Tíminn - 28.11.1976, Side 13

Sunnudagur 28. nóvember 1976
FLÓTTAMENN í ARGENTÍNU
í STÖÐUGRI LÍFSHÆTTU
„Bróðir minn var skotinn til
bana og grafinn i ómerktri gröf i
kirkjugarði. Af aðferðunum má
ráða, að argentiskir öfgasinnar
voru þarna að verki. Fyrir
stuttu réðst lögreglan inn i hús,
sem var undir eftirliti Flótta-
mannahjálpar Sameinuðu þjóð-
anna og þeir sextiu og fimm
menn, er þar voru, handteknir.
Flestir þeirra voru siðan látnir
lausir,en aðrir hurfu, og við vit-
um ekki hver urðu örlög
þeirra.”
Þannig hljóðaði frásögn tutt-
ugu og sex ára gamals pólitisks
flóttamanns Chile. Fyrir rúm-
um þrem árum, þegar herfor-
ingjaklikan steypti stjórn All-
ende af stðli, flúði hann land á-
samt konu sinni og þremur
börnum. Við getum kallað hann
Senor Ramirez.
Hann er aðeins einn af mörg-
um þúsund pólitiskum flótta-
mönnum, sem flúið hafa til
Argentinu af þvi þeir voru i and-
stöðu við stjórnvöld i heima-
landi sinu og áttu stöðugt hand-
töku og jafnvel liflát yfir höfði
sér. ICEM, alþjóðleg stofnun,
(Intergovernmental Committee
for European Migration), sem
meðal annars hefur haft það
verkefni með höndum að útvega
þróaða tækniaðstoð til latnesku
Ameriku, sér um það i sam-
vinnu við argentinsku stjórnina
að flytja þessa flóttamenn til
þeirra landa, sem þeir hafa
fengið hæli hjá.
Ekki alls fyrir löngu sendi
argentiski fulltrúinn i Flótta-
mannahjálpinni frá sér skýrslu,
þar sem lýst er áhyggjum varð-
andi öryggi þeirra tuttugu þús-
und pólitiskra fanga sem um
þessar mundir eru i Argentinu.
Þar er meðal annars skýrt frá
þvi að rúmlega fjörutiu menn
hafi ráðizt inn á nokkur hótel i
Buenos Aires, þar sem flótta-
menn héldu til. Tuttugu og fimm
manns var haldið föngnum i
rúmlega sólarhring og voru
grátt leikin. Sumum hafði verið
hótað lifláti og allmargir voru
rifbeinsbrotnir. Þegar Peron
lézt, féll úr gildi loforð, sem
hann hafði gefið um verndun
pólitiskra flóttamanna I Argent-
inu. Stefna nýju stjórnarinnar
erað gefa eingöngu timabundna
vegabréfsáritun þar i landi. Af
þessum sökum, auk annarra,
eru um það bil tólf hundruð
pólitiskir flóttamenn frá Chile i
bráðri hættu og verða að fá
hjálp segir fulltrúi nefndar S.Þ.
fyrir flóttamenn i Argentinu.
Talsmaður flóttamanna i
Argentinu segir, að þrátt fyrir
loforð um, að skráðir chileansk-
ir flóttamenn yrðu ekki sendir
tilbaka,hefur það samtsem áð-
ur verið svikið og margir verið
sendir heim, beint i klærnar á
andstæðingum sinum. Það hef-
ur hent að flóttamenn hafi fund-
izt dauðir i Argentinu áður en
skilriki þeirra voru viðurkennd.
Margir Chilebúar og flóttamenn
af öðrum þjóðernum hafa séð
menn, sem þeir kannast við úr
yfirheyrslum frá heimalandi
sinu, bregða fyrir á götu, og eitt
eru þeir vissir um — þessir
menn eru ekki þarna i frii. Það
er þvi harla vel skiljanlegt að
þeir séu hræddir og óöruggir
með sig, segir talsmaðurinn.
Gleymd og yfirgefin.
„Okkur finnst við yfirgefin og
gleymd. Eftir innrásina i hús
Flóttamannahjálparinnar I Bu-
enos Aires var hvorki henni né
öðrum undirnefndum S.Þ. til-
kynnt um málið. Það er oft, aö
slikar innrásir eru gerðar og
fjöldi mannsdrepinn.ánþessað
við höfum sönnur á þvi hverjir
hafi staðið þar á bak við. Fjöl-
skylda min og margir aðrir
flóttamenn frá Chile sofa aldrei
lengur en eina nóttá sama stað.
Lif okkar er orðið stöðugur
flótti”, segir Ramirez.
Skipi með pólitiska flótta-
væri of ótrúlegt til að vera satt.
Nokkrum dögum siðar fékk
skrifstofa ICEM kort frá Ung-
verjalandi. Undirskriftin var ó\
læsileg, en starfsmennirnir gátu
sér auðveldlega til um hver
sendandinn væri, þvi á þvi stóð,
— Ég trúi þessu ekki enn.
önnur saga er mun alvar-
legri, og gefur hún tilefni til eft-
irþanka. Hópi manna frá Urug-
uay, sem voru pólitiskir flótta-
menn i Argentinu, var rænt af
hægrisinnuðum öfgahópi. Stuttu
siðar fundust þeir drepnir i
skurði. Það átti að senda ekkjur
og börn hinna látnu til Stokk-
hólms. A leiðinni til flugvallar-
ins sagði ein kona: Þetta er gott
land, og það að maðurinn minn
skuli vera jarðsettur þar, gerir
það miklu betra. — Hópurinn
sem rænt var, gæti allt eins haf
verið frá Chile. Það skyldi þvi
engan furða að starfsmenn IC-
EM skuli leggja nótt við dag til
að telja stjórnvöld hinna ýmsu
landa á að opna landamæri sin
fyrir flóttamönnunum — áður
en það er orðið of seint.
(Þýtt JB)
sem ekki sagði til sin. Vinur föð
ur mins fór með honum, en hef-
ur ekki sézt siðan. Enginn veit
hvað varð af honum.”
ICEM hefur gert gifurlegt á-
tak í þvi að hjálpa flóttamönn-
um, sem flúðu frá Chile eftir að
herforingjarnir hrifsuðu völdln.
Haustið 1973 hófu Flóttamanna-
hjálp S.Þ., Rauöi krossinn og
ICEM samstarf, og fram til þri-
tugasta april i ár flutti ICEM i
allt fimmtán þúsund fimm
hundruð áttatiu og einn flótta-
mann til fjörutiu og tveggja
mismunandi landa i yfir níu
hundruð ferðum.
Nefnd frá viökomandi landi
tekur á móti flóttamönnunum,
þegar þeir stiga á land þar. Eft-
ir það eru þeir algjörlega á
hennar vegum, og sér hún um
að útvega þeim húsnæði, at-
vinnu og þar fram eftir götum.
Kostnaður við þetta hefur hing-
að til numið um fjórum milljón-
um dala.
A meðal þeirra landa, sem
tekið hafa á móti mörgum
flóttamönnum, má nefna Stóra-
Bretland, Sviþjóð, Astraliu,
Frakkland, Rúmenia, Banda-
rikin, Italiu, Mexikó og Argent-
inu. Þá hafa Ráðstjórnarrikin
og Kína einnig tekið við all-
mörgum flóttamönnum. Ná-
grannariki Chile, Argentina og
Peru, eiga við mikla efnahags-
örðugleika að striða sem stend-
ur og veita þess vegna i flestum
tilfellum bara timabundið dval-
arleyfi.
„Biðlund hef ég
næga”
A skrifstofu ICEM i Buenos
Airesi Argentinu vinna að jafn-
aði tólf manns. Skrifstofan hef-
ur skráð, að þrjú þúsund flótta-
menn hafi yfirgefið Argentinu
og að af þeim hafi ICEM aðstoö-
að rúm tvö þúsund. 1 sambandi
við þetta starf koma oft upp sög-
ur sem ekki eru alveg lausar við
kimni, þó að alvara sé yfirleitt
undirtónninn. Meðal þeirra,
sem fengu vegabréfsáritun til
Rúmeniu, var fjörutiu og
tveggja ára gamall maður og
sextán ára sonur hans. Allar
flugvélar voru fullbókaðar langt
fram i timann, og var mannin-
um tjáð, að hann yrði að hafa
biðlund. — Biðlund hef ég næga,
menn innanborðs var siglt með
leynd frá Chile til Argentinu.
Þegar það kom til hafnar þar,
voru allir mennirnir handtekn-
ir, þeir lýstir sakamenn og
sendir aftur til sins heima, þar
sem þeir voru meðhöndlaðir
sem slikir.
„Vinur föður mins var allt i
einu stöðvaður á götu af manni,
sem hann vissi engin deili á og
sagði hann, — sonur minn og ég
komum fótgangandi yfir Andes-
fjöllin. Ung kona kom á skrif-
stofu ICEM með tveggja ára
dóttur sina til að athuga hvort
stofnunin gæti hjálpað þeim til
að komast til Ungverjaíands
þar sem maður hennar var, ei
hann var frá Chile. Konan, sen
var argentinsk, fékk upplýsing
ar um, hvernig hún gæti útveg
að sér\egabréfsáritun og fjár-
hagsaðstoð. Hún kvaðst skyldu
fara eftir leiðbeiningunum, en
áður en hún fór út úr skrifstof-
unni sagði hún. — Ég trúi þvi nú
samt sem áður ekki, að ég fái
nokkru sinni að sjá manninn
minn aftur. Meira að segja,
þegar brottfararstundin rann
upp og konan var komin út á
flugvöll, sagði hún, að þetta
Hópur flóttamanna við komuna
til Noregs, en Noregur hefur
tekið á móti ailmörgum flótta-
mönnum.
ddKD FATAEFNI
ALLT EFTIR YÐAR
Við höfum yfir 100
efnistegundir til að velja úr
föt eftir máli. —Aðeins
2.800 kr. aukagjald fyrir
sérsnið og mátun. Auk þess
eitt mesta úrval tilbúinna
karlmannafata.
SMEKK
Ultíma
KJÖRGARÐI