Fréttablaðið - 20.12.2004, Blaðsíða 2

2 20. desember 2004 MÁNUDAGUR
Ræstingar í Hafnarfirði:
Málshöfðun í farvatninu
HAFNARFJÖRÐUR Gremja og reiði
ríkja í garð hafnfirskra bæjar-
yfirvalda, sem fyrr á árinu
ákváðu að fela einkafyrirtæki að
annast ræstingar stofnana bæjar-
ins. Fyrirtækið Sólar ehf. hreppti
hnossið í útboði og yfirtók ræst-
ingar í leik- og grunnskólum auk
annarra stofnana. Verkalýðsfélag-
ið Hlíf gætir hagsmuna starfs-
fólksins sem telur á sér brotið og
er líklegt að málið fari fyrir dóm-
stóla. „Við sjáum ekki annað en að
kjarasamningar séu brotnir og
munum því leita réttar okkar fyr-
ir dómstólum,“ segir Kolbeinn
Gunnarsson, formaður Hlífar.
Ræstitæknum var sagt upp
störfum og boðin endurráðning
fyrir sömu laun en meiri vinnu.
Við það una þeir ekki. „Verktak-
inn vill meina að hægt sé að vinna
ákveðin verk á þremur stundum
sem áður voru unnin á átta til níu
stundum. Mér finnst ósköp eðli-
legt að eitthvað verði endurskipu-
lagt og breytist en þarna er geng-
ið of langt,“ segir Kolbeinn.
Enn er óvíst hvort mál verður
höfðað á hendur Hafnarfjarðarbæ
eða Sólar ehf. ■
Erfðabreytileiki mis-
jafn milli landshluta
Rannsókn Íslenskrar erfðagreiningar sýnir sterk tengsl milli búsetu og erfða-
breytileika. Kári Stefánsson segir niðurstöðurnar mikilvægar og þær megi nota
til að hanna tilraunir til að einangra meingen og kortleggja ákveðna sjúkdóma.
ERFÐAFRÆÐI „Þetta eru mikilvægar
niðurstöður og þær koma til með
að aðstoða okkur enn frekar við
tilraunir við að einangra mein-
gen,“ segir Kári Stefánsson, for-
stjóri Íslenskar erfðagreiningar,
um niðurstöður rannsóknar sem
sýna að erfðabreytileiki Íslend-
inga er misjafn milli landshluta.
Hið virta vísindatímarit Nature
genetics birti niðurstöðurnar á vef
sínum í gær.
Kári segir að aðferðin sem
unnið var eftir við rannsóknina
megi nota til að kortleggja vissa
sjúkdóma sem
ganga í erfðir.
„Það má til
dæmis komast
að því hvort
brjóstakrabba-
mein eða geð-
klofi eigi að
miklu leyti ræt-
ur í ákveðnum
landshlutum. Af
þeim fimmtíu
sjúkdómum sem
Íslensk erfða-
greining rann-
sakar eru marg-
ir misdreifðir
eftir landsvæðum.“
Agnar Helgason mannfræðing-
ur var verkefnisstjóri rannsókn-
arinnar fyrir Íslenska erfðagrein-
ingu og studdist við gagnagrunn-
inn Íslendingabók. „Við tókum
alla Íslendinga sem eru fæddir
eftir 1850 og röktum aftur í
fimmta ættlið og komumst að því
hvar forfeður þeirra voru búsett-
ir. Þannig gátum við rakið ná-
kvæmlega hversu hátt hlutfall af
uppruna sínum hver einstakling-
ur á í hverri sýslu.“ Í ljós kom að
forfeður flestra Íslendinga voru
fæddir í sama landshluta og niðj-
ar þeirra fimm ættliðum seinna.
Sem dæmi má nefna að 95 prósent
af forfeðrum Eyfirðinga fæddra á
árunum 1850-1875 eru frá Norður-
landi. Eftir því sem leið á 20. öld-
ina varð blöndunin þó meiri sök-
um þéttbýlismyndunar.
Kári Stefánsson segir að þetta
sýni að þótt Ísland sé einsleitt sé
það rækilega lagskipt erfðafræði-
lega séð. „Það þarf að taka tillit til
þess í tilraunum til að einangra
mengin, til dæmis með því að velja
sjúklinga og viðmiðunarhóp með
svipaða landfræðilega dreifingu.
Sé það ekki gert er nokkur hætta á
bjöguðum niðurstöðum.“
Að sögn Kára staðfestir þetta
hversu heppilegt Ísland sé til
rannsókna af erfðafræðilegum
toga: „Við getum rétt ímyndað
okkur hversu erfitt er að taka
tillit til lagskiptingarinnar úti í
hinum stóra heimi þar sem sam-
félögin eru mun fjölbreyttari en
hér á Íslandi.“
bergsteinn@frettabladid.is
Vélsleðaslys á Akureyri:
Skullu sam-
an á stökki
SLYS Tveir menn, hvor á sínum
vélsleðanum, skullu saman í
stökki sem varð til þess að ann-
ar slasaðist alvarlega.
Mennirnir voru að leika sér
að stökkva yfir veginn yfir á
Hauganes í Eyjafirði þegar sleð-
ar þeirra skullu saman í loftinu.
Annar maðurinn slasaðist
nokkuð alvarlega og var fluttur
til frekari rannsókna á Land-
spítala - háskólasjúkrahús í
Reykjavík. Hinn maðurinn
slapp hins vegar ómeiddur.
Hvorugur mannanna reyndist
hafa tilskilin réttindi fyrir
vélsleðaakstur. ■
Aukaverkanir:
Varað við
gigtarlyfi
LYF Komið hefur í ljós að neysla
gigtarlyfsins Celebra geti stuðlað
að kransæðastíflu og heilablóð-
falli. Langtímarannsóknum á lyf-
inu hefur verið hætt og ráðleggur
Landlæknisembættið fólki sem
notar það að ræða málin við lækni
sinn í næstu heimsókn. Celebra er
útbreitt gigtarlyf og tilheyrir
sama flokki og lyfið Vioxx sem
núverið var tekið af markaði sök-
um svipaðra aukaverkana og
Celebra. - bþs
Tónlistar- og leikskóla-
kennarar:
Ekki samið
fyrir jól
KJARAMÁL Tónlistarkennarar og
sveitarfélögin ná ekki samkomu-
lagi um kjör kennaranna fyrir jól
eins og stefnt
var að.
S i g r ú n
Grendal Jó-
hannesdóttir,
formaður Fé-
lags tónlist-
a r k e n n a r a ,
segir launa-
liðinn taka
sinn tíma.
Menn séu
ekki sömu
s k o ð u n a r
hvað hann
varði.
„Við fund-
uðum í okkar
hópi og áttum síðan klukkutíma
með launanefndinni uppi í Karp-
húsi,“ seigr Sigrún. Ekki sé tíma-
bært að skoða hvort tónlistar-
kennarar fari í verkfall.
Leikskólakennarar eiga einnig
ósamið við launanefndina. Fund-
um þeirra var frestað til miðviku-
dags. - gag
HAMID KARZAI
Forsetinn ætlar að kynna nýja ríkisstjórn á
næstu dögum.
Afganistan:
Ný ríkis-
stjórn kynnt
AFGANISTAN, AP Hamid Karzai, for-
seti Afganistan, segist ætla að
kynna nýja ríkisstjórn landsins á
næstu dögum.
Beðið er með nokkurri eftir-
væntingu eftir því hverjir verða
ráðherrar í nýju stjórninni. Skip-
un ráðherra er talin gefa til kynna
hvaða stefnu Karzai hyggist taka í
stjórn landsins. Karzai hefur sagt
að nýja stjórnin muni verða heið-
arleg og ábyrg. Verkefnin fram
undan séu mýmörg en mikilvæg-
ast sé að tryggja öryggi borgar-
anna og byggja upp landið. ■
„Þau eru svo lengi á leiðinni.“
Jóhannes Gunnarsson, formaður Neytendasam-
takanna, vill að hringjendur séu upplýstir sérstak-
lega þegar þeir hringja á milli símkerfa.
SPURNING DAGSINS
Jóhannes, er ekki einfaldast að senda
bara bréf?
KALDAR KVEÐJUR
Þessi orðsending var límd upp utan á
skrifstofur Samfylkingarinnar í Hafnarfirði
en flokkurinn fer með völd í bænum.
,,Það má til
dæmis kom-
ast að því
hvort brjósta-
krabbamein
eða geðklofi
eigi að miklu
leyti rætur í
ákveðnum
landshlutum.
BÍLL VALT ÚT Í SJÓ Bíll valt út í
sjó við Skutulsfjarðarbraut á Ísa-
firði um klukkan 3 aðfaranótt
sunnudags. Tveir ungir menn
voru í bílnum og sluppu þeir
ómeiddir en bíllinn er ónýtur.
Talið er að hálka á veginum hafið
valdið veltunni.
MAÐUR FÉLL SEX METRA Maður
er var við störf hjá Loðnu-
bræðslu Eskju síðastliðinn laug-
ardag féll niður sex metra niður
á steingólf. Hann var með örygg-
ishjálm á höfði og virtist sleppa
ómeiddur, en farið var með hann
til Reykjavíkur í skoðun.
■ LÖGREGLUFRÉTTIR
KÁRI STEFÁNSSON OG AGNAR HELGASON
Kári segir að niðurstöðurnar staðfesti hversu heppilegt Ísland sé fyrir erfðafræðilegar
rannsóknir.
Hrottaleg morð í Frakklandi:
Hjúkrunarkonur myrtar
FRAKKLAND Tvær hjúkrunarkonur
voru myrtar á hrottafenginn hátt
á geðsjúkrahúsi í borginni Pau í
Suður-Frakklandi á laugardag.
Önnur konan var skorin á háls en
hin var hálshöggvin og höfuð
hennar sett upp á sjónvarpstæki,
samkvæmt því sem kemur fram á
vef BBC. Málið hefur vakið mik-
inn óhug um allt Frakkland.
Lík kvennanna fundust í blóði
drifnu herbergi á öldrunardeild
geðsjúkrahússins. Önnur konan
var fertug en hin 48 ára. Lögregl-
an hefur yfirheyrt fimm menn
vegna málsins, fjóra flækinga í
bænum og einn fyrrum sjúkling,
en þeim hefur öllum verið sleppt.
Morðvopnið hefur ekki fundist og
ekkert virðist benda til þess að
vistmenn á deildinni hafi myrt
þær.
Heilbrigðisráðherra landsins
fundaði með fulltrúum starfsfólks
úr heilbrigðisstétt í gær og hefur
lofað að auka öryggi. Hagsmuna-
samtök starfsmanna á sjúkrahús-
inu höfðu kvartað yfir fækkun
starfsfólks og sögðu öryggi þess
ábótavant fyrir vikið. ■
GEÐSJÚKRAHÚSIÐ Í PAU
Starfsmaður lokar dyrunum fyrir aðvífandi blaðamanni. Morðin hafa vakið mikinn óhug.
SIGRÚN GRENDAL
JÓHANNESDÓTTIR
Segir ljóst að tónlistar-
kennarar nái ekki að
semja við sveitarfélögin
fyrir jól.