Tíminn - 18.12.1973, Blaðsíða 15

Jólabiað 1973
TÍMINN
15
vegurinn nærri eingöngu að
heimili Zenóbiu. Það var hræði-
legur vegur, holóttur, og rauðir
sandsteinshryggir komu upp úr
dökkum jarðveginum, hingað og
þangað . Stuttu eftir að komið var
frá bæ Eds lá vegurinn gegnum
skóg, og vatt sig lengra og lengra
upp, gegnum hin þéttgrónu tré.
Þetta var á þeim tima sem
„Caterpillar - Traktorar” voru
ekki komnir á markað, og landið
var svo villt og gróflega vaxið, að
þó einhver hyggi skóginn, þá var
enginn vegur, sem hægt var að
koma trjánum í burtu á, og
megnið af skóginum var
óhögginn, og hafði verið þarna
siðan á isöld. Hlynurinn, beyki-
og eikartré risu beint upp, likt og
griskar súlur, og voru þrjátiu
metra há, eða jafnvel meira, og
undir þeim óx skógur af hunda-
súrum, flækjugróðri, villtum
greipaldinum, burknum og stafa-
viði. Beggja megin við hinn
bratta og slæma veg, brutust
fram læknir i gegn um klasa af
burknalaufi. Það var einkennileg,
og næstum hitabeltisleg frjósemi,
sem umlukti leiðina, sem lá
, „upp Ferguson-veginn”, og
það er það enn i dag.
Næstum hálfa klukkustund
brutust hestarnir áfram, i
gegnum göng trjáa og vinviðar,
og komu þá skyndilega i opið land
með háu grasi þar sem sást i
brotið hlið. Blágræna grasið var
ennþá grænt, og á þvi lá haust-
regnið, og meðfram allri girð-
ingunni skrýddust espið og
hnotan sinum fegursta skrúða
upp i fagurbláan októberhimin-
inn. Vegurinn var orðinn litlu
meira en slóði.
Við ókum áfram, og nú komum
við upp á beran topp á mjög hárri
hlið. Það var likast þvi að við
værum komnir á hæsta stað ver-
aldar. Uppi yfir okkur var ekkert
annað að sjá, en október-
himininn, og fyrir neðan lágu
dalur eftur dal, stórir og smáir,
hver með sinu sérkenní, og
skáru sig hver frá öðrum með
birki-eikar- og hlynskógum, sem
höfðu breytt um lit, og voru orðnir
ráuðir,gulir og fjólubláir. Lengst
niðri, þar sem dalirnir skiptu sér,
lágu gulir flekkir af óunnu korni,
umluktir af öðrum flekkjum,
grænum að lit, ásamt skinandi
smaragðsgrænum flekjum af
vetrarrúgi og hveiti. 1 fjarska
hvarf þetta allt saman smám
saman inn i bláa haustþoku
óendanleikans.
Faðir minn dró saman hest-
ana og sagði, „Taktu nú vel eftir
sonur sæll. Þú munt aldrei sjá
neitt fegurra en þetta”, Þetta var
djarflega sagt af manni, sem
hafði séð svo litið af heiminum,
en sonur hans, sem hafði séð
næstum allan heiminn, þegar
þetta skeði, sá það næstum fjöru-
tiu árum seinna, að hann hafði
rétt að mæla.
Við sátum þarna góða stund, og
pabbi sló af og til i hestana með
beizlinu. Ekki var mælt orð af
munni. Jafnvel þá, gizkaði ég á,
að hann hefði komið upp allan
þennan hræðilega veg, til þess að
skoða útsýnið, ekki siður en til
þess að heimsækja Zenobiu
Ferguson. Við héldum af stað til
baka niður hliðina, eftir hinum
villt a vegi, og þegar við komum
að blómstrandi þyrpingu af
kryddtrjám, þá komumst við
alveg upp að pari af stokköndum.
Þá skeði mjög einkennilegt atvik.
Þær þutu ekki upp með sinum
þunglamalega hávaöasama
hætti. Þær sátu bara á sinum
mjóslegnu leggjum, likt og tvær
holdugar gamlar manneskjur og
gláptu á okkur. Onnur þeirra
gaggaði litið eitt, eins og hún væri
að skamma okkur. En enda þótt
við færum fram hjá þeim i minna
en þrjátiu metra fjarlægð, þá
hreyfðu þær sig ekki. Þær sneru
bara höfðunum til þess að sjá
okkur hverfa.
Ég sagði við föður minn.
„Hversvegna hlaupa þær ekki i
burtu”? Einar svarið, sem ég
fékk var: „Ég veit það ekki. Þær
sjá kannski ekki oft fólk hérna,
uppi, og eru þess vegna ekki
hræddar við það”.
Það kom nú stór beygja á veg-
inn, og við komum auga á smá-
hýsi, sem stóð á mót hliðinni, sem
lá fyrir neðan kambinn á auðu
háhæðinni. Húsið var mjög litið,
og af þvi að það hafði aldrei verið
málað. þá bar það silfurgráan
viðarlit, sem hafði veðrazt i ótal
mörg ár, og vinviðurinn, sem
kræklaðist yfir anddyrið gerði
sýnina enn tilkomumeiri Fremur
illa farin staurgirðing umlukti
litla garðinn, og vinviðurinn
hafði vaxið yfir hana, og fyrir
framan dyrnar stóðu tvö ómiss-
andi norsk grenitré, sem standa
framan við alla sveitabæi i okkar
landshluta. Veturgamall foli
hljóp til okkar i girðingunni,
þegar hann heyrði okkur koma,
og hneggjaði lágt, og þrir stórir
hundar, einn þeirra mjög gamall
veiðihundur, og hinir tveir fjár-
hundar, komu hlaupandi og gelt-
andi að okkur. Þegar við svo
kipptum i taumana, opnaði ein-
kennileg vera dyrnar, og gekk
niður stiginn til okkar.
1 fyrstu hélt ég þetta vera karl-
mann, vegna þess að hún
klæddist karlmannsfötum-bláar
bómullarbuxur og köflótt karl-
mannsskyrta, opin i hálsinn.
Veran var grönn sem karlmaður,
og mjög beinvaxin, en andlitið
var of kvenlegt til þess að tilheyra
karlmanni, og svart hárið, dregið
saman i hnút i hnakkanum, tók af
öll tvimæli.
Faðir minn sagði, „Sæl vertu,
Zenóbia frænka. Viðerum komnir
til að heimsækja þig”. Og hún
svaraði. „Þið eruð svo sannar-
lega velkonir, Tom frændi.
Bindið hestana og komið inn-
fyrir”, Þegar ég klifraði niður af
háum hestinum, þá lagði hún
hönd sina á höfuð mér og sagði,
„Er þetta sonur þinn?” Og faðir
minn svaraði, „Já þetta er sá i
miðið”.
„Ég minnist þess ekki að hafa
séð hann áður”, sagði Zenóbia.
Siðan hélt hún höfði minu milli
handa sér, og horfði á mig um
stund. Um leið og hún sleppti tak-
inu, sagði hún. „Já, hann
kemur til. Hann hefur rétta
augnaráðið”. Við föður minn
sagði hún, „Þú veizt, að þú getur
séð út menn og skepnur eftir
augnaráðinu, Tom”.
Ég hafði ekki minnstu hug-
mynd um, hvað hún meinti. Ég
vissi bara, að ég hafði fengið
mina fyrstu reynslu af dáleiðslu.
Ég sá ekkert, nema augu Zenóbiu
Ferguson, löngu eftir að hún
hafði snúið frá mér, jafnvel þó ég
liti upp i skinandi októbersólina.
Þau voru svört i ndiánaaugu
augnsteinar og dimma, og i þeim
var æsilegur ákafi, ekki brjálæðis
legur, sem mér tókst að skynja
siðar, heldur æsileiki þess, sem er
I öðrum heimi að baki þessum.
Ég veit það núna, að ég var lika
undrandi yfir kynleysi hennar —
hún virtist vera lagleg vera, full
af ákafa-, sem liktist engum karl-
né kvenmanni, sem ég hafði
nokkurntima séð. Hún var að
minnst kosti sextug, er þetta
skeði samt, var hún i vexti sem
drengur, og hár hennar var enn
svart. Ég býst við að þetta, eins
og augu hennar hafi verið erfðir
frá fjarskyldum Indiánahöfð-
ingja.
Hundarnir snerust i kringum
okkur, þefandi og dillandi rófum
sinum og hviti folinn kom frá
girðingunni og nuddaði múla
sinum við höfuð mitt. Ég var litill
og stóri foli, sem hegðaði sér eins
og hundur, hlýtur að hafa gert
mig skelkaðan, þvi Zenóbia
sagði: Vertu óhræddur. Hann
meiðir þig ekki. Hann er bara að
leika sér”. Siðan ýtti hún honum
frá og sagði. „Haluptu frá,
Willie”.
Willy hljóp i burtu, og Zenóbia,
sagði, „Þú borðar auðvitað
kvöldverð hérna. Tom frændi”.
Pabbi möglaði eitthvað, en það
dugði ekki. Zenóbia sagði, „Þú
kemur innfyrir Tom, og spjallar
við mig, á meðan ég malla eitt-
hvað. Strákurinn getur leikið sér
fyrir utan á meðan”.
Þau fóru inn i kofann, og ég
ranglaði út i skóg, sem óx i
kringum húsið. Þegar ég nú lit til
baka, þá leit þessi garður þannig
út i augum smádrengs, sem hann
væri eins rómantizkur og fullur
ævintýra, sem skógur i Sumatra.
1 október eru fá blóm blómstr-
andi, en staðurinn var sem hrúg-
ald af iris, gamaldags rósarunn-
um, greipaldinum og ávaxta-
trjám. Ég tróð mér að stórum
hrislum með greipaldinum, og
borðaði þau, á meðan ég ranglaði
um skóginn. Þrir hundar eltu
mig, og folinn Willie, og allt i einu
varö ég laus við öll óþægindi af
þeim. Þeir urðu allt i einu sem
gamlir vinir minir,og þegar hviti
folinn nartaði i hárið á mér, þá
hló ég bara með þeirri ánægju-
kennd, sem drengir þekkja, sem
átt hafa ketti eða hvolpa.
Innan um hina villtu liljurunna,
rakst ég á vatnsþróna, þar sem
vatnið gaus upp úr rauðri sand-
steinsuppsprettu, inn i stóra
steinahleðslu. Það var kalt hreint
vatn, og ég hélt greipaldinum
gróða stund undir bununni, þvi
þau brögðuðust betur köld. Bak
við vatnsþróna stóð gamla
bjálkahúsið, byggt þarna við
hliðina á uppsprettunni af afa
Zenóbiu á timum Indiánanna.
Þetta var litill kofi, ekki meira en
5x7 metrar að flatarmáli, gerður
af handhöggnum bjálkum, og var
H
SÚKKAT,
HESLIHNETUKJARNAR,
VALHNETUKJARNAR,
MÖNDLUR,
BÖKUNARHNETUR,
LYFTIDUFT,
PERLUGER,
KÓKOSMJÖL,
SÝRÓP,
SUÐUSÚKKULAÐI,
SÚKKULAÐISPÆNIR,
HVEITI,
SYKUR,
FLÓRSYKUR,
PÚÐURSYKUR, LJÓS OG DÖKKUR,
KONFEKTMARSIPAN,
SKRAUTSYKUR,
TERTUBLÓM,
KÚRENUR, ALLS KONAR,
SULTUR, 10TEG.
VANILLUSTENGUR,
MATARLÍM,
ALLAR TEGUNDIR AF ESSENSUM OG DROPUM.
íUUeimUU