Tíminn - 20.04.1980, Blaðsíða 16

16
Sunnudagur 20. aprll 1980
Sunnudagur 20. aprll 1980
ii'iísifsaí
25
Margt býr i steininum
99
ættum
að
virkj a
okkar
bestu
krafta
í það
að
teikna
hús-
næði”
segir
Ingimundur
Sveinsson
arkitekt
Parhúsiö aö Bergstaöastræti 62,
Timamyndir: Tryggvi.
„Ég hef teiknaö nokkuö af
ibúöarhúsnæöi I Reykjavlk, mest
einbýlishús, en ástæöan fyrir þvl,
aö ég bendi sérstaklega á raö-
húsiö viö Bergstaöastrætiö er sú,
aö ég hef mikinn áhuga á nýjum
leiöum I ibúöabyggingum, leiö-
um, sem uppfyllt geta kröfurnar
um lága og þétta byggö”, sagöi
Ingimundur Sveinsson arkitekt,
er viö báöum hann aö benda á
hús, sem hann væri ánægöur meö
aö hafa teiknaö. Ingimundur
sagöi, aö reynsla sin væri sú, aö
oft mætti ná jafn góöri landnýt-
ingu meö raöhúsum eins og fjöl-
býlishúsum og oft á tiöum gæti
veriö hagkvæmara og ódýrara aö
byggja raöhús en fjölbýlishús.
Skilyröiö fyrir þvi væri, aö menn
færu aö lita á raöhús sem valkost
viö fjölbýli, en ekki sem valkost
viö einbýli.
Séö yfir stofurnar.
sem útihúsin eru oft mun reisu-
legri en sjálft ibúöarhúsnæöiö.
Ibúöarhúsin eru þá lágreistar
byggingar meö skúrþökum,
ofta*:t nær hannaöar á rikisrekn-
um teiknistofum.
Mjög litiö er og gert aö þvl, aö
Ibúöarbyggöu' aölagi sig staö-
háttum. Þetta veröur bagalegast
á Vestfjöröum og Austfjöröum,
þar sem töluvert af sjávarþorp-
um eru byggö i fjallshliö. Stalla-
hús, eins og sjá má viö sömu aö-
stæöur I Sviss og Noregi, ættu vel
viö. Slik hús hafa varla sést hér á
landi. Þvi miöur eru frekar
pöntuö stööluö hús, sem ætluö eru
fyrir marflatt land. Fólki á þess-
um stööum er oft vorkunn. Þaö
hefur ekki neina yfirsýn yfir
tæknileg atriöi og á kannski ekki
greiöan aögang aö tæknilegri ráö-
gjöf. Og stundum veröur aö skrifa
hina hörmulegu útkomu á skipu-
lagsyfirvöld eöa þá, sem fara
meö skipulagsmál.
Arkitektar eru varla hvit-
þvegnir I þessu málum?
Viö eigum marga góöa arki-
tekta, en I staöinn fyrir aö teikna
hús fyrir fjöldann og fátæktina,
eru þeir uppteknir viö aö teikna
eitt og eitt monthús fyrir riki og
sveitarfélög. Þetta ætti aö vera
öfugt. ViÖ ættum aö leyfa skuss-
unum aö glima viö slik hús, en
virkja okkar bestu krafta til þess
aö teikna þaö sem mikilvægast
er, þ.e. Ibúöarhúsnæöi. En skiln-
ingur almennings á, aö arkitekta-
vinna sé einhvers viröi er þvi
miöur afskaplega litil!
Baöherbergiö.
o
Úr stofum. Eins og sést á
myndinni ganga hringstigar aö
hálfu inn I Ibúöina viö hliöina og
fæst þannig tilbreyting I annars
hornréttar llnur hússins. A
jaröhæö eru stofur og eldhús,
þar fyrir ofan svefnhernergi og
baö, og I risi sjónvarpsherbergi.
Myndirnar eru úr Ibúö Einars
Sveinssonar.
Er húsiö iátiö falla inn I fjölbreytta götumynd á eölilegan hátt.
,Lág og þétt
byggð er elsta
byggðarformið’
„Þaö er i tisku nú aö tala um
lága og þétta byggö eins og slik
skipan sé eitthvaö ný af nálinni,
en þetta er elsta byggöaformiö.
Þaö aö sveitarfélög vilji taka
þetta form upp aftur á sér eöli-
legar skýringar á timum orku-
kreppu. Sveitarfélögin hafa
margra hluta vegna ekki efni á aö
byggja mjög stór einbýlishúsa-
hverfi, þvi aö landnýtingin veröur
svo lítil.
önnur sjónarmiö koma þarna
inn i: Um leiö og byggöin breiöir
úr sér og vegalengdir aukast,
hverfur bæjarbragurinn. Og ég
held, aö fólk sakni þess andrúms-
lofts, sem var hér áöur fyrr,
þegar byggö var þéttari og fleira
fólk bjó á minna svæöi en nú er.
Þá kemur upp sá vandi, aö ná
umhverfislegum gæöum, þrátt
fyrir mikinn þéttleika.
Eru raöhús samt ekki dýrari
kostur en fjölbýlishús?
Ekki, ef rétt er aö þeim staöiö.
Ég fylgdist t.d. meö þvi á siöasta
ári, þegar boönar voru út undir
sama kerfi svokallaöar leigu-
Ibúöir, annars vegar I fjölbýli og
hins vegar I raöhúsum. Þetta var
útiá landi og varö útkoman sú, aö
raöhúsin voru mun ódýrari.
Kostnaöurinn byggist á þvi,
eins og ég sagöi áöan, aö litiö sé á
raöhús sem valkost viö fjölbýli en
ekki sem valkost viö stórar lúxus-
Ibúöir I einbýlishúsum. í Reykja-
vik hefur nokkuö veriö fariö inn á
þá braut, en úti á landi er minna
um þaö.
,Þegar útihúsin
verða reisulegri
en sjálft
íbúarhúsið....”
Annaö er þaö, sem ég tel alvar-
legt og er jafnvel meira áberandi
úti á landi en I Reykjavik. Þaö er
hversu sjálf ibúöahönnunin er á
lágu stigi. Þetta er mjög ein-
kennilegt, þegar haft er I huga, aö
viö eigum ágæta arkitekta. Allra
verst er þetta I sveitunum, þar
Cr sjónvarpsherbergi. Þaöan er útsýni yfir flugvöllinn og Skerjafjöröinn.
.Litiö eldhús en nýtist vel.’
„Enginn
sparnaður að
því að kaupa
ódýra teikningu”
Þá komum viö aftur aö þvl, aö
þaö er ódýrara fyrir fólk aö kaupa
staölaöar teikningar:
Teikningin sjálf er hugsanlega
ódýrari, — en máliö er flóknara
en þaö sýnist: Viö getum t.d.
minnt á, aö teiknikostnaöurinn er
sáralitill hluti af bygginga-
kostnaöinum, en samt sá mikil-
vægasti. Vönduö og góö hönn-
unarvinna kostar yfirleitt meiri
peninga en léleg, en hún leiöir til
betra húsnæöis skyldi maöur
ætla. Þeir kostir, sem lóöin býöur
upp á, eiga á hættu aö fara for-
göröum, þegar kastaö er höndum
til hönnunarvinnunnar.
Hins vegar má ekki gleyma þvi,
aö þeir sem byggja þurfa aö veita
fyrir sér hverjum eyri. Hér er oft
um aö ræöa ungt fólk, sem er aö
stofna heimili, og þaö heldur sig
spara meö þvi aö kaupa einhver ja
ódýra teikningu, en slikt er ekki
sparnaöur, þvert á móti.
Ræbur fóik ekki heilmiklu um
væntanleg hibýli sin?
Þaö er sjálfsagt einstaklings-
bundiö, en skoöun min er sú, aö
árangurinn yröi oft betri, ef fólk
tryöi og treysti slnum arkitekt.
Fólk á þaö til aö horfa fram hjá
fagkunnáttunni. Mér dettur I hug
I þessu sambandi þaö traust, sem
menn bera til lækna. Fæstir
þykjast hafa meira vit á læknis-
fræöi en læknirinn sjálfur. I húsa-
geröarlist bregöur svo viö aftur á
móti, aö allir þykjast vita jafn-
mikiö eöa meira en fagmaöurinn.
Hvab rábleggurbu ungu fóiki,
sem er ab fara ab byggja?
Ég ráölegg þvl aö kynna sér
þaö sem byggt hefur veriö og
flýta sér hægt I ákvöröunum. Þaö
dýrasta I húsbyggingum er aö
eyöa peningum I lélegt húsnæöi,
— þ.e.a.s. illa hannaö. Ef um hjón
er aö ræöa, er gott aö báöir aöilar
tali viö arkitektinn, sem þá aftur
reynir aö átta sig á persónulegum
háttum þeirra, áhugamálum og
breytingum, sem fjölskyldan gæti
tekiö I framtlöinni. Þaö er mjög
mikiö atriöi, aö hús hafi vissa aö-
lögunarhæfni.
„Starfið sameinar
listræna hluti
og praktíska”
Hvernig væri ab þú lýstir rab-
húsinu vib Bergstabastrætib
nánar?
Já. Þetta er frekar óvenjulegt
hús, Ibúöirnar mjóar, — hver ibúö
er ekki nema fimm metrar á
breidd og aöstæöur þröngar.
Húsiö stendur I gömlu hverfi
innan um gamalgróin hús
og eölilegast heföi veriö
aö reisa hús meö einni ibúö
á hvorri hæö. Þannig hefbi
Framhald á bls. 35