Tíminn - 23.03.1978, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 23. marz 1978
11
Jónas Guömundsson
Norður-Evrópu, — og aðsókn er
mikil.
T.d. var um miðjan þennan
mánuð uppselt i allar Kanari-
eyjaferðir fram yfir páska og i
allar páskaferðirnar lika,
þánnig að eyja vor verður að
mestu auð þessa trúheitu daga,
sem vér enn neinum páska.
Þótt miklar framfarir hafi
orðið i feröaiðnaðinum hér á
landi, bæði hvaö varðar mót-
töku erlendra ferðamanna og
þjónustu við innlenda menn,
0sem vilja fara til útlanda, þá
erum við Islendingar samt enn
á hálfgerðu miðaldastigi i
ferðamálum. Við erum t.d. eina
byggða eyja I Norðurálfu, sem
ekki rekur farþegaskip og bil-
ferjur milli landa. Reyndar má
segja, að það sé vandfundin
þjóð, sem byggir eyland, sem
telur sig geta verið án slikra
ferða á bilaöldinni, þar sem bil-
ferjur sem sigla með ferðamenn
og bila þeirra, þykja sjálfsagðir
hlutir.
Ef við tökum t.d. Færeyjar,
þá eru bilferjur i gangi allt
sumarið, þ.e.a.s. færeyska ferj-
an SMYRILL, sem siglir á
Noreg og Skotland, en auk þess
siglir skip frá Sameinaða gufu-
skipafélaginu milli Færeyja og
Esbjerg, hlaðið farþegum og
bifreiðum allt sumarið. Þó er
ibúafjöldi á Færeyjum aðeins
um 1/4 af i'búatölu íslands.
Færeyingar hafa skilið hlut-
ina rétt og eru i takt við timann,
en auk þess er þotuflug milli
Færeyja og Danmerkur og til
Isla nds.
Bakpokalýðurinn
og ráðstefnuhótelin
Það er útbreiddur misskiln-
ingur, að „bakpokalýðurinn”,
sem svo heitir á islenzku séu
fátæklingar, sem komi til
tslands til þess að snikja. Guði
sé þó lof fyrir að einn og einn
fátæklingur slæðist hingaö, þvi
ég geri ekki ráð fyrir að allir
ungu. fátæku , islenzku náms-
mennirnir, sem hleyptu
heimdraganum i fyrri tið hafi
verið loönir um lófana, en þeir
komu heim færandi hendi.
Komu heim til þess að skipu-
leggja sigurinn, eins og Jónas
frá Hriflu og þeir kveiktu
' kyndla nýrrá hugmynda hjá
hálfsofandi þjóð, sem var að
vakna.
Gisli Sigurðsson, ritstjóri
Lesbókar Morgunblaðsins,
fjallaði ofurlitið um ferðamál á
dögunum, þar sem þvi var al-
gjörlega hafnað að hér á landi
væri lögð áherzla á það að taka
á móti fólki, eða ferðamönnum,
sem vildu búa i tjaldi eða hús-
vögnum. Gefið var i skyn, að
undirritaður væri að reyna að
stuðla að þvi að þurfamenn
legðu leið sina til landsins.
Hann vildi ráðstefnuhótel.
Þetta erröngstefna.
Það má reisa ráðstefnuhótel,
ef til vill, en við erum bara ekki
gjaldgengir öllu lengur sem
ferðamannaland, ef við ekki
tökum sómasamlega á móti hin-
um akandi ferðamanni, þ.e. hin-
um almenna borgara, sem ekur
um löndin á eigin bil, með
viðlegubúnað, hvort sem það nú
heldur er tjald, hjólhús, eða
ibúðarvagn. Þetta fólk kýs sér
sjálft ferðamáta og það fer
þangað, sem aöstaöan er góð.
Um alla Evrópu, Austur- og
Vestur-Evrópu eru tugþúsundir
tjaldsvæða, sem taka á móti
þessu f ólki og veita þvi
þjónustu á sem flestum sviðum.
Tjaldsvæðin bjóða upp á
veitingahús, verzlanir,
baðklefa, sundlaugar og
hvaðeina, ferðamönnum til
þæginda og þessi þjónusta er
veitt gegn hæfilegu gjaldi.
Til marks um þetta, þá fluttu
bilferjurnar sem flytja
ferðamenn og bila eina milljón-
bifreiða á siðasta ári, en það
þýðir að um 11.000 ferðamanna-
bílar ættu að fara til og frá
Islandi á hverju sumri. Þetta
myndi þýða að 30—40.000
ferðamenn myndu leggja leið
sina hingað til lands ef bilferjur
gengju til Islands og sómasam-
leg aðstaða væri til þess að taka
við útivistarfólki hér á landi.
Það er fróðlegt að kanna
hverskonar fólk ferðast um
löndin i „camping,” eins ogþað
heitir á alþjóðamáli. Sjálfsagt
er efnahagur þessa fólks ærið
misjafn, en það þarf þó að eiga
bil, eiga fyrir farinu og eiga
viðlegubúnað.
Þessi búnaður kostar milljón-
ir króna, þannig að þetta fólk,
hefur, eða hlýtur að hafa haft
þokkalegar atvinnutekjur, ann-
ars hefði það ekki þennan dýra
búnað.
Annaö mikilsvert atriði er, aö
það er að stórum hluta fólk með
börn, eða fjölskyldur, sem
þannig ferðast, þvi flug og hótel
kosta svo að segja það sama
fyrir smábörn og fyrir fullorðið
fólk, ef frá eru skildir hvit-
voðungar.
Börn fá að visu allt aö 50%
afslátt af flugi, en hótelin veita
minni afslátt, og þau bera oft
fyrir sig reglugerðir til þess
að hindra að hjón með börn fái
þar inni, án þess að taka
sérstakt herbergi, eða stærra
herbergi fyrir fjölskylduna.
Siöastliðið sumar gerði ég
litillega könnun á einu tjald-
svæði hér á landi. Þar var fólk
af öllum stéttum. Þarna voru
sænskir verkfræðingar, sem
komu akandi hingað á nýjum
Volvo. Þeir voru með kajak eða
Indiánabát þvi þeir ætluðu að
róa hér á stórfljótum og stöðu-
vötnum. Þarna var ráðuneytis-
stjóri i fjármálaráðuneyti
Hollands danskur klæðskeri
jeppi með ungum Þjóðverjum,
sem fóru um hálendið og
franskur læknir var þarna með
konu sinni og hóp af börnum.
Lika námsmenn og fjöldinn
allur af fólki þar á meðal eldra
fólki en allt hafði þetta fólk
komið hingað með búnað..
Þetta var venjulegt fólk. Mér
erþó til efs að það sækimikið af
ráöstefnum, þótt vitaskuld sé
það ekki Utlokað.
Það er nU svo komið, að stór
hluti þeirra, sem ferðast milli
landa, fer með bila og viðlegu-
búnað með sér. Um daginn
rakst ég t.d. á það i ensku blaöi,
að verið er að smiða tvö ný stór
farþegaskip fyrir brezkt ferju-
félag. Skipinu er ætlað að sigla
með farþega, vörur og bíla til
Spánar á sumrin, en til
Kanarieyja með sams konar
farma á vetrum. Farþegarnir
aka til skips viðs vegar að á
Bretlandi, og þegar til Spánar
kemur, aka þeir i land, og i stað
þess að vera ferðamanna I
sólarferðum er yfirleitt bundin
við ákveðna strönd, eða vik, þá
er allur Spánn sumarleyfisstað-
ur þessa fólks og það sér meiri
Spán, en þeir sem ferðast i gini
ferðaiðnaðarins.
Aö vetrarlagi verður siglt til
Kanarieyja, og þar biða þessa
fólks ný tækifæri. Það getur tek-
ið ferju til Afriku og til nálægra
eyja, ogheimilið ermeð, billinn,
hjólhýsið, tjaldið eða hvað það
nú er.
Langferðabilar lengja
ferðamannatimann
Hér að framan hefur einkum
verið rætt um campara, sem
eru veigamikil staðreynd i
ferðalögum almennings á vor-
um dögum.
Minnahefur verið rætt um þá,
sem ferðast með hópferðabil-
um. Það er einhver ódýrasti
ferðamáti, sem þekkist. Þá
safna ferðaskrifstofur saman
fólki og fylla rútu. Ekið er eftir
fyrirframgerðri áætlun og gist
er á hótelum.
Margir telja þessa ferðaáð-
ferð mjög áhugaverða, þvi dag-
leiðir eru ekki alltof langar, þvi
það er ekið hratt á þjóðvegum
Evrópu, a.m.k. ef miðað er við
islenzka vegi. Ferðaskrifstofan
ræður næturstaöog áföngum, en
ferðamaðurinn sjálfur ræður
tima sinum þess utan.
Þessirhópferðabilareru mjög
vel búnir, loftkældir, með þægi-
legum sætum og snyrtiherbergi
er i hverjum bil.
Yfirleitt er innifaliö i verðinu
gisting og morgunverður, og
stundum kvöldverður að auki,
eða hálft fæði, eins og það
gjarnan er nefnt.
Ef reynt er að gefa hugmynd-
ir um verð i slikum ferðum, þá
kostar t.d. fimm daga írlands-
ferð frá Bretlandi 46.000 í.kr.
Fjögurra daga hringferð
um eyjuna Mön kostar 28.000 í
kr. og tiu daga ferð um
Skandinaviu kostar 88.000 krón-
ur, og i þessum ferðum er allt
innifalið, ferjur, akstur, gisting
og hálft fæði.
Auðvitað y rðu ferðir til Islands
eitthvað dýrari, vegna þess að
vegalengdir eru meiri, en það
sparar lika akstur að sigla i
skipi.
Fleiri verð má nefna.t.d. ferð
til Austurrikis frá Bretlandi.
Slík tiu daga ferð kostar frá
43.000 kr.
RUturnar fara lika til Spánar.
14 daga ferð til Costa Brava
kostar frá 66.000 kr. og átta
daga ferð til Rómar og Sorrento
kostar frá 63.000 kr. Atta daga
ferð til Skandinaviu kostar
79.000 kr. en siðarnefndu
ferðirnar eru með fuUu fæði.
Geta menn nú borið þessar
ferðir saman við verðlag á
ferðalögum hér á landi, en hafa
verður þó i huga að ferjusigling-
ar kosta minna hjá þessu fólki
og þetta er lægsta verð. Meö þvi
að greiða hærra verð, geta
menn fengið betri gistingu t.d.,
en þó er þess að gæta, að ferða-
bilarnir hafa yfirleitt ekki
viðkomu nema á góðum gisti-
stöðum. Þessar ferðirerusvo að
segja allt árið og með áralangri
reynslu vita ferðaskrifstofurnar
nákvæmlega allt um hótel á
leiðunum.
A íslandi er nokkuð um skipu-
lagðar ferðir útlendinga með
innlendum langferðabilum. Ég
hefi talaö við fólk, sem hefur
ferðazt um hálendið með
Guðmundi Jónassyni og fleiri
aðilum. Þá er gist i t jöldum og á
hótelum, og öllum ber ferða-
löngunum saman um að feröin
hafi verið ógleymanleg. Þetta
fólk hefur þó ekki allt verið
heppið með veður, — öðru nær,
en landið geymir i nafni sinu
þau fyrirheit, að menn sætta sig
við rysjótta tið.
Ef hingað gengi farþegaskip,
sem tæki bila, þá er enginn vafi
á þvi' að erlendir hópferðabilar
myndu leggja hingað leið sina —
og á móti, islenzku rúturnar
ækju suður i Róm og til Spánar
með fólk, þannig að allir hefðu
sitt og héldu þvi,
Nóg um það/
Hvað kostar að
kampa?
Það er mjög örðugt að gera
samanburð á verði, eða gefa
hugmyndir um ferðakostnað,
þegar dvalizt er I tjöldum, eða
hjólhýsum. Þó er talið að
„gisting” á tjaldsvæði kosti um
10% af hótelverði.
Ef Bretlandseyjar eru valdar
til þess að sýna fram á
möguleika fólks með viðleguUt-
búnað þálfturdæmið þannig út.
út.
Ein fyrsta spurningin sem
ferðalangurinn spyr sig að, hvar
á ég að kasta tjöldum?
Brezka hjólhýsafélagið gefur
út lista yfir tjaldsvæði, þar sem
nákvæmar lýsingar eru á öllum
staðháttum. Lýsingu er að finna
á umhverfinu og aðstöðunni. Er
t.d. verzlun, simi, sundlaug,
matstaður, eldunaraðstaða,
þvottavélar, iþróttavellir, bDa-
stæði og svo frv.?
National Trust stofnunin gef-
ur einnig út slikan lista yfir
tjaldsvæði og ennfremur skóg-
ræktarstofnunin brezka.
Lika er möguleiki á að fá að
tjalda, eða leggja hjólhýsum á
bændabýlum, en það er ekki tal-
in eins góð aðferð, þótt sveita-
fóikiði Bretlandi sé, einsog ann-
að sveitafólk ágætt heim aö
sækja. Sérstaklega er varað við
þvi, að gera sveitafólkinu ónæði
yfir háannatimann á sumrin.
Brezka hjólhýsafélagið rekur
sjálft 121 tjaldsvæði, eöa hjól-
hýsasvæði viðsvegar um
Bretlandog þeir mæla meö 3.400
viðlegusvæoum á Bretlandseyj-
um.
Það kostar 4000 krónur að
gerast meðlimur i félaginu, og
öölast fólk þá öll réttindi til þess
að nota svæði félagsins fyrir
kostnaðarverð. Það kostar tvö
pund á sólarhring fyri hjólhýsi,
og eitt pund fyrir tjald.
Ennfremur eru verðlistar fyrir
áhöld og búnað sem fólk vill
leigja.
T.d. getur fólk með hjólhýsi
leigt sér tjald, ef það þykir
henta, til þess að hafa rýmra
um sig.
Lika er möguleiki fyrir þá
sem eru með tjald, að leigja
hjólhýsi á svæðinu, því mörg
svæði bjóða upp á þá þjónustu.
Þessa er unnt að grlpa til, t.d. I
rigningu eða þegar veðrakalt
er. Hjólhýsi eru leigö fyrir 30-70
sterlingspund á viku og fer þá
eftir stærö og búnaði. Þetta er
verð á háannatimanum. Aöra
daga er leigan lægri.
Auk áðurnefndra aðila, gefur
brezka. ferðamálaráðið árlega
út lista yfir tjaldsvæði og'
hjólhýsasvæöi. Þessi bók kostar
700 krónur og hún kemur út ár-
lega, venjulega I febrúarmánuði
(The British Tourist Authority).
I þessari bók er ekki einasta
að finna lista yfir þUsundir
tjaldsvæða, bóndabýla sem
leigja svæði, en svæðin eru á
Englandi, Wales og i Skotlandi.
Þar er einnig að finna verð á
hverjum stað, dagprisa og
vikuprísa, en það er ódýrara að
nema staðar nokkra daga, en
aðeins eina nótt. Fólk veit þvi
svo sannarlega að hverju það
gengur.
Hvenær komast
„kamparar’
tilíslands?
NU hefur verið sagt frá ýmsu
er varðar tjaldbUðir og
hjólhúsabúðir, ennfremur sagt
nokkuð af ferðamáta, sem ekki
tiðkast á Islandi, en er iðkaður
viða á meginlandi Evrópu, þar
sem menn hafa langa reynslu i
skemmtiferðum.
Lega Islands og algjört
samgönguleysi á sjó (ferjur
sem flytja farþega, blla og
varning) hindrar okkur frá þvi
að aka til Utlanda — og það
hindrar þUsundir ferðamanna
frá því að fara til tslands.
Ekki tókst sérstakri nefnd,
sem er að kanna rekstrargrund-
völl fyrir Norðurlandaskipið, að
skila áliti fyrir siðasta fund
Norðurlandaráðs, sem haldinn
var á dögunum. Það mun þvi
dragast enn um sinn aö Islend-
ingar fái samskonar skipa-
þjónustu og aðrar byggðar eyj-
ar i Atlantshafinu hafa.
Smyrill mun ganga i sumar,
og Bifröst (nýja bllaskipið) mun
ef til vill sigla með ferðamanna-
blla til og frá landinu, en þaö er
hætt við að það muni dragast
enn um sinn að draumaskipið
komi að landi:, — en þaö kem-
ur!
Um leið og Landaýn og Samvinnuferðir
Ó8ka félagamönnum verkalýða- og samvinnuhreyfingar
og öllum öðrum viðakiptavinum sínum
gleðilegra páska,
minnum við á að verðliatinn fyrir sumarið 1978
1ANDSÝN
SKÓLAVÖRÐUSTÍG16 SÍMI 28899
er tilbúinn.
'Samvinnu- _
ferúir
Austurstræti 12 sími 2-7077