Tíminn - 27.03.1975, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Fimmtudagur 27. marz 1975.
Menningarskipti íslands
og Bandaríkjanna
Sibastliðinn sunnudag var
haldin i hiísakynnum Menn-
ingarstofnunar Bandarikj-
anna fundur til kynningar á
starfsemi íslenzk-ameriska-
félagsins og Fulbright-stofn-
unarinnar á Islandi. Við þetta
tækifæri flutti sendiherra
Bandarikjanna á islandi,
Frederick Irving, ræðu, þar
sem hann skýrði m.a. frá
námsstyrkjum, sem þessir
aöilar hefðu veitt. Hér fer á
eftir útdráttur úr ræðu hans:
— Menntamenn, visinda-
menn, atvinnurekendur, blaða-
menn, listamenn og iþrótta-
menn, sem aðhyllast alþjóða-
hyggju, stuðla að auknum og
bættum samskiptum þjóða, en
þau eru nauðsynleg til þess að
efla gagnkvæmt traust og þekk-
ingu. Þjóðir skilja betur hver
aðra þegar samstarf þeirra og
samskipti aukast við sameigin-
legt nám og starf. Samskipti i
kennslu- og menningarmálum
eykur skilning manna bæði á
sinni eigin þjóð og öðrum þjóð-
um. Friðsamleg tilvera hlið við
hlið byggist á mannlegri fram-
komu. Við, sem stuðlum að
auknum samskiptum, erum
þeirrar skoðunar, að bæði ein-
staklingar og þjóðir hafi löngun
til aö auka gagnkvæman skiln-
ing, og sameiginleg reynsla þoki
einstaklingum og þjóðum
saman.
Öttinn þokaði þjóðunum oft
saman fyrr á tið. Nú á
sameiginleg þekking ekki að af-
má foma andúð, en misskiln-
ingur elur ótvirætt á henni.
Seint mun verða komið á al-
mennum og gagnkvæmum fé-
lagsskap jaröarbúa, en ef við
höldum áfram að skiptast á
hugmyndum og þekkingu þok-
umst við i rétta átt....
Aukin gagnkvæm skipti draga
úr áhrifum hindurvitna og for-
dóma. Þau efla samband og
auka skilning. Þeir, sem taka
þátt i þeim, öðlast aukið sjónar-
svið og kynnast nýjum veru-
leika. Þátttakendur verða aðil-
ar að lffi og starfi i samfélagi
gestgjafanna. Þessi reynsla
hefir að jafnaði varanleg áhrif.
Þátttakendurnir læra að meta
og virða mismun samfélaganna
og skilja hitt, sem sameigin-
legt er Þá lærist, að ekkert sam-
félag getur orðið fyrirmynd
annarra að öllu leyti svo að vel
fari . . .
Segja má, að þjóðir kynnist
ekki betur með þvi að dylja
ágreining eða forðast hann.
Þjóöir auka þekkingu sina hver
á annarri með þvi að öðlast
skilning á þvi, hvers vegna þær
greinir á. Þegar sá skilningur er
fenginn geta þjóðirnar fyrst
hjálpazt að þvi aö jafna ágrein-
inginn.
Þátttakendur i samskiptum
stuðla að auknum, gagnkvæm-
um skilningi þjóðanna. Til
þeirra er ekki stofnað visvitandi
i þvi skyni, en þetta er eigi að
siður viðurkennd afleiðing
alþjóðlegra samskipta i
kennslu- og menningarmálum.
Þetta er mikilvægur og lofs-
verður árangur við hliö þess
markmiðs umsækjanda um
námsstyrk að ætla að auka lær-
dóm sinn og menningu.
Islenzk- ameriska félagið
hefir unnið að þvi að kappi sfðan
nokkru fyrir 1960 að útvega is-
lenzkum námsmönnum náms-
styrki I Bandarikjunum. Þetta
starf hefir einkum beinzt að
þremur sviðum:
1. Arið 1966 stofnaði félagið
minningarsjóð Thors Thors
undir vernd American Scandi-
navian Foundation i New York.
Sjóðurinn nemur nú fast að 300
þúsundum dollara og veitir ár-
lega 5-7 islenzkum námsmönn-
um styrki og einum bandarisk-
um námsmanni styrk til náms á
Islandi. 54 námsmenn hafa til
þessa hlotið styrki úr sjóðnum.
2. Félagið hefir lagt sig fram
um að útvega islenzkum náms-
mönnum styrki i Bandaríkjun-
um. Þetta starf er unnið i sam-
vinnu við IIE. Árlega fá 10-15
nemendur við menntaskóla
slika styrki. Alls hafa um 170
nemendur hlotið styrki siðan
1960. Styrkþegar fá venjulega
kennslu, húsnæði og fæði i eitt ár
sér að kostnaðarlausu, og
margir styrkþeganna hafa
haldið áfram háskólanámi i
Bandaríkjunum.
3. Félagið sendir að jafnaði
fjóra kennara á ári á sumar-
námskeið við Luther College i
Decorah i Iowa. Alls hefir um
hálfur þriðji tugur kennara sótt
þessi námskeið.
A vegum Islandsdeildar Ful-
bright-stofnunarinnar hafa
veriö veittir 312 styrkir til há-
skólanáms frá þvi 1957 og til
loka nýliðins námsárs. 254 Is-
lendingar hafa hlotið styrk til
háskólanáms eða rannsókna i
Bandaríkjunum. 58 bandariskir
þegnar hafa hlotið styrki. Þeir
hafa numið hér, flutt fyrir-
lestra, kennt eða stundað hér
Frederick Irving sendiherra
rannsóknir.
Af þeim 254 íslendingum, sem
styrk hafa hlotið til náms I
Bandarikjunum, hafa 173 stund-
að framhaldsnám eða rann-
sóknir við rúmlega 80 háskóla
og 10 sjúkrahús i Bandarikjun-
um. Styrkþegar hafa fengizt við
34 mismunandi námsefni. Þá
hafa 54 islenzkum kennurum
verið veittir styrkir til að sækja
námskeið i Bandarikjunum eða
Evrópu. Ennfremur hafa 27
æskulýðsleiðtogar islenzkir eða
starfsmenn að félagsmálum
hlotið styrki samkvæmt Clever-
land International Program.
Margir þeirra Bandarikja-
manna, sem styrk hafa hlotið,
stunda nú kennslu i fornislenzku
eða Islenzkum bókmenntum við
bandariska háskóla. Aðrir hafa
kennt hér ýmislegt, t.d. lög,
stærðfræði, félagsfræði, skor-
dýrafræði og fleira auk ensku.
Þeir, sem hlotið hafa styrk til
rannsókna, hafa lagt stund á
margvlsleg efni, eða allt frá
jarðfræði yfir i könnun islenzku
handritanna. Nefna má til dæm-
is tónskáld, sem lauk rannsókn-
um sinum hér fyrir skömmu, og
lagði sérstaka stund á könnun
islenzku rimnanna.
Fiskverði
mótmælt
SJÓMANNAFÉLAGIÐ Jötunn I
Vestmannaeyjum hefur gert svo-
látandi samþykkt:
„Almennur fundur, haldinn i
Sjómannafélaginu Jötni, Vest-
mannaeyjum, 20. marz 1975,
samþykkir að veita stjórn og
trúnaðarmannaráði félagsins
heimild til vinnustöðvunar I sam-
ráði við Sjómannasamband ís-
lands.
Ennfremur mótmælti fundur-
inn harðlega nýtekinni fiskverðs-
ákvörðun, sérstaklega hvað við-
kemur stærðarflokkun á fiski, þar
sem um er að ræða beina lækkun
á fiskverði. Þá átelur fundurinn
þann seinagang, er verið hefur I
Verðlagsráði sjávarútvegsins,
varðandi ákvarðanir þess.”
Auglýsitf
iTimatwm

fbúd að vorðmæti
V.O KnuUVAHÁ. 61
S’r. ivtef Mf ER K* 'iso. X
r'0, : l i .v\

n\0

MUNIÐ
Ibúðarhappdrætti H.S.Í
2ja herb. íbúðað
verðmæti kr. 3.500.000.
Verð miða kr. 250.
OSKAVEL
ÍSLENZKA
BÓNDANS
LOFT-
KÆLDU
d|Á_^
drSöarvélamar
Með eða ón framdrifa
Fullnægja ströngustu kröfum
HF HAMAR
Véladeild
Sími 2-21-23
Tryggvagötu
Reykjavík
Vandaðar vélar
borga
sJs
bezt
Hagsýnir bændur velja sér
hagkvæmar vélar — þeir velja
I3E(JITZdráttarvélar við sitt hæfi
AUGLYSINGADEILD TIMANS