Fréttablaðið - 15.12.2004, Qupperneq 4

4 15. desember 2004 MIÐVIKUDAGUR
Ráðstefna um rannsóknir í þágu þjóðaröryggis:
Ráðherra gagnrýnir sofandahátt
STJÓRNMÁL Íslendingar hafa meiri
skilning á því að gerðar séu ráð-
stafanir vegna náttúruhamfara en
hamfara af manna völdum, að
mati Björns Bjarnasonar dóms-
málaráðherra. Í ræðu hans á mál-
þinginu „Rannsóknir í þágu
þjóðaröryggis“ í Norræna húsinu
í gær kom fram að þetta gilti
hvort heldur sem rætt væri um
eflingu lögreglu eða hugmyndir
um þátttöku í eigin landvörnum.
„Spyrja má: Hvað þarf að ger-
ast til að Íslendingar átti sig á
gildi öryggisráðstafana gegn vá
af mannavöldum? Hvernig á að
skapa almennan skilning á því, að
til slíkra ráðstafanir sé gripið,
þótt ekki sé unnt að benda á óvin
eða segja, hvenær hann muni láta
til skarar skríða?“ spurði Björn í
ræðu sinni og benti á að greiðlega
hefði gengið að fá fjármagn á Al-
þingi til rannsókna á hættunni á
flóðöldu úr Mýrdals- eða Eyja-
fjallajökli, en „nokkur hvellur“
hafi orðið vegna svipaðar fjár-
hæðar sem farið hafi í eflingu sér-
sveita lögreglunnar með það fyrir
augum að styrkja öryggi lögreglu-
manna „og þar með hins almenna
borgara“. - óká
KÖNNUN Átján prósent fimmtán til
sextán ára íslenskra unglinga
hafa reykt sígarettur fjörutíu
sinnum eða oftar. Er það nær
helmingi sjaldnar en unglingar
gera að meðaltali í Evrópu. Það er
niðurstaða skýrslu á vegum Evr-
ópuráðsins um vímuefnaneyslu
evrópskra skólanema sem var
kynnt í gær.
Aðeins í tveimur löndum
reyktu ungmenni minna, á Möltu
og Tyrklandi, en jafnmikið í
Portúgal. Rannsóknin náði til tæp-
lega 103 þúsund nemenda í 35
löndum Evrópu árið 2003.
Athygli vekur að tólf prósent
íslenskra unglinga hafa einhvern
tímann notað sniffefni. Þeir eru í
tíunda sæti, sæti ofar en færeysk-
ir unglingar. Ísland er vel undir
meðaltali í öllum flokkum rann-
sóknarinnar nema þegar kemur
að sniffefnum.
Þrettán prósent íslenskra ung-
menna höfðu einhvern tímann
notað ólögleg vímuefni. Það er
minna en var þegar könnunin var
gerð meðal jafnaldra þeirra 1999
en meira en meðal jafnaldra
þeirra í nágrannalöndunum Finn-
landi, Færeyjum og Svíþjóð.
Tékkneskir unglingar tróndu á
toppnum og höfðu 44 prósent
þeirra notað ólögleg vímuefni.
Fjögur prósent íslenskra ung-
menna höfðu reykt hass á síðustu
þrjátíu dögum sem er meira en í
áðurgreindum nágrannalöndum
en helmingi sjaldnar en að meðal-
tali í þátttökulöndunum. Í Dan-
mörku höfðu átta prósent reykt
hass en flest ungmennin reyktu
hass á Spáni, 23 prósent.
Þóroddur Bjarnason, prófessor
við félagsvísinda- og lagadeild
Háskólans á Akureyri, segir til-
finningaleg tengsl vera náin milli
íslenskra ungmenna og foreldra
þeirra. Það skipti máli og sé mik-
ilvægara en reglur og eftirlit. „Ef
krakkarnir eru í góðum tengslum
við foreldra sína dregur það úr
neyslunni en hvort þau setja regl-
ur hefur skipt minna máli. Þarna
inn á milli kemur eftirlitið með
börnunum, að foreldrarnir viti
hvar þau eru og með hverjum,“
segir Þóroddur. Þetta hafi verið
notað við forvarnarstarf hér á
landi. „Lögð hefur verið áhersla á
að foreldrar ráði þessu svolítið
því náin tengsl við börnin þeirra
geti dregið úr neyslunni.“
gag@frettabladid.is
Embættismenn:
Laun hækka
KJARAMÁL Kjaradómur hefur
ákveðið að hækka laun embætt-
ismanna, sem falla undir kjara-
dóm, um þrjú prósent um næstu
áramót. Í umsögn kjaradóms
segir að við hækkunina sé tekið
mið af almennum launahækkun-
um.
Eftir hækkun verða mánaðar-
laun forseta Íslands rúmar 1,5
milljónir. Forsætisráðherra fær
898 þúsund í mánaðarlaun og
aðrir ráðherrar tæpar 810 þús-
und krónur.
Ákvörðun kjaradóms á eftir
að fara fyrir kjaranefnd, en hún
ákvað þann 9. janúar að hækka
laun embættismanna um þrjú
prósent. Gilti hækkunin frá
1. janúar 2004. -ss
Hefur þú svikið undan skatti?
Spurning dagsins í dag:
Er bakað fyrir jólin á þínu heimili?
Niðurstöður gærdagsins
á visir.is
62,1%
37,9%
Nei
Já
KJÖRKASSINN
Farðu inn á fréttahluta visir.is
og segðu þína skoðun
IGNACIO SIBERIO
Var tæpan sólarhring í sjónum áður en
honum var bjargað.
Veiðimanni bjargað:
Átján tíma í
köldum sjó
BANDARÍKIN, AP Áttræðum veiði-
manni var bjargað úr sjávarháska
eftir að hafa verið átján klukku-
stundir í sjónum undan Flórída.
Þegar Ignacio Siberio kom úr
kafi á einum af uppáhaldsveiði-
stöðum sínum þar sem hann kafar
eftir fiski varð hann þess var að
bát hans hafði rekið langa leið í
burtu. Hann reyndi í fyrstu að
synda á eftir bátnum en gafst upp
eftir að hafa synt um fimm kíló-
metra leið. Þá greip hann í bauju
sem var áföst krabbagildru. Næsta
morgun reyndi hann að synda í
land en var þá bjargað af frænda
sínum sem var að leita hans. ■
„Söguleg skáldsaga í sérflokki
... ein af þessum bókum sem
maður gleypir í sig á ofsahraða
en ósjálfrátt hægist á lestrinum
þegar um miðbik hennar er
komið því maður vill einfaldlega
geyma endinn fram í
lengstu lög.“
- Hlynur Páll Pálsson, Frbl.
„Einstök söguleg
skáldsaga, frábærlega
stíluð.“
– Páll Baldvin Baldvinsson,
Ísland í dag
„Skáldsaga í sérflokki“
SKOTIÐ Á EGYPTALAND Ísraelsk
herþyrla sem gerði loftárás á
unga Palestínumenn nærri landa-
mærum Egyptalands og Gaza
skaut fyrir mistök einni eldflaug
inn fyrir egypsku landamærin.
Eldflaugin lenti nálægt þorpi og
sprakk þar en olli engum
skemmdum. Egypskir landa-
mæraverðir hafa ítrekað kvartað
undan ámóta mistökum.
HORAÐIR HÖFRUNGAR Þriðjung-
ur höfrunganna sem hafast við í
hafinu úti af ströndum Ísraels er
of horaður, sumir svo mjög að
hægt er að telja í þeim rifin, að
sögn ísraelskra vísindamanna.
Þeir segja lítið orðið um fisk.
■ MIÐ-AUSTURLÖND
NIÐURSTAÐA KÖNNUNAR UM VÍMUEFNANEYSLU SKÓLANEMA KYNNT
Þórólfur Þórlindsson, Þóroddur Bjarnason, Jón Kristjánsson og Inga Dóra Sigfúsdóttir kynntu niðurstöðuna. Mikilvægt er að skoða vímu-
efnanotkun íslenskra unglinga í samræmi við önnur lönd til að meta árangur af forvörnum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
LI
Ungmenni reykja minna
Fimmtán til sextán ára íslenskir unglingar reykja minna, fara síður á fyllerí og hafa sjaldnar neytt ólög-
legra vímuefna en flestir jafnaldrar þeirra í Evrópu. Árangurinn er rakinn til eftirlits foreldra og náinna
tengsla þeirra við börn sín.
PRÓSENTUHLUTFALL 15 TIL
16 ÁRA UNGLINGA SEM
HAFA NEYTT ÁFENGIS 40
SINNUM EÐA OFTAR, 2003
Strákar Lönd Stelpur
57 Danmörk 42
53 Austurríki 41
54 Tékkland 40
45 Mön 44
55 Holland 35
47 Bretland 39
42 Írland 36
44 Moskva, Rússl. 34
45 Litháen 31
43 6 ríki Þýskal. 31
46 Belgía 27
43 Grikkland 28
42 Slóvakía 28
41 Malta 27
36 Eistland 26
34 Færeyjar 30
33 Búlgaría 21
38 Króatía 16
36 Pólland 18
33 Sviss 20
30 Lettland 23
32 Slóvenía 18
33 Ítalía 16
30 Frakkland 15
24 Úkraína 19
34 Kýpur 12
27 Ungverjaland 14
20 Finnland 20
26 Rúmenía 12
21 Svíþjóð 14
17 Noregur 14
16 ÍSLAND 12
20 Portúgal 8
17 Grænland 9
15 Bandaríkin 10
10 10 borgir Tyrkl. 4
BJÖRN BJARNASON
Björn segir að huga verði að öllum vá-
boðum þegar rætt er um þjóðaröryggi.