Morgunblaðið - 05.06.2005, Síða 32

32 | 5.6.2005
Þegar lítil kríli í Finnlandi líta dagsins ljósþurfa þau ekki að óttast klæðaleysi eðaað hafa ekki ból að halla sér í. Allar verð-
andi mæður búsettar í landinu fá nefnilega gjöf
frá finnska ríkinu: stóran pakka fullan af helstu
nauðsynjavörum fyrir erfingjann. Í honum eru
ungbarnagallar, bolir, samfellur, bleiur, útigallar,
húfur, vettlingar, sokkar, sængurfatnaður, kerru-
poki, smekkir, brjóstainnlegg, handklæði, hita-
mælir, peli, rassakrem, skiptidýna, naglaskæri,
hárbursti, leikföng … já, og jafnvel smokkar fyrir
foreldrana til að hamla ótímabærri samkeppni
um athyglina á heimilinu. Öllu er þessu hagan-
lega komið fyrir í öskju, sem er sérstaklega hönn-
uð þannig að hún nýtist sem vagga fyrir nýja fjöl-
skyldumeðliminn fyrstu mánuðina.
Mæðrapökkum fyrst dreift 1938 | Því fer fjarri
að þessi rausnarskapur finnska ríkisins sé nýmæli
því árið 1937 voru samþykkt á finnska þinginu
lög um mæðrapakkann svonefnda og fyrstu gjöf-
unum var dreift árið á eftir. Til að byrja með
voru það aðeins fátækar mæður sem voru aðnjót-
andi pakkans en undir lok fimmta áratugar síð-
ustu aldar var lögunum breytt á þann veg að all-
ar verðandi mæður fengu gjöfina senda heim.
Allar götur síðan hafa finnsk ungbörn spókað sig
í gæðaklæðum í boði finnska ríkisins.
Að sögn Pentti Takala, verkefnisstjóra hjá
finnsku Tryggingastofnuninni (KELA), hefur
innihald pakkans breyst gífurlega í tímans rás.
„Á kreppuárunum voru jafnvel pappírslök og
pappírsklæddar dýnur með í pakkanum og sömuleiðis fengu mæðurnar fata-
efni og aðrar saumavörur þannig að þær gætu sjálfar útbúið fötin á barnið
sitt.“ Þá segir hann hlutunum í pakkanum einnig hafa fjölgað. „Í upphafi voru
um átta vefnaðarvörur í pakkanum en á tíunda
áratug síðustu aldar voru þær komnar yfir 20.
Nú eru þær um 30.“ Sumir hlutanna hafa hins
vegar nánast ekkert breyst í áranna rás. Dæmi
um slíkt er askjan eða vaggan sem er í grund-
vallaratriðum eins og í upphafi. Kannanir hafa
enda sýnt að um helmingur finnskra fjölskyldna
nýtir vögguna sem fyrsta rúm barnsins.
Vilja fremur pakka en peninga | Þeir sem kjósa
heldur að fá pening í stað gjafarinnar fá greiddar
um 140 evrur eða rúmlega 11 þúsund íslenskar
krónur. Hins vegar er áætlað verðmæti varnings-
ins um 350 evrur eða tæplega 28 þúsund krónur.
Því ætti það ekki að koma á óvart að um 95%
allra, sem eiga von á sínu fyrsta barni, óska
fremur eftir því að fá pakkann sjálfan en pen-
ingana. Reyndar eru vinsældir gjafaöskjunnar
svo miklar að nokkuð er um að fólk búsett utan
Finnlands kaupi pakkann og fái hann sendan til
sín. Alls er um 43 þúsund mæðrapökkum dreift
árlega.
Hönnun og litir fatnaðarins og varningsins í
pakkanum breytist ár frá ári og þannig má segja
að flíkurnar verði að eins konar einkennisfatnaði
yngstu Finnanna ár hvert. Nýlega var innihald
mæðrapakkans fyrir árið 2005 kynnt en í honum
eru túrkislitaðar flíkur áberandi og á litlum
sokkum og vettlingum eru ísaumuð augu. Þá er
lögð aukin áhersla á vellíðan foreldranna og
hjónalíf þeirra sem endurspeglast í því nýmæli
að í pakkanum er nú að finna skeiðarkrem og
fræðsluefni um ástarsamband foreldra. Allt ber þetta að sama brunni – að
tryggja vellíðan litlu manneskjunnar og auka líkurnar á farsælum fyrstu skref-
um hennar út í lífið. | ben@mbl.is
BÖRN | BERGÞÓRA NJÁLA GUÐMUNDSDÓTTIR
FINNSKI STORKURINN KEMUR FÆRANDI HENDI
Í ár er túrkis tískulitur finnskra ungbarna sem spóka sig í spánnýjum spjörum frá ríkisvaldinu
Askjan er sérstaklega hönnuð þannig
að hún nýtist sem vagga fyrir nýja
fjölskyldumeðliminn fyrstu mánuðina.
L
jó
sm
yn
di
r:
A
nn
ik
a
S
öd
er
bl
om