Fréttablaðið - 26.10.2003, Qupperneq 20

Þessi bók er alveg lífsnauðsyn-leg á hvert náttborð í landinu,“
segir Flosi Ólafsson leikari, sem
var að senda frá sér bók um
fimmtíu ára samveru þeirra Lilju,
konu hans.
Flosi er ekki í vafa um að bók-
in geti ekki síður reddað öllum
sem eru að velta fyrir sér sam-
búðarslitum og skilnuðum og gert
þau ánægjuleg. „Hún er þeim
nauðsynleg sem eru í sambúð,
ætla í sambúð, eru að fara úr sam-
búð og semsagt eiga erfitt með að
tolla í sambúð. Bókin átti mera að
segja einu sinni að heita: „Tollað í
sambúð“, en það breyttist í
„Ósköpin öll“, vegna þess að það
voru svo miklar hamfarir í
akkúrat þessari fimmtíu ára sam-
búð,“ segir Flosi, sem hefur verið
allan þann tíma sem hann hefur
búið með Lilju að skrifa bókina.
„Þetta er afraksturinn af gífurleg-
um pælingum, þrotlausri hugsun
og andlegri iðju í öll þessi ár,“ seg-
ir Flosi og stekkur ekki bros.
Þunglyndi á morgnana
Þeir sem fylgist hafa með Flosa í
gegnum árin og lesið pistla hans
vita að hann þjáist af miklu þung-
lyndi á morgnana. Þrátt fyrir það
segist hann sofa eins og engill fram
undir hádegi á hverjum morgni því
samviska hans sé svo góð. „Ég er
svoddan afbragðs maður að ég er
með tandurhreina samvisku og þarf
ekki að hafa áhyggjur af glæpsam-
legu atferli eða misgjörðum við
aðra. Þegar ég skreiðist fram úr er
mín ágæta eignkona löngu komin á
fætur og byrjuð að brauka og
bramla í kokkhúsinu með pott-
hlemmaslátt og aðra innanbæjar-
snúninga og reynir ítrekað að vekja
mig. Ég tek því misjafnlega, að
minnsta kosti ef hún er að vekja
mig um það leyti sem ég kalla miðja
nótt, til dæmis klukkan 11 á morgn-
ana,“ segir Flosi og bætir við að
þegar hann sé við það að opna aug-
un fari hann að spá í það hvort það
taki því nokkuð úr því sem komið sé
að opna augun.
Fíknir og losti liðin tíð
Flosi játar að enn sé hann í
sjálfsmorðshugleiðingum í svefn-
rofunum og það lagist ekki með
aldrinum. „Ef ég væri til dæmis
hestur væri löngu búið að skjóta
mig. Ég botna ekkert í þessum vit-
leysingum sem eru að dásama þetta
aldursskeið – ellina. Úr manni er
horfin öll lífslöngun, enginn ótugt-
arskapur til að gleðja mann lengur,
ekkert til að hlakka til; fíknir og
losti liðin tíð og ekki lengur vottur
af þorsta eða greddu. Eftir situr
bara hrúga af svartsýniskasti,“ seg-
ir hann, hlær eins og hross á stalli
og fullyrðir að enginn kvenmaður
líti við honum lengur. „Lilju þykir
bara vænt um mig. Bara dæmigerð
platónísk ást eftir öll þessi ár; ást
sem var fullkomnuð með að fara
bara upp í sveit,“ segir Flosi, sann-
færður um að bókin hans eigi eftir
að verða tímamótaverk sem eigi
eftir að bjarga bróðurpartinum af
þeim hjónaböndum á Íslandi sem
enn hanga á horriminni og gleðja þá
að hjartans grunni sem eru lausir úr
sambúð eða eru að reyna að slíta sig
lausa.
bergljot@frettabladid.is
20 26. október 2003 SUNNUDAGUR
„Ég er svoddan
afbragðs maður“
FLOSI ÓLAFSSON
„Úr manni er horfin öll lífslöngun, enginn
ótugtarskapur til að gleðja mann lengur,
ekkert til að hlakka til; fíknir og losti liðin
tíð og ekki lengur vottur af þorsta eða
greddu. Eftir situr bara hrúga af svart-
sýniskasti.“
Flosi Ólafsson leikari sendir frá sér bók sem að hans sögn er lífsnauðsynleg á
hvert náttborð á landinu. Hún fjallar um fimmtíu ára sambúð þeirra Lilju, konu
hans. Flosi fullyrðir að hún muni bjarga samböndum sem eru á horriminni:
Staðalhópur Femínistafélags Íslands opnar sýninguna Afbrigði af ótta í Nýlistasafninu á morgun. Þar er beint sjónum að klámvæðingunni
og samfélagslegum áhrifum hennar. Efnið á sýningunni á ekki erindi við börn eða unglinga og því er hún bönnuð innan átján.
Við ætlum aðallega að sýnaþað efni sem er nærtækt, yf-
irleitt með einum músarsmelli,“
segir Katrín Anna Guðmunds-
dóttir, einn aðstandenda sýning-
arinnar Afbrigði af ótta, sem er
opnuð á morgun, mánudag, í Ný-
listasafninu. Viðfangsefni sýn-
ingarinnar er klám og klámvæð-
ing. „Við verðum með skjávarpa
og vörpum efninu upp á vegg og
einnig erum við með hjóðupp-
tökur þannig að fólk fær að
heyra viðhorf fólks til kláms,
eins og þau birtast á Netinu, um
leið og efnið er skoðað. Þrátt
fyrir að aðaláherslan verði á
Netið ætlum við að sýna efni og
viðhorf úr fleiri miðlum. Við
verðum með kaffihorn þar sem
fólk getur sest niður og skoðað
tímarit, blöð og fleira. Þá er ég
ekki að meina klámblöð heldur
birtingarmyndir í öðrum fjöl-
miðlum.“
Bannað börnum
Sýningin er ekkert barnaefni
og því er hún bönnuð innan 18
ára. „Við erum einfaldlega að
sýna hvert við erum komin,
skoða stöðuna eins og hún er í
dag, hvaða áhrif klámvæðingin
er að hafa og velta upp spurning-
um um hvernig samfélagi við
viljum búa í. Kynlíf og börn eiga
til dæmis ekki samleið og það
þarf að gera eitthvað til að passa
börnin því þau verða fyrir gífur-
legum áhrifum af öllu sem þau
sjá. Við erum líka að sjá fleiri og
fleiri dæmi um að verið sé að búa
til kynferðislegar tengingar við
börn eða unglinga. Fólk er að
vakna til vitundar um að þetta er
ekki eðlilegt ástand og að ung-
lingar eigi ekki að fá sína helstu
kynfræðslu úr kláminu því klám-
ið gefur ekki eðlilega mynd af
kynlífi og hlutverkum kynjanna.“
Brengluð kynjahlutverk
Katrín Anna segir klámið
stöðugt verða meira áberandi í
daglegu lífi fólks. „Við hefðum
ekki þessar áhyggjur ef klámið
væri jaðarfyrirbæri sem hefði lít-
il sem engin áhrif í samfélaginu.
Það eru hins vegar virk öfl í gangi
að markaðssetja klámið og reyna
að gera það að sjálfsögðum hluta
af daglegri neyslu fólks. Í klámi
þykir sjálfsagt mál að konur geri
hvað sem er í kynlífinu. Ekki á
sínum eigin forsendum heldur
miðað við hvað er skilgreint af
klámheiminum og það er mikill
þrýstingur á bæði kynin að taka
þátt í þessu.“
Katrín Anna tekur skýrt fram
að staðalímyndahópurinn sé ekki
á móti kynlífi. „Klám og kynlíf er
ekki sami hluturinn. Við erum að
reyna að sýna fram á að þetta
tvennt er mjög ólíkt og þó fólki
þyki kynlíf gott og hafi gaman af
kynlífi þarf klámið ekki að vera
partur af því. Í klámi birtist
niðurlæging og ofbeldi auk þess
sem þar eru kynin í mjög ólíkum
hlutverkum. Það getur vel verið
að hægt sé að búa til kynlífstengt
efni þar sem jafnræði ríkir með
kynjunum, án niðurlægingar og
sem gefur raunhæfa mynd af
raunveruleikanum en það erum
við ekki að sjá í því klámefni sem
flæðir yfir fólk í dag.“
Undan oki klámvæðingar
Að sögn Katrínar Önnu er
klámvæðingin ekki eitthvað sem
við þurfum að samþykkja, heldur
eitthvað sem þarf að sporna gegn
og grípa til aðgerða. „Fullorðna
fólkið þarf að vera þar fremst í
flokki með því að fræða þau sem
yngri eru og vera þeim góðar
fyrirmyndir. Klámiðnaðurinn er
mjög virkur í markaðssetningu á
sínu efni og þar er ekkert heilagt,
við vitum til dæmis að börn eru
markhópur. Aðalmarkmið okkar
er að berjast gegn því að klámið
sé sýnilegt í almannarýminu. Það
er lágmark að fólk hafi val en
eins og staðan er í dag er valið
harla lítið. Ef fólk vill ekki klám í
sínu lífi þá stendur það ekki til
boða og það teljum við að sjálf-
sögðu vera skerðingu á frelsi.“
thorarinn@frettabladid.is
KATRÍN ANNA GUÐMUNDSDÓTTIR
Segir framboðið af klámefni á Netinu og annars staðar svo mikið að það sé meira en fullt
starf að fylgjast með því öllu: „Það væri mjög auðvelt að vera að vinna í þessu allan sólar-
hringinn og það myndi samt ekki duga. Þess vegna erum við líka að reyna að koma
þessu á framfæri svo fólk sjái þetta, geri sér grein fyrir þessu og átti sig líka á því að það
má setja þessu mörk. Fólk má segja nei.“
Sýning á klámi – gegn klámi
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M