Morgunblaðið - 18.03.2005, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 18. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Friðrik Guð-mundsson, fv.
yfirtollvörður á
Keflavíkurflugvelli,
fæddist á Syðra-
Lóni á Langanesi
22. mars 1917.
Hann lést á hjúkr-
unarheimilinu Sól-
vangi 12. mars síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjónin
Herborg Friðriks-
dóttir, f. 19. apríl
1889, d. 28. júlí
1958, og Guðmund-
ur Vilhjálmsson,
bóndi á Syðra-Lóni og kaup-
félagsstjóri Kaupfélags Langnes-
inga, f. 29. mars 1884, d. 1. febr-
úar 1956. Friðrik var fimmti í
röð tólf systkina. Eftirlifandi
systkini eru: Sigríður, Þorgeir og
Herdís. Látin eru: Vilhjálmur,
Anna, Jón Erlingur, Árni, Þur-
íður, Stefanía, Baldur og Sig-
tryggur.
Friðrik kvæntist 29. mars 1956
Elínu Kristbergsdóttur fv. versl-
unarmanni, f. 1. nóvember 1929.
Hún er dóttir Kristbergs Dags-
sonar múrarameistara, f. 13. júní
fræðingur, f. 29. mars 1951.
Kona hans er Þorgerður Erlends-
dóttir dómstjóri, f. 16. nóvember
1954. Börn þeirra eru Erlendur
Kári laganemi, f. 19. september
1982 og Friðrik Gunnar, f. 15.
september 1989. Dóttir Kristjáns
og Kristínar Magnúsdóttur lyfja-
fræðings er Elín Ida flugfreyja, f.
2. júní 1976. Maður hennar er
Auðun Ólafsson viðskiptafræð-
ingur, f. 28. mars 1976. Dætur
þeirra eru Kristín María, f. 6.
nóvember 1998, og Bryndís
Marta, f. 1. febrúar 2003.
Friðrik gekk í Barnaskóla
Þórshafnar. Hann lauk prófum
frá Héraðsskólanum á Laugar-
vatni 1936, Samvinnuskólanum í
Reykjavík 1938 og minna mót-
orvélstjóraprófi í Vestmannaeyj-
um 1941. Friðrik starfaði hjá
Tollgæslunni allan sinn starfsfer-
il, í Reykjavík 1938-1942, í Hafn-
arfirði 1943-1946 og á Keflavík-
urflugvelli 1947-1987. Hann gerði
lengi út trillu frá Hafnarfirði.
Friðrik sat í stjórn Stangveiði-
félags Hafnarfjarðar og var kjör-
inn heiðursfélagi þess 1993.
Hann var í stjórn Bókasafns
Hafnarfjarðar um skeið. Hann
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum
fyrir Framsóknarflokkinn í Hafn-
arfirði.
Friðrik verður jarðsunginn frá
Hafnarfjarðarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
1892, d. 10. nóvem-
ber 1946, og konu
hans, Kristjönu Sig-
urrósar Jónsdóttur, f.
23. desember 1891, d.
3. desember 1951. El-
ín og Friðrik bjuggu
alla tíð á Sunnuvegi 9
í Hafnarfirði. Börn
Friðriks og Elínar
eru: 1) Friðrik arki-
tekt, f. 21. desember
1956. Kona hans er
Guðrún Helga Sig-
urðardóttir blaða-
maður, f. 16. septem-
ber 1963. Börn þeirra
eru Aldís Eva, f. 26. janúar 1990
og Dagur Páll, f. 6. desember
1991. 2) Herborg kennari, f. 23.
febrúar 1960. Maður hennar er
Guðjón Sigurðsson verslunar-
maður, f. 12. febrúar 1959. Börn
þeirra eru: a) Elín Gróa hjúkr-
unarfræðinemi, f. 18. janúar
1979. Maður hennar er Ásgeir
Guðnason læknir, f. 11. apríl
1973. Dóttir þeirra er Katrín, f.
10. október 2004. b) Sigurður, f.
21. janúar 1990. 3) Fóstursonur
Friðriks og sonur Elínar er
Kristján S. Sigurgeirsson lög-
Pabbi minn, ég kveð þig að leið-
arlokum og þakka þér allar góðu
minningarnar sem þú gafst mér. Ég
þakka þér allar sögurnar frá Syðra-
Lóni, af prakkaraskap ykkur bræðr-
anna. Takk fyrir stundirnar sem við
áttum saman hvort sem það var þeg-
ar ég var unglingur og þú fórst með
mér í allar tískubúðirnar í Reykjavík
til að kaupa jakka handa mér eða
þær sem við áttum á Sólvangi eftir
að þú veiktist. Ég mun sakna þín en
veit að núna líður þér vel. Bræður
þínir og systur hafa ábyggilega tekið
vel á móti þér eins og þú hafðir svo
oft talað um.
Þín dóttir,
Herborg.
Mér er það minnisstætt þegar ég
hitti Friðrik fyrst. Hann sagði ekki
margt en ég skynjaði góðvild hans.
Það tók mig tíma að kynnast honum
en ég áttaði mig þó fljótlega á því að
í honum hafði ég eignast hauk í
horni. Með tímanum var eins og ein-
hverskonar taug myndaðist á milli
okkar og mér fannst við skilja hvort
annað svo vel. Hann var einkar
grandvar og vandaður maður. Ég
hlakkaði alltaf til að hitta hann og
spjalla við hann enda var hann fjöl-
fróður og sagði skemmtilega frá.
Friðrik stofnaði ekki fjölskyldu
fyrr en hann var kominn undir fer-
tugt og tilbúinn að axla þá ábyrgð
sem því fylgir. Stjúpsyni sínum gekk
hann í föður stað og reyndist ávallt
hinn besti faðir. Elín og börnin þrjú
voru honum allt. Hann var heima-
kær og heima á Sunnuveginum vildi
hann helst njóta samvista við fjöl-
skyldumeðlimi.
Friðrik hafði átt gott líf og skilað
farsælu ævistarfi þegar hann fór á
eftirlaun. Hann hlakkaði til að geta
stússað í verbúðinni og róið á trill-
unni sinni. Hann naut þess um tíma
eða þar til áfallið, sem tók frá hon-
um heilsuna, reið yfir fyrir hartnær
sextán árum. Vonin um að geta
sinnt hugðarefnunum og notið lífs-
ins varð að engu. En Friðrik stóð
ekki einn þá frekar en áður. Elín
hans tryggi og góði lífsförunautur
vék varla frá honum og örugglega
ekki síst vegna þess komst hann til
nokkurrar heilsu. Friðrik átti þó
ekki afturkvæmt heim og fluttist á
Sólvang. Hann tók erfiðu hlutskipti
sínu af æðruleysi enda ekki fyrir vol
eða víl. Elín heimsótti hann flesta
daga og stytti honum stundir. Börn-
in heimsóttu hann einnig oft. Á há-
tíðar- og tyllidögum kom hann í
heimsókn heim á Sunnuveginn og
stundum til barna sinna. Hann naut
þessara heimsókna og þær voru öll-
um mikils virði. Friðrik var stoltur
af afkomendum sínum og honum
var mjög umhugað um velferð
þeirra allra. Allt fram undir það síð-
asta fylgdist hann af áhuga með
hverjum og einum.Hann fékk hægt
andlát að kvöldi 12. mars sl. farinn
að kröftum og þurfandi fyrir hvíld-
ina. Hann naut allt til hins síðasta
einstaklega alúðlegrar og nærgæt-
innar umönnunar á Sólvangi. Fyrir
hana ber að þakka því góða fólki
sem þar starfar. Ég þakka Friðriki
fyrir þá elsku sem hann sýndi mér
og mínum alla tíð. Blessuð sé minn-
ing hans.
Þorgerður.
Friðrik, tengdafaðir minn, var
ekta Þingeyingur, glettinn og kraft-
mikill framkvæmdamaður sem hik-
aði ekki við að láta drauma sína og
hugmyndir verða að veruleika.
Hann var látlaus maður og lítið
fyrir það að berast á, fámáll maður
en hlýr og alltaf stutt í húmorinn.
Hann var vinsæll, það fannst gjörla í
stórfjölskyldunni þar sem hann lék
við hvern sinn fingur meðan heilsan
leyfði og á hjúkrunarheimilinu Sól-
vangi þar sem hann bjó við gott at-
læti síðustu 15 árin.
Fjölskyldan var Friðriki dýrmæt
og hann spurði reglulega frétta af
börnum sínum, barnabörnum og
barnabarnabörnum. Hann var dug-
legur við að heimsækja þau systkini
sín sem bjuggu fyrir sunnan og þeg-
ar sá siður var tekinn upp að halda
þorrablót árlega hjá Syðra-Lóns-
ættinni þá mætti Friðrik meðan
hann gat.
Friðrik upplifði samfélagsbreyt-
ingu síðustu aldar út í ystu æsar því
að hann fæddist í torfbæ og bjó þar
með fjölskyldu sinni þangað til hann
var orðinn sjö ára gamall. Þá flutt-
ust þau yfir í nýbyggingu á Syðra-
Lóni. Seinna rifjaði hann upp að það
hefðu verið miklir ranghalar og
draugalegt en hlýtt í gamla torfbæn-
um. Og hann kunni bara ljómandi
vel við sig þar. Hann bar sterkar til-
finningar til heimaslóðanna á
Langanesi, átti þaðan góðar minn-
ingar og ræktaði sambandið vel.
Friðrik var nokkuð á faraldsfæti á
sínum yngri árum, bjó um tíma í
Vestmannaeyjum og ferðaðist til út-
landa með félögum sínum. Hann fór
meðal annars til Marokkó sem var
mjög óvenjulegt á þeim árum.
Friðrik hafði ríka framkvæmda-
og athafnaþörf og kom nálægt ýmsu.
Hann byggði húsið Sunnuveg 9 í
Hafnarfirði ásamt félaga sínum,
Jóni Finnssyni hæstaréttarlög-
manni, og bjuggu þau hjónin þar alla
tíð.
Hann var með í því að stofna
naglaverksmiðju við Borgarnes á
sjötta áratugnum og átti þátt í því að
keypt var vél frá Austur-Evrópu og
aðrar vélar hér innanlands. Sú verk-
smiðja varð síðar Vírnet. Hann kom
að útgerð fjögurra báta frá Keflavík
með bræðrum sínum og mági og svo
stóðu þau hjónin að verslunarrekstri
um tíma.
Friðrik átti fjölmörg áhugamál.
Hann verkaði hákarl í samvinnu við
ýmsa, spilaði og keppti í bridds og
náði þar góðum árangri, stundaði
stangveiði og skytterí, fór reglulega
á gæs og átti veiðikofa í Þykkva-
bænum. Sjórinn togaði í Friðrik og
áratugum saman átti hann trillu,
með einhverjum hléum þó.
Friðrik hafði alla tíð áhuga á þjóð-
málum og fylgdist vel með. Hann
var framsóknarmaður mikill og
sinnti ýmsum trúnaðarstörfum fyrir
flokkinn í Hafnarfirði en faðir hans
var einn af stofnendum Kaupfélags
Norður-Þingeyinga og fyrsti kaup-
félagsstjóri þess.
Friðrik var vel lesinn, fróðleiksfús
með afbrigðum og hafði mikið dálæti
á Einari Ben og Halldóri Laxness.
Íslendingasögurnar höfðuðu mikið
til hans síðustu árin. Hann gat roms-
að upp úr sér sérstökum tilvitnunum
og kvæðum við öll tækifæri og fór
gjarnan með þessa vísu úr Sósu-
sálmi Þórbergs Þórðarsonar:
Tak frá mér, guð, allt sósusull,
seyddar steikur og þvílíkt drull.
Gefðu mér á minn græna disk
grautarsleikju og úldinn fisk.
Friðrik var góður heim að sækja
og hann tók einstaklega vel á móti
sambýliskonunni sem einn góðan
veðurdag birtist með syni hans frá
Finnlandi. Ýmsar myndir koma upp
í hugann; Hjálpsemin þegar unga
stúlkan var í ókunnugu eldhúsinu að
útbúa salat fyrir þrítugsafmæli son-
arins, allar umræðurnar um þjóð-
málin og Framsóknarflokkinn við
borðstofuborðið á Sunnuvegi. Frið-
rik sýndi alltaf áhuga á viðfangsefn-
unum hverju sinni, innti frétta og
vildi ræða málin.
Það eru liðin tæp 20 ár frá fyrstu
kynnum. Mikið vatn hefur runnið til
sjávar síðan og margar minningar
koma upp í hugann. Það er margt
hægt að segja um þennan heiðurs-
mann en kjarninn er kannski þessi:
Hann var höfðingi, hann Friðrik,
góður maður að tengjast.
Guðrún Helga Sigurðardóttir.
Í dag kveðjum við afa Friðrik.
Eftir löng veikindi hefur hann nú
loksins fengið hvíldina.
Ég á margar góðar minningar
sem tengjast ömmu og afa á Sunnu-
vegi. Ég fékk oft að gista hjá þeim
þegar ég var yngri og þá rak ég afa
úr rúminu því ég vildi fá að sofa ein
uppí hjá ömmu. Afi svaf þá á sóf-
anum inní sjónvarpsherbergi og
fannst það lítið mál því hann gerði
allt fyrir litla sponsið sitt. Svo á
morgnana fengum við okkur súr-
mjólk með grasi og mysu sem afi
hafði gert extra súra því mysan í
búðinni var ekki nógu súr. Á góðum
sumardögum var svo farið niður á
höfn. Hápunkturinn var náttúrulega
að fá að sigla um í höfninni á Jóni
Erlingi. Þarna átti afi heima.
Elsku afi, það var mér mikill heið-
ur að fá að fylgja þér þessi síðustu
spor þín. Ég á eftir að sakna þín
mikið en gleðst líka í hjarta mínu því
ég veit að núna ertu kominn á betri
stað. Stað þar sem þú getur aftur
farið út að hjóla og siglt út til veiða,
stað þar sem þú hefur aftur fengið
mátt í fæturna þína. Elsku afi, hvíl í
Guðs friði.
Elín Gróa.
Friðrik Guðmundsson var fimmta
barn tólf barna Guðmundar Vil-
hjálmssonar og Herborgar Friðriks-
dóttur á Syðra-Lóni við Þórshöfn.
Guðmundur, faðir Friðriks, var for-
ystumaður í sveitinni í áratugi og
kaupfélagsstjóri Kaupfélags Lang-
nesinga á Þórshöfn 1911–1930. Börn
þeirra Syðra-Lónshjóna voru mynd-
arlegur hópur sem komst vel til
manns. Að loknu námi við héraðs-
skólann á Laugarvatni og Sam-
vinnuskólann gerðist Friðrik starfs-
maður hjá tollgæslunni ungur að
árum og gegndi því starfi með sóma
allt til starfsloka árið 1987.
Sumarið 1951 réðst ég til starfa
sem fulltrúi bæjarfógetans í Hafn-
arfirði og sýslumannsins í Gull-
bringu- og Kjósarsýslu með aðsetur
á Keflavíkurflugvelli. Löggæsla og
tollgæsla á flugvellinum heyrði þá
undir sýslumanninn í Hafnarfirði.
Fljótlega eftir komu mína þangað
kynntist ég Friðriki sem hafði verið
tollvörður á flugvellinum frá 1945 er
Íslendingar tóku löggæslu á vellin-
um í eigin hendur. Með okkur Frið-
riki tókst strax góður kunningsskap-
ur og síðar traust vinátta á þeim
tveimur og hálfa ári sem ég var við
störf á vellinum. Áður en Friðrik hóf
störf á Keflavíkurflugvelli hafði
hann gegnt tollgæslustörfum víða
um land svo sem á Vestfjörðum,
Siglufirði og í Vestmannaeyjum.
Friðrik var athafnasamur maður
og átti jafnan trillu, sem hann hafði í
Keflavík á þessum árum og fór ég
nokkrar ferðir með honum að renna
fyrir fisk í Garðsjó. Í lok janúar 1954
varð Keflavíkurflugvöllur sérstakt
lögsagnarumdæmi og fluttist ég þá
til Hafnarfjarðar. Friðrik leigði á
þessum árum jafnan húsnæði í
Hafnarfirði og átti því oft leið þang-
að. Hér átti hann einnig nána vini
svo sem Gunnlaug Guðmundsson
tollvörð, Björn Sveinbjörnsson, síð-
ar bæjarfógeta og hæstaréttardóm-
ara, og Jón Guðmundsson yfirlög-
regluþjón o.fl. en þeir voru allir
mjög virkir í Bridgefélagi Hafnar-
fjarðar, sem þá starfaði með miklum
blóma, og mynduðu nánast ósigr-
andi sveit.
Einhverju sinni er Friðrik var í
heimsókn hjá okkur hjónum barst
það í tal hvort ekki væri ráð að
reyna að verða sér úti um bygging-
arlóð en þær lágu ekki á lausu á
þessum árum. Friðrik hafði þá
kynnt sér að til væri óbyggð lóð við
Sunnuveg sem ekki hefði verið ráð-
stafað. Ástæðan var sú að þetta var
bara hraunhóll á milli tveggja húsa
sem enginn hafði lagt í vegna kostn-
aðar við að gera lóðina byggingar-
hæfa. Okkur tókst að klófesta hólinn
og hófumst síðan handa að rífa hann
í sundur með járnkörlum og fleygum
og aka burt grjótinu sem skipti ótal
bílförmum. Þetta var mikið puð.
Meðan á þessu stóð nutum við góðra
nágranna sem hresstu upp á okkur
með kaffi og kökum sem borið var
fram á Máva postulínsstelli. Vinnu-
tíminn var ómældur og notast við
rafmagnsljós þegar birtu fór að
bregða. Á byggingartímanum komst
ég að raun um hversu útsjónarsam-
ur og laginn Friðrik var við hvers
konar verk enda nefndum við, sem
með honum unnu, hann þjóðhaga í
gamni og alvöru. Um síðir reis húsið
og um mitt sumar 1956 var flutt inn.
Friðrik og Elín á efri hæðina en við
Kristbjörg á neðri hæðina.
Einhvern tíma meðan á þessu
byggingarstússi stóð bað kaffivin-
kona okkar Friðrik að skreppa fyrir
sig og taka upp nokkrar kartöflur
sem hún átti einhvers staðar í gjótu
eins og svo margir Hafnfirðingar á
þeim tíma. Það var auðsótt mál. Með
Friðriki sendi hún unga ljóshærða
vinkonu sína frá Reykjavík sem var í
heimsókn hjá henni. Þessi sendiferð
eftir kartöflunum reyndist örlagarík
og gæfuspor fyrir þau Friðrik og El-
ínu sem gengu í hjónaband hinn 29.
mars 1956.
Við Friðrik höfðum báðir áhuga á
veiði með stöng og vorum veiðifélag-
ar í tæpa þrjá áratugi. Margs er að
minnast frá þessum ferðum en eink-
um eru minnisstæðar veiðiferðir í
Haukadalsá og Hlíðarvatn sem
Stangaveiðifélag Hafnarfjarðar
leigði um árabil því að í þeim ferðum
voru báðar fjölskyldurnar með.
Friðrik var prúðmenni í allri
framgöngu en gat líka verið fastur
fyrir, ef því var að skipta. Hann
þekkti starf sitt út í hörgul og hafði
staðgóða þekkingu á erlendum
tungumálum. Friðrik var maður
bæði starfsamur og vel skipulagður.
Fyrir starfslok sín 1987 festi hann
kaup ásamt öðrum á verbúð í suður-
höfninni í Hafnarfirði. Auk þess
hafði hann keypt aftur gömlu trill-
una sína, sem hann hafði látið frá
sér. Var nú ekkert að vanbúnaði að
hefja sjósókn eftir starfslok hjá hinu
opinbera. En það átti ekki að verða.
Friðrik fékk blóðtappa um haustið
1988 sem olli því að hann lamaðist
svo mikið öðrum megin að ógerning-
ur var að annast hann í heimahúsi.
Þar með var þessi hrausti og góði
drengur úr leik. Eftir þetta dvaldist
Friðrik á Sólvangi þar sem hann
naut góðrar umönnunar uns hann
lést hinn 12. þessa mánaðar. Þrátt
fyrir áfallið 1987 kveinkaði Friðrik
sér ekki og ég hygg að fyrir starfs-
fólkið á hjúkrunarheimilinu hafi ver-
ið leitun á „betri sjúklingi, ef svo má
að orði komast“. Það stytti honum
stundir að hann var mikill lestrar-
hestur og las mikið öll þau ár sem
hann dvaldist á Sólvangi. Á hátíðis-
og tyllidögum og merkisdögum í
fjölskyldunni var hann ævinlega tek-
inn heim af konu og börnum. Það
voru honum miklar gleðistundir ekki
síst að hitta ungviðið og fylgjast með
þroska þess. Sextán ár eru langur
tími af mannsævi. Öll þessi ár stóð
Elín eins og klettur við hlið eigin-
manns síns og veitti honum allan
þann stuðning sem hún mátti.
Að leiðarlokum þökkum við Frið-
riki fyrir samfylgdina og órofa vin-
áttu og sendum Elínu og fjölskyldu
innilegar samúðarkveðjur.
Jón Finnsson.
Lífið er fullt af minningum og
þegar ævin er orðin löng þá eru
FRIÐRIK
GUÐMUNDSSON
Okkar innilegustu þakkir til allra þeirra, sem
sýndu okkur samúð, vináttu og hlýhug við
andlát og útför eiginmanns míns, föður,
tengdaföður, afa og sonar,
HALLGRÍMS A. GUÐMUNDSSONAR
kennara og húsasmíðameistara,
Hraunbrún 16,
Hafnarfirði.
Erla Friðleifsdóttir,
Friðleifur Hallgrímsson,
Guðmundur Örvar Hallgrímsson, Sigríður Arnardóttir,
Alma Hallgrímsdóttir, Hákon Orri Ásgeirsson,
Urður Vala Guðmundsdóttir,
Guðmundur Hallgrímsson.