Fréttablaðið - 12.12.2005, Blaðsíða 48

Fréttablaðið - 12.12.2005, Blaðsíða 48
48 28. janúar 2005 FÖSTUDAGUR Hin upprunalega Reykjavík er miðborgin og nágrenni hennar. Miðborgin hverfðist upphaflega kringum Aðalstrætið. Það er því ekki að ófyrirsynju að allar götur borgarinnar telja hús sín útfrá því stræti og númerin hækka eftir því sem þær fjarlægjast Aðalstræt- ið meira. Þótt byggð í Reykjavík megi rekja allt til fyrsta landnáms- manns Íslands, Ingólfs Arnarson- ar, þá hófst þéttbýlismyndun ekki fyrir alvöru fyrr en uppúr 1750 með Innréttingunum, hlutafélagi um spuna og vefnað í eigu Skúla fógeta og tólf annarra athafna- manna. Þá reis verksmiðjuþorp í miðborginni og þá voru fyrstu timburhúsin byggð. Langflestir bjuggu samt í torf- bæjum til að byrja með og úr Skuggahverfinu réru fátækir tómt- húsmenn úr vörum við sjóinn. Þótt nú sjáist enginn torbær í miðborg- inni og nágrenni hennar þá getur þar að líta geysilega fjölbreytni í byggingarstíl, allt frá litlum stein- bæ við Bókhlöðustíginn til hályftra fjölbýlishúsa við Skúlagötu. Versl- anir og veitingastaðir eru í fornum timburhúsum á Bernhöftstorfu, austan megin Lækjargötu og gegnt þeim við götuna eru verslanir og veitingastaðir í glænýjum húsum úr gleri og steini. Elsta steinhúsið er Stjórnarráð- ið við Lækjartorg, byggt um 1770 upphaflega sem Tukthús og fyrsta stofnun bæjarins. Fleiri merkar stofnanir fundu sér snemma stað í miðborginni og má þar nefna Alþingi er var endurreist 1845 og fékk sitt eigið hús við Austurvöll 1881, sem enn stendur. Dómkirkj- an var byggð á síðari hluta 18. aldar úr tilhöggnum steini og hún hefur nýlega verið gerð upp af mikilli natni. Hús Menntaskólans í Reykjavík sem áður hét Latínu- skólinn er einnig ein þeirra bygg- inga sem snemma reis og haldið hefur verið við. Fyrsta verslunin var byggð um 1780 við Aðalstræti og sex árum síðar fékk Reykja- vík kaupstaðaréttindi. Eitt af því sem löngum hefur einkennt mið- borgina og það svæði sem hér er til umfjöllunar eru verslanirnar og veitingastaðirnir sem hafa ótvírætt aðdráttarafl. Ekki má gleyma Austurvelli sem laðar til sín fólk, ekki síst á góðviðrisdög- um á sumrin. Vöruhús, bankar, pósthús, skól- ar, kirkjur, kvikmyndahús, leikhús og listaverk. Allt reis það fyrst í miðborginni og breiddist svo út eftir því sem árin liðu og byggðin þróaðist. Ráðhús Reykjavíkur er þó aðeins eitt – í Tjörninni eins og frægt er. Hluti Reykjavíkurhafn- ar sem hefur vissulega haft mikið gildi fyrir landsmenn alla tilheyr- ir þessum borgarhuta og þar hafa konungar og aðrir tignir menn stigið á land. Árið 1906 keypti Einar Bene- diktsson skáld lóðina Austur- stræti 14 fyrir 15 þúsund krón- ur og var það þá talinn dýrasti blettur á Íslandi en miðborgin og nágrenni hennar hefur verið misjafnlega eftirsótt íbúðasvæði eftir tímabilum. Á síðustu árum hefur vegur þess og vinsældir aukist og þeir telja sig lukkunnar pamfíla sem tilheyra póstnúm- erasvæði 101. gun@frettabladid.is Hjarta höfuðborgarinnar Lýðveldisgarðurinn við Hverfisgötu, gerður í tilefni 50 ára afmælis lýðveldisins 1994. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA Krambúðin við Skólavörðustíg er hugguleg hverfisbúð með heitt kaffi. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA Skuggahverfið geymir margs konar byggingar og útsýnið úr háhýsunum er óneitanlega glæsilegt. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM Norræna húsið fer í Vatnsmýrinni og Íslensk erfðagreinin einnig. Grjótaþorp er það hverfi sem einna fyrst byggðist í Reykja- vík og Unuhús er eitt af hús- unum í Grjótaþorpinu. Unuhús heitir eftir Unu Gísla- dóttur sem uppi var á árunum 1855 til 1924. Hún hafði kost- gangara og leigði út herbergi í húsi sínu. Fæðið var ódýrara hjá henni en annars staðar og húsnæðið líka, því dróst fólk að húsinu sem lítil auraráð hafði og átti hvergi höfði sínu að halla. Erlendur sonur Unu hélt uppi merkinu eftir hennar dag og Unuhús varð meðal annars þekkt aðsetur ungra skálda og listamanna. Má þar nefna Stefán frá Hvítadal, Þórberg Þórðarson og Halldór Kiljan Laxnes. Bæði Þórbergur og Halldór hafa gert Erlend í Unuhúsi ódauðlegan með skrifum sínum. Talið er að Erlendur hafi verið fyrirmynd organistans í Atómstöð Laxness. Hann hvílir í Hólavallagarði. Unuhús Unuhús var um tíma aðsetur ungra skálda og listamanna. Miðbærinn og nágrenni hans leynir á sér. LEYNISTAÐURH ve rf ið m it t Þjónusta við íbúa SKÓLAR OG HEILSUGÆSLA Í HVERFINU ER Á EFTIRTÖLDUM STÖÐUM Leikskólar: BARÓNSBORG Njálsgötu GRÆNABORG Eiríksgötu LAUFÁSBORG Laufásvegi LEIKGARÐUR Eggertsgötu LINDARBORG Lindargötu MÁNAGARÐUR Eggertsgötu MÝRI Skerplugötu 1 NJÁLSBORG Njálsgötu 9 TJARNARBORG Tjarnargötu Grunnskólar: AUSTURBÆJARSKÓLI við Vitastíg TJARNARSKÓLI Lækjargötu Framhaldsskólar: IÐNSKÓLINN Skólavörðuholti KVENNASKÓLINN við Fríkirkjuveg MENNTASKÓLINN Í REYKJAVÍK við Lækjargötu Tónlistarskólar: TÓNMENNTASKÓLI REYKJAVÍKUR við Lindargötu Háskólar: HÁSKÓLI ÍSLANDS við Suðurgötu Heilsugæsla: MIÐBÆR Vesturgötu 7 HEILSUVERNDARSTÖÐIN við Baróns- stíg Matvörumarkaðir: 10/11 Austurstræti 10/11 við Barónsstíg BÓNUS Kjörgarði ������ ������ ���� ������� ��� ������� �������� ����� ����� ������� ���� ����� ������ ������ ������ �������������� ������� ������� ������� �������� ��������� ������� ������������ ��� ������ ������� ������� ����� �������� ���������� ������� ������ �������� ������������� ������ ������ �� �� ������ ����� ���� ������ ������ ������ ������ ���� ������ ����� ��� ��� ���������� ���� ��� �� ��������� ������ ����� ��������� ��� ������� ���� ���� ������ ������� ��������� ������������ ������� ����� ����� ������������� ��������� ������� ��������� ��������� �������� ������ ����� ��� ���� ��� ������ ���� ���������� ���������� ����� ������ �������� ���������� �������� ������� ��������� ������ ������������� ����������� ���� ������ ��������� ���� ��� ����� ������ ������� �������� ���������� ���������� �������� ������ ����� ����� ����� ����� ����� ������ ���� ���� ������������ �������� ���������� ����������� ��������� ���������� ������ ������������ ������������� �������� ������������� ��������� ����������� ������������� ��������� �������� � � ��� � �� �� �������� ��������� ���������� ��� � � ������ ������ ��� �� � ������������� ����� � �� �� ��������� ������ � �� � � ���������� ������ ��������� �������� ������ ��������������� ������������� ��������� ������������� ���������� ��� ������� ����������� ���� ������������ ��� ������������ ��� ��������������� ������������ � ����� � ��� � � � � �� � � � ��� ����������� ������� �� �� �� �� �� �� �� � � �� � ��� � �� �� � � ������ ������� ��������� � ����� � � �������� ������� ��� ��� ��� ��� ��������� ��� ��������� � ������������ ������� ��� ��������� ����������� ������������� ������� ��������� ������ ����� �������� � � ��� � �� � ������� � � � � � �� �� ��� �� �� ���� � � � �� � ������������ ����� ������� ������� ������������� ������������� ���������� ��������� �� ����� ��������� ��������� ��� ����������� ����� Þráinn Bertelsson er sann- kallaður miðbæjamaður. „Það er afskaplega gaman að búa í Reykjavík miðri. Ég er í Grjóta- þorpinu sem er náttúrlega miðj- an í 101. Það er samt bara sjálf- stætt þorp og er svona eins og Andorra eða Lichtenstein, sjálf- stæð eining inni í stærra sam- hengi. Það er viss þorpsbragur hér, íbúarnir þekkjast og vita hverjir af öðrum. Svo er náttúr- lega skemmtilegt að um leið og maður stígur út úr þessu þorpi þá er maður staddur í miðri stór- borginni og hún iðar af lífi nema kannski þegar er norðanátt og brunagaddur. Ég hef aldrei skilið áhyggjur fólks af því að miðbær- inn sé dauður. Það fólk hlýtur að sitja einvernsstaðar annars staðar en í miðbænum með sínar áhyggjur. Hér lifi ég mínu lífi og hef allt innan seilingar sem ég þarf á að halda, bókabúðir, kaffihús, banka. Ef ég ætti að óska mér einhvers í miðbæinn þá væri það líkamsræktarstöð. Annars verður þetta ekki betra. Þetta er besti miðbær í bestu höfuðborg heimsins.“ Besti miðbær í bestu höfuðborg heimsins Þráinn á stutt í alla þjónustu. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA Heimildir: Reykjavík - Sögustaður við Sund Höfundur: Einar S. Arnalds. Útgef- andi: Örn og Örlygur 1989 Reykjavík 200 ára Saga höfuðborgar í myndum og máli Höfundur: Páll Líndal. Útgefandi: Bókaútgáfan Hagall 198 Tjörnin hefur alla tíð sett sterkan svip á miðborgina. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.