Morgunblaðið - 04.12.2005, Síða 22

Þeir voru sennilega ófáir semdönsuðu við gáskafullahljóma Sumars á Sýrlandiá sínum tíma og enn þanndag í dag skekja sig og
hrista dansþyrstir Íslendingar við
takt þessarar plötu, svo lífseig er
hún. Platan var tekin upp í Clapham,
úthverfi Lundúnaborgar, en hver er
sagan á bak við upptökustaðinn og
plötuna?
„Ástæðan fyrir því að við fórum ut-
an var sú að hér heima voru bara
engin almennileg stúdíó til upptöku
nema kannski í Ríkisútvarpinu en
það þótti frekar frumstætt að taka
upp rokk og ról þar. Það þurfti að
taka upp allt í einni töku og við vorum
kannski ekki orðnir fullmótað band
heldur frekar vinir úr menntaskóla
sem komu héðan og þaðan. Aðallega
voru Stuðmenn Jakob Frímann
Magnússon og Valgeir Guðjónsson,
en ég og Sigurður Bjóla vorum bara
teknir með sem varamenn.
Hluti af bandinu bjó í Bretlandi á
þessum tíma, í kringum 1974, meðal
annars Jakob sem var þar að taka
upp plötur fyrir Ámunda Ámunda-
son. Ámundi hafði slegið til og ætlað
að kosta upptöku plötu okkar og
gengum við í samstarf við hann.
Þetta var frjór tími, enda vorum við
þarna í einhverjar vikur. Þetta tók
aðeins lengri tíma hérna í den, en við
sömdum lög og tókum upp jöfnun
höndum þótt sum þeirra hafi verið til
fyrir.
Síðan gerist það að Ámundi hefur
ekki fjárhagslegt bolmagn til að gefa
út plötuna og það stefndi í að hún yrði
ekki gefin út. Þannig að í skarðið
hljóp ungur maður, sem var að hefja
sinn feril sem útgefandi, Steinar
Berg að nafni, plötusali í Faco og
mikill snillingur. Eftir það varð hann
útgefandinn.“
Blár skuggi
Í fylgiriti afmælisdisksins er örlítil
frásögn um hvert lag, hvernig þau
urðu til og þess háttar. Manni virðist
hafa verið þónokkur blár skuggi í
kringum ykkur við gerð plötunnar.
„Já já,“ muldrar Egill
Er þetta satt eða logið?
„Þetta er nú ekki logið, þau urðu
nú til við allavega kringumstæður.
Sum þeirra voru endanlega sniðin til í
London. „Í bláum skugga“ var lag
sem Sigurður Bjóla átti í sínum fór-
um. „Söngur dýranna í Týról“ varð til
uppi á lofti í Skólastrætinu hjá Júlíusi
Agnarssyni vini mínum og hét þá „In
the middle of the street“.“
Hvernig var ástandið á þér þá?
„Tja ég man það nú ekki lengur en
ég var fullur af gáska og fjöri, eigum
við ekki að segja það. Mörg þessara
laga urðu til við þær aðstæður að Júl-
íus átti tveggja rása upptökutæki þar
sem hægt var að taka upp svokallað
„sound on sound“ – það var hægt að
taka hljóð ofan á hljóð. Oft sátum við
fyrir framan tækið og tókum upp hitt
og þetta til að athuga hvernig það
hljómaði, oft var það ágætt og þar á
meðal var þetta lag sem endaði á
plötunni án þess þó að við áttuðum
okkur á því hvers konar vörðusteinar
þetta yrðu í framtíðinni. Júlíus varð
síðar hljóðmaðurinn okkar og lék
mikilvægt hlutverk í „Með allt á
hreinu“ en hann var skemmtikraft-
urinn sem sló puttunum á milli handa
sinna.“
Vörðusteinar
Hvernig lýsir þú umhverfinu þegar
platan kemur út?
„Án þess að við gerðum okkur
grein fyrir því þá var þetta dálítið
skemmtileg tilbreyting í flóruna sem
þá var kannski ekki mjög fjöl-
skrúðug. En það voru nokkrir að
gera skemmtilega hluti á borð við
Þokkabót, Náttúru, Hljóma sem mig
minnir að hafi verið til og náttúrulega
Ðe lónlí blú bojs og margir fleiri.“
Var þetta jaðarpopp sem þið spil-
uðuð?
„Já að vissu leyti, þetta kom úr
óvæntri átt, allt í einu voru þarna
komnir menn sem þannig séð höfðu
ekkert verið í poppinu. Við vorum
heldur kannski ekki á þessu venju-
lega poppararóli. Undirtónninn
okkar var ekki alveg hefðbundinn,
hann kannski virðist vera ein-
feldningslegur og galgopalegur en
undir niðri er sérstæður undirtónn.“
Heldurðu að þið hefðuð ekki orðið
tónlistarmenn ef það hefði ekki verið
fyrir þessa plötu?
„Jú ég held það. Sjálfur var ég í
tónlistarnámi samhliða því að vera í
Menntaskólanum við Hamrahlíð.
Ætlaði mér að verða óperusöngvari.
Ég held að ég hafi verið nokkuð
ákveðinn í því að vilja verða söngvari
þá.“
En hvað um hina?
„Valgeir og Sigurður Bjóla voru
komnir í Háskóla Íslands að mig
minnir í landafræði en ég veit það
ekki. Þetta voru og eru fínir og góðir
músíkantar. Þegar menn hafa músík-
ina í blóðinu vaxa menn aldrei frá
henni. Ég held að Jakob og Valgeir
hefðu aldrei farið neitt annað enda
frábærir lagasmiðir og músíkantar.
Jakob með sinn fjölbreytta stíl, djass-
maður og getur spilað ýmiskonar stíl-
Hinn gáskafulli tónn
Morgunblaðið/Sverrir
Árið 1975 gaf óþekkta jaðarpoppsveitin Stuðmenn út plöt-
una Sumar á Sýrlandi sem átti eftir að marka tímamót bæði í
lífi þessara vina úr Menntaskólanum við Hamrahlíð svo og
þjóðarinnar. Nú þrjátíu árum síðar hafa Stuðmenn ákveðið
að endurútgefa plötuna í tilefni þessa stórafmælis. Sigurður
Pálmi Sigurbjörnsson tók Egil Ólafsson, söngvara sveit-
arinnar, og Steinar Berg útgefanda tali af því tilefni.
’Hljómsveitin var í byrjun hugsuð sem hálfgildings skólaband og okkar
helstu áhangendur voru þeir sem voru
samskóla okkur.‘
22 SUNNUDAGUR 4. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
En hvernig kom það til aðSteinar fór í plötuútgáfumeð Stuðmönnum?„Faco var leiðandiverslun í heildsölu og
smásölu á plötum og mikil miðstöð
tónlistarunnenda. Við vorum án efa
svalasta búðin í bænum og fylgd-
umst vel með til að vera á undan
öðrum með nýtt efni. Tónlistar-
menn komu oft í heimsókn til mín
til þess að fá fréttir af því hvað
væri í gangi og svo framvegis,
enda umhverfið allt öðruvísi en er í
dag, einungis ein útvarpsstöð sem
spilaði sáralítið popp og nátt-
úrulega ekkert internet eða neitt
slíkt. Jakob Frímann Magnússon
var einn af þeim tónlistarmönnun
sem komu oft í búðina og eitt
skiptið kom hann með kassettu til
mín og þessa hugmynd um að ég
kæmi að þessum útgáfuþætti plöt-
unnar. Ég held að hann hafi séð
það fyrir sér að tengdafaðir minn
átti svolítið undir sér og gat
ábyrgst greiðslu og ég var talsvert
leiðandi fígúra hvað varðar tónlist
og hvaða tónlist gekk í fólk. Þeir
voru þá búnir að taka upp plötuna
og það fyrir annað fyrirtæki, Á
Records eða Ámunda Ámundason.
Það samstarf fór nú úrskeiðis
vegna fjárhagsörðugleika, ekki
tókst að greiða stúdíótíma og þess
háttar vandræði sem þótti brýnt að
leysa.“
Hvernig fylgdir þú plötunni úr
hlaði, hvernig fór markaðssetning
fram?
„Þá var orðið markaðssetning
ekki til, en ég fór nýjar leiðir í
kynningu á plötunni. Ég „plöggaði“
eða kynnti hana eins og ég gat.“
Hvernig fór það fram?
„Það var til dæmis að mæta
klukkan átta á morgnana í morg-
unútvarpið og herja á Pétur Pét-
ursson og Jón Múla sem vissu lítið
um svona popp. Þá labbaði maður
bara inn af götu inn í Útvarpshús
og þaðan inn í þulastofu. Og það
stoppaði mann enginn, maður bara
kynnti sig og bað þá um að spila
plötuna. Síðan voru náttúrulega
böll og fleira.“
Hvernig plata var Sumar á Sýr-
landi?
„Sumar á Sýrlandi var langt í
frá að vera hefðbundið vinsælda-
popp, platan var jaðarpopp. Ðe
Lónlí blú bojs voru popp fyrir
yngra fólk og síðan var dæg-
urtónlist á borð við tónlist Ellýjar
Vilhjálms vinsæl. Ég seldi plötur
sjálfur náttúrlega og Sumar á Sýr-
landi var mjög erfið í sölu til að
byrja með enda var þetta bara
menntaskólahúmor sem hafði
Platan var
jaðarpopp
Morgunblaðið/ÞÖK
Steinar Berg plötuútgefandi steig sín fyrstu skref í útgáfu-
bransanum þegar Sumar á Sýrlandi var gefin út árið 1975
og lagði þar grunn að þrjátíu ára ferli sínum í útgáfubrans-
anum. Þetta voru þó síður en svo hans fyrstu skref í tón-
listarbransanum þar sem hann hafði verið verslunarstjóri í
hljómtækja- og plötubúðinni Faco.
’Hljómurinn var„erlendis“ án nokk-
urs vafa. Síðan var
ákveðin uppreisn í
henni, hún daðraði
við dóp.‘