Tíminn - 29.01.1978, Qupperneq 15

Sunnudagur 29. janúar 1978.
15
Tveir starfsmenn eru á vakt um
helgar i Breiöholtsdeild og þrir i
Miðbæjardeild, og vinnutfminn er
venjulega frá kl. 10 að kvöldi til
kl. 5 morguninn eftir. Hvor deild
hefur bifreið til umráða.
A mánudögum eru fundir með
öllu starfefólki útideildar, þar
sem rætt er um atburði liðinnar
helgar og ákveðið er hvernig
bregðast skuli við þeim málum,
sem upp hafa komið og áfram-
haldandi starf mótað.
Áfengisneyzla mesta
vandamálið
— Við ræðum við unglingana
þar sem þeir safnast saman i
hópa, en það er einkum fyrir utan
nokkra samkomustaði þ.e.a.s.
Fellahelli, Tónabæ, félagsmið-
stöðina að Bústöðum og svo auð-
vitað á Hallærisplaninu svo-
nefnda sagði Skúli J. Björnsson
starfemaður Útideildar i Breið-
holti. — Þannig kynn|umst við
þessu fólki og fáum að heyra hug-
myndir þess um hlutina. Einnig
erum við byrjuð að hitta hópa
undir öðrum kringumstæðum i
þvi skyni að fá þá til að starfa að
ákveðnum verkefnum.
Ef starfsmenn Útideildar hitta
ungling ósjálfbjarga af drykkju,
fara þeir með hann heim til sin.
En ef hann vill það ekki.fara þeir
með hann i húsaskjól i Tónabæ
eða Fellahelli, hlúa að honum og
reyna að hressa hann upp, þang-
að til hann er fær um að fara
heim. — Við gerum ekkert, sem
þau samþykkja ekki sjálf.
Áfengisneyzla er það vanda-
mál, sem hvað oftast ber að hönd-
um hjástarfsmönnum Útideildar.
Fáfræði unglinganna um skaö-
semi áfengis ermikil, og svo virð-
ist, sem fræðsla um áfengismál
nái litt til þessa aldursflokks.
Unglingarnir hafa heyrt að fólk
geti orðið áfengissjúklingar, en
það er nokkuð sem „ekki kemur
fyrir mig” hugsar hver og einn
þeirra.
Nánari kynni af áfengi og
áfengisneyzlu, þessu mikla
„tízkufyrirbrigði” nútimans,
valda ungiingunum þó oft áhyggj-
um, bæði viðvikjandi eiginneyzlu
og aðstandenda. Mikið er rætt um
áfengisneyzlu, orsakir og afleið-
ingar, þegar starfsmenn Úti-
deildar hitta unglingahópa.
— Það er algengt að unglingar
úr þeim hópum, sem við kynn-
umst, séu farnirað neyta áfengis
tvisvar i viku að jafnaði og við
hittum jafnvel unglinga sem
drekka fjórum sinnum i viku,
en það er þó undantekning sögðu
þeir Skúli og Eirikur.
Þetta eru óhugnanlegar stað-
reyndir, en það er viðurkennd
staðreynd að áfengisneyzla er
mun skaðlegri fyrir börn og ungl-
inga en fullorðna.
„Barnapiuparti” eru fyrir-
brigði, sem starfsmenn útideild-
ar þekkja vel, þvi algengt er að
unglingarnir séu að koma úr
þeim, þegar þeir safnazt saman
utandyra. Töluvert er um þessi
„partf” og það virðist viðtekin
hefð að þar sé áfengi haft um
hönd. Hvorthúsráðendur vita um
Þau vinna meðal
aldursflokksins,
sem erfiðast
er að ná til
Skúli J. Björnsson og Eirikur Ragnarsson. Timamynd: Gunnar
það skal ósagt látið, en sumum er
e.t.v. kunnugt um það, samanber
að ekki er óalgengt áð fullorðnir
kaupi áfengi fyrir unglinga.
Starfsmenn Útideildar hafa
hinsvegar aldrei orðið varir við
eiturlyfjaneyzlu meðal unglinga-
hópanna.
— Afengisvandamálið er mjög
vanrækt, sagði Eirikur Ragnars-
son. — Reykingaherferðin að
undanförnu er framtakssemi,
sem þegar hefur sýnt gildi sitt.
Hún hefur ekkiaðeins haftáhrif á
börnin, svo sem henni er fyrst og
fremst ætlað heldur einnig á full-
orðna. Það væri þarft að gera
svipað átak á öðrum sviðum.
Mikil þörf á tengslum
við fullorðna
Oft eiga unglingarnir við önnur
vandamál að striða en drykkju-
skap og afleiðingar hans. Margir
þeirra vilja aðeins ræða við ein-
hvern fullorðinn um persónuleg
málefni sem valda þeim áhyggj-
um, vandamál þessa aldurskeiðs1
eða vandamál á heimilunum. Al-
gengt er að börnin og unglingarn-
ir geta ekki talað um vandamálin-
við nokkurn fullorðinn heima
fyrir.
Þess verður mjög vart, aö ungl-
ingarnir eru óupplýstir um rétt-
indi sín og tækifæri, sem þeim
bjóðast. Oft tekst starfsmönnum
Útideildar að benda þeim á réttar
leiðir. Á sumrin hefur t.d. borið á
þvi að unglingar hafa verið at-
vinnulausir og sjálfir ekki haft
frumkvæði um aö útvega sér
vinnu. Tekizt hefur að útvega
þessum unglingum vinnu, og
hefur þá einkum verið um að ræða
unglingavinnu borgarinnar eða
aðra vinnu i gegnum ráðningar-
stofu Reykjavikurborgar fyrir
þá, sem telja sig vaxna upp Ur að
fara i unglingavinnuna.
Þá kemur það oft i hlut Úti-
deildarfólksins að aðstoða ungl-
inga, sem leiðzt hafa Ut i afbrot,
að gera uppsin mál við rétta að-
ila.
U nglingarnir telja návist
okkar eðlilega og vilja hafa
not af starfi okkar
„Lifsreynd” en fáfróð
Kynferðismál ber einnig á
góma. Þótt þau séu langt frá þvi
að vera stærsti málaflokkurinn
hjá Útideild er hér um mikið við-
kvæmnismál að ræöa, sem ungl-
ingunum er I flestum tilfellum
ekki mögulegt að ræða við sina
nánustu.
Svo virðist sem algengt sé aö
unglingarnir i þeim hópum, sem
Útideild kynnist, séufarnir að lifa
kynlifi. Tizkan, auglýsingar og
poppmúsik ýtir undir að þau geri
það, en þar er þvi hvarvetna lýst
sem mjög eftirsóknarverður að
öðlast hvers konar sælutilfinn-
ingu.
En þótt þessu sé svona háttaö
er fáfræði um kynferöismál mikil
meðal unglinganna. Það kemur i
hlut Útideildar að miðla upplýs-
ingum um getnaðarvarnir og
kynsjúkdóma. Starfemennirnir
benda á kynfræðsludeild Heilsu-
verndarstöðvarinnar eða fara
jafnvel með unglingunum þang-
að. Ekki er. ótitt að unglingarnir
séu hræddir við að þeir séu með
kynsjúkdóm, en gera þó ekkert til
að ganga Ur skugga um málið.
Þeir SkUli og Eirikur iétu þess
getið að þeim finnist unglingar i
Breiðholti ekkert sérstakt vanda-
mál. Hverfið er hins vegar mjög
fjölmennt og hver árgangur
barna og unglinga því stór, en þau
væru rétt eins og jafnaldrar
þeirra annars staðar.
— Viö getum ekki neitað þvi að
okkur finnst almennt slen og
áhugaleysi of mikið einkenna þá
unglinga, sem við hittum, þeir
eru oft óánægðir með skólann og
þá aðstöðu sem þeir búa við. En
unglingarnir geta gert meira til
að breyta aðstæðunum sjálfir.
Ný viðfangsefni
— A vegum útideildar er nú að
hefjast starfeemi i nýrri mynd,
þ.e.a.s. að unglingarnir hittist
ásamt starfsmanni deildarinnar,
að kvöldinu eða deginum, i þvi
skyni að kröftum þeirra sé beint
að nýjum verkefnum, einhverju
öðru en að hanga á götum úti og
e.t.v. drekka. Reynt er m.a. aö
ganga úr skugga um hvort þeir
hafa ekki áhuga á einhverju í þvi
æskulýðsstarfi, sem á boðstólum
er hér i borginni, og ef svo er ekki,
beina athygli þeirra aö hugsan-
legum viðfangsefnum.
Til þessa hefur hinsvegar mest-
ur tími farið i að vinna að þvi aö
starfemenn Útideildar verði eðli-
legur hluti af umhverfi ungling-
anna.
— Okkur finnst jákvæö reynsla
af þessu starfi, sögðu Skúli og Ei-
rikur, — unglingarnir taka okkur
vel. Við teljum þvi að halda eigi
þessari starfsemi áfram. Lögð er
áherzla á að vinna með hópum
unglinga, þótt þörfum einstakl-
inga sé einnig sinnt. Þörf fyrir
hópinn, samveru við jafnaldra,
einkennir einmitt þessi unglings-
ár. Unglingarnir eru á milli vita,
senn að verð fullorðið fólk, og
þurfumjög á samstöðu við félaga
að halda.
SJ
Niður-
greiðslur
eru undir
meðallagi
ESE — Niðurgreiðslur á smjöri
eru nú tæplega í meðallagi, ef
miðað er við meðai niðurgreiðsl-
ur áranna frá 1966. Rfkissjóður
greiðir 1010 kr. með hverju kg„ en
dniðurgreitt heildsöluverð er 2137
kr. Meðal niðurgreiðslur frá 1966
eru 48,3%, en nú eru þær 47% af
dniðurgreiddu heildsöluverði.
Síðan 1966 hafa niðurgreiðslur á
smjöri orðið hæstar i marz 1974,
en þá námu niðurgreiðsiur 74%,
Lægstar urðu þær i marz 1975 eða
28%.
Auglýsið í TIMANUM
Útboð
F.h. Prjónastofu Borgarness, óskar Verk-
fræðistofa Sigurðar Thoroddsen h.f. eftir
tilboðum i að byggja Prjónastofu i
Borgarnesi.
Útboðsgögn fást afhent hjá V. S. T. h.f.
Ármúla 4, Reykjavik og KveldúlfsgÖtu 2a,
Borgarnesi, gegn 20 þús kr. skilatrygg-
ingu.
Tilboð verða opnuð föstudaginn 17. febrú-
ar kl. 11.00 að Berugötu 12, Borgarnesi.
VERKFRÆÐISTOFA SIGURÐAR THORODDSEN sf
ÁRMÚLI 4 REYKJAVlK SlMI 84499
Húsgögn og
innréttingar
Suðurlandsbraut 18
Sími 86-900