Fréttablaðið - 15.12.2004, Blaðsíða 18

18
Nýr dómur Héraðsdóms Reykjavíkur yfir
rúmlega tvítugum manni vegna kynferð-
isafbrots gegn fimm ára stúlkubarni
hefur vakið athygli. Maðurinn fékk skil-
orðsbundinn dóm til sjö mánaða, auk
þess sem hann var dæmdur til að
greiða stúlkunni miskabætur.
Eva Magnúsdóttir, upplýsingafulltrúi hjá
Símanum, er ein þeirra sem ekki eru
sáttir við þessa niðurstöðu.
„Mér finnst í hæsta máta óeðlilegt að
menn þurfi ekki að sæta fangelsisvist
þegar þeir hafa verið fundnir sekir um
kynferðisafbrot gegn börnum,“ segir
hún. „Kynferðisbrot gegn börnum eru
ein alvarlegustu brot sem hægt er að
hugsa sér og valda varanlegu tjóni á sál-
arlífi barna.“Manninum var gert að
greiða barninu miskabætur og Eva telur
þær of lágar miðað við afbrotið gegn
því. „ Andlegt tjón stúlkunnar er því
miður eingöngu metið á 150.000 krón-
ur en gerandinn gengur laus,“ segir
hún. „ Ég ætla að biðja hverja móður og
hvern föður á landinu að hugleiða sína
eigin líðan stæðu þau í sömu sporum
og foreldrar stúlkunnar – að horfa upp
á sitt eigið barn svívirt á þennan hátt.
Að ekki sé talað um tjónið sem barnið
bíður.“ Eva kveðst vilja strangari viðurlög
við kynferðisbrotum gegn börnum.
„ Dómarar verða að bregðast við þeirri
kröfu samfélagsins að taka harðar á
kynferðisafbrotum og er þessi dómur í
hróplegu ósamræmi við það. Við verð-
um einfaldlega að fara að taka þessi
mál fastari tökum og líta þau alvarlegri
augum.“
EVA MAGNÚSDÓTTIR
Í hæsta máta
óeðlilegt
SKILORÐSDÓMUR VEGNA
KYNFERÐISBROTS GEGN BARNI
„Það er létt yfir fólki hér fyrir austan.
Menn eru hressir og kátir og horfa
björtum augum til jóla og framtíðar
allrar,“ sagði Smári Geirsson, forseti
bæjarstjórnar Fjarðabyggðar.
Hann sagði að síldarvertíð væri nú á
fullu og langt síðan svo mikill kraftur
hefði verið í síldarvinnslu og síldveið-
um fyrir austan og nú.
„Það gengur miklu betur að veiða
heldur en á undanförnum árum. Afl-
inn er nánast allur unninn til mann-
eldis,“ sagði Smári og bætti við að ef
horft væri yfir Norðfjörð og Norðfjarð-
arflóann þá lægju þar vinnsluskip út
um allt. Veiðiskipin kæmu og lönd-
uðu afla sínum yfir í þau og þar væri
aflinn unninn, sem og í landi.
„Þannig að þetta er svolítið öðruvísi
síldarævintýri en áður. En engu að
síður mikil stemning og mikil umsvif.
Mannlífið er gott, gleði og glaumur.
Menningarlíf blómstrar og jólaundir-
búningur er á fullu.“
Smári sagði að nýlokið væri mikilli
árlegri rokkveislu í Neskaupstað.
Að baki hátíðanna stæði klúbburinn
BRJÁN, sem væri skammstöfun fyrir
Blús-, rokk- og jassklúbburinn á Nesi.
Komið yrði suður með hátíðina að
venju og að þessu sinni yrði hún á
Broadway þann 14. janúar. Þá
mættu menn og fylltu ævinlega
húsið.
Smári kvaðst hafa tekið þátt í hátíð-
unum og myndi gera það svo lengi
sem honum „yrði leyft að vera með.“
Nú síðast sem söngvari, enda kvaðst
hann gera eins og honum væri sagt.
„Það er gaman að fá að vera með,“
sagði hann. „Sumir spyrja hvort mað-
ur sé ekki orðinn of gamall til að
vera í þessu. Þá segi ég bara:„Ekki er
Jagger hættur.““
Öðruvísi síldarævintýri
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? SMÁRI GEIRSSON, FORSETI BÆJARSTJÓRNAR:
15. desember 2004 MIÐVIKUDAGUR
Nottla gegt gaman
Ekki er víst, og reyndar æði ólíklegt, að allir lesendur skilji fyrirsögnina hér að ofan. Stór hópur á hins
vegar auðvelt með að lesa þetta og við honum blasir einfaldlega: „Náttúrlega geðveikt gaman“. Fjöldi
orða er nú stafsettur á nýstárlegan hátt í samskiptum unga fólksins með fjarskiptatækjum nútímans.
ÍSLENSKA Unga fólkið hefur skapað
sér sitt eigið tungutak. Það hefur
orðið til með nýjum samskiptaleið-
um þar sem lítið pláss og mikill
hraði ráða för. SMS og MSN er
vettvangur samskipta ungmenna
og ekki fyrir hvern sem er að skilja
hvað þeim fer á milli. Fjöldi orða er
skrifaður með öðrum hætti en áður
hefur tíðkast og gjarnan er reynt
að stafsetja þau í takt við hljóminn.
Saman við hinn nýja rithátt ís-
lenskunnar blandast svo nokkrir
kimar enskrar tungu og ber þar
mest á þremur meginþáttum, það
er; hefðbundnum enskum slettum,
bölvi og ragni á ensku og skamm-
stöfunum orða og orðasambanda á
ensku. Bölvið og ragnið verður
ekki tíundað sérstaklega hér en
sem dæmi um enskar skammstaf-
anir má nefna; lol (lots of laughs)
og omg (oh my good). Þá eru ýmis
tákn mikið notuð og fer þar mest
fyrir brosköllum með mismunandi
svipbrigðum sem ætlað er að
leggja áherslu á hið ritaða mál.
Það má heita athyglisvert að
ungt fólk á afar gott með að skilja
hvert annað þrátt fyrir að orðfærið
sé á köflum nánast óskiljanlegt
þeim sem eldri eru. Virðist sem
vindar í þessum efnum blási með
sama hætti um flestar þær þúfur
sem ungmenni fyrirfinnast á.
Það má líka heita athyglisvert
að aðlögunarhæfni unga fólksins er
gríðarmikil því flestum viðmæl-
endum blaðsins bar saman um að
krakkarnir ættu næsta auðvelt
með að skipta um rithátt eftir við-
fangsefnum. SMS- og MSN-málið
nær aðeins í litlum mæli inn í
skólastofurnar og fullorðnum eru
send skilaboð eru þau skrifuð á
hefðbundnu máli. Því má segja að
krakkarnir tali tungum tveim.
bjorn@frettabladid.is
Áhyggjulaus og örugg bílaviðskipti - strangt skoðunarferli, 14 daga skiptiréttur,
ókeypis skoðun eftir 1000 km, allt að 1 árs ábyrgð.
Skoðaðu úrvalið á Nýbýlavegi 4, á www.toyota.is eða hringdu í 570 5070.
Toyota Land Cruiser 100
www.toyota.is
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
Y
26
83
9
1
2/
20
04

Fyrst skráður: 10.2002. Ekinn: 90.000 km. Vél: 4,2 dísel.
Litur: Grár. Búnaður: Sóllúga og dráttarbeisli.
Verð: 5.750.000 kr.
Brynja Baldursdóttir,
kennari í Hagaskóla,
kannast vel við hina
nýju íslensku stafsetn-
ingu og segir hana birt-
ast í skólastarfinu.
„Þetta kemur fram í
verkefnum hjá krökkun-
um, ýmis orð hafa fengið
nýjan rithátt.“ Hún segir
þó að í hefðbundnum
stafsetningarverkefnum, þar sem
skrifað er upp eftir upplestri,
gæti þessa síður enda hlusti
krakkarnir vel eftir framburði
orðanna. „Ég hef rætt þetta og
bent krökkunum á að það
er mikill munur á rituðu
msn-máli annars vegar
og hefðbundnu rituðu
máli hins vegar.“ Brynja
rekur breyttan rithátt til
flýtisins sem einkennir
samskipti krakkanna á
msn-forritinu, þar gildir
að koma orðunum sem
fyrst frá sér til að fá svör
sem fyrst. Og vissulega hefur hún
áhyggjur af þróun málsins. „Það
er mikilvægt að brýna fyrir
krökkunum að gera greinarmun á
msn-máli og hinu rétta.“ ■
SMÁRI GEIRSSON
Brynja Baldursdóttir kennari:
Asinn styttir orðin
„Auðvitað sést þetta
annað slagið en ég
verð þó ekki mikið
vör við þetta,“ svarar
Inga Rósa Þórðardótt-
ir, kennari í Folda-
skóla, aðspurð hvort
sms- og msn-málið
rati inn í skólaverk-
efnin.
Hún segir þetta
smitast inn eins og aðrar mál-
villur en þar sem hún geri
miklar kröfur til nemenda
sinna viti þeir að það stoðar
lítt að rugla saman þessum
tveimur heimum.
„Krakkarnir gera því
nokkuð góðan greinar-
mun og passa sig vel.“
Inga Rósa segist ekki
hafa áhyggjur af þró-
uninni, sjálf hafi hún
alist upp við dönsku-
slettur sem varla
heyrist lengur í mál-
inu.
„Ég hef miklu meiri áhyggj-
ur af málvillum hjá almenn-
ingi, vaxandi þágufallssýki og
slíku,“ segir Inga Rósa Þórðar-
dóttir. ■
Inga Rósa Þórðardóttir kennari:
Óttast ekki þróunina
„Ætli þetta sé ekki gert til að
spara tíma,“ segir Eygló Ásta Þor-
geirsdóttir, nemandi í Langholts-
skóla, en hún hefur talsverð sam-
skipti við vini og kunningja í
gegnum sms. Þar grípur hún til
alls kyns styttinga og skammstaf-
ana til að koma sem mestu fyrir á
sem skemmstum tíma. „Svo skrif-
um við oft orðin eins og þau eru
sögð,“ segir hún. Eygló segir ýms-
ar útgáfur til af sumum orðum en
aldrei vefjist fyrir nokkrum að
skilja þau. Ungt fólk skilur ungt
fólk.
Almennt eiga krakkarnir ekki í
vandræðum með að skipta yfir í
hefðbundið íslenskt mál og þegar
í skólastofuna er komið skilja
flestir sms-ritháttinn eftir
frammi á gangi. Hið sama gildir
ef foreldrum eða öðrum fullorðn-
um eru send skilaboð, þá er gripið
til þess orðfæris sem þykir gott
og gilt. ■
SMS og MSN
SMS er skilaboðakerfi farsíma. Í
því er hægt að skrifa stuttan texta
og senda á milli símanna. Textinn
er skrifaður með tölustafahnöpp-
um símans og eru þrír til fjórir
bókstafir á bak við hvern tölustaf.
Vanalega eru skilaboðin skrifuð
með þumalfingrunum sem fyrir
vikið eru orðnir sá líkamshluti sem
unglingar nota hvað mest. Skila-
boðin þurfa að vera stuttorð og
hnitmiðuð þar sem símaskjárinn
er jafnan lítill og plássið takmark-
að.
MSN er samskiptakerfi í tölvum
þar sem hægt er að senda skila-
boð á milli tveggja eða fleiri tölva
á örskotsstundu. Skilaboðin eru
slegin inn á lyklaborði tölvunnar.
Samskiptin fara fram á miklum
hraða og því gildir að nota sem
fæsta stafi í orðin til að koma
skilaboðunum sem fyrst frá sér.
Þannig fær maður jú svörin fyrr.
ÁRNI KRISTJÁNSSON OG
EYGLÓ ÁSTA ÞORGEIRSDÓTTIR
Með þumalinn á símanum.
Eygló Ásta Þorgeirsdóttir nemi:
Skrifum orðin eins
og þau eru sögð
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
Etta - Þetta
Geðeikt - Geðveikt
Gegt - Geðveikt
Geggt - Geðveikt
Mar - Maður
Marr - Maður
Nottla - Náttúrlega
Náttlega - Náttúrlega
Eillega - Eiginlega
Eikkað - Eitthvað
Eikka - Eitthvað
Ekka - Eitthvað
Kasseiru? - Hvað segirðu?
Allavena - Alla veganna
Essu - Þessu
Geturru? - Geturðu?
Eikkur - Einhver
Nebblea - Nefnilega
Atlaru? - Ætlarðu?
Solis - Svoleiðis
Sollis - Svoleiðis
Huxa - Hugsa
Audda - Auðvitað
Æslegt - Æðislegt
STUTT SPJALL Á MSN
DÆMI UM MSN OG SMS ORÐ
SJÓNARHÓLL