Morgunblaðið - 04.12.2005, Síða 6

6 SUNNUDAGUR 4. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
F
í
t
o
n
/
S
Í
A

F
I
0
1
4
9
1
5
SUMARLJÓS OG SVO KEMUR NÓTTIN
EFTIR JÓN KALMAN STEFÁNSSON
5-STJÖRNUBÓK
„... HRÍFANDI FYNDIN ... SUMARLJÓS OG
SVO KEMUR NÓTTIN ER FRÁBÆRLEGA
VEL STÍLUÐ BÓK. ... ÞVÍ SKÁLD ER JÓN
KALMAN, GLIMRANDI SKÁLD.“
- Páll Baldvin Baldvinsson, DV
„ÍSLAND er í hópi örfárra ríkja sem bjuggu við
lýðræðisskipan alla 20. öld; svo einstök er okkar
samfellda reynsla og rétt að minnast hennar
þegar Samband íslenskra sveitarfélaga fagnar
merkum tímamótum því sveitarfélögin eiga
ríka hlutdeild í árangrinum, framlag þeirra er
hornsteinn í lýðræðisskipan okkar Íslendinga,“
sagði Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
á afmælisráðstefnu sambandsins á föstudag.
Forsetinn sagði það áleitna spurningu hvaða
áhrif stækkun stjórnsýsludæma, sem samein-
ing sveitarfélaga hefði skapað, myndi hafa á
lýðræðisinntak, á venjur og samskiptahætti á
vettvangi sveitarstjórna og hvernig lýðræðis-
arfleifð sem mótuð var þegar návígið var alls-
ráðandi myndi farnast þegar umdæmin hefðu
stækkað og íbúafjöldinn stóraukist.
„Áður fyrr þekktu sveitarstjórnarmenn
flesta íbúa sinnar byggðar og leiðin var greið ef
einhver heimamaður vildi láta í ljósi skoðun
sína. Nú er í mörgum sveitarfélögum fjöldinn
orðinn slíkur eða fjarlægðin svo mikil, nema
hvort tveggja sé, að finna verður samskiptum
sveitarstjórnarmanna og fólksins nýjan farveg
ef hin nánu tengsl eiga ekki alveg að glatast,“
sagði Ólafur Ragnar og bætti síðar við að fjölg-
un íbúa og stækkun umdæmanna gerði gömlum
lýðræðishefðum erfitt fyrir og brýnt væri að
þróa nýja siði ef varðveita ætti lifandi lýðræð-
issvipmót sem áður skipaði öndvegi í byggðum
landsins.
Tæknin opnar nýjar leiðir
Ólafur Ragnar sagði tæknina hafa veitt sveit-
arstjórnum ný tækifæri til að þróa og efla lýð-
ræði í heimabyggð og það væri heillandi verk-
efni komandi ára.
„Tæknin sem upplýsingabyltingin hefur
skapað, netvæðingin og hve auðvelt er nú að
opna rásir sem flytja málflutning og skilaboð
frá þingsal og vinnustöð sveitarstjórnar beint til
heimilanna – allt skapar þetta ný tækifæri til að
þróa lýðræðið, koma á skjótari og beinni
tengslum við íbúana en áður var kleift.
Tæknin hefur opnað sveitarstjórnum nýjar
lendur til að þróa og efla lýðræði í heimabyggð
og það verður heillandi verkefni á komandi ár-
um að yrkja þær.“
Ólafur Ragnar benti á að sveitarfélögin væru
að þessu leyti til í betri stöðu en aðrar valda-
stofnanir hérlendis. Málefnin sem til umfjöll-
unar væru í sveitarstjórnum stæðu nær áhuga
íbúanna en margt af því sem þjóðþing og rík-
isstjórnir hefðu til umfjöllunar.
„Alþjóðavæðing efnahagslífsins, vöxtur fyr-
irtækja sem teygja sig um lönd og álfur, sam-
þjöppun sem í æ meira mæli setur svip á hag-
kerfi heimsins – allt þetta hefur dregið úr
hlutfallslegu mikilvægi þess valdatafls sem áð-
ur var á vettvangi þjóðþinga og ríkisstjórna.
Þegar efnahagskerfin voru í hnút, verðbólgan
tíður gestur, gengisfellingar iðulega á næsta
leiti og langvinn verkföll lömuðu atvinnulífið, þá
voru verkefni þings og ríkisstjórna afgerandi,
svo brýn að þjóðarheill var í húfi. Nú er öldin
önnur, ekki aðeins hjá okkur heldur víðast hvar
um hinn vestræna heim og einnig í vaxandi
mæli í öðrum álfum.“
Ólafur Ragnar Grímsson ræddi um lýðræði á afmælisráðstefnu Samtaka íslenskra sveitarfélaga
Stækkun gerir
lýðræðishefðum
erfitt fyrir
Morgunblaðið/Sverrir
Ólafur Ragnar Grímsson flutti ávarp um lýðræði á ráðstefnu Samtaka íslenskra sveitarfélaga.
92% ÞEIRRA kjósenda sem
kusu Sjálfstæðisflokkinn í síð-
ustu kosningum myndu kjósa
hann aftur ef gengið yrði til
kosninga nú, en flokkurinn nýtur
mestrar tryggðar kjósenda að
því er fram kemur í niðurstöðum
nýs Þjóðarpúls Gallup. Næst-
mest er tryggð kjósenda við
Vinstrihreyfinguna – grænt
framboð, en 87,5% þeirra sem
kusu flokkinn í síðustu kosning-
um myndu kjósa hann aftur nú.
Tryggð kjósenda Samfylkingar
minnkar þriðja skiptið í röð en
tæplega þrír af hverjum fjórum
kjósendum flokksins segjast ætla
að styðja flokkinn nú.
Um helmingur þeirra sem síð-
ast kusu Frjálslynda flokkinn
myndu kjósa hann að nýju og þá
minnkar tryggð kjósenda við
Framsóknarflokkinn enn. 55%
þeirra sem kusu flokkinn í síð-
ustu kosningum segja nú að þeir
myndu gera slíkt hið sama aftur.
18% kjósenda Samfylkingar
yfir til Vinstri grænna
Fram kemur í Þjóðarpúlsinum
að um 3% þeirra sem kusu Sjálf-
stæðisflokk síðast myndu kjósa
Samfylkinguna ef gengið væri til
kosninga nú og 2,5% myndu
kjósa Vinstri græna. Af þeim
sem kusu Vinstrihreyfinguna –
grænt framboð í síðustu kosn-
ingum myndu tæplega 6% styðja
Samfylkinguna nú en 4,5% Sjálf-
stæðisflokkinn. Sé litið til þeirra
sem studdu Samfylkinguna í síð-
ustu kosningum myndu 18% nú
kjósa Vinstri græna. Um 7,5%
kjósenda Samfylkingar myndu
skiptast á hina flokkana.
17% þeirra sem kusu Fram-
sóknarflokkinn í síðustu kosning-
um myndu kjósa Sjálfstæðis-
flokk, yrði gengið til kosninga
nú, samkvæmt niðurstöðu Þjóð-
arpúlsins. 15% myndu styðja
Samfylkinguna, rúmlega 11%
Vinstri græna og 1% myndi
kjósa Frjálslynda flokkinn.
Tryggð kjósenda við flokkana
var síðast mæld í júlí í fyrra og
þar áður í október árið 2003.
Tryggð kjósenda mest
við Sjálfstæðisflokk
GÍSLI Þ. Magnússon, skrifstofu-
stjóri fjármálaskrifstofu mennta-
málaráðuneytis, segir að tölur Rík-
isendurskoðunar um tekjur á
nemanda í háskólum landsins lúti
einungis að tekjum á nemanda en
segi ekkert um kostnað á nemanda
eða rekstur skólanna að öðru leyti.
Samkvæmt bréfi Ríkisendurskoð-
unar til fjárlaganefndar Alþingis er
kostnaður á nemanda lægstur í Há-
skólanum á Akureyri.
Gísli sagði í samtali við Morgun-
blaðið að í svari Ríkisendurskoðunar
væri einungis um að ræða upplýsing-
ar um tekjur á hvern nemanda eftir
háskólum, annars vegar miðað við
ársnemendur og hins vegar miðað við
skráða nemendur. Það væru mistök
að túlka þessar upplýsingar þannig
að þær segðu eitthvað um rekstur
skólanna. Í fyrsta lagi væri þarna
einungis um að ræða upplýsingar um
tekjur en ekki gjöld. Þá yrði að horfa
til þess að framlög stjórnvalda til
skólanna miðuðust við svonefnda árs-
nemendur, þ.e.a.s. 30 námseiningar á
ári, en miðuðust ekki við höfðatölu
þar sem margir nemendur gætu til
dæmis verið í fjarnámi að taka fáein
námskeið eða eitthvað slíkt.
Loks væri á það að líta að Háskól-
inn á Akureyri væri sá skóli sem væri
með hlutfallslega flesta nemendur
umfram það sem ákveðið væri í fjár-
lögum að greiða fyrir. Menn yrðu
sem sagt að horfa til þess hvaða for-
sendur hefðu verið gefnar fyrir fjár-
framlögum til skólanna.
Gísli bætti því við að tölurnar í
þessum efnum væru í sjálfu sér ekki
rangar heldur væru menn að álykta
út frá þeim eitthvað allt annað en
hægt væri á grundvelli þeirra
Hann sagði aðspurður að tekjur
háskóla á nemanda umfram framlög
ríkisins gætu verið í formi skráning-
argjalda sem innheimt væru af nem-
endum. Einnig gæti verið um að
ræða innlenda og erlenda styrki og
tekjur vegna rannsóknaverkefna o.
fl. Þessar upplýsingar um tekjur
segðu í raun og veru ekkert annað en
að Háskólinn á Akureyri væri
kannski einn þeirra skóla sem hefðu
haft hvað minnstar tekjur umfram
það sem runnið hefði til þeirra úr rík-
issjóði. Háskóli Íslands hefði til dæm-
is verulegar tekjur af rannsóknar-
styrkjum og slíku og Háskólinn í
Reykjavík hefði einnig haft það á
árinu 2004 sem hefði verið tiltölulega
nýtt þá.
Raunhæfur samanburður
að mati rektors HA
Í yfirlýsingu sem Þorsteinn Gunn-
arson rektor Háskólans á Akureyri
sendi frá sér á fimmtudagskvöld-
vegna umræðna í fjölmiðlum um
samanburð Ríkisendurskoðunar á
tekjum íslenskra háskóla fyrir árin
2003 og 2004 segir eftirfarandi:
„Samanburður Ríkisendurskoðun-
ar byggist á sömu aðferðafræði og
byggt var á þegar stofnunin bar sam-
an í apríl 2005 fjárhagsumhverfi Há-
skóla Íslands við nokkra aðra evr-
ópska háskóla. Á þeim tíma gerðu
stjórnvöld ekki athugasemd við að-
ferðafræðina í þeim samanburði. Því
má telja samanburð Ríkisendurskoð-
unar raunhæfa aðferð til að bera
saman fjárhagsumhverfi íslenskra
háskóla.
Niðurstaða Ríkisendurskoðunar
leiðir ótvírætt í ljós að tekjur og þar
með kostnaður er lægri á hvern nem-
enda við Háskólann á Akureyri en við
aðra háskóla í landinu. Þessa niður-
stöðu ber að taka alvarlega, þennan
mismun þarf að leiðrétta ekki síst þar
sem um er að ræða háskóla sem stað-
settur er á landsbyggðinni, gegnir
fjölþættu hlutverki og starfrækir
kostnaðarsamar fræðigreinar.“
Tekjur háskóla á nemanda
„Segja ekkert um
kostnað við rekst-
ur háskólanna“

 




 

 





  
  

 
! " #
 

#
$%

 





&

 

'


&
  '



 

 

'( 



&

 

'


&
  '



  

 

      


 


   

   





)  *%+ +
LÖGREGLAN í Snæfellsbæ
handtók tvo menn á þrítugsaldri
á föstudagskvöld með 60 grömm
af fíkniefnum; 10 grömm af am-
fetamíni og 50 grömm af kanna-
bisefnum. Þeir voru stöðvaðir á
bíl við eftirlit í Grundarfirði og
var gerð húsleit heima hjá öðr-
um þeirra þar sem hluti efnanna
fannst. Þeim var sleppt að lokn-
um yfirheyrslum en málið verð-
ur tekið fyrir hjá sýslumanni.
Þá voru fjórir ökumenn tekn-
ir fyrir hraðakstur í umdæminu
sama kvöld og einn fyrir ölv-
unarakstur.
Teknir með
60 grömm af
fíkniefnum
MIKILL erill var hjá lögregl-
unni í Reykjavík í fyrrinótt og
fram á morgun. Frá því um
miðnætti og til tíu í gærmorgun
voru sjö ökumenn teknir fyrir
ölvun við akstur, afskipti voru
höfð af þremur mönnum í mið-
borginni vegna fíkniefna sem
þeir höfðu í fórum sínum og til-
kynnt var um rúðubrot á þrem-
ur stöðum í borginni.
Erill hjá
lögreglu