Tíminn - 29.01.1978, Blaðsíða 28

28
Sunnudagur 29. janúar 1978.
Anthon Mohr:
Árni og Berit
FERÐALOK
barnatíminn
Ævintýraför um Kyrrahafið og Suður-Ameríku
hann átti að kafa. Hún
setti það ekkert fyrir sig
þótt sóðalegt væri i
bátnum og hún var fljót-
virk og lagin við að opna
skeljarnar. Allar perlu-
skeljarnar verður að
opna strax og þær koma
upp á þilfar bátsins. Það
gat alltaf skeð að i ein-
hverri þeirra fyndist
perla. Vonin var þó veik,
þvi að oftast finnst að-
eins perla i þúsundustu
hverri skel. Flestar
perlurnar eru lika litlar
og litilsvirði. Það er þvi
ekki eingöngu vegna
perlunnar, að þessari
skel er safnað. — Sjálf
skelin er verðmæt. Úr
skelinni eru búnir til
hnappar, handföng, smá
öskjur o.fl. Ef verðmæt-
ar perlur finnast, er litið
á það sem vinning i
happdrætti af skipshöfn-
inni. Þessar perlur hafa
lika þann eiginleika að
týnast oft upp i ermina á
þeim, sem er svo feng-
sæll að opna slika skel
og koma þvi ekki ætið til
hlutaskipta.
Matahiwa var mjög
leikin i að opna skeljarn-
ar og stundum fann hún
litlar perlur, og eina
perlu hafði hún fundið
meðalstóra. Allar þess-
ar perlur hafði hún skil-
vislega afhent skip-
stjóranum jafnóðum, af
þvi að hún var góð og
heiðarleg stúlka. Fyrir
vinnuna fékk hún aðeins
umsamin laun, mjög
lág.
En þegar hlé varð á
vinnunni, hafði Mata-
hiwa mest yndi af að
liggja á borðstokknum
og fylgjast með ferðum
Árna, þar sem hann
vagaði um hafsbotninn
og týndi skeljar upp i
körfuna. Sjórinn var svo
spegiltær að hún gat séð
Arna jafnvel þótt dýpið
væri um 20 metrar.
Daginn, sem slysið
varð, var Matahiwa úti
i bátnum. Þau höfðu lok-
ið við að skera upp skelj-
ar úr þremur körfunum,
sem Árni hafði sent upp
til þeirra og biðu nú eftir
þeirri fjórðu og siðustu.
Matahiwa lá á borð-
stokknum og reyndi að
koma auga á Árna.
Henni fannst hann hafa
verið óvenjulega lengi
„niðri” i þetta skipti.
Hún hafði séð hann
hverfa inn i hellisskúta
eða gryfju á hafsbotnin-
um og siðan hafði hún
ekki komið auga á hann.
Hún gat ekki skilið i þvi,
hve lengi honum dvald-
ist þarna inni. Þá tók
hún eftir snöggum ein-
kennilegum hreyfingum
á linunni. Það var, þeg-
ar Árni fann, að fótur
hans var fastur. Mata-
hiwa skildi það, að eitt-
hvað myndi að, en hvað
gat það verið?
Matahiwa hafði heyrt
margar hryllilegar sög-
ur um hættur þær, er
biðu kafara i djúpunum.
Hún starði án afláts ofan
i sjóinn. Hún sá linuna
þangað til hún hvarf inn
undir einhvem skúta, að
henni sýndist. Hvers
vegna var hann þarna
svona lengi? Var eitt-
hvað að honum? Hún
starðiogstarði, enhenni
var ómögulegt að greina
neitt inn undir þessum
skúta. Mennirnir á bátn-
um voru lika sannfærðir
um, að eitthvað var að,
en hvað gat það verið?
Þeir héldu um liflinuna
og gættu hverrar
minnstu hreyfingar.
Þá var allt i einu kippt
sterklega i linuna fjór-
um sinnum. Það merkti:
„Dragið mig upp sam-
stundis”. Þrir hraustir
hásetar gripu um linuna
og drógu af öllu afli. Um
stund drógu þeir linuna
viðstöðulitið, en svo
varð allt blýfast. Menn-
imir þorðu varla að
beita meira afli á linuna,
þvi að þeir óttuðust að
linan myndi þá slitna.
Hvað áttu þeir að gera?
Þeir litu i ráðaleysi hver
á annan.
Þá var það Matahiwa,
sem áttaði sig fyrst. Hún
greip i aðra hendina
þungt blýlóð sem lá á
þilfarinu, en i hinni
hendinni hélt hún á
hnifnum, sem hún skar
upp skeljarnar með.
Þannig útbúin stökk hún
fyrir borð.
Mennirnir við borð-
stokkinn fylgdu henni
með augunum og sáu,
hvernig grannur renni-
legur likami Matahiwa
smaug dýpra og dýpra
og fylgdi liflinunni niður
i djúpið. Að lokum
misstu þeir sjónar á
henni. Sjón þeirra var
ekki eins skörp og æfð og
sjón Matahiwa, sem var
þaulvön að stara ofan i
sjóinn og sjá það, sem
þar gerðist, jafnvel á
miklu dýpi.
Nokkrar minútur liðu.
Skyldi henni takast að
bjarga lifi Árna? Ætli
hún geti kafað svona
djúpt? Myndi hún geta
hjálpað honum, þótt hún
fyndi hann?
Enginn maður gat
verið lengur en 2 til 3
minútur i kafi án
kafarabúnings. Það var
auðséð á öllu, að Árni
sat fastur niðri undir
botni. Entist henni timi
og þrek til að losa hann?
Hásetunum fannst tim-
inn standa kyr. En þá
fundu þeir fjóra snögga
kippi i linuna. Þá tóku
þeir að draga af öllu afli,
og nú var ekki dregið af.
Eftir fáein augnablik
tóku þeir Árna með-
vitundarlausan inn fyrir
borðstokkinn og á sömu
stundu skaut Matahiwa
upp kollinum rétt hjá
bátnum og vatt sér inn á
þilfarið nær örmagna af
þreytu, en ósködduð.
ll.
Matahiwa sagðist
hafa fundið Árna, er hún
hafði kafað rösklega
miðja leið niður að
botni. Hann stóð upp-
réttur i sjónum, og hún
gat i fyrstu ekki áttað
sig á, hvað það var, sem
hélt honum föstum. Þá
kom hún auga á slim-
þakta digra slöngu, sem
var vafin um vinstra fót-
inn. Matahiwa hafði
aldrei séð risa-smokk-
fisk, en hún sá strax, að
það hlaut að vera smokk-
fisksarmur, sem vafinn
var um vinstra fót Árna.
Henni tókst að kafa
lengra niður og lánaðist
að skera i sundur arm-
inn, sem vafinn var um
fótinn, og svo kippti hún
i linuna.
Veikindi Árna eftir
þetta áfall stöfuðu fyrst
og fremst af þvi, hve
hratt hann var dreginn
upp úr djúpinu. Kafara-
sýkin, sem svo er nefnd,
kemur af þvi, hve loft-
þunginn breytist hratt,
ef hart er dregið upp af
miklu dýpi. Kafarinn
fær kvalir i eyrun og
höfuðið með svima og
ógleði. Oft rennur blóð
úr nefi og eyrum. Oft-
lega veldur þetta þján-
ingum og dauða. Árni
slapp með að liggja eina
viku i rúminu, en fyrstu
dagana var hann svo