Atuagagdliutit - 14.01.1987, Blaðsíða 4

4
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
NR. 3 1987
Kinguaassiutit napaataat suli
annermik akiornigaasinnaapput
Nakorsaaneq Jens Misfeldt inassuteqartoq gonorrertut nakorsanit
katsorsarnerusarnissaannik — kissaatigalugu paasisitsiaanermi akuliunneqarnissaat
naalakkersuisut, peqqinnissakkut qullersat kiisalu nappaatinik pitsaaliuisitsinermi
rådi
Gonorrhoe syfilisilu nunatsinni
Danmarkiminngarnit 100-riaam-
mik saqqumilaarnerupput. Ukiut
tamaasa nuatsinni kinguassiutiti-
gut napaateqartut 8.000 aamma
10.000 akornanni amerlassusillit
paasineqartarput, qanorli iliuuse-
qartoqarsinnaavoq ikilisinniarlu-
git. Taamatut isumaqarpoq nakor-
saaneq Jens Misfeldt, nunatsinni
kinguaasiutitigut nappatit pillugit
nalunaarusiamini. Taannalu maan-
na oqallisigineqassaaq nunatsinni
Danmarkimilu peqqinissakkut qul-
lersaqarfinni.
Kinguaasiutit nappaataasa akiu-
Nunani avannarlermiut takornari-
artitsartui siorna Islandimi illoqar-
fiit pingaarnersaanni Reykjavikimi
takutitseqatigiimmata Kalaaliit
Nunaat peqataavoq. Piffissamilu
aggersumi paasinarsiumaarpoq a-
ningaasat misiliinermut taamanik-
kut atorneqarsimasut qanoq ilua-
qutaasimatigissanersut, maanna-
ngaarli ilimanarsereerpoq iluaqu-
taalluarumaartut.
gaanissaannut Jens Misfeldt qassii-
nik siunnersuuteqarpoq. Kissaati-
gaa gonorrhoersunik misissuinermi
katsorsaanermilu nakorsat peqa-
taanerunissaat. 1985-imi gonorrho-
ersut 8.000 missaanniisimapput,
massalu aaqqitinneqavissinnaaga-
luartoq nungusarniarnera assut a-
jornakusoorsimavoq.
Maannakkut laborantit, sund-
hedsmedhjælperit sygeplejerskillu
gonorrhoemik misissuinermik kat-
sorsaanermillu isumagisaqarput
aaliangersumik malitaqarlutik.
Jens Misfeldt nalunaarummini al-
lappoq misissuinermi tamatumani
llloqarfiit takornariarfiunerlis-
sagunartut ilagaat Uummannaq.
Tamatumanilu pissutaasunut i-
laapput Kalaaliit Nunaanni Anga-
latitsivimmik suleqateqarlualersi-
maneq aammalu nammineerluni
Reykjavikimi peqataanermi atassu-
teqarfittaartorsimaneq.
Tamanna Uummannami takor-
nariartitsisartut pisortaata qularu-
tiginngilluinnarpaa, oqaluttuaraa-
nakorsat peqataatinneqartariaqar-
tut. oqaatigaa nappaatip sunniutaa
tamarmi misissorneqartariaqar-
toq, piniciliinamik kapitinneq piin-
narnagu nakorsarli misissuisittaria-
qarluni nappaat pillugu.
Syfilisertoq paasineqarpat taassu-
ma ilagisimasai tamaasa misissor-
neqassapput, nappaammut ma-
lunnaateqanngikkaluarpataluun-
niit.
Aamma gonorrhoemut tunnga-
tillugu taamaaliortarnissaq nakor-
saanerup inassutigaa, aammami tu-
nillaasartoqarmat massa sianigin-
lu Uummannamiit suliniutigisima-
satik pillugit saaffigineqarluartale-
reerlutik.
— Paasisimavarput sapaatip a-
kunneranik sivisussuseqartumik qi-
mussertitsisarnivut soqutigineqar-
luartut, oqarpoq, nangillunilu:
— USA-mi, Italiami Frankrigi-
milu angalatitsisartut atassuteqar-
figilereerpagut, 1987-imilu sapaa-
tip akunneranik sivisussuseqartu-
mik qimussersitsisarnissavut aaq-
qissuutereerpavut. Naatsorsuuti-
gaarput takornariat Upernavik Ku-
jallermukaqatigisassallugit. Tassa
siumut uterlugulu 500 kilometerit,
ulluni arfineq-pingasuni ingerlaar-
figineqartartussat.
Taamatut feriartarneq soorunalimi
akikitsuunngilaq, Uummannalli
tungaaniit takornariarpassuarnik
aggiasoqartalernissaa anguniaru-
maneqanngilaq.
— Illoqarfimmi najugaqartitsivi-
usinnaasut suli taama ikitsigimma-
ta tamanna artorluinnartussaavar-
put, Arne Niemann oqarpoq, aam-
mami amerla soorsuarnik aggiaso-
qartalernissaa kommunip tungaa-
niit soqutigineqanngilaq.
Takornariartitsineq piniartut qi-
mussersaasartut saniatigoorisin-
naasaattut ilaatigut isigineqarpoq.
Tamannalu eqqarsaatigalugu ta-
kornariat »nakkutigineqartumik«
tikerartinneqartarnissaat pilerigi-
neqarneruvoq, Uummannami ta-
kornariartitsinermut pisortaq oqa-
luttuarpoq.
TUristchef i Uummannaq:
Grønland var med i det nordiske tu-
ristfremstød, der sidste år fandt
sted på en såkaldt work-shop i Is-
lands hovedstad Reykjavik. I den
kommende sæson skal det så vise
sig, hvor meget fremstødet har gav-
net, men allerede nu synes det helt
klart, at der er kommet noget posi-
tivt ud af den tid og de penge, der
blev investeret i forsøget.
En af de byer, som kan regne med
flere turister, er uden tvivl Uum-
mannaq. Det skyldes både et tæt
samarbejde med Grønlands Rejse-
ngikkaluarlugu. Taamatut tunil-
laasartut arnaanerupput misissor-
tissimagaluartut kukkusumilli iner-
neqarsimasumik.
Qularnaatsumik misissuinissaq
ajornakusoortuuvoq, soorlu allisit-
siutaannaq atordlugu arnat misis-
sorneqarsinnanngillat. Aammali
kuppiliinikkut misissuinermi ilaati-
gut 20 pct. angullugu kukkusoqar-
sinaasarpoq, tassa arnat gonorrho-
emik tunillatsissimasut malugin-
ngitsoorneqartarmata.
Aammali gonorrhoe iggissami
erlummilu ajornartorsiutaavoq.
Taakkununngali gonorrhoep siaru-
aassimanera paasiniarneqartanngi-
laq nalinginnaasumik misissuiner-
mi, iggissamullu siaruaasimagaan-
gat pisarnertut allatut katsorsarne-
qarsinnaanngilaq, taamaalioralua-
raannimi tunillannartoqartuas-
sammat.
Taamaammat Jens Misfeldt si-
unnersuivoq gonorrhoertarnerit
taaneqartut taakku marluk nakor-
sanit misissorneqartassasut, aam-
mamigooq iggissakkut gonorrhoe
malunnaateqanngingajalluinnar-
sinnaammat.
bureau, men også den personlige
kontakt, der kan knyttes til rejsear-
rangører, som det skete på for ek-
sempel messen i Reykjavik.
Det er Uummannaqs turistchef
Arne Niemann overbevist om, og
han kan fortælle, at der allerede er
kommet ret god respons på den re-
klame, der har været gjort for
Uummannaq.
— Det viser sig ret hurtigt, at der
findes et marked for en så eksotisk
ferieform som hundeslædeture af
op til en uges varighed, siger han,
og han fortsætter:
Nappaatit allat
Kinguaassiutit nappaataannit go-
norrhoe saqqumilaarnersaavoq,
taannalumi nalunaarummini na-
korsaanerup samminerusimavaa.
Tikkuarpaattaaq qanoq iliorluni
syfilis paasiniarneqarluarnerusin-
naasoq. Ilanngullugillu taasimavai
napaatit allat atoqatigiinnikkut tu-
nillaattartut tassa clamydia, hepati-
tis B aamma AIDS.
Taakkununnga tamanut tunnga-
titllugu nakorsaanerup inassutigaa
ullumikkornit misissueqqissarne-
rusalernissaq. Aaammattaaq isu-
maqarpoq inuusuttut atoqatigittar-
nermut tunngatillugu pissusiat na-
korsanit misissorneqartariaqartoq
paasisitsiniaanermik ilallugu. Taa-
matut paasisitsiniaaneq nakorsaa-
nerup ingerlanneqarsinnaasoraa
suleqatigalugit kultureqarnikkut i-
linniartitaanikkullu naalakkersui-
soqarfik, peqqinnissakkut quller-
saqarfik nappaatillu pitsaaliugaa-
nerannik rådi.
Nakorsaanerlu isumaqarpoq
paasisitsiniaaneq sunniuteqassagu-
ni sivikinnerpaamik ukiut marluk
ingerlattariaqartoq.
— Vi er kommet i kontakt med
rejsearrangører i USA, Italien og
Frankrig, og til 1987 har vi allerede
tilrettelagt i hvert fald tre hunde-
slædeture på hver en uges varighed.
Vi regner med at tage turisterne på
en tur til Upernavik Kujalleq. Det
er en tur på 500 kilometer hver vej,
og vi regner med, at den skal tage
ialt otte dage.
Ingen masseturisme
Denne form for ferie er naturligvis
ikke billig, men fra Uummannaqs
side satser man bestemt heller ikke
på nogen som helst form for masse-
turisme.
— Det ville vi ikke kunne klare
med de forholdsvis få faciliteter, vi
har til rådighed, siger Arne Nie-
mann, der bedyrer, at man fra kom-
munens side heller ikke er interesse-
ret i en masseinvation.
Men turismen skal også ses som
en ekstraindtægt til de fangere, der
får jobbet med at køre hundeslæ-
derne. Og på denne baggrund er en
vis kontrolleret »strøm« af turister
bestemt ikke at foragte, mener U-
ummannaqs turistchef.
r _ : : i -.. 1 ■

QiiWARP#

L Ilinniarnertuunngorniarfik Grønlands Gymnasiale Uddannelse
Vi satser på turister,
men ikke masseturisme
Det nordiske turistsamarbejde skal nok vise sig at være
godt, siger Arne Niemann
Uummannami takoriartitsinermut pisortaq:
Amerlasoorsuunngik-
kaluartunik takoriar-
toqartalernissaa
anguniarparput
Nunat avannarliit takornariartitsisarnikkut
suleqatigiilernerat iluaqutaajumaarpoq, Arne Niemann
oqarpoq
Takorniartitsinikkut pisortaq Arne Niemann oqarpoq: Takornariarpas-
suit tikiussornissaat atorfissaqartinngiiarput kissaatiginagulu, killilimmilli
takornariaqartarneq iluaqutaasinnaavoq piniartut aningaasarsiorneran-
nut.
Turistchef Arne Niemann: Det er ikke masseturisme, vi har brug for eller
ønsker, men en vis strøm af turister kan være med til blandt at hjælpe på
fangernes økonomi.