Fréttablaðið - 02.02.2006, Page 18

2. febrúar 2006 FIMMTUDAGUR18
fréttir og fróðleikur
Launanefnd sveitarfélaga hefur veitt skilyrta heim-
ild til hækkunar lægstu launa hjá starfsmönnum
sveitarfélaganna. Hækkunin nemur um 24-32
þúsund krónum á mánuði og getur hún gilt frá
áramótum. Það er þó hverju sveitarfélagi í sjálfs-
vald sett hvort það hækkar launin hjá launalægsta
fólkinu sínu eða ekki.
Í hverju felst hækkunin?
Hækkunin felst í formi launaflokkahækkana og
eingreiðslu. Hún gildir fram til loka september en
þá verða samningar lausir.
Hverjir ætla að notfæra sér þessa heimild?
Búast má við að flestöll sveitarfélögin notfæri sér þessa heimild, eða að
minnsta kosti þau stærstu enda er ljóst að bæði Reykjavík og Kópavogs-
bær hyggjast nýta sér hana og er búist við að þá fylgi sveitarfélögin í
kraganum svokallaða á eftir, það er að segja Hafnarfjarðarbær, Mosfells-
bær og Seltjarnarnes. Líklega fylgja svo önnur sveitarfélög á eftir.
Hverjir fá hækkun?
Launalægstu starfsmenn sveitarfélaganna, einkum konur,
fá hækkun. Í þessum hópi eru leikskólakennarar og
deildarstjórar á leikskólum sem hafa háskólamenntun en
hafa verið með lægri laun en til dæmis minna menntaðir
starfsbræður þeirra og -systur á leikskólunum. Sveitarfé-
lögin hafa líka fengið heimild til að hækka lægstu laun
starfsmanna innan ASÍ og BSRB.
Hver verður kostnaðurinn?
Ef öll sveitarfélög landsins nýta sér heimildina verður
kostnaðurinn alls um 1,4 milljarðar króna á ársgrundvelli.
Hver verða áhrifin?
Ókyrrð og óánægja meðal þeirra lægst launuðu á almennum vinnu-
markaði. Forystumenn ASÍ hafa þegar hist til að ræða stöðuna og for-
menn Starfsgreinasambandsins hittast í næstu viku. Ljóst er að viðræður
við atvinnurekendur eru framundan en hvað úr verður veit nú enginn.
Atvinnurekendur benda jú á að samningar séu ekki lausir. Í bráðina.
FBL-GREINING: HEIMILD TIL HÆKKUNAR LÆGSTU LAUNA
Kostar samtals 1,4 milljarða króna
Í gær hófst
fyrirlestraröð
hjá Bókasafni
Kópavogs um
trúarbrögð. Inga
Kristjánsdóttir,
deildarstjóri
á Bókasafni
Kópavogs,
segir hlutverk
bókasafns lúta
að fræðslu jafnt
sem skemmtun
og telur fræðslu
um trúarbrögð eiga mikið erindi til
almennings á Íslandi.
Af hverju völduð þið að fjalla um
trúarbrögð?
Hér á landi búa margir frá framandi
svæðum sem iðka aðra trú. Okkur lék
hugur á að kynnast öðrum trúarbrögð-
um og vildum einnig láta fleiri njóta
góðs af þekkingu þeirra. Við höfðum
því samband við nokkra einstaklinga
um að halda fyrirlestur um sína trú.
Allir tóku vel í hugmyndina og vildu
taka þátt í fyrirlestraröðinni.
Er mikilvægara nú en áður að
þekkja önnur trúarbrögð?
Já, ég tel svo vera vegna þeirrar auknu
breiddar sem einkennir íslenskt
samfélag. Aukin fræðsla um menn-
ingu og trú annarra minnkar líkur á
fordómum og árekstrum sem geta átt
sér stað milli fólks með mismunandi
menningarbakgrunn.
SPURT OG SVARAÐ
TRÚARBRÖGÐ
Fræðsla gegn
fordómum
INGA KRISTJÁNS-
DÓTTIR
Deildarstjóri á Bóka-
safni Kópavogs.
> Fjöldi fyrirtækja í smábátaútgerð
Heimild: Hagstofa Íslands
Svona erum við
1999 2003 2005
35
8
87
1
95
8
26
6
2001
Deilan um skopteikningarn-
ar af Múhameð spámanni
tók á sig nýjar hliðar í gær
er dagblöð í nokkrum Evr-
ópulöndum sýndu samstöðu
í verki með Jótlandspóstin-
um danska, sem birti mynd-
irnar upprunalega í haust
sem leið, og endurbirtu þær
til að vekja athygli á mikil-
vægi tjáningarfrelsisins í
vestrænu samfélagi.
Yfir þvera forsíðu franska blaðs-
ins France Soir stóð yfirskriftin
„Já, við höfum rétt til að skopast að
Guði“. Undir henni var skopteikn-
ing sem sýndi guði búddista, gyð-
inga, kristinna og múslima svíf-
andi um á skýi. Þar segir Jesú við
Múhameð: „Hættu nú að vera í
þessari fýlu, við höfum allir þurft
að venjast því að skopast sé að
okkur.“ Inni í blaðinu voru síðan
teikningarnar úr Jótlandspóstinum
birtar í heild.
„Birting skopteikninganna tólf
í dönsku pressunni ollu reiði meðal
múslima vegna þess að samkvæmt
trú þeirra er bannað að birta
myndir af guði eða spámanni hans.
En þar sem enginn trúarbókstafur
getur ginið yfir lýðræðislegu og
veraldlegu samfélagi birtir France
Soir hinar umdeildu skopmyndir,“
sagði í leiðara blaðsins.
Rétturinn til guðlasts
Þýska dagblaðið Die Welt prentaði
eina af teikningunum á forsíðu.
með þeim orðum að „rétturinn til
guðlasts“ væri hluti af frelsisrétt-
indum lýðræðislegs samfélags.
Dagblaðið Berliner Zeitung birti
einnig tvær teikninganna sem
hluta af umfjöllun sinni um málið.
Vildu storka sjálfsritskoðun
Upprunalega komu þessar teikn-
ingar þannig til að Jótlandspóstur-
inn hvatti til þess að skopmynda-
teiknarar sendu blaðinu dæmi um
það hvernig hægt væri að teikna
spámanninn. Hugmynin var sú að
storka því sem blaðið áleit vera
sjálfsritskoðun meðal listamanna
þegar kæmi að umfjöllun um
íslömsk málefni.
Ritstjórnin sendi frá sér opin-
bera afsökunarbeiðni á mánudag,
þar sem hún harmar að birting
teikninganna hefði sært fólk. Rit-
stjórinn, Carsten Juste, sagði í gær
að blaðið hefði ekki birt teikning-
arnar hefði það getað séð afleið-
ingarnar fyrir. „Hefðum við vitað
að hún leiddi til þess að danskar
vöru væru sniðgengnar og lífi
og limum Dana ógnað eins og við
höfum séð, þá er svarið nei,“ lét
Juste hafa eftir sér.
Hann sagði enn fremur í gær
að eftir þessi ósköp sem nú hefðu
dunið yfir vegna þesssa framtaks
Jótlandspóstsins yrði sjálfsagt að
minnsta kosti mannsaldurs bið á
því að aftur yrðu birtar teikning-
ar af Múhameð í Danmörku. Sem
hann sagði miður, því það þýddi að
tjáningarfrelsið lyti í lægra haldi
fyrir ofríki trúarofstopamanna.
Vesturlandabúum ekkert heilagt
En þótt ritstjórnir annarra evr-
ópskra blaða hefðu sýnt svo
afdráttarlausa samstöðu með
hinum dönsku kollegum sínum
eins og sjá mátti í gær voru ekki
allir Evrópumenn jafn sáttir við
birtingu teikninganna.
Aðstoðarutanríkisráðherra Nor-
egs, Raymond Johansen, sagði
teikningarnar til þess fallnar að
ala á tortryggni milli fólks af mis-
munandi trúarbrögðum.
Franski guðfræðingurinn
Sohaib Bencheikh skrifaði pistil
um málið í France Soir þar sem
hann færir rök gegn skopi af þessu
tagi. „Maður verður að finna mörk-
in milli tjáningarfrelsisins og rétt-
arins til að vernda það sem heilagt
er,“ skrifar hann. „Því miður hafa
Vesturlönd tapað öllu skyni á það
sem er heilagt.“
Dönum um og ó
Eins og gefur að skilja fátt annað
er rætt meðal Dana þessa dagana
en mótmælin gegn þjóðinni í Mið-
austurlöndum.
Einn vegfarandinn á götum
Kaupmannahafnar, sem fréttarit-
ari Fréttablaðsins innti eftir áliti
á málinu, sagði málið flókið. Hann
styddi frelsi Jótlandspóstsins til að
birta teikningarnar en sagði samt
að tímasetningin á birtingu þeirra
hafi ekki verið góð. Hann teldi að
ríkisstjórnin hefði átt að bregðast
fyrr við.
Annar vegfarandi sagði Dani
vera að upplifa nýjan raunveru-
leika þessa dagana. Fáni þeirra
væri brenndur á götum úti og
sennilega hafi Danmörku ekki
borið á góma á sjónvarpsstöðinni
Al-Jazzeera fyrr en nú. Þjóðin
væri því orðnir gerandi í alvarlegri
alþjóðadeilu. Hann sagði líka leitt
að Danir kæmu út sem mjög óum-
burðarlynd þjóð í þessari umræðu
sem hann taldi ekki sanngjarnt.
Umfjöllun danskra fjölmiðla
um málið hefur verið mjög mikil.
Slúðurblöðin hafa slegið því upp
á forsíðu að nú væri líklegra en
nokkru sinni fyrr að hryðjuverka-
áras myndi eiga sér stað í landinu.
Forsíður helstu dagblaða landsins í
gær sýndu allar sömu myndina af
mótmælendum í Miðausturlöndum
með plakat af forsætisráðherra
landsins í ljósum logum. Í frétta-
tímum sjónvarpsstöðvanna hafa
svo birst viðtöl við almenning í
Miðausturlöndum sem segist ekki
muni kaupa danskar vörur í fram-
tíðinni og krefst þess að danska
ríkisstjórnin biðjist afsökunar eða
drottningin.
MÚGÆSING Í MÚSLIMALÖNDUM Herskáir Palestínuarabar í samtökunum Íslamskt heilagt
stríð brenna mynd af Anders Fogh Rasmussen, forsætisráðherra Danmerkur, í Gazaborg í
fyrradag.
Múhameðsteikningar í brenni-
depli áreksturs menningarheima
ATBURÐARÁSIN
✫Kraumandi í fjóra mánuði
* Þann 30. september 2005 birtir Jót-
landspósturinn 12 teikningar af Múhameð
spámanni.
* Múslimum í Danmörku mislíkar birting
teikninganna. Í Kóraninum er kveðið á um
að ekki megi birta myndir af spámann-
inum.
* Þann 19. október fara sendiherrar 11
múslimalanda fram á fund með forsætis-
ráðherranum, Anders Fogh Rasmussen, og
vilja að hann fordæmi birtingu teikning-
anna. Því hafnar hann, með þeim orðum
að ríkisstjórnin hafi ekkert yfir frjálsum
fjölmiðlum landsins að segja.
* Sendinefnd er gerð út af samtökum
múslima í Danmörku sem ferðast til margra
múslimalanda og hvetur til alþjóðlegrar
fordæmingar.
* Þann 19. desember skrifa 22 fyrrverandi
danskir sendiherrar forsætisráðherranum
opið bréf þar sem þeir gagnrýna að hann
skyldi ekki hafa tekið erindi sendiherra
múslimalandanna betur.
* 29. desember senda utanríkisráðherrar
aðildarríkja arababandalagsins frá sér
ályktun þar sem þeir lýsa vanþóknun sinni
á því hvernig danska ríkisstjórnin hefur
tekið á málinu.
* Í nýársræðu sinni hvetur Fogh Rasmussen
til þess að málið sé rætt í sátt og af still-
ingu. Hann lætur þýða ræðuna á arabísku.
* 10. janúar endurbirtir kristilega norska
blaðið Magazinet teikningarnar eins og
þær birtust í Jótlandspóstinum, með leyfi
ritstjóra danska blaðsins.
* Þegar líða tekur á janúar leiðir málið
til þess að hvatt er til þess opinberlega
í Sádi-Arabíu að neytendur sniðgangi
danskar vörur. Sádi-Arabía og nokkur önnur
arabalönd kalla sendiherra sína heim frá
Danmörku í mótmælaskyni. Á Gasasvæð-
inu brenna reiðir Palestínumenn danska
fánann.
DANIR ÁHYGGJUFULLIR Umfjöllun um
and-dönsku múgæsinguna í múslima-
löndum var á forsíðum allra helstu
blaðanna í Danmörku í gær.
FRÉTTABLAÐIÐ/KRISTJÁN S.
FRÉTTASKÝRING
KRISTJÁN SIGURJÓNSSON
kristjans@frettabladid.is
FRÉTTASKÝRING
AUÐUNN ARNÓRSS0N
audunn@frettabladid.is
NEYÐARFUNDUR Í EFSTALEITINU:
VILL DNA ÚR
STEINGRÍMI
HERMANNSSYNI
LÚÐVÍK GIZURARSON TELUR SIG HÁLF-
BRÓÐUR STEINGRÍMS HERMANNSSONAR
2x15- 1.2.2006 21:30 Page 1