Fréttablaðið - 16.05.2006, Blaðsíða 20

16. maí 2006 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Pétur Gunnarsson og Trausti Hafliðason RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000
SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja
ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum
á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Virðing
Réttlæti
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK
S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Hvað finnst fólkinu
þínu í raun og veru?
Fyrirtæki ársins er árleg könnun VR á aðbúnaði
og ánægju starfsfólks íslenskra fyrirtækja.
Niðurstöður verða kynntar 19. maí.
Dyggðirnar
Ekki þarf að leita lengra en til Svíþjóðar
og Danmerkur til þess að komast að því
að stjórnmálamenn, sem uppvísir hafa
orðið að spillingu eða misstigið sig á
dyggðanna braut, geta átt afturkvæmt
í stjórnmál. Mona Sahlin sagði af sér
ráðherraembætti í Svíþjóð síðla árs
1995 eftir að uppvíst varð um misnotk-
un hennar á greiðslukorti sem hún hafði
aðgang að í krafti ráðherrastöðu sinnar.
Árið 1998 var hún orðin
aðstoðarráðherra. Svip-
aða sögu er að segja
af Ritt Bjerregaaard,
borgarstjóra í Kaup-
mannahöfn, sem eitt
sinn varð að segja af sér
ráðherraembætti. Hun
hefur reynst eiga níu líf í
dönskum stjórnmálum.
Að axla ábyrgð
Guðmundur Árni Stefánsson sagði af
sér embætti félagsmálaráðherra síðla
árs 1994 eftir að hafa komið trygginga-
yfirlækni úr embætti. Guðmundur Árni
kvaddi með þeim orðum að hann segði
af sér án sakarefna en undir þrýstingi,
meðal annars frá samherjum sem hefðu
afar misjafnar skoðanir á málinu. Albert
Guðmundsson sagði af sér embætti
iðnaðarráðherra árið 1987 eftir að hafa
orðið uppvís að skattalagabroti. Það
gerði hann undir þrýstingi flokksfor-
ystunnar.
Eyþór Arnalds dregur sig út úr stjórn-
málum vegna brots sem hann hefur
viðurkennt. Hann axlar ábyrgð undir
þrýstingi en dæmin sýna að menn geta
átt afturkvæmt í stjórnmál.
Umbúðir og innihald
Krafan um stefnu og rök í kosningabar-
áttunni virðist sækja á. „Mín ógæfa í líf-
inu hefur verið að velja konur eftir útliti
og bíla eftir lakkinu,“ skrifaði Guðrún
Guðlaugsdóttir blaðamaður í Morgun-
blaðið fyrir hálfum mánuði og hafði
setninguna eftir löngu liðnum manni.
Guðrún bendir á að ekki sé endilega víst
að þeir sem fara hamförum í fjölmiðlum
séu farsælir í sveitarstjórnarmálum: „Fari
saman í skaphöfn fólks
bæði hégómleiki
og óheiðarleiki
fer að kárna gam-
anið. Afleiðingar
af slíkri blöndu
komast oft á
forsíður blaða og í
fyrstu frétt í sjónvarpi
og útvarpi.“
johannh@frettabladid.is
Enn einu sinni hafa nemendur 10.
bekkja grunnskóla þreytt sam-
ræmd próf og voru heldur fegnir
þegar þeim var lokið. Fjölmargir
hópar fóru í óvissuferð strax að
prófum loknum, ferð sem oftar en
ekki er skipulögð og stjórnað af
foreldrum og dæmi um frábært
samstarf foreldra og skóla.
Nemendur grunnskóla þreyta
samræmd próf þrisvar á sinni
skólagöngu, í 4. bekk, í 7. bekk og í
10. bekk. Nemendur 4. og 7. bekkja
taka samræmd próf í íslensku og
stærðfræði en í 10. bekk geta bæst
við enska, danska, samfélagsfræði
og náttúrufræði. Nemendur 10.
bekkja eiga þó val um fjölda prófa
sem þeir taka. Samræmd próf eru
í raun prýðilegt tæki til að mæla
frammistöðu og þó einkum fram-
farir nemenda milli ára, bæði í
námsgreinum og einstökum náms-
þáttum. Gallinn við samræmdu
prófin í 10. bekk er hinsvegar sá
að nánast er litið á þau sem inn-
tökupróf í framhaldsskóla þótt sú
sé ekki raunin nema að litlu leyti.
Inntökuskilyrði í framhaldsskóla
eru nefnilega yfirleitt miðuð við
meðaltal skólaeinkunna og ein-
kunnir á samræmdum prófum.
Eftir tæpan mánuð útskrifast
nemendur eftir 10 ára nám í
grunnskóla. Í farteskinu hafa þeir
einkunnir í samræmdum prófum,
sem mæla árangur þeirra í 2-6
námsgreinum (eingöngu bókleg-
um greinum) og skólaeinkunnir
sem byggja á mati kennara. Að
baki skólaeinkunn er vinna alls
vetrarins; próf og kannanir, vinnu-
bækur, heimanám, frammistaða í
kennslustundum, einstök verkefni
af ýmsum stærðum og gerðum og
sitthvað fleira. Kennarar leggja
sig mjög fram um að gefa nem-
endum sanngjarna skólaeinkunn,
sem speglar bæði þekkingu en
ekki síður vinnubrögð þeirra í
hverri grein. Skólaeinkunn er líka
gefin í öllum námsgreinum og
gefur því mun meiri upplýsingar
um stöðu og getu nemenda frá
öllum sjónarhornum séð en sam-
ræmd próf geta gert.
Kannski ætti ekki að hafa sam-
ræmd próf í lok 10. bekkjar.
Kannski væri betra að hafa þriðju
og síðustu samræmdu prófin í
grunnskóla að hausti þegar nem-
endur eru í 9. bekk. Þá væri hægt
að meta stöðu þeirra í einstökum
námsgreinum og námsþáttum og
skólinn hefði tækifæri til að
snerpa á þeim námsþáttum sem
sýndu slakasta stöðu. Þannig yrðu
samræmdu prófin ekki jafn afger-
andi. Margir kvarta undan því að
þessi próf stýri skólastarfi í 10.
bekk alltof mikið. Í raun ættu þau
frekar að vera stöðupróf og sýna
nemanda, forráðamönnum hans
og kennurum hver staðan er á
ákveðnum tímapunkti. Með því að
hafa prófin nær einu og hálfu ári
fyrr en nú er yrðu þau ekki eins
stýrandi og þaðan af síður ígildi
inntökuprófs í framhaldsskóla
eins og stundum er talað um. Þau
yrðu það leiðbeinandi mælitæki
sem þeim er ætlað að vera. Fram-
haldsskólar ættu þá um tvennt að
velja; treysta námsmati grunn-
skóla alveg eða halda sín eigin inn-
tökupróf.
En samræmd próf eru góðra
gjalda verð, svo fremi sem þau
eru rétt notuð. Margir finna þeim
allt til foráttu en raunin er sú að
þau geta gefið ágætar upplýsing-
ar. Mikilvægt er þó að gera sér
grein fyrir takmörkunum þeirra.
Á íslenskuprófi nú í vor áttu
nemendur m.a. að lesa þrjá, nokk-
uð langa, texta. Með hverjum texta
fylgdu spurningar og markmiðið
var að mæla lesskilning nemand-
ans. Þeir sem eiga við lestrar-
örðugleika að stríða ráða illa eða
ekki við þennan námsþátt. Væru
þessir textar lesnir fyrir slíka nem-
endur gætu þeir hæglega svarað
meðfylgjandi spurningum en þeir
ráða ekki við að lesa svo mikinn
texta sjálfir, síst undir tímapressu.
Vissulega má segja að nemendur
með umtalsverða lestrarörðug-
leika hafi ekki mikinn lesskilning.
Það er hinsvegar ekki sanngjarnt
að nemandi með ágæta íslensku-
kunnáttu og gott vald á málinu fái
mjög lága íslenskueinkunn vegna
þess að hann er ófær um að lesa
langa texta. Hvernig ætli blindir
nemendur þreyti þetta próf?
Margir vilja leggja öll sam-
ræmd próf niður. Sennilega væri
það nokkurt fljótræði því á undan-
förnum árum hefur byggst upp
þekking og reynsla í gerð og mati
á slíkum prófum. Þau eru að vísu
misvel gerð frá ári til árs eins og
öll mannanna verk en eigi að síður
væri ástæðulaust að fleygja þeim
alveg fyrir róða. Nær væri að nota
þau eingöngu sem stöðupróf fyrir
hvern nemanda, draga úr vægi
þeirra gagnvart öðrum skólum og
kannski væri skynsamlegra að
prófa 9. bekkinga frekar en 10.
bekkinga.
Samræmdu prófin
Í DAG
MENNTAMÁL
INGA RÓSA
ÞÓRÐARDÓTTIR
Vissulega má segja að nem-
endur með umtalsverða
lestrarörðugleika hafi ekki
mikinn lesskilning. Það er
hinsvegar ekki sanngjarnt að
nemandi með ágæta íslensku-
kunnáttu og gott vald á málinu
fái mjög lága íslenskueinkunn
vegna þess að hann er ófær
um að lesa langa texta.
Í Grafarvogi er nú þegar hafið
samstarf um samfelldan skóladag
og frístundaiðkun skólabarna, sem
hefst næsta haust. Búið er að kalla
saman skólafólk og stjórnendur
íþróttafélaga og listnáms til að
samhæfa starfsemi þeirra. Þetta
samstarf á að verða fyrirmynd
hinna skólahverfanna í borginni.
Gott mál fyrir barnafjölskyldur
Þetta er þarfasta þjónustumál
barnafjölskyldna í borginni í dag.
Foreldrar koma heim úr vinnu kl.
17:00 á daginn, en þá fer tími
þeirra í að keyra og sækja börnin í
frístundatíma. Algengt er að fjöl-
skyldur nái ekki að borða kvöld-
mat saman því börn og unglingar
eru á æfingum.
Markmið okkar er að frístunda-
starfi barna og unglinga ljúki fyrir
fimm á daginn þannig að þegar
foreldrar koma heim úr vinnu geti
öll fjölskyldan verið saman.
Góð tíðindi fyrir fjölskyldufólk
Viðræður hafa þegar farið fram
við þá fjölmörgu sem koma að
málum. Ákveðið var að halda sam-
ráðsfund með öllum sem að málum
koma. Það var gert, og ljóst að
samstarfshugur var í fólki. Borg-
arráð hefur heimilað að ráða verk-
efnisstjóra og mun sá byrja strax í
vor og þjóna frá Miðgarði. Þetta
mál var kynnt í Íþrótta- og tóm-
stundaráði og fyrir menntaráði
sem verkefni næsta vetrar, og
fékk mjög góðar viðtökur allra.
Gjaldfrjálsleikskóli - kjarabót
Byltingin í skólamálum heldur
áfram. Frístundaheimilin hafa
sannað gildi sitt, og nú þróum við
þau enn frekar. Við höfum þegar
lækkað leikskólagjöldin um 25% á
þessu ári, en áður hafði verið
lækkað mikið hjá fimm ára börn-
um. Næstu skref eru að barn sem
byrjar í leikskóla í haust borgar
800 þúsund krónum minna fyrir
leikskólagöngu sína í heild en ella!
Með gjaldfrjálsum leikskóla fær
barnafólk skattfrjálsa 30 þúsund
króna kjarabót á mánuði.
Höfundur er þriðji maður á lista
Samfylkingarinnar í Reykjavík.
Burt með skutlið
UMRÆÐAN
FJÖLSKYLDUMÁL
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
BORGARFULLTRÚI
Ölvunarakstur Eyþórs Arnalds og flótti af vettvangi árekst-urs við ljósastaur er meiriháttar áfall fyrir framboð Sjálf-stæðisflokksins í Árborg.
Með athæfinu varð fullkominn trúnaðarbrestur milli forystu-
manns framboðsins og kjósenda. Í því ljósi var afar mikilvægt
að strax og óbrenglaðri dómgreind var náð steig Eyþór fram og
viðurkenndi mistök sín og dómgreindarbrest. Með því axlar
hann ábyrgð á gjörðum sínum, sem hlýtur að vera eðlileg krafa
við slíkar kringumstæður.
Atvikið er afar dapurlegt og leiðinlegt að hæfileikaríkur
maður skuli klúðra málum með þessum hætti. Mikilvægt er að
hann viðurkennir mistök sín og biðst afsökunar á þeim, því þegar
til lengri tíma er litið skiptir það afar miklu máli ef vinna á traust
á ný. Menn eru breyskir og iðrun og eftirsjá er forsenda þess að
tekist sé á við breyskleikana. Spurningin sem eftir stendur er
hvort ekki hefði verið ástæða til að ganga skrefi lengra.
Í ljósi trúnaðarbrests milli kjósenda og framboðsins
þarf að vera ljóst hvort Eyþór er í kjöri eða ekki.
Í yfirlýsingu Eyþórs kemur fram að hann muni draga sig út úr
kosningabaráttunni og ekki taka sæti í bæjarstjórn Árborgar
meðan mál hans er til meðferðar og meðan hann tekur út refs-
ingu vegna þess. Þessi yfirlýsing mætti vera skýrari. Í ljósi trún-
aðarbrests milli kjósenda og framboðsins þarf að vera ljóst
hvort Eyþór er í kjöri eða ekki. Þegar slíkur brestur verður milli
stjórnmálamanns og kjósenda er einungis ein leið til að endur-
nýja sambandið. Það er með kosningum. Eyþór þarf að sækja
nýtt umboð til kjósenda sinna. Það gerir hann ekki í þessum
kosningum, en gæti hugsanlega gert það síðar. Hluti af því að
axla ábyrgð er að víkja þar til nýtt umboð er fengið.
Ekkert er útilokað í því að menn sæki sér nýtt umboð og
endurnýi trúnaðarsamband við kjósendur. Slíkt hefur gerst áður,
enda engin ástæða til að kveða upp siðferðilegan lífstíðardóm
yfir þeim sem renna á svelli dyggðanna.
Almennt séð eru Íslendingar afar umburðarlyndir og gera
ekkert sérstaklega miklar kröfur til stjórnmálamanna í siðferði-
legum efnum ef miðað er við margar aðrar þjóðir. Við mættum
sem borgarar og kjósendur gera ríkari kröfur. Hitt er svo annað
að í mörgum nágrannalöndum okkar eru stjórmálamenn settir
undir mæliker sem ekki er eftirsóknarvert. Einkalíf þeirra er þá
sett undir smásjá og fátt skilið undan. Slíkt er ekki til eftir-
breytni og jafnvel þótt agavald almennings mætti vera meira
felast miklir kostir í umburðarlyndi kjósenda gagnvart mistök-
um og jafnvel afglöpum stjórnmálamanna.
Það er mikilvægt að axla ábyrgð og að því leyti hefur Eyþór
stigið fram með skýrum hætti og viðurkennt dómgreindarleysi
og beðist afsökunar. Það er honum til sóma, en hann ætti ekki að
snúa til baka fyrr en hann hefur endurnýjað samband við kjós-
endur með formlegum hætti.
SJÓNARMIÐ
HAFLIÐI HELGASON
Brot Eyþórs Arnalds er áfall
fyrir sjálfstæðisfólk í Árborg:
Ætti að ganga
skrefinu lengra