Tíminn - 24.02.1973, Blaðsíða 10

Tíminn - 24.02.1973, Blaðsíða 10
10 TÍMINN Laugardagur 24. febr. 1973. Hér skal enginn dómur á það lagður, hvort maðurinn hefur nokkru sinni þessi orð mælt. Vel geta þau aðeins verið aulafyndni pólitiskra andstæðinga hans. Hitt er vist, að þótt ummælin séu rétt eftir höfð, þá eru þau minna öfug- mæli en ætla mætti að óathuguðu máli. Frá ómunatið hefur sú bjálfa- lega hjátrú viðgengizt að lita nið- ur á hunda. Gyðingar hinir fornu höfðu á þeim fyrirlitningu og hjá islenzkur hundur, „...glaður, tryggur, meinlaus, námfús og á létt með að læra...” oftast ævina á enda — þangað til þeir einn góðan veðurdag taka upp á þvi að leggjast i flakk og koma kannski ekki heima svo dögum eða jafnvel vikum skiptir . .........Slikt háttalag þekkist hvergi nokkurs staðar á byggðu bóli, nema á Islandi. . . . Að það skuli ekki þurfa annað en að ein tik sé lóða, til þess að allt i einu sé kominn utanum hana heill skari vonbiðla — og svo tekur öll hers- ingin að flakka um sveitina, einna Er hundurinn húsdyr? FYRIR RÖSKUM þrjátiu árum voru þau um- mæli höfð eftir merkum forystumanni is- lenzkra þjóðmála, að hann efaðist um, að hundar væru húsdýr. mörgum öðrum þjóöum voru þeir i harla litlum metum. Meira að segja vesalings litlu Islendingar reyndu aö láta ekki sitt eftir liggja. Þeir tala um hundaveður, hundalif og mannhund — það sem illt er, skal vera við hunda kennt. * Hirðuleysi Og íslendingar gerðu reyndar dálitið meira en aö pota þessum ósæmilegu orðum inn i móðurmál sitt. öldum saman reyndu þeir að neita þeirri staðreynd, að hund- urinn væri húsdýr. Þaö þótti ekki tiðindum sæta, þótt hundur væri horaöur og hungraður, og þótt mörgum fjármanni og smala hafi þótt vænt um hund sinn og verið honum góðum, var eins vist, að hann væri einn um þaö. En hversu mjög sem ein- staklingar kunna að hafa verið misjafnir með þetta sem annað, þá er hitt vist, að þjóðfélagið — hið þúsund ára islenzka bænda- samfélag — hefur fram á þennan dag ekki þorað að viðurkenna það til fulls, að hundurinn væri hús- dýr. Það hefur verið litið á það sem illa en óhjákvæmilega nauð- syn, að hundar flakki umhirðu- lausir dögum og jafnvel vikum saman. Flökkuhundurinn er nærri þvi eins samgróinn íslend- ingum og ferskeytlan. Dómur yfirdýra- læknis Um þetta væri hægt að skrifa langt mál, en hér verður látið nægja að vitna til greinar, — samtals við Pál Agnar Pálsson, yfirdýralækni —, sem birtist i Sunnudagsblaði Tímans 22. nóvember árið 1970. Þar segir yfirdýralæknir meðal annars: ,, . . . Við komumst þó ekki framhjá þvi, að hér er um metn- aðar- og menningarmál að ræða. Það mun vera einsdæmi i allri veröldinni, að þjóð sem i þúsund ár hefur lifað nær eingöngu á sauðfjárrækt, skuli aldrei hafa haft rænu á þvi að rækta fjár- hundakyn. Vitanlega þyrfti að hafa sama form á þessu og með hestana: Velja kynbótahunda, en gelda hina. Þetta er auðvelt að gera, án þess að fjör eða fjár- hundskostir hunsins skerðist, sé það aðeins gert nógu snemma. Sá hvolpur, sem er vanaður strax og unnt er, hleður ekki á sig offitu. Fyrir þessu er reynsla, þvi að þetta hafa margir menn prófað á hundum sinum, en auk þess er það liffræðileg staðreynd. Islend- ingar hafa aftur á móti haft þann hátt á, að láta hunda sina slarka óvanaða fram eftir öllum aldri — likast villidýrahjörð — að þetta skuli geta gerzt hjá þjóð, sem hef- ur stundað landbúnað i meira en þúsund ár — já, sliku er erfitt að kyngja. Það er skömm að þessu vegna þess, að islenzki hundurinn er svo einstaklega vel út garði gerður frá náttúrunnar hendi. Hann er glaður, tryggur, mein- laus, námfús og á létt með að læra, sé kennslunni rétt hagað”. íslenzkir hunda,,vinir” Þetta voru orð Páls yfirdýra- læknis, og mun enginn, sem þann mann þekkir. leyfa sér að draga I efa réttmæti orða hans. Það vill lika svo vel til, að flest sem þarna er sagt, er aðeins það, sem við öll vitum, sem alin erum upp i sveit og höfum kynnzt þessum hlutum frá barnæsku. En yfirdýralæknir kemur miklu viðar við i samtal- inu, og er full ástæða til þess að benda öllum, sem láta sig hús- dýrahald á Islandi einhverju varða, á að lesa það vandlega. Það er svo i ágætu samræmi við alla öfugþróun i þessum málum hér á landi, að nú skuli vera upp risinn félagsskapur á Islandi, sem heitir Hunda vinafélagið og var að sögn stofnað til þess að berjast fyrir hundaeldi i höfuð- stað landsins. Vináttan skyldi lýsa sér I þvi að kúldra hundana inni i stofum — i bezta falli tjóðra þá úti á lóð — og rölta svo með þá i bandi um göturnar, þar sem þeir mega ekki stanza til þess að gegna nauðþurftum sinum, og helzt hvergi koma, til dæmis inn i búðir eöa skrifstofur. Auðvitað er fyrirmyndin er- lend. Það dylst ekki. Það stóð ekki heldur á þvi, að sumir út- lendingar tækju upp hanzkann og reyndu að leggja hunda,,vinun- um” lið, og eru gáfulegar fréttir Sleðahundar kúra i snjónum og eru að láta fenna yfir sig. Sumir mega heita komnir í kaf. „Þar sem ekki er hægt að koma hestum við, kemur hundurinn að góðum notum.” A snjóauönum norðurhjarans er hann eina húsdýrið, — og ómissandi.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.