Tíminn - 27.03.1975, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Fimmtudagur 27. marz 1975.
Siðan fer annar sérfræðingur yfir
verk þess fyrri, a.m.k. tveir fag-
menn fara þvi yfir hvert hefti.
Loks gerum við hér hjá Búnað-
arfélaginu spjaldskrá yfir allt
verkið i stafrófsröð, en áður en
það er endanlega frágengið, fer
dr. Bjarni Einarsson yfir allt
saman. Hlutur dr. Bjarna i þessu
máli er veigamikill, en hann kom
okkur upphaflega i tengsl við
Norðmennina, sem að orðabók
landbúnaðarins stóðu. Sérfræð-
ingarnir hafa þegar lokið 4-6 heft-
um og dr. Bjarni lagt blessun sina
yfir þau, en fyrir miðjan april
þurfum við að vera búnir að fá
allt verkið hingað til lokafrá-
gangs.
Islenzk orð eru ekki til nema yf-
ir nokkurn hluta orðanna i bók-
inni. Við notum hjálpargögn eins
og orðabækur, nýyrðasöfn og
gamalnorsku orðabókina hans
Johans Fritzners, en engu að sið-
ur vantar okkur urmul af sér-
fræðiheitum.
Það verða þvi æði viða eyður i
hinn islenzka hluta verksins.
Þetta er þó mismunandi eftir
greinum. Til dæmis eigum við
takmarkaðan orðaforða yfir
skógarhögg, sem ekki er nema
von. En hinsvegar vantar næstum
hvergi orð i t.d. búfjárrækt og
jarðrækt, svo dæmi séu nefnd.
Þá er komið að þvi, hverju hlut-
verki slik orðabók landbúnaðar-
ins kemur til með að gegna fyrir
okkur hér á landi. Þegar farið
hefur verið yfir allt verkið og
gefnar islenzkar þýðingar, röðum
við þeim i stafrófsröð, og aftast i
bókinni verður listi yfir islenzku
orðin, sem koma fyrir i bókinni,
með tilvitnun til þeirra siða, þar
sem þau er að finna. Þannig get-
ur Islendingur, sem ekki kann
neitt erlendu málanna sex, fundið
þýðingu islenzku orðanna á öllum
málunum sex, ef til er.
Electrolux
Frystikista
410 Itr.

íiflr
Electrolux Frystlklsta TC 141
410 lítra Frystigeta
28 kg á dag. Sjálfvirkur hitastill-
ir (Termostat). Öryggisljós með
aðvörunarblikki. Hraðfrystistill-
ing. Plata með stjórntökkum.
Lás á loki. Tvær körfur. Skilrúm.
Útbúnaður, sem fjarlægir vatn
úr frystihólfinu. Segullæsing.
Fjöður, sem heldur lokinu uppi.
Vörumarkaöurinnhl.
ARMÚLA IA. SIMI H6112, REYKJAVIK.
Látið lekastraums-
liða lengja lífið
SAMVIRKI beitir sér fyrir framgangi nýjunga í
rafmagnsiðnaði og rafbúnaði:
LEKASTRAUMSLIÐAR.
Helstu kostir:
1. Hann getur varnað slysum (raflost)
2. Hann kemur upp um útleiðslu á rafkerfinu og
kemur í veg fyrir óæskilega rafmagnseyðslu.
3. Hann tilkynnir bilun með útleysingu.
4. Hann er eldvörn og öryggistæki í sérhverju
húsi, þar sem rafmagn er notað — sé hann
fyrir hendi í kerfinu.
Samvirki mælir með Lekastraumsliða og setur
þá upp.
Samning íslenzks hluta norskrar landbúnaðarorða-
bókar stendur yfir
íslenzk orð aðeins
til yfir nokkurn hluta
uppsláttarorða
Lítið er til af viðurkendum fagorðum um búvfsindi
SAMVIRKI
Ármúla 21 — Sími 8 20 23
Rauðarárstígur 18 — Sími 1 54 60
SJ-Reykjavík — Þessa dagana og
vikurnar vinna sérfræðingar i bú-
visindum af fullum krafti að
samningu islenzks hluta landbún-
aðarorðabókar, sem koma á út á
sjö tungumálum. Verk þetta hófst
i haust hér á landi, og hefur Gisli
Kristjánsson hjá Búnaðarfélagi
islands umsjón með þvi, en dr.
Bjarni Einarsson er ráðunautur
um Islenzkt mál I orðabókinni.
Norðmenn höfðu frumkvæði um
að ráðizt var i samningu orðabók-
ar landbúnaðarins, og verða upp-
sláttarorðin á norsku, en merking
þeirra ef til er, gefin á islenzku,
dönsku, sænsku, samamáli,
ensku og þýzku. Orðalisti yfir
málin sex, önnur en norsku, verð-
ur aftast i bókinni með tilvisunum
um hvar hvert orð er að finna I
sjálfu meginverkinu, þannig að
orðabókin getur komið jafnvel
þeim að notum, sem ekki kann
skil á neinu erlendu málanna.
— Það eru fimm ár siðan hing-
að barst fyrirspurn frá Norð-
mönnum um hvort við vildum
gerast aðilar að slikri orðabók,
sagði Gisli Kristjánsson, þegar
við ræddum við hann um verk
þetta. Menntastofnanir norska
landbúnaðarins áttu frumkvæði
að samningu orðabókarinnar, og
hefur undirbúningur staðið yfir
undanfarin fimm ár. 1 fyrstu var
ekki talið fært að við tækjum þátt
i þessu, en sl. haust var ákveðið,
að við yrðum aðilar og samverka-
menn i þessari útgáfu. Norðmenn
sóttust sérstaklega eftir að fá
okkur með og sendu hingað mann
til að ganga úr skugga um hvort
óhugsandi væri að það gæti orðið.
Hétu Norðmenn okkur peninga-
upphæð til þess að geta hafið
verkið.
Astæðan fyrir áhuga Norð-
manna á að við yrðum með var
m.a. sú, að heilmikið af orðum á
norsku i þessum greinum eru af
sama uppruna og islenzk orð
sömu merkingar, og mörg eru ná-
kvæmlega eins. A þetta einkum
við um orð sem notuð eru á af-
skekktum stöðum i Noregi.
Eins má geta þess, að Norð-
menn hafa eins og við mörg orð
um ýmislegt, þar sem t.d. Danir
nota aðeins eitt orð. Dæmi um
þetta er hali, stertur, skott,
sporður o.s.frv. Þar eiga Norð-
menn mörg orð, eftir þvi hvaða
dýr á i hlut, meðan Danir hafa eitt
og sama orðið um þennan
likamshluta á flestum ef ekki öll-
um dýrum, ,,hale”.
I fyrra var siðan sótt um fjár-
hagslega aðstoð til Norræna
menningarmálasjóðsins, ög þeir
veittu okkur um milljón isl. kr. i
þvi skyni nú um áramótin.
Búnaðarfélag íslands er sá
aðili, sem sér um þetta verk af
hálfu okkar tslendinga.
Komin eru 40 vinnuhefti að
orðabókinni yfir mismunandi
greinar landbúnaðar, bútæki og
náttúrufræði. I þeim eru 18.364
uppsláttarorð. Nokkur hefti eru
ókomin, en áætlað er, að i orða-
bókinni verði um 20.000 norsk
uppsláttarorð.
1 bókinni verður gefin skil-
greining á uppsláttarorðinu á
norsku, og siðan samsvarandi orð
á hinum málunum sex, ef til eru.
Takmarkast fjöldi samheita við
þrjú á erlendu málunum.
Við höfum fengið sérfræðinga i
hinum ýmsu greinum til að sjá
um hinn islenzka þátt verksins.
lUtínici lUtíma
KJÖRGARÐI KJÖRGARÐI
FOT EFTIR
MÁLI
100 gerðir fataefna auk sjálfs
úrvalsins af tilbúnum fötum