Fréttablaðið - 04.11.2004, Blaðsíða 19

19FIMMTUDAGUR 4. nóvember 2004
GRÍMSVÖTN Áhugi manna á Gríms-
vatnagosinu nær langt út fyrir
landsteinanna og má búast við að
fræðimenn víða um heim beini
hingað sjónum. Einn þeirra er
Andrew J. Russell, jarðfræðing-
ur við Newcastleháskóla, en
aðaláhugasvið hans eru áhrif
jökulhlaupa á landslag og árfar-
vegi og því hefur hann aldeilis
komist í feitt hérlendis.
Jöklar eru nánast óþekktir í
Bretlandi en Russell segir að í
heimalandi sínu, Skotlandi, sé
landslag mótað af ísaldarjökli og
af því stafi áhuginn. Hann segir
að aðstæður séu víða hérlendis
eins og í Skotlandi undir lok ís-
aldar og af þeim sökum er landið
sérstaklega áhugavert til skoð-
unar.
Fyrst einbeitti Russell sér að
Grænlandi en þegar hann sá
Vatnajökul úr lofti á leið sinni
þangað varð ekki aftur snúið.
Hann kom fyrst hingað sumarið
1996, rétt áður en Gjálpargosið
varð. Nokkrum mánuðum síðar
var hann aftur mættur á svæðið,
að þessu sinni til að skoða árfar-
vegi eftir að hlaupið mikla var
gengið um garð. Síðan þá hefur
hann heimsótt okkur í sextán
skipti og í hvert skipti hefur
landslagið tekið breytingum.
Þegar Russell er ekki við
rannsóknir þá ferðast hann um
öræfi landsins. Til dæmis dvaldi
hann hann í tjaldi í Möðrudal á
Fjöllum um árið með konu sinni
og börnum, og hugaði að Jökulsá
á Fjöllum í leiðinni. „Þar er dálít-
ið eyðilegt um að litast,“ segir
hann. Annars finnst Russell mik-
ið til sanda og hrauna koma og
þegar hann er í Bretlandi leitar
hann gjarnan uppi malarnámur
og eyðilega staði þar sem ekki
sprettur eitt stingandi strá.
Mikill áhugi er meðal er-
lendra jarðvísindamanna á Ís-
landi enda segir Russell að land-
ið sé eins og ein stór tilrauna-
stofa. Á síðustu árum hefur hann
leiðbeint átta doktorsnemum
sem rannsakað hafa íslenska
jökla og jökulhlaup.
Russell er þessa dagana
staddur á ráðstefnu í Boston en
reiknar með að koma hingað í
næstu viku til að skoða verksum-
merki á Skeiðarársandi.
sveinng@frettabladid.is
JÖKULÍSINN KANNAÐUR
Andrew Russell (t.v.) rýnir í Vatnajökul ásamt nemendum sínum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/D
AV
E
H
IL
LY
AR
D
Erlendur áhugamaður um Grímsvötn:
Heltekinn af hamfaraflóðum
Ný frímerki:
Sendlingur
og lóuþræll
FRÍMERKI Merkisdagur er hjá frí-
merkjasöfnurum í dag þegar Ís-
landspóstur sendir frá sér fjögur
ný frímerki. Eru það jafnframt
síðustu frímerkin sem gefin eru
út á árinu. Tvö eru jólafrímerki en
hin tilheyra sérstakri röð um ís-
lenska fugla. Annað þeirra sýnir
sendlinginn og er verðgildi þess
55 krónur. Sendlingurinn er vað-
fugl sem heldur sig mest í fjör-
unni en verpir á berangri til fjalla.
Talið er að um tuttugu þúsund
sendlingar séu á Íslandi. Lóuþræl-
arnir, sem prýða hitt fuglamerkið,
eru hins vegar öllu fleiri eða um
600 þúsund. Líkt og sendlingurinn
er lóuþrællinn vaðfugl og er hann
afar algengur á norðurslóðum.
Verðgildi frímerkisins með lóu-
þrælnum er 75 krónur.
Ragnheiður I. Ágústsdóttir
hannaði frímerkin en Jón Baldur
Hlíðberg teiknaði myndirnar af
fuglunum eins og jafnan áður.
Jólafrímerkin eru annars veg-
ar af hreindýri og hins vegar
rjúpu og eru þau sérstaklega ætl-
uð á jólapóstinn. Verðgildi rjúp-
unnar er 45 krónur og hreindýrs-
ins 65 krónur.
Hany Hadaya hannaði jólafrí-
merkin en auk þess að vera góður
hönnuður hefur hann getið sér
gott orð fyrir afburðahæfni í
tangódansi.
- bþs