Fréttablaðið - 01.02.2004, Síða 18

18 25. janúar 2004 SUNNUDAGUR
■ Viðskipti
Ráðandi félag í allri
íslenskri ferðaþjónustu
Flugleiðir er öflugasta félagið í ferðaþjónustu á Íslandi og hefur tekið miklum umskiptum á síðustu árum.
Nýir eigendur standa frammi fyrir ákvörðunum um hvort félagið eigi að einbeita sér að kjarnastarfseminni.
Greiningardeildir bankanna telja að tækifæri geti falist í að hluta félagið upp.
VIÐSKIPTI Kaup Oddaflugs, félags í
eigu Hannesar Smárasonar og
Jóns Helga Guðmundssonar, hef-
ur vakið mikla athygli enda eru
Flugleiðir í senn eitt öflugasta og
nafntogaðasta fyrirtæki landsins.
Félagið er erfingi svo gott sem
allrar flugsögu Íslendinga og má
rekja sögu þess til stofnunar Flug-
félags Akureyra þann 3. júní 1937.
Það félag var flutt til Reykjavíkur
árið 1940. Loftleiðir var stofnað
árið 1944 og voru félögin tvö sam-
einuð undir merkjum Flugleiða
árið 1979 en höfðu þá verið rekin í
sitthvoru lagi en með sama eign-
arhaldi frá 1973.
Á umliðnum áratugum hefur
félagið smám saman orðið ráð-
andi í öllu því sem við kemur
ferðaþjónustu á Íslandi.
Greiningardeildir sjá hag-
ræðingarmöguleika
Greiningardeildir flestra
banka telja að kaupin hafi farið
fram á hærra verði en núverandi
rekstur stendur undir og hafa því
í raun talið að félagið sé ofmetið á
markaði eins og sakir standa.
Augljóst er að kaupendurnir fall-
ast ekki á það en sérfræðingar
greiningardeildanna velta því fyr-
ir sér hvort félagið geti staðið
undir svo háu verði nema að veru-
legar breytingar verði gerðar á
rekstrinum – og það jafnvel hlut-
að niður og selt í pörtum.
Flugleiðir eru í raun regnhlíf-
arfélag eftir að ákveðið var að
stofna sérstök félög um ólíka
þætti starfseminnar. Sú breyting
tók gildi frá 1. janúar 2002. Þannig
er millilandaflugið undir merkj-
um Icelandair ehf., innanlands-
flugið fer fram undir merkjum
Flugfélags Íslands, hótelin eru
rekin í nafni Flugleiðahótela og
svo framvegis.
Alls eru undirfélögin ellefu og
segja má að ómögulegt sé að ferð-
ast til og frá Íslandi án þess að
félög Flugleiða hafi þar einhverja
aðkomu. Félagið er stórt á sviði
hótelrekstrar, það rekur alla flug-
þjónustu á Keflavíkurflugvelli,
hefur yfirburði á sviði hópferða-
bílarekstrar, rekur stóra bílaleigu
og svo mætti áfram telja.
Kjarnastarfsemin skapar
verðmætin
Sérfræðingar í rekstri félags-
ins benda á að þótt reksturinn sé
mjög umfangsmikill fari stærstur
hluti verðmætasköpunarinnar
fram í gegnum kjarnastarfsemi
félagsins – farþegaflugið. Margir
telja að stærsta hagræðingar-
tækifærið í rekstri Flugleiða sé að
losa félagið út úr rekstri á öðrum
sviðum; hluta félagið niður á
áþekkan hátt og nýir eigendur
Eimskips hafa gert, og þannig los-
að um fé sem bundið var í þung-
lamalegt stjórnkerfi stór-
fyrirtækis.
Flugleiðir hafa stigið stór skref
í átt að straumlínulögun rekstrar-
ins á síðustu árum og hefur árang-
urinn verið sá að félagið hefur náð
að skila hagnaði á síðustu tveimur
árum. Þetta telja flestir vera um-
talsverðan árangur í ljósi þess að
flest sambærileg flugfélög í Evr-
ópu og Bandaríkjunum hafa átt
ákaflega erfitt uppdráttar á sama
tímabili vegna ytri áfalla – svo
sem hryðjuverka og stríðsátaka –
en einnig vegna sífellt öflugri
samkeppni við lággjaldaflug-
félögin.
Í ljósi þessa árangurs er talið
líklegt að nýir eigendur ráðandi
hlutar í félaginu hafi áhuga á því
að halda eftir hluta af núverandi
stjórn og þá sérstaklega Herði
Sigurgestssyni núverandi stjórn-
arformanni. Hann hefur mikla
þekkingu á rekstri flugfélaga og
hefur prófgráðu frá Wharton, ein-
um virtasta viðskiptaskóla heims,
en þar lagði hann einkum stund á
nám í rekstri flugfélaga.
Endurskipulagning skilar ár-
angri
Segja má að Flugleiðir hafi not-
ið góðs af því að hafa þegar lagt
grunninn af mikilli endurskipu-
lagningu þegar hryðjuverkin í
Bandaríkjanum 11. september
2001 áttu sér stað. Áhrif árásar-
innar voru geigvænleg á flest
flugfélög en áhrifin á Flugleiðir
voru fyrst og fremst þau að áður
ákveðnum aðgerðum var hrint í
framkvæmd af meiri krafti en
ella hefði orðið. Meðal þeirra
breytinga sem þá voru gerðar var
að dregið var úr áherslu á flutn-
inga fólks yfir Atlantshafið en
áhersla á flutninga til og frá Ís-
landi var aukin. Þessi áherslu-
breyting hefur haft verulega já-
kvæð áhrif á framlegð millilanda-
flugsins.
Gengisþróun hagstæð
Ytri aðstæður í flugrekstri hafa
ekki verið jákvæðar á undanförn-
um misserum sökum óvissu vegna
hryðjuverka og hás eldsneytis-
verðs. Aðrir þættir í ytra um-
hverfi Flugleiða hafa hins vegar
verið mjög jákvæðir og munar þá
einna mest um afskaplega hag-
stæða gengisþróun hjá félaginu,
einkum vegna styrkingu evru
gagnvart Bandaríkjadal. Félagið
hefur hlutfallslega mun meiri út-
gjöld en tekjur í Bandaríkja-
dölum. Þetta hefur þau áhrif á
rekstur félagsins að greiðslubyrði
vegna lána og ýmis útgjöld hafa
lækkað.
Önnur ytri stærð sem hefur
þróast á jákvæðan hátt fyrir
Flugleiðir er að leiguverð á flug-
vélum hefur lækkað en það er nú
hluti af stefnumörkun félagsins
að draga úr fjárbindingu í véla-
kosti en taka þær fremur til
leigu. Þá hafa vextir víðast hvar í
heiminum verið með lægsta móti
á undanförnum árum. Allt eru
þetta þættir sem hafa haft já-
kvæð áhrif á reksturinn.
Aukin samkeppni
Útlit í rekstri Flugleiða er talið
ágætt á næstu árum þótt mjög auk-
in samkeppni í flugi til Lundúna og
Kaupmannahafnar, með tilkomu
Iceland Express, hafi haft veruleg
áhrif á verðlagningu félagsins til
allra áfangastaða í Evrópu. Félagið
hefur mætt samkeppninni með
aukinni þjónustu og mun í sumar
bjóða upp á sex nýja áfangastaði
auk þess sem félagið mun bæta
Orlando inn í sumaráætlun sína.
thkjart@frettabladid.is
Meistarar í aflraunum
Dalvegi 6-8 · 201 Kópavogur
Sími 535 3500 · Fax 535 3509
www.kraftvelar.is
MIKLAR BREYTINGAR Í REKSTRI
Flugleiðir hafa farið í gegnum mikla endurskipulagningu á síðustu árum og telja sérfræðingar að hún hafi skilað sér í mjög bættri
rekstrarafkomu. Þó telja flestir að tækifæri sé til hagræðingar með því að félagið einbeiti sér að kjarnastarfsemi sinni.
UNDIRFÉLÖG FLUGLEIÐA HF.
Icelandair (millilandaflug með farþega)
Flugfélag Íslands (innanlandsflug með
farþega)
Loftleiðir - Icelandic (leiguflug)
Flugleiðir - Frakt ehf. (fraktflutningar)
Bílaleiga Flugleiða (Hertz)
Ferðaskrifstofa Íslands (Úrval-Útsýn)
Kynnisferðir (hóp- og áætlunarferða-
þjónusta)
Flugleiðahótel (hótelrekstur)
Fjárvakur - fjármálaþjónusta (stoð- og
fjármálastarfsemi)
Flugþjónustan á Keflavíkurflugvelli
(þjónusta vegna flugfélaga og farþega
í Keflavík)
Tækniþjónustan á Keflavíkurflugvelli (Við-
hald á flugflota Icelandair)