Fréttablaðið - 29.06.2006, Qupperneq 58

29. júní 2006 FIMMTUDAGUR34
Þegar R-listinn vann borgina, hefði
mér ekki til hugar komið eftirfar-
andi skrif. Því var nefnilega þannig
varið, að þegar á leið, reyndist R-
listinn bræðingur flokka, með eig-
ingjörnum foringjum. Minnir á
súrhræring. Útþynntur og vondur.
Það vantaði ekki fjálgleikann og
loforðin. Umfram allt, átti mann-
eskjan að vera í forgrunni.
Umhyggja fyrir þeim sem erfiðast
ættu yrði forgangsverkefni, félags-
þjónusta skyldi bætt og skorti á
þjónustuíbúðum eytt.
Bræðingurinn lagðist svo lágt
að skera niður til Ferðaþjónustu
fatlaðra. Eitt af þeirra fyrstu verk-
um, var að draga úr endurnýjun
þjónustubíla og auka samstarf við
sendibílastöðvar, þar sem hjóla-
stólafólki er troðið í skottið á grót-
hörðum vöruflutningabílum. Úr
sér gengnum bílum þjónustunnar,
er nú skipt út fyrir grjótharðar
druslur sem farþegar í hjólastólum
sjá ekki út úr nema ofaní götuna.
Vonandi halda loforð nýja borgar-
stjórans betur en þeirra fyrri. Fatl-
aðir vænta þess að hann láti ekki
einkavæða þjónustuna en færi
hana sem fyrst í sitt fyrra horf.
Einstaklingar í slíkum rekstri,
horfa gráðugum augum til Ferða-
þjónustunnar og yrði þeim að ósk
sinni, gætu örlög hennar orðið eins
og þau urðu starfskonum í skúring-
um. Fyrsti borgarstjóri R-listans,
einkavæddi starfsemina. Þá töp-
uðu allir nema hvítflibbafyrirtæk-
ið, sem varð að fá sitt á kostnað
þeirra sem verkin unnu. Eldri kon-
urnar réðu ekki við meiri vinnu
fyrir minna kaup og fóru á atvinnu-
leysisbætur, en þær yngri í þræl-
dóminn. Þjóðin borgaði brúsann og
hvítflibbar mökuðu krókinn. Þjóð-
in man loforð nýja borgarstjórans.
Að ári, ætti að sjást hvaða mann
hann hefur að geyma. Því er ég svo
harðorður í garð R-listans, að falsk-
ur vinur er flestum verri.
Kárahnjúkavirkjun, er eitt af
hræðilegustu umhverfisslysum af
mannavöldum, sem vitað er um.
Ljóst er að út í þessar framkvæmd-
ir var farið af mikilli vanþekkingu
og offorsi. Nú er þjóðin að vakna
upp við vondan draum. Smátt og
smátt er að renna upp fyrir henni,
að hún var höfð að ginningarfífli.
Hagsmunaaðilar verksins, hafa
haldið uppi stanslausum áróðri og
fegrað löngu fyrirsjáanlegar
afleiðingarnar. Því miður, er heilt
ár þar til þjóðin getur losað sig við
ríkisstjórn þá sem þessu veldur. Í
haust verða ómetanlegt víðerni og
náttúruperlur færðar í kaf. Það er
ekki of seint að stöðva þessa vit-
firringu. Látið ekki fagurgala
landsvirkjunarmanna blekkja leng-
ur. Þeim hefur tekist ótrúlega vel
að slá ryki í augu landsmanna og
að telja þeim trú um að umhverfis-
sinnar séu ofstækisfólk. Þjóðin er
nú farin að átta sig á að slíkt er
víðsfjarri og sjá nú í þeim hina
raunverulegu vini.
Grein stjórnarformanns Lands-
virkjunar, til að fegra skaðræðið,
birtist 22. júní í Fréttablaðinu.
Hann heldur sig við sama staglið
og skilningsleysið. Þar segir að
hinir raunverulegu umhverfisvin-
ir, séu þau stjórnvöld sem mestu
óafturkallanlegu skaðræði hafa
valdið á íslenskri náttúru frá upp-
hafi landnáms. Hans líkum er ekki
viðbjargandi, því þeir eru sanntrú-
aðir stóriðju- og virkjunarsinnar.
Hann hæðist að þeirri hugsjón
afburða fólks, að hægt sé að skapa
Framtíðarland, þar sem misrétti,
eiturlyf, græðgi og óþarfa skemmd-
ir á landi, séu gerð útlæg. Allra
gerða listafólk, eins og til dæmis
tónskáld, rithöfundar og leikarar
hafa með vaxandi þunga reynt að
vekja athygli þjóðarinnar á óskapn-
aðinum sem er að verða til á hálend-
inu. En afleiðingarnar eru ægileg-
ar fyrir landið, lífríkið við ströndina
og fyrir komandi kynslóðir.
Í viðtölum við Margréti Vil-
hjálmsdóttir leikkonu og umhverf-
issinna, kemur fram, að hún er
hlynnt nýtingu auðlinda til lands
og sjávar, þannig þó, að jafnvægis
sé gætt. Allir heilvita menn, vilja
að svo sé. María Ellingsen leik-
kona, Margrét, Andri Snær Magna-
son, höfundur Draumalandsins, og
fjöldi annarra sem una landi sínu
og þjóð, stofnuðu síðastliðinn 17.
júní, fyrir troðfullum Austurbæ,
landssamtök sem þau nefna Fram-
tíðarlandið. Ég hringdi í Maríu,
sem skráði mig inn. Nú er hægt að
skrá sig í Framtíðarland:
framtidarlandid.is.
Vonandi er þetta framtak þessa
frábæra fólks, vísir að framtíðar-
afli sem vinnur án eigingjarnra ein-
staklinga. Þjóð mín á svo mikið
betra skilið en samtök þau sem und-
anfarin ár hafa starfað í þingsölum
hennar, á hennar vegum og á laun-
um frá henni. Eftirlaunafrumvarp-
ið opnaði augu þjóðarinnar, svo nú
sér hún hvaða menn foringjarnir í
þingsölunum hafa að geyma.
Viðskilnaður R-listans
og Framtíðarlandið
UMRÆÐAN
FRAMTÍÐAR-
LANDIÐ
ALBERT JENSEN
TRÉSMÍÐAMEISTARI
Blíðróma rödd ungs bankastarfs-
manns heilsar mér kurteislega
eftir að hafa hringt í mig og spyr
hvort ég vilji ræða það að fá
hjálp frá bankanum ef ég kæm-
ist í greiðsluvandræði vegna
íbúðaláns frá bankanum. Ég þigg
það. Það mun hringja til mín
kona og segja mér meira frá því.
Nú sit ég og sóla mig og dettur
margt í hug. Þessi blíðróma rödd
unga mannsins sem bauð mér
fjárhagsaðstoð. Mikið langar mig
að tala meira við hann. Hvort
hann geti nú ekki hvesst sig við
þá sem hafa áhrif á aðalatriði
afkomu okkar, vextina af lánum.
Hvort hægt sé að fara ofan í
rætur vandans og vita hvar raun-
verulega er hægt að breyta svo
um muni. Að ég og mínir jafn-
ingjar með 130 þúsund krónur á
mánuði þurfum ekki að taka yfir-
dráttarlán með hæstu vöxtum
sem lagðir eru á fólk á yfirborði
jarðkúlunnar okkar. Það er þrúg-
andi niðurlæging að ganga um
stræti sjávarþorpsins við Flóann
og vita það að verið sé að traðka
á mannréttindum láglaunalýðs-
ins fram í rauðan dauðann.
Ég fæddist á hæð hér í bænum
sem tilheyrði skipstjórum og
vissi það ekki þá. Á því byggist
stærð sumra stjórnmálaflokka:
að flokksmeðlimir vita ekkert
eins og smábörn. Við hliðina á
fjölskyldu minni í Skipstjóragötu
leigði alþingismaðurinn Hanni-
bal Valdimarsson húsnæði fyrir
sig og fjölskylduna. En við krakk-
arnir höfðum ekki þroska til að
skilja af hverju Hannibal hefði
þroska til að mynda nýja stjórn-
málaflokka. Því börnin í Skip-
stjóragötu voru skráð í sama
flokk og skipstjórarnir. Eftir því
sem neðar dró frá skipstjóra-
hæðinni og að sjónum bjuggu
stýrimenn og hásetar og við
fengum aldrei að vita í hvaða
flokki þeir voru. Slíkar umræður
tíðkuðust ekki.
Í bókinni Móðirin eftir Maxim
Gorki er meðal annars lýst
drykkjuskap vegna þreytu en
sem slær ekki á þreytuna. Og
barsmíða sem leiða stundum af
sér mannsmorð. Vegna þess að
botnlaust vonleysi og fátækt leið-
ir af sér gráðuga illsku og afbrot.
En svo fer söguhetjan að lesa
bækur, hugsa og skilja samheng-
ið. Og þeim fjölgar sem lesa og
fara að skilja óréttinn og hugsa
upp leiðir út úr örbirgðinni. Það
endar alltaf með því að álaga-
hlekkir brotna og hugsanir
mannsheilans brjótast fram í
verkum.
Kolkrabbaklær Ófreskjunnar
höggva sig í gegnum stálveggi
Seðlabankans og fólkið starir
sljótt á þetta. Þorri fólks er hætt
að hugsa, er alveg sama. Af því
að það er sama hvaða flokk það
velur til að fara með málin sín,
ekkert gerist. Hræðilegt að
hlusta á það fáa unga fólk sem
fór og kaus þann flokk sem það
treysti að myndi gera það sem
það vissi að var réttast og best
fyrir alla. Flokkurinn tapaði og
aftur fyllir sljóleikinn hugi
fólks.
Þótt Ófreskjan vilji blakta sig-
urfána með atkvæðalausan flokk
sem varnarskjöld þá er eitt víst:
Mergð af fólki er allt í kring sem
kann að lesa, skrifa og tala. Og til
þess að við séum ekki brotin á
bak aftur að þá er um að gera að
fylgjast með og sjá hvað gerist
næst. Og gangi þér vel ungi
bankastarfsmaður sem skilur
svo sannarlega hvað er á ferð-
inni.
Ófreskjan með kolkrabbaklærnar
UMRÆÐAN
KJÖR LAUNA-
FÓLKS
VALGERÐUR ÞÓRA BENEDIKTSDÓTTIR
BÓKASAFNSFRÆÐINGUR
Hefur ykkur nokkurn tímann
dottið í hug að rigningin á þjóðhá-
tíðardaginn, þegar við hyllum
fjallkonuna, sé tár hennar og
kveinstafir, áminning til okkar
um það að sú fjallkona sem við
sjáum fyrir okkur í rómantískri
fáfræði sé í raun tötrum klædd,
hálf nakin og þakin sárum? Aldrei
hefur gróðureyðingin og mold-
fokið verið meira en í dag, þrátt
fyrir alla baráttuna í landgræðslu
og skógrækt. Þegar þið farið í
flugvél yfir landið getið þið séð
með eigin augum hvað þessir
gróðurreitir eru örsmáir í land-
inu á móts við alla þá víðáttu, þar
sem þarf að stöðva frekari eyði-
leggingu.
Það ætti að vera forgangs-
verkefni að koma í veg fyrir að
fleiri náttúruleg gróðursvæði
rýrni eða fari undir sand, en það
gerist á hverju ári. Þar fyrir utan
fýkur gróðurmoldin burt og er
töpuð að eilífu. Náttúran er
„bara“ 7.000 ár að mynda 20 cm
lag af gróðurmold og þennan
fjársjóð horfum við á fjúka í burt.
Eina ráðið til að stöðva gróður-
eyðinguna er að sofandi ráðlausir
alþingismenn vakni af svefndoð-
anum í þessum málum og fari af
alvöru og framsýni að stemma
stigu við að landið bókstaflega
blási upp undan fótunum á okkur
og auðnin ein verði eftir handa
afkomendum.
Til þess að koma í veg fyrir
það, þarf að gera heildaráætlun
um hvernig landið verði grætt
upp. Fyrsta skilyrðið og númer
eitt er að stöðva rányrkjuna án
þess er öll gróðurvernd sýndar-
mennska. Ræktunarbúskapur
með búfé í afmörkuðum beitar-
hólfum eins og hjá öllum siðuð-
um þjóðum er skilyrði fyrir því
að nokkur árangur náist. Síðan
þarf að vinna skipulega að þaul-
hugsaðri áætlun sem ber ein-
hvern sýnilegan árangur.
Góðir ráðamenn og aðrir
Íslendingar, getum við kinnroða-
laust legið undir því ámæli ann-
arra þjóða að við búum á skemmd-
asta landi Evrópu af búsetu? Það
þurfi að leita til Norður-Afríku til
að finna aðrar eins eyðimerkur?
Það er ekki seinna vænna fyrir
okkur að snúa þessari öfugþróun
við, það átti auðvitað að gerast
fyrir löngu, því alltaf hafa verið
til gáfaðir og framsýnir menn
sem sáu hvert stefndi og reyndu
að vara aðra við. Menn eins og
t.d. landgræðslustjórar okkar á
þessari öld, svo sem Gunnlaugur
Kristmundsson, Runólfur Sveins-
son o.fl. Jafnvel á öldinni sem
leið yrkir Bólu- Hjálmar um sorg-
legt ástand fjallkonunnar:
Sjá nú hvað ég er beinaber
brjóstin visin
og fölar kinnar
Hvenær ætlum við að hætta
stríðinu gegn landinu? Kæru
gróðurvinir í ótal félögum, þið
stofnið skógræktarfélög og berj-
ist gegn of mikilli ferðamennsku
og stóriðju, það er gott útaf fyrir
sig, en hvernig stendur á því að
þið takið aldrei á grunnvanda-
máli gróðureyðingarinnar sem er
tilkomin vegna miðalda búskap-
arlags okkar með lausabeit búfjár
um landið og rányrkju. Náttúru-
verndarfélög t.d. virðast hafa
meiri áhyggjur af þeim svæðum
sem fara undir stóriðju, sem
skaffar þó peninga í ríkissjóð eða
hvort ný útlend blómplanta bæt-
ist í okkar fátæku flóru en af
hættunni af þúsunda ferkíló-
metra eyðimörkum sem stöðugt
rýra landgæðin. Hvað veldur?
Guðmundi sem kallaður var
skólaskáld og uppi var á fyrripart
aldarinnar sem leið, rann til rifja
ástand landsins þá. Hann yrkir,
Ísland blæs upp, hníga hlynir.
Hver mun græða rjóður ber?
Lúta að fold þess sönnu synir,
sofa bestu tryggðavinir.
Þannig saga Íslands er.

Höfundur er fyrrverandi for-
maður Lífs og lands.
Hvers vegna tárfellir fjallkonan 17. júní?
UMRÆÐAN
LANDRÆKT
HERDÍS ÞORVALDSDÓTTIR
LEIKKONA
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI