Fréttablaðið - 29.09.2004, Blaðsíða 15

Enn af „sýndarverkfalli“
Nú er komið að því sem við öll
hræddumst, kennarar komnir í
verkfall og börnin heima með til-
heyrandi vanda fyrir útivinnandi
foreldra. Ég skrifaði og Fréttablað-
ið birti þann 15. febrúar sl. greinina
„Sýndarverkfall verkfall sem skilar
betri árangri?“. Reyndi í henni að
skýra út nýtt hugtak, „sýndarverk-
fall“. Hugmyndin er að í stað verk-
falla, ef á annað borð komi til þess
neyðarúrræðis, verði farið í „sýnd-
arverkfall“ (eða Virtual strike).
Með sýndarverkfallsleiðinni semji
vinnuveitendur og verkalýðsfélög
um, að komi til þess að starfsmenn
leggi niður vinnu, fari í verkfall,
beri starfsmönnum samt sem áður
skylda til að koma til starfa og
vinna launalaust. En vinnuveitand-
inn skuldbindur sig jafnframt að
skila allri sölu af þeirri framleiðslu
og þjónustu sem framleidd er í
sýndarverkfallinu í ákveðinn sjóð.
Sjóðurinn getur verið t.d. líknar-
sjóður eða styrkur til ákveðins
verkefnis. Kosturinn við þessa leið
er að hún veldur sáralitlum óróa
annars staðar í samfélaginu. Verk-
föll myndu styttast til muna, vara
jafnvel aðeins í nokkrar klukku-
stundir í stað vikna eða mánaða. All-
ir aðilar sæju hag sínum best borg-
ið með því að semja strax.
Hjá hinu opinbera eins og í skól-
um verða ekki til neinar tekjur. Því
þarf eitthvert annað úrræði, t.d. að
tvöfalda gjöldin sem viðkomandi
stofnun hefur af starfsemi sem
leggst af komi til verkfalls.
Í kennaraverkfallinu er leikur-
inn ójafn. Kennarar hafa 800 millj-
ónir í verkfallssjóði sem þeir greiða
félögum sínum úr í verkfalli ein-
hverja þúsundkalla á dag. Sveitar-
félögin spara hins vegar launa-
kostnað við að semja ekki. Þannig
hafa báðir aðilar hag af því að draga
verkfallið á langinn. Kennarar með
digra sjóði fá laun án framlags og
sveitarfélögin spara útgjöld. Börn
og foreldrar sitja heima með sárt
ennið, eru í raun einu gjaldendur
eða fórnarlömb verkfallsins.
Hefði ekki verið betra að setjast
niður og semja um sýndarverkfall?
Kennarar og sveitarfélögin
hefðu átt að semja um að kæmi til
verkfalls þá héldi skólastarf óhindr-
að áfram en sveitarfélögin greiddu
tvöföld útgjöld í sérstakan sjóð og
kennarar létu einnig greiðslur úr
verkfallssjóð sínum renna í sjóðinn.
Sjóðurinn yrði nýttur í þarft verk-
efni sem samkomulag væri um.
Báðir aðilar sæju hag sínum best
borgið með því að semja strax. Verk-
föll myndu styttast til muna, vara
jafnvel aðeins í nokkrar klukku-
stundir, í stað þess að dragast á lang-
inn eins og flest bendir til í dag. Ef
við höfum efni á að vera í verkfalli
höfum einnig efni á að semja.
En allavega skora ég á aðila að
koma sér að samningaborðinu sem
fyrst. Orð eru jú til alls fyrst. Við
töpum öll á að halda þessari vit-
leysu áfram.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
15MIÐVIKUDAGUR 29. september 2004
Útlendingar á vinnu-
markaði
Einar Skúlason, framkvæmdastjóri Al-
þjóðahúss, skrifar:
Stundum heyrast fullyrðingar um að út-
lendingar taki vinnu frá Íslendingum og
að ekkert sé fylgst með því hvaða er-
lendir ríkisborgarar koma og vinna. Mig
langar í þessu samhengi að rekja helstu
skilyrði sem fyrirtæki þurfa að uppfylla
til að ráða erlenda ríkisborgara til star-
fa.Hér er miðað við þá sem eru frá lönd-
um utan EES-svæðisins þar sem EES-
borgarar þurfa ekki að sækja um sér-
stakt atvinnuleyfi (undanskildir eru þó
borgarar þeirra ríkja sem fengu aðild á
þessu ári). Ef fyrirtæki hyggst ráða
starfsmann frá landi utan EES-svæðisins
þarf að sækja um tímabundið atvinnu-
leyfi fyrir starfsmanninn. Fyrst þarf að
uppfylla nokkur skilyrði sem koma fram
í 7. grein laga um atvinnuréttindi útlend-
inga. Mikilvægustu ákvæðin eru að
kunnáttumenn fáist ekki til starfans inn-
anlands, atvinnuvegi landsins skorti
vinnuafl eða aðrar sérstakar ástæður
mæli með leyfisveitingu. Það þarf að
leita fyrst til svæðisvinnumiðlunar, sem
auglýsir starfið innanlands og á EES-
svæðinu, og stéttarfélag á svæðinu í við-
komandi starfsgrein þarf að skila inn
umsögn. Að uppfylltum þessum og öðr-
um skilyrðum er hægt að skila inn um-
sókn um atvinnuleyfi. Atvinnuleyfi er
fyrst veitt til eins árs og launþeginn byrj-
ar að greiða skatta frá fyrsta degi. Við-
komandi þarf að kaupa sjúkratryggingu,
þar sem aðgangur að heilbrigðiskerfinu
fæst ekki fyrr en eftir samfellda sex
mánaða dvöl. Eftir fjögurra ára sam-
fellda búsetu er hægt að sækja um bú-
setuleyfi (græna kortið). Það er fyrst þá
sem hinn erlendi ríkisborgari öðlast full
réttindi í félagslega kerfinu og rétt til at-
vinnuleysisbóta. Það má síðan bæta við
þetta að tölur um atvinnuleysi frá
Vinnumálastofnun sýna að hlutfallstölur
um atvinnuleysi eru umtalsvert lægri
meðal erlendra ríkisborgara en heildar-
tölurnar sýna. Þannig að staðreyndirnar
sýna að erlendir ríkisborgarar flytja hvor-
ki til landsins til þess að nýta sér kosti
velferðarkerfisins út í ystu æsar né til
þess að taka vinnu frá íslenskum ríkis-
borgurum.
Er Danskurinn að hlut-
ast til um íslenskt inn-
anríkismál?
Matthías Kristinsson skrifar:
Hver er þessi Sveinn Andri Sveinsson
sem er að reyna að hafa áhrif á ráðn-
ingu hæstaréttardómara? Er það sá
sami og reyndi að hafa áhrif á forseta-
kosningarnar og sagðist mundu ganga á
hönd Margréti Þórhildi Danadrottningu
ef Ólafur Ragnar Grímsson yrði kosinn
forseti? Ef þetta er sami maðurinn má
ætla að hann sé þegar orðinn danskur
ríkisborgari. Og þá er mér spurn: Hvað
er Danskurinn að hlutast til um íslenskt
innanríkismál?
Skilningsleysi á þjón-
ustu leigubifreiðastjóra
Guðmundur Bogason, stjórnarmaður í
Bifreiðastjórafélaginu Frama, skrifar í
framhaldi af umfjöllun í Fréttablaðinu:
Starfsemi leigubifreiða er í eðli sínu
staðbundin, en til þess að hún sé með
eðlilegum hætti á stað eins og Reykja-
nesbæ, og hægt sé að halda þar uppi
góðri almannaþjónustu, verða að vera
staðsettar þar nægilega margar leigu-
bifreiðar. Ef svæðaskipting verður af-
numin munu langflestir leigubílar þar
leita þangað sem mest von er í vinnu,
en það er á höfuðborgarsvæðinu, en
þar er fyrir yfirdrifið nóg af leigubílum
til að sinna þessari þjónustu. Það mun
einnig verða sterk tilhneiging hjá leyf-
ishöfum í Reykjanesbæ að sækja inn á
stöðvar á höfuðborgarsvæðinu og bíl-
um á Suðurnesjum mun því fækka og
jafn líklegt að leigubílastöðvar þar
muni leggjast af, þegar bílunum fækk-
ar. Ekki verður hægt að sinna þjónustu
þar frá stöðvum í Reykjavík nema að
mjög takmörkuðu leyti, því ekki er lík-
legt að það sé t.d. mikil hagræðing í
því að senda leigubíl af höfuðborgar-
svæðinu til að flytja fólk á milli húsa í
Keflavík. Það er því örugglega af um-
hyggju fyrir almenningi á Suðurnesjum
fyrst og fremst, sem bæjarstjórn
Reykjanesbæjar leggst gegn tillögum
samgönguráðuneytisins um samein-
ingu svæðanna.
BRÉF TIL BLAÐSINS
UMRÆÐAN
KRISTINN ÞÓR JAKOBSSON SKRIFAR
UM AÐFERÐIR Í VINNUDEILUM
Krókhálsi 4 • 110 Reykjavík • Sími 567 1010 • www.parket.is
Nú borgar sig að
parketleggja allt sem hægt er!
-Alltaf mikið úrval,
frábært verð
og góð þjónusta!
Stærsti sýningarsalur
með gólfefnum á landinu
E
i
n
n

t
v
e
i
r

o
g

þ
r
í
r

2
8
7
.0
3
3
Krókháls
Vesturlandsvegur
Hestháls
Lyngháls
H
ál
sa
b
ra
u
t
Bæjarháls
Dragháls
Fossháls
H
ál
sa
b
ra
ut
Norðurljós
ÁTVR
Vífilfell
ALLRA, ALLRA
SÍÐUSTU DAGAR
ÚTSÖLUNNAR
afslátturaf undirlagi og listum
25%
PA R K E T Ú T S A L A
afslætti
Afgangarmeð allt að
70%