Fréttablaðið - 22.11.2005, Blaðsíða 8

8 22. nóvember 2005 ÞRIÐJUDAGUR
BANDARÍKIN Porter Goss, for-
stjóri bandarísku leyniþjónust-
unnar CIA, segir að stofnunin
noti ýmsar aðferðir við yfir-
heyrslur á föngum en stundi þó
engar pyntingar.
Í viðtali við dagblaðið USA
Today um helgina ræddi Goss
þá gagnrýni sem CIA hefur sætt
vegna meðferðar á grunuðum
hryðjuverkamönnum. „Umræða
um fanga stofnunarinnar er
mjög misvísandi, Þessi stofnun
notar ekki pyntingar. Pyntingar
skila ekki árangri. Við notum
löglegar aðferðir til að afla upp-
lýsinga og þær eru bæði einstak-
ar og frumlegar,“ sagði Goss en
skýrði ekki nánar hvað fælist í
aðferðunum.
Þá sagði Goss að CIA hefði
ekki neina sérstaka skoðun
á lagafrumvarpi sem liggur
fyrir Bandaríkjaþingi um að
„grimmileg, ómannúðleg og
niðurlægjandi“ meðferð fanga
yrði bönnuð. Hann sagðist hins
vegar sjálfur telja að margar af
þeim aðferðum sem þingið vilji
banna hafi þegar skilað mikil-
vægum árangri og að stofnun-
in yrði að fá að njóta ákveðins
sveigjanleika í baráttu sinni
gegn hryðjuverkum.
Aðspurður vildi Goss ekki
tjá sig um fréttir undanfarinna
vikna um að CIA ræki leynifang-
elsi í herstöðvum í Mið-Evrópu
og fangaflug þeim tengdum. - shg
TJÁÐI SIG EKKI UM FANGAFLUGIÐ Porter
Goss, forstjóri CIA, sagði hins vegar í
viðtalinu að samvinna við bandamenn væri
lykilatriði í leyniþjónustustarfi.
Forstjóri CIA ver aðferðir stofnunarinnar í samtali við USA Today:
CIA stundar ekki pyntingar
SVÍÞJÓÐ Þriðji hver Svíi hefur
keypt vinnu sem ekki er gefin upp
til skattayfirvalda og það án þess
að hafa samviskubit.
Þetta kemur fram í vefútgáfu
sænska blaðsins Aftonbladet.
Blaðið vísar í fréttinni í niður-
stöður nýlegrar rannsóknar sem
gerð var hjá skattyfirvöldum.
Rannsóknin leiðir í ljós að það
eru ekki þeir efnaminnstu sem
reyna að svíkja undan skatti með
þessum hætti. Hinn dæmigerði
skattsvikari er kvæntur, hámennt-
aður og vel launaður karlmaður í
góðu starfi sem á fjölskyldu og
einbýlishús. ■
Skattsvik í Svíþjóð:
Þeir ríku svíkja
undan skatti
HEILBRIGÐISMÁL Lýðheilsustöð
undirbýr umfangsmikla rannsókn
þar sem megináhersla verður að
líkindum lögð á að rannsaka holda-
far, streitu og geðheilbrigði, að
sögn Önnu Elísabetar Ólafsdóttur
forstjóra Lýðheilsustöðvar. Undir-
búningur rannsóknarinnar er á
frumstigi, en áætlað er að hleypa
henni af stokkunum í október á
næsta ári.
„Það vantar bráðnauðsynlega
heildrænar upplýsingar um heilsu
og líðan þjóðarinnar, en ekki bara
um einstaka þætti sem eru athug-
aðir einn og einn í senn,“ segir
Anna Elísabet. „Jafnframt að átta
sig á hvaða þættir það eru sem
hafa áhrif á heilbrigði okkar. Við
ætlum því að athuga þetta í mjög
stóru og víðu samhengi. Búið er
að safna saman stórum hópi fólks
sem kemur víðs vegar frá og hefur
stundað rannsóknir. Það mun vinna
að þessu verkefni með okkur. Að
framkvæmdinni munu því standa
háskólasamfélagið, heilbrigðis-
kerfið og fleiri stofnanir og ein-
staklingar.“
Anna Elísabet segir að spurn-
ingarnar í rannsókninni geti orðið
um og yfir sextíu talsins. Allt að
tíu þúsund verða í úrtaki vegna
könnunarinnar. Lögð verði áhersla
á að athuga heilbrigði til dæmis
eftir aldri og kyni. Vonast er til að
það markmið náist með svo stóru
úrtaki.
„Við reynum að hafa nokkrar
spurninganna líkar þeim sem not-
aðar eru í Evrópu og á Norðurlönd-
um. Það er bæði til að skapa okkur
grunn til að fylgjast með þróun-
inni hjá okkur, svo og hinu, hvern-
ig við erum í samanburði við aðrar
þjóðir,“ segir Anna Elísabet. „Lögð
verður áhersla á að ná í töluleg
gögn sem ekki er hægt að nálgast
hjá Hagstofu eða í heilbrigðiskerf-
inu, og ná þar með tengingu við
lífsstíl þjóðarinnar.“ - jss
ANNA ELÍSABET ÓLAFSDÓTTIR Vantar
tilfinnanlega heildstæðar upplýsingar um
heilsu og líðan þjóðarinnar.
Lýðheilsustöð undirbýr umfangsmikla rannsókn með 10 þúsund manna úrtaki:
Kannar holdafar, streitu og
geðheilbrigði þjóðarinnar
OLÍUFÉLÖGIN Efnahagsbrotadeild
ríkislögreglustjóra hefur lokið
rannsókn á olíufélögunum og starf-
smönnum þeirra vegna ætlaðra
brota á samkeppnislögum með
verðsamráði. Málið var 17. þessa
mánaðar sent ríkissaksóknara, en
þar á bæ verður tekin ákvörðun
um framhald málsins.
Rannsóknin beindist bæði
að félögunum sem lögaðilum og
starfsmönnum þeirra og hefur
tekið tvö ár, hófst síðari hluta árs
2003. Rannsóknargögn nema á
annan tug þúsunda blaðsíðna og
ætluð brotatilvik nema hundr-
uðum. Samkvæmt upplýsingum
lögreglu voru yfirheyrðir um 80
einstaklingar, í um það bil 150
yfirheyrslum.
Jón H. Snorrason, saksóknari
og yfirmaður efnahagsbrotadeild-
ar, segir í málinu grundvallarat-
riði sem ríkissaksókari einn taki
afstöðu til og þess vegna hafi það
verið sent þangað.
„Um er að ræða mál sem sprott-
ið er upp úr rannsókn samkeppn-
isyfirvalda og hluta af málinu
hafa þau lokið meðferð á. Þessi
grundvallaratriði sem ég nefni
snúast meðal annars um hvort og
að hvaða miklu leyti sú rannsókn
eigi að hafa áhrif á ákvörðun um
hvort ákært verður eða ekki. Og
að hve miklu leyti þetta hafi áhrif
á málefni einstaklinganna og að
sjálfsögðu félaganna,“ segir Jón
og bætir við að í framhaldinu gæti
ríkissaksóknari lokið málinu sjálf-
ur, eða falið efnahagsbrotadeild-
inni að gera það í samræmi við
verklag sem hann leggi fyrir.
Jón segir málið afar umfangs-
mikið enda um að ræða starfsemi
sem gengið hafi fyrir sig með
meintum brotlegum hætti í tæpan
áratug. „Lögin eru frá árinu
1993 og rannsóknin nær alveg til
ársloka 2001. Ef þetta er bútað
niður eru þarna um að ræða mjög
mörg tilvik sem skipt geta máli.“
Þá segir Jón að áætla megi að í
sjálfri rannsókninni liggi 11 til 12
ársverk og kostnaður við hana því
allnokkur.
Bogi Nilsson ríkissaksóknari
vildi ekki svara spurningum um
hversu langan tíma gæti tekið að
fara yfir gögn málsins hjá emb-
ættinu. Þá taldi Jón H. Snorrason
óhægt um vik að spá fyrir um
hvenær ákvörðunar gæti verið
að vænta. „Gögn málsins eru
umfangsmikil, þannig að menn
renna nú ekki yfir þetta á dag-
parti.“ olikr@frettabladid.is
Lögreglurannsókn á
olíufélögunum lokið
Efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra hefur sent ríkissaksóknara niðurstöður
rannsóknar á olíufélögunum og starfsmönnum þeirra. Rannsóknin hefur
staðið í tvö ár og kostað 11 til 12 ársverk. Beðið er ákvörðunar um ákærur.
Á BENSÍNSTÖÐ BENSÍNORKUNNAR VIÐ MIKLUBRAUT Í REYKJAVÍK Ekki liggur fyrir hvort
gefnar verða út ákærur af hálfu ríkissaksóknara vegna verðsamráðs olíufélaganna. Efna-
hagsbrotadeild ríkislögreglustjóra lauk rannsókn sinni 17. þessa mánaðar. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
JÓN H. SNORRASON
Yfirmaður efnahags-
brotadeildar segir
ríkissaksóknara þurfa
að taka afstöðu til
grundvallaratriða í
olíumálinu.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
BEIRÚT, AP Skæruliðar Hizbollah
skutu nokkrum eldflaugum á
ísraelskar hersveitir í gær við
hin umdeildu Shebaa-býli. Ísra-
elar svöruðu að bragði með loft-
árás á búðir samtakanna.
Talsmaður Ísraelshers sagði
nokkra hermenn hafa fallið og
að sögn ísraelskrar sjónvarps-
stöðvar féllu fjórir skæruliðar í
valinn.
Shebaa-býlin eru á landamær-
um Líbanons, Sýrlands og Ísra-
els. Líbanar segja þau tilheyra
ríki sínu en Sameinuðu þjóðirnar
segja þau hluta Gólan-hæða og
því hluta Sýrlands fyrir 1967. ■
Átök við Shebaa-býlin:
Brugðist við
árás Hizbollah
VINNUMARKAÐUR Samtök iðnaðarins
ráðleggja félagsmönnum sínum að
ráða fólk til starfa og afla atvinnu- og
dvalarleyfis frekar en að nota starfs-
mannaleigur til að koma í veg fyrir
hugsanleg vandræði og óvænta bak-
reikninga. Þetta kemur fram á vef
samtakanna.
Þar segir að staða skattamála
vegna starfsmanna á vegum starfs-
mannaleiga sé afar óljós. Skattayf-
irvöld telji að fyrirtækin beri fulla
ábyrgð á skattskilum þess og inn-
heimti því skatta og launatengd gjöld.
Ekki skiptir máli þótt starfs-
mannaleigur ábyrgist greiðslu skatta
starfsmannanna. - ghs
Samtök iðnaðarins:
Ráða frá starfs-
mannaleigum
VEISTU SVARIÐ
1 Hver er framkvæmdastjóri Byggða-stofnunar?
2 Hvaða sjálfstæðiskona í Hafnar-firði ákvað að draga sig í hlé frá
stjórnmálum?
3 Hvaða íslenski listamaður var fertugur í gær?
SVÖRIN ERU Á BLS. 38