Fréttablaðið - 21.04.2004, Síða 24

FRAMTÍÐARREIKNINGAR
Fyrir þá sem vilja huga að fjárhagslegri framtíð barna sinna eru bankabækur
sem bundnar eru til átján ára aldurs vænlegur kostur. Á þessum reikningum er
yfirleitt hámarksávöxtun sem bankinn býður en misjafnt er hvort krafist er lág-
marksinnborgunar á mánuði. Slíka reikninga er yfirleitt hægt að stofna strax við
fæðingu og allt að fimmtán ára aldri.
Gjaldþrot einstaklinga:
Geta kostað þá vini,
heill og hamingju
Hildur Friðleifsdóttir hdl.
„Gullna reglan á að vera sú að ábyrgjast aldrei neitt
nema maður treysti sér til að greiða það,“ segir hún.
Allmargir Íslendingar lenda í því árlega að vera
lýstir gjaldþrota. Það felur í sér að þeir hafa tapað
öllum eignum sínum en skuldir þeirra eru líka af-
skrifaðar. Þeir mega ekki eiga neitt næstu tíu árin
og fyrirgreiðsla hjá fjármálastofnunum stendur
þeim ekki til boða. Þeir eru í raun úr leik. Það eina
sem þeir halda er réttur til launa fyrir vinnu sína á
þessu tíu ára tímabili. Ættingjar hins gjaldþrota
einstaklings missa oft mikið líka, jafnvel aleiguna
ef þeir hafa skrifað upp á lánin hans. Því getur
gjaldþrot kostað fólk vini, heill og hamingju. Það
staðfestir Hildur Friðleifsdóttir, yfirmaður lög-
fræðiinnheimtu Landsbanka Íslands. Hún segir
reyndar suma taka þessu létt en aðrir nærri sér. Í
öllum tilfellum leysi gjaldþrot þó fólk úr viðjum
skulda við stofnanir og fyrirtæki. Ástæðurnar fyrir
skuldunum segir hún margar og mismunandi. Fólk
hafi kannski misst vinnuna eða heilsuna eða skrifað
upp á fyrir einhvern sem hafi lent í því. Óhófleg
eyðsla og ónóg fyrirhyggja sé nokkuð rík í okkur
Íslendingum. Stundum sogist menn inn í eitthvað
sem erfitt var að sjá fyrir. Ábyrgist kannski lán
fyrir vini og fjölskyldu. „Gullna reglan á samt að
vera sú að ábyrgjast aldrei neitt nema maður
treysti sér til að greiða það,“ segir hún.
En hvaða ferli fer af stað þegar einstaklingur
verður gjaldþrota? Er þá búið að fara heim til hans
og athuga hvað hann á?
„Nei, þetta byrjar þannig að einhver sem hann
skuldar sendir beiðni til sýslumanns um fjárnám.
Ef engin eign er til að tryggja skuldina er gerðinni
lokið með árangurslausu fjárnámi. Oft skuldar ein-
staklingurinn víða og þegar árangurslaust fjárnám
hefur verið bókað inn á vanskilaskrár getur hvaða
kröfuhafi sem er óskað eftir gjaldþrotaskiptum.“
Hildur segir það matsatriði í hvert sinn hvaða
upphæðir sé miðað við þegar óskað sé gjaldþrota-
skipta. „Margt er skoðað og ekki bara fjárhæðin
heldur einnig viðskiptasagan,“ segir hún. „Oft fara
menn alltof seint af stað í að semja við lánardrottna
því kostnaður hleðst fljótt á kröfuna og dráttar-
vextir eru mjög háir á Íslandi. Þeir eru reiknaðir
daglega. Þegar einstaklingurinn hefur fengið fjög-
urra vikna frest og ekki tekist að semja á þeim
tíma þá er hann úrskurðaður gjaldþrota í héraðs-
dómi. Dómurinn skipar skiptastjóra sem er einhver
lögmaður úti í bæ. Hann eignaleitar, líka aftur í
tímann með hugsanlega riftun í huga því stundum
hafa menn reynt að koma eignum undan og skrifa á
ættingja eða vini og kunningja. Með tilkynningu í
Lögbirtingarblaðinu skorar skiptastjóri á alla sem
einstaklingurinn skuldar að senda sér kröfulýsing-
ar, tekur kröfurnar saman og boðar til skiptafund-
ar. Lýkur síðan sínu verki og auglýsir að skiptum sé
lokið, lýstar kröfur í búið hafi verið X milljónir og
svo og svo mikið hafi fengist upp í þær. Allur ferill-
inn er skráður og fyrirtækið Lánstraust heldur utan
um upplýsingarnar.“
Fr
ét
ta
bl
að
ið
/P
je
tu
r