
id Tibet, liðsmaður Current 93 og
gamall félagi Hilmars Arnar Hilm-
arssonar, gaf út. Lou Reed rakst á þá
plötu í New York og keypti hana
vegna þess að honum fannst um-
slagið fríkað. Hann féll svo gersam-
lega fyrir Antony þegar hann heyrði
plötuna og bað hann um að syngja
inn á Hrafninn sem áður er getið. Í
framhaldi af því fóru hjólin að snúast
svo um munar, Antony lék lítið hlut-
verk í kvikmyndinni Animal Factory
eftir Steve Buscemi og komst síðan á
samning hjá því ágæta fyrirtæki
Secretly Canadian, sem gefur I am a
Bird Now út vestanhafs en Rough
Trade gefur hana út í Evrópu.
Innilegur, hlýlegur
og persónulegur hljómur
Platan nýja er tekin upp á tveimur
árum og að því er hann segir fór
mestur tími í að skapa rétta stemn-
ingu. „Ég var lengi að finna réttu
leiðina til að taka tónlistina upp og
það kallaði á mikla tilrauna-
mennsku,“ segir hann og kímir. „Ég
vildi ná fram innilegum, hlýlegum og
persónulegum hljóm og við náðum
honum á endanum með því að taka
allt upp meira og minna beint inn á
band, með alla hljóðfæraleikara í
sama herbergi.“
Tónlistin sem Antony flytur með
hljómsveit sinni er ballöðukennd, ró-
lyndisleg með framúrskarandi text-
um, sumum býsna snúnum. Sum lag-
anna má flokka sem listræna
popptónlist með síðklassískum
strengjaköflum, en hljómsveitin er
níu manna, strengjasveit og blásarar,
en önnur eru soul-kennd, ekkert þó
eins og Fistful of Love, sem hljómar
eins og það hafi verið tekið upp í
Stax-hljóðverinu í Memphis í upphafi
sjöunda áratugarins – Willam Bell og
Otis Redding ganga aftur í því lagi
(Bell reyndar enn lifandi, en Otis all-
ur). Antony tekur fúslega undir það
að soul-áhrifin séu sterk á plötunni
og þá ekki síst í áðurnefndu lagi.
„Það lag er þakklætisvottur minn til
Otis Redding, ætlað til að heiðra
minningu hans,“ segir hann en Lou
Reed flytur eins konar inngang að
því lagi og spilar á gítar í því. Antony
segir að Reed hafi verið eins konar
lærifaðir sinn undanfarin ár, hann
hafi hjálpað sér mikið, meðal annars
með því að bjóða sér að syngja inn á
Hrafns-plötuna og að auki að syngja í
tónleikaferðinni til að kynna þá plötu.
„Í þeirri ferð ræddum við mikið um
soul og hlustuðum á gamlar upp-
tökur hvenær sem færi gafst. Það
kom því af sjálfu sér að ég leitaði til
hans um að syngja með mér í þessu
lagi og hann gerði það frábærlega.“
Boy George syngur einnig á plöt-
unni og Antony segir það hafa verið
mikla upplifun, enda hafi George ver-
ið hetja hans allt frá því hann var
barn, eins og getið er. „Það var frá-
bært að fá hann í hljóðverið til okkar,
hann er svo yndisleg persóna, frábær
listamaður og einstaklega skemmti-
legur maður,“ segir Antony og minn-
ir á að það hafi einmitt verið Boy
George sem leiddi hann í átt að tón-
listinni. „Það var því ótrúleg upplifun
að vera við hliðina á honum þegar
hann var að syngja inn á plötuna og
hann söng líka einkar vel, eins konar
blanda af [Little] Jimmi Scott og
Marianne Faithfull.
Ekki einn að verki
Þó að plötunni hafi verið hampað
og þá aðallega fyrir framlag Antonys,
söng hans, lagasmíðar og texta, legg-
ur hann áherslu á að hann hafi ekki
verið einn að verki. „Ég hef gjarnan
lýst því sem svo að þetta sé mjög per-
sónuleg plata en það þurfti heilt þorp
af fólki til að koma henni saman. Það
lögðu fjölmargir mikið af mörkum,
lífs og liðnir, myndlistarmenn, ljós-
myndarar, fyrirsætur, tónlistarmenn
– svo má lengi telja. Ljósmyndarinn
sem tók myndina sem er á umslag-
inu, Peter Hujar, er dáinn og líka fyr-
irsætan, Candy Darling, þau eru
horfin en andi þeirra lifir meðal okk-
ar.“
Textarnir á plötunni eru margir
býsna opinskáir og persónulegir en
Antony er ekki á því að hann eigi eft-
ir með að opna sig þegar stigið er upp
á svið, að leyfa áheyrendum að gægj-
ast í hjarta sitt. „Það er eiginlega of
auðvelt fyrir mig,“ segir hann og
hlær. „Tónlist er persónuleg upplifun
og ég get ekki annað en gefið mig all-
an þegar ég er að syngja á tón-
leikum,“ en þess má geta að á tón-
leikum klæðir Antony sig næstum
eins og kona, en er þó ekki að leika
konu, frekar eitthvað þar á milli, veru
sem sameinar hvort tveggja líkt og
hann syngur um á plötunni: „Ég vex
úr grasi og verð fögur kona, ég vex úr
grasi og verð fögur stúlka, því í dag
er ég barn, því í dag er ég drengur.“
Eins og getið var kemur platan út
á morgun vestanhafs og um líkt leyti
í Evrópu ef að líkum lætur. Fram-
undan er svo tónleikaferð Antonys
með hljómsveit um Bandaríkin og
svo til Evrópu, „og vonandi til Ís-
lands“, segir hann og lifnar allur við í
símanum. „Ég hitti Lou eftir að hann
kom frá Íslandi og hann talaði ekki
um annað en hvað það hefði verið frá-
bært að koma þangað. Helst af öllu
vildi ég spila þar, mig hefur langað til
þess árum saman. Ef einhver les
þetta sem vill setja upp tónleika með
okkur á Íslandi þá er ég til í tuskið.“
Tónlist á sunnudegi
Árni Matthíasson
Hann er hún
Ensk-bandaríski tónlistarmaðurinn Antony er ekki
bara með englarödd heldur einnig frábær laga- og
textasmiður, eins og heyra má á nýrri plötu hans.
Hann á þá ósk heitasta að komast til Íslands.
Peter Hujar
Umslag plötunnar I am a Bird Now
prýðir myndin Banalega Candy
Darling eftir ljósmyndarann Peter
Hujar, sem er áður óbirt. Candy
Darling var einn af þekktustu klæð-
skiptingum New York. Hún hét
James Lawrence Slattery og fædd-
ist í New York 1944, 1946 eða
1948, eftir því hvaða heimild er
skoðuð. Hún byrjaði að klæðast
kvenmannsfötum sem unglingur og
fyrsta drag-nafnið var Hope Slatt-
ery síðan Hope Dahl, Candy Dahl,
Candy Cane og loks Candy Darling.
Candy kynntist Andy Warhol
1967 og ári síðar lék hún í kvik-
myndinni Flesh. Síðar lék hún í
myndunum Women In Revolt,
Brand X, Silent Night, Bloody
Night, Some of My Best Friends
Are ..., Klute og The Death of Maria
Malibran. Lag Lou Reed Candy
Says er samið um hana. Candy
Darling lést úr hvítblæði 1974.
Peter Hujar er frægur fyrir
myndir sínar af næturlífi New York-
borgar á áttunda og níunda áratug-
unum. Hann fæddist 1934 og lést
1987.
Ljósmynd/Alice O’Malley
Nánari upplýsingar og tóndæmi er
að finna á vefsíðunni:
www.antonyandthejohnsons.com
Antony: „Þegar
ég sá mynd af
Boy George með
Culture Club á
sínum tíma vissi
ég að þetta væri
einmitt það sem
ég vildi gera,
klæða mig
þannig og
syngja.“
56 SUNNUDAGUR 30. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ