Morgunblaðið - 12.03.2005, Qupperneq 20

20 LAUGARDAGUR 12. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
NEFND á vegum bresku stjórnarinnar hvatti í
gær efnaðar þjóðir til að tvöfalda aðstoðina við
Afríkuríki á næstu tíu árum til að draga úr fá-
tækt, binda enda á stríðsátök og sigrast á sjúk-
dómum sem herja á álfuna.
„Það er ekki hægt að afsaka, verja eða rétt-
læta þjáningarnar sem milljónir manna verða að
þola í Afríku,“ sagði Tony Blair, forsætisráð-
herra Bretlands og formaður nefndarinnar, þeg-
ar tillögur hennar voru kynntar í London í gær.
Viðskiptahöft verði afnumin
Í 400 síðna skýrslu nefndarinnar er einnig lagt
til að áhersla verði lögð á baráttuna gegn alnæm-
isfaraldrinum. Hvatt er til þess að allar skuldir
fátækustu ríkjanna verði afskrifaðar og að auð-
ugu þjóðirnar afnemi viðskiptahöft sem skaða
þau. Þá eru auðugu ríkin hvött til að setja ekki of
ströng skilyrði fyrir aðstoðinni.
Stjórnvöld í Afríkuríkjum eru einnig hvött til
að flýta lýðræðisumbótum, uppræta spillingu og
grípa til fleiri ráðstafana til að bæta stjórnarfar-
ið.
Blair vonar að auðugu ríkin samþykki tillögur
nefndarinnar og þær verði kjarninn í nokkurs
konar „Marshall-aðstoð“ við Afríku. Hann hefur
sagt að þetta mál verði forgangsverkefni Bret-
lands sem forysturíkis í ár á vettvangi átta
helstu iðnríkja heims og í Evrópusambandinu.
„Í heimi þar sem hagsældin eykst og þeim,
sem njóta góðs af henni, fjölgar á hverju ári er
það andstyggileg tilhugsun, sem ætti að ásækja
okkur á hverjum degi, að fjórar milljónir barna í
Afríku munu deyja í ár fyrir fimm ára afmælið,“
sagði Blair.
Forsætisráðherrann skipaði nefndina fyrir
rúmu ári og í henni sitja m.a. nokkrir afrískir
ráðamenn, svo sem Meles Zenawi, forsætisráð-
herra Eþíópíu, og tónlistarmaðurinn Bob Geldof.
Geldof sagði skýrsluna mjög sögulega og til
marks um hugrekki. Hann bætti við að ef tillög-
unum yrði komið í framkvæmd myndi kostn-
aðurinn aðeins jafngilda andvirði hálfrar tyggi-
gúmmíplötu á dag á hvern íbúa í auðugustu
löndum heims.
Hvatt til að aðstoðin við
Afríku verði tvöfölduð
London. AP, AFP.
Nefnd Blairs leggur til að skuldir fátækustu landanna verði afskrifaðar
Reuters
Tony Blair og tónlistarmaðurinn Bob Geldof er
þeir kynntu tillögur nefndar um aukna aðstoð
við Afríku á blaðamannafundi í London í gær.
BRESKUR dómstóll dæmdi í
gær þrettán ára dreng til lífs-
tíðar vistunar fyrir að nauðga
kennara sínum.
Árásin átti sér stað í nóvem-
ber í fyrra þegar kennarinn sat
yfir drengnum í einkatíma.
Eftir að hafa nauðgað kon-
unni, rændi drengurinn bíl
hennar og ók honum tæpa 50
kílómetra áður en hann skildi
hann eftir á víðavangi.
Þegar dómarinn kvað upp
úrskurðinn yfir drengnum, sem
er einn yngsti dæmdi nauðgari
Bretlands, sagði hann miklar
líkur á því að drengurinn myndi
brjóta aftur alvarlega af sér.
Þess vegna væri nauðsynlegt
að loka hann inni í vernduðu
umhverfi, þar sem hann fengi
þá aðstoð sem hann þyrfti á að
halda.
Þrettán ára
fær lífstíðar-
refsingu
BÍLAUMFERÐ stöðvaðist og fólk
staðnæmdist á gangstéttum í Madr-
íd í gær þegar Spánverjar minntust
þess að ár er liðið frá sprengjuárás-
um á fjórar farþegalestir í borginni,
mannskæðustu hryðjuverkunum í
sögu Spánar.
Minningarathafnirnar, sem ein-
kenndust af samstöðu og sorg, hóf-
ust með því að klukkum 650 kirkna
Madríd var hringt við sólarupprás, á
nákvæmlega sama tíma og
sprengjuárásirnar voru gerðar.
Lögreglumenn lögðu síðan blóm-
sveiga að minnismerki um fórnar-
lömb hryðjuverkanna sem kostuðu
191 lífið, auk þess sem 1.900 manns
særðust.
Fórnarlambanna var einnig
minnst með fimm mínútna þögn á
hádegi. Fólk steig þá út úr bílum sín-
um eða byggingum, laut höfði á
gangstéttunum og margir felldu tár.
Járnbrautarlestir í öllu landinu
stöðvuðust. Sjónvarpsstöðvar sýndu
lista yfir þá sem létu lífið í hryðju-
verkunum.
Jóhann Karl Spánarkonungur og
Jose Luis Rodriguez Zapatero for-
sætisráðherra opnuðu almennings-
garð í miðborg Madríd. Í garðinum
eru 192 olífu- og kýprustré til minn-
ingar um fórnarlömb hryðjuverk-
anna og lögreglumann sem beið
bana í apríl sl. þegar meintir skipu-
leggjendur hryðjuverkanna
sprengdu sig í loft upp er lögreglu-
menn réðust inn í íbúð þeirra.
Á meðal erlendra gesta við minn-
ingarathafnirnar voru Kofi Annan,
framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, og Mohammed VI Marokkó-
konungur.
Rannsókninni á hryðjuverkunum
er ekki lokið. Tuttugu og tveir ísl-
amskir öfgamenn, flestir þeirra frá
Marokkó, hafa verið fangelsaðir í
tengslum við hryðjuverkin og bíða
ákæru.
Efnt var til sérstakrar bæna-
samkomu í aðalmosku Madríd í gær
til minningar um fórnarlömb árás-
anna. Ímam moskunnar, Mounir
Mahmud, fordæmdi hryðjuverkin og
vottaði spænsku þjóðinni samúð
sína. „Þeir sem virða ekki mannslífið
og þrá dauðann eru ekki sannir
múslímar,“ sagði Mahmud. Hann
þakkaði ennfremur Spánverjum fyr-
ir að gera greinarmun á íslam og
„fárra, fávísra manna sem við getum
ekki litið á sem múslíma.
Reuters
Piltur lítur upp á sérstakri bænasamkomu í aðalmosku Madríd til minningar um fórnarlömb hryðjuverkanna sem framin voru í borginni fyrir ári.
Þögn og tár þegar Spánverjar
minntust hryðjuverkanna
Madríd. AFP.
Spánverji kveikir á kerti fyrir utan Atocha-brautarstöðina í miðborg
Madríd til minningar um þá sem létu lífið í sprengjuárásunum.
JANIS Karpinski, bandaríski hers-
höfðinginn sem hafði yfirumsjón
með Abu Ghraib-fangelsinu í Írak,
segir að konur og börn hafi verið
meðal fanga þar. Vitnisburður henn-
ar er á meðal
hundraða ann-
arra gagna um
Abu Ghraib sem
bandarísku
mannréttinda-
samtökin, ACLU,
birtu í fyrradag.
Karpinski seg-
ist iðulega hafa
heimsótt yngstu
fangana og að
einn drengurinn hafi varla litið út
fyrir að vera eldri en átta ára. „Hann
sagði mér að hann væri að verða tólf
ára,“ segir hún. „Hann sagði mér að
bróðir sinn væri þarna með honum,
en að hann langaði mikið til að hitta
mömmu sína. Hann grét.“ Ekki kem-
ur fram fyrir hvað drengurinn sat
inni eða hvað varð um hann.
Karpinski segir herinn hafa byrj-
að að taka konur og börn til fanga
um mitt árið 2003. Þau hafi verið
færð í Abu Ghraib-fangelsið því þar
hafi farið betur um þau en í fangelsi í
Bagdad. Ekki kemur fram fyrir hvað
þau voru tekin höndum.
Karpinski var rekin úr starfi í maí
í fyrra fyrir sinnuleysi en rannsókn-
armenn hersins ávíttu hana og aðra
yfirmenn fyrir að fylgjast lítið með
aðgerðum innan veggja fangelsisins
og fyrir að líða misþyrmingar þar.
Áreittu unglinga
Talsmenn bandaríska varnar-
málaráðuneytisins hafa viðurkennt
að unglingar hafi verið á meðal fanga
í Abu Ghraib, en segja börn ekki
hafa sætt misnotkun.
Gögn ACLU greina hins vegar frá
því að fjórir drukknir, bandarískir
hermenn hafi tekið sautján ára
gamla stúlku úr klefa sínum í fang-
elsinu. Þeir hafi kysst hana og neytt
hana til að bera brjóst sín. Þá hafi
hermenn tekið sautján ára gamlan
son foringja í íraska hernum, smurt
líkama hans með drullu og hellt yfir
hann vatni. Faðir hans hafi þurft að
horfa upp á son sinn skjálfa þar sem
hann stóð úti í kuldanum.
Talsmenn varnarmálráðuneytis-
ins hafa viðurkennt að um hundrað
,,draugafangar“ hafi verið í haldi
hersins á þeim grundvelli að um
„ólöglega vígamenn“ hafi verið að
ræða en ekki stríðsfanga. Þannig
hafi þeim verið haldið leyndum fyrir
Rauða krossinum, sem fylgist
grannt með meðferð stríðsfanga og
herinn komist hjá því að uppfylla
ákvæði í Genfarsáttmálanum um
mannúðlega meðferð stríðsfanga.
Börn meðal
fanga í
Abu Ghraib
Washington. AP
Janice Karpinski