Atuagagdliutit - 15.12.1955, Blaðsíða 21

Mabangime sorssungneK
(agdlagtoK Hans Andersen)
Afrikap kiangnerssdnut liguainiardhine
sorssugkiarnerup arnanit iluarinenara-
j6k kussagsarumatordlo såkutåt nålagåt
Don Fernando ingminut åssingujung-
naersivigpå, nåmaginarsineruvigpordle
kis imtvigd lune Kernerlnt Mabangimiut
pakas av igdlugit ajugauvfigigatdlardlu-
Qit.
tamåna 1495-ime pisimavoK. umiar-
ssalivingme Portugalip kujatå’tungå-
nltuine Portimao-me tingerdlautåi-
nagdlit mikissut mardluk sule sig-
ssiugkamut pitugsimåput, uvdlumi-
kutdle autdlartugssåuput, sigssiugka-
milo ulåputunguaKarpoK, karsit igdli-
kåtiterneKarput, taicuagssat sut tama-
lat sorssungnermilo atortugssat åssi-
gingitsut igssorarneKardlutik, inuit-
dlo ikårtarfikut paordlakautinavig-
put. sorssutit Sao Vincentimik Sao
Antoniumigdlo atenarput, Afrikavdlo
kitåta sineriå sinerdlugo nunasiartåic
Sierre Leone anguniardlugo navia-
naKissumik angalassugssåuput.
Sao Yincente nålagaunertarissag-
ssap umiarssuarå, angingilait sanav-
dluagauvdlunile klpakutdlangmik su-
joiiardlune. aicuatungåne, umiarssuar-
me nålagaussumut inigssiame, nala-
gaunerat igsiavoK. tåuna, Don Joao
Santiago, ingerdlavdluariiussivdlutik
kigsåussissunik ilagsiuivoE, Don
Joao angutauvoK mikissoic pitdlagu-
nartoic, naitsumik avatilik inuvdluar-
tarpasigsumigdlo silalisimassumik
kinalik, issai nagtoragdlup issaisut
tamanik nåkutigdlérpasigtigisinåu-
put. manitsumik amiussumik torujo-
Karpoic, nungutdlarnikunik utiniku-
ssanik KardleKardlune takisunigdlo
kamigpaKardlune. Sao Antoniop —
maligtigissagssamik — nålagå Don
Fernando de Abinhal asigssuerpalug-
dlune nåkupå. — sut-ukua perror-
nertut Lisboamit uvavnut nagsiusi-
magait, Don Joao ericarsarpoK tug-
dlerissagssanilo nåssiartuårdlugo
nåkutenugdlugo. Don Fernando taku-
juminartuvoK angivdlune kussanar-
tuvdlunilo, iraussunik tuviminik
angussissunik nujaKardlune. — Don
Joao nangmineK nujatånguaKångi-
IaK — nujaussaisa atåtungåne kinaiv
habsburgimiorpasigsoK peKingassu-
mik takisumik Kingalik takugssauvoK.
tamatumalo atåne umit toritsut Ki-
pissut — Don Joaop kinå umingnit
naunialersunit tungujulårtuinauvoK.
silikiussamik ujarKanik akisunik åta-
serssorsimassumik tuviminitdlo ag-
dlunaussanik silikiussanik augpalug-
tumik, sungårtumik lungujortumigdlo
Kalipautilingnik nivingatserssorsima-
ssumik atissaKarpoK. Kardlé utiniku-
ssat naitsut sérKuisa Kulåtungaisigut
Kilerdlugit aulajangersimåput, Don
Fernando augpalungusersunik aler-
seKarpoK amiussunigdlo singerner-
mikut sipiniussaKardlutigdlo kasu-
ssåiitulnarnik kalitaussalingnik ate-
raussaKardlune. nålagkaraik inata
matuata angmarneKarnere tamaisa
Don Fernandop sordlune agssangmi-
nik matussarpai aulisagkat tarajor-
dlugit panersiat lastimingnltut tivkat
naiumanago. Don Joaop asigssuer-
palugdlune tugdlerissane issigå ni-
pangmarnerdlo sapilerame oicar-
dlune: kamigpangne nivingatatit
iraarsiordlutit sumut atusagakit, Don
Fernando? Don Fernando oKaranilo
sordlungminarpoK isumaliordlunilo:
pitsoK sukangnikoK, 'borsimåt. tauva
Don Joao suangavoK klipfiskit pitsa-
vigssuput, Don Fernando, långat
pugsusimajun'gnaerniaruk, angalaniv-
tine uvdlormut pingasoriardlutit
klipfiskitortåsautit. —- autdlaratig-
dlunit sule Kanos iliorsimåsagaluar-
nerput Don Joaop nulia puatdlårig-
sok såimarsaivdlune akuliusimangig-
kaluarpat, tåuname sagdlaitsumik ni-
poKardlune issinilo saimassut kuv-
dlilisitdlugit kisalo agssangminik pu-
atdlårigsunik uvine tagiartorussår-
dlugo såimarsaivoK. — skipper
(umiarssup nålagå), agssuardlerpa-
lugdlune oKarpoK saimanerigalualo
pérutdlune. Don Joao pemisileKer-
palugdlune igdlarpoic, tauvale angu-
tarigsarKigpoK nulilo kingoridnågut
agssangminik patitdlugo. orKåneruga-
luaK KångiiipoK, tauvalo Vinlio Tin-
toen inuvdluarKussisinardlune Ki-
magupoK.
kaptajn Don Joao Santiago autdlar-
Kussivdlune perKussivoK. pulårtut
umiarssuaK Kimagpåt, Don Fernan-
dolo Sao Antoniomut ikårpoK. tinger-
dlautit amuneivarput umiarssuitdlo
kujåmut ingerdlaulerput. anore supo-
rilerpoK, tingerdlautitdlo nåssatut
Kårsilaortutut putdlagput. Santiagop
nulia manigtorpoK, Kiangårmatdlo
imaiv KagfåtdlagtOK oKautigineKar-
POK.
uvdlorpagssuit ingerdlåput. uvdlut
ingerdlaneråne silåinaK kiagtlkalug-
tuinartutut itdlune takisunik eiiiasug-
pasigsunik maliugaordlune. Madei-
ravdle kujatåne Desertap KeKertai Kå-
ngeraitdlo anorerssualerpon. imaK
KiningagtlpoK Kilagdlo tartitdlune
kagdlerup ingnerisa ingnåtdlagtarne-
rat kisiat Kåumarsautigilerdlugo. ma-
ligssuit agdliartuinartut tingerdlau-
tåinalingnik Karssuaiglnalivigput a-
norilo igdlapalårtutut uingialaorta-
lerpoK. umiarssuit ivsugiussaussaKå-
tauginalivigput, tingerdlautitdlo ila-
merne nivingatitaugaluartut aligtor-
neKarput. — inunerput pingortitsi-
ssup agssainlpoiv, Don Joao ilumor-
tussårpasigdlune oicarpoK, avdla-
mingme ilioriusigssaKångilaK. sapl-
ssusérutingilardie. inusugtututdle nu-
kigtutut misigisimavdlune — umiar-
ssup Kåvane pigsigtuinångorpoK ma-
saKalune kinålo taratsumik Keråtar-
dlulnardlune. tauva Keridtdluartitår-
poK, agdlautdlune Sao Antoniolo ing-
minut igdlersorsinaujungnaivigsima-
ssok nåkutdlugo. tamatuma uungujug-
tipå, Don Fernando, Kulerussåkut
iteridsimavoK, kinalo Korsorpalugtui-
nångorsimassoK nakinartoK Don
Joaop takuslnauvå. — sussutit-una,
Don Fernando, suangavoK. nauk ku-
ssanarniarnerit, kamigpagpit uniaka-
lave, anorcrssuarme Kimugserpit?
Don Fernandop tusångilå, anorer-
ssuaK nakingnigpoK nålagarissåta a-
sigssuinera tusarssaujungnaersitdlu-
go.
uvdlut aricaneK sisamat Kångiutc-
riatdlartut nasigtup nuna erssertoic
OKautigå, sigssaK takisoK sungårujug-
toK soifångitsordlo, Senegalip sineriå-
ta ilå. umiatsiaK imåriut ningineKar-
poK angutinigdlo erKornavéricuteKar-
dlutigdlo autdlaisilingnik inugtaler-
sorneKardlune.
sigssaK ujardlerfigineKarpoK, Kag-
tornit angnikitsut ardlagdlit itivine-
Kardlutik, nunale soKångitsoK ikuat-
dlangnikoK anordlertarneitissordlo
kisime takugssauvoK. umassorsiagssa-
KångivigpoK Smålo kristumiungorti-
niagagssaKaranilo tiguagagssaicångi-
vigdlune, panat puinut manguneKar-
Kigput, tiguainiarnigssamingnutdlo
piukorråsimagaluit Kui at diaru jugssu-
arput pakatsisimavdlutik umiarssuar-
mingnut uterKigput: sunauvfa Afrika
taimaipoiv, nuna oKalugtualiåinartut
alianaitsigissutut tusåmasimassara-
luat.
uvdlut ardlagdlit ipinåinangajang-
mik kiagdlutigdlo Katsungavdluinar-
mik imarsiorfigissait ingerdlåput.
ilane årdluarssuit katerssåkutåt ma-
lingnit åpakåutarput umiarssuitdlo
sujornatungåine Kernålugtuinauvdlu-
tik tingissårtardlutik, ilånikut CKalug.
ssuit inugtumassut naparutait itnap
Kåvatigut takutitdlatsiartarput arfe-
ritdlo timerujugssuisa umiarssuaK
kigdlerKutérartarpåt. Don Fernando
Sao VicentemukarKigpoK nålagauner-
tartik anugtuilo atautsiméKatigiartor-
dlugit. sule atausiardlune Don Fer-
nandop nålagaunertamik umisfiriv-
dlunilo atissaminik igpigingningnera
nåmagingninardlune tusarnårtaria-
Karpa, ilame nagdlingnarsilivisimaga-
me asigssortariaerutilivigsimagaluar-
poic. issai asangnigpalugkungnaersi-
måput, ingminuinaK entarsautigissup
issaisut nåkussinalerdlutik, niviarsia-
mik sångitdlisitsisinaunigssamut pa-
sinarungnaivigsimåput. Don Joaovdle
inuneK nipiliorfiungitsoK sugssari-
ngilå taimåitumigdlo nipiliortuar-
dlune.
taimaitdlutik nunaserKigput. uv-
dlut ilåne erssareKigå KåKat ingé nui-
ssanit avatangerneKarsimassut naggo-
reaissunik sivinganertagdlit ersser-
pait. — tåssa nuna Sierre Leone, a-
nguniagåt.
tingerdlautåinagdlit kitsatik sor-
ruatdlagtunguamik nåkartipait, kuko-
riarssuaK tupangårame pamiuminik
anaordlusserujugssuartitdlugo. umiat-
siaK seKinaersautilik sigssamit avå-
mukarpoK Sao Vicentilo tulagfigalu-
go, ipugtue negeriuput arfineK pinga-
sut piukunaKissut. angut europamioK
umiarssuarmut ikivoK. umenarpoK ki-
nålo salugdlunilo nåparsimarpasig-
dlune. sunauvfa tamåne portugåli-
miut nålagautitarissåt. nunarKåminik
takungnigkame nuånåumersorujug-
ssussok takuneK ajornångilaK.
nunasiaK angingilaK, patdligtaili-
ssaK KarmagaK, ungaluliaK angnertu-
ngitsoK portugalimiut erfalassuånik
anoreKånginerane nivingåinartumik
erfalassulik, soruname oKalugfinguaK
guteKångitsoK sågtiniarneråne atugag-
ssaK kisalo igdluvigkat marrarmik
sanaussut ardlaKångitsut Kissungnik
napassunik ikorfagdlit, kisimik takug-
ssåuput, igdluvigkane napassulingne
Kaumassunik amigdlit paormualugto-
Karpatdlårneramik Kuilertagingnigtut
najugaKarput, ilalume paormualugtu-
nguaKarpoKl unukut Kagssimiuaortit-
dlugit narasiussat tamane tamåne ta-
kugssåuput, ausiaussarssuit angutit
kamigpaisigut majuaKåtårput, pulate-
riårssugssuardlo nfilagautitap igdlua-
ta majuartarflsigut majuartoK nåmag-
torneKarpoK. Don Fernando Kuiler-
tassorujugssuvoK Lisboamutdlo a-
ngerdlarsiumivigdlune. nunasiame
akimakujungnerussut tamarmik Kaer-
Kussanut ilåuput, inuit salugtut na-
parsimassarnermit Kajangnarpasig-
sut. nålagautitap såkututdlo nålagårå-
ta nuliait arnartatuåuput. Don Fer-
nandop KiteKatigai, atissardlivigsima-
gamile issikuminarpatdlårungnaersi-
magaluardlune nuånårnera takuneK
ajornångilaK, amalo arnartane Kimag-
tivigpai. Don Joaop imigagssat ki-
migtut kisivisa autdlupai, palminit-
dlo vlniliaK sujornatigut oKåtårsimå-
ngisåinagkane malugissuleKalugo. pa-
lase taimåiportaoK aulakuleriaramilo
Kernertunguåkuluit perdlorKussuinå-
ngorpai. Kagssimiugarugtulerdlutig-
dle tuavInaK inugpasingnerulivigdlu-
ne anissariaKarpoK „uinassut" tamå-
kua ilåt nåparsimalersimassoK påssu-
kiartordlugo. imigagssap OKatdlortu-
sitipai, nunatorKamingne pisimassu-
nik aperssutigingnigput angerdlar-
serpalulivigdlutigdlo, taimåikaluar-
dlutigdle issertugaerutivigput OKalu-
lerdlutigdlo Kernertut „umassuga-
luartut arnartait niukait unuane ta-
kisune kiaKissune tutigdlugit nuåni-
vigsut. ilame agdlåt Don Francisco...
oKalungniaitissoK isagterujugssuariat-
dlarame sordlo Karna matussaKl —•
nålagautitap Don Joao ikiortiserå.
nagguveKatigit Temnenik taineKartut
sorssugkumatut portugalimiunik nå-
lagaKarumanatigdlo kuisikumångivig-
put, ilame agdlåt akilerårtarumana-
tik, avdlanik taimailiortoKaleriuinago
pitdlartariaKarput. Don Joao Kilang-
mit — Kilangmit kristumiut inoKati-
21