Fréttablaðið - 13.10.2007, Blaðsíða 68

Hér í Peking er margt ólíkt því
sem ég þekki að heiman. Eitt af því
er mælikvarðinn á kvenlega feg-
urð hér í Kína og hvað kínverskar
konur gera til að öðlast þá fegurð.
Eftir að ég hafði verið hér í nokk-
urn tíma og farið nokkrum sinnum
í búðarferðir komst ég að því að
það er ekki svo auðvelt fyrir okkur
vestrænu konurnar að kaupa
snyrtivörur. Þrátt fyrir að snyrti-
vörumerkin séu þau sömu og í Evr-
ópu og Bandaríkjunum eins og
Estée Lauder, L’Oreal, Dior, Olay
og Shiseido eru vörurnar sjálfar
allt aðrar. Aðal markmiðið með
snyrtivörunum hérna er að gera
húðina hvítari. Það er nú ekki eitt-
hvað sem við vestrænu konurnar
erum hrifnar af en gyllt eða brún
húð hefur verið merki fegurðar og
hreysti okkar undanfarna áratugi.
Hér er þessu akkúrat öfugt farið
og hvít húð hefur í margar aldir
verið helsta merki fegurðar hér í
landi og víðar í Asíu. Hvít húð
hefur verið talið helsta merki sak-
leysis, kvenleika, fágunar og þjóð-
félagsstöðu. Í gömlum, kínversk-
um ljóðum er fallegum konum lýst
sem konum með húð hvíta sem
mjöll. Um aldir hafa kínverskar
konur reynt að öðlast þessa fegurð
með ýmsum ráðum, meðal annars
með því að mala perlur og gleypa
duftið en það átti að gera húð
þeirra perluhvíta og fallega eftir
því. Í dag eru það hins vegar hillur
snyrtivöruverslana sem svigna
undan snyrtivörum sem lofa hvítri
og fallegri húð. Það sem hefur
verið gagnrýnt varðandi þessar
snyrtivörur er að í þeim hafa verið
bleikiefni sem fara ekki vel með
húðina. Framleiðendur sverja hins
vegar að þessi krem séu hættulaus
fyrir húðina og alltaf sé verið að
þróa betri og betri vörur. Þessi rök
snyrtvöruframleiðandanna virðast
hafa skilað sér því síðustu 10 árin
hefur eftirspurnin eftir snyrtivör-
um í Kína aukist mjög mikið og
berjast snyrtivöruframleiðendur
um að ná sem stærstum hluta af
þessum stærsta markaði veraldar.
Framleiðendurnir bjóða ekki ein-
göngu viðskiptavinum sínum upp
á andlitskrem sem hafa þau áhrif
að gera húðina hvítari heldur eru
það einnig líkamskrem, maskar
ýmiss konar, svitalyktareyðir og
margt fleira. Þessar vörur eru
auglýstar út um allt, endalaust
áreiti af loforðum um hvítari húð
og þar af leiðandi fallegra útlit.
Þessi loforð um betra útlit eru alls
ekki ódýr og kremin kosta hér um
3.-6.000 krónur sem er mjög mikið
miðað við mánaðarlaunin sem geta
jafnvel verið 20.-30.000 krónur.
Konurnar hér kaupa ekki aðeins
krem til að öðlast meiri fegurð
með hvítari húð. Til þess að passa
upp á hina dýrmætu hvítu húð
forðast þær sólina eins og pestina
og nota til þess ýmis ráð. Sem
dæmi má nefna að í sólskini ganga
þær með sólhlífar og hatta og hylja
bera handleggina sína.
Það er því ekki skrítið að ég með
mína fölu íslensku húð hafi vakið
nokkra athygli kínverskra kyn-
systra minna. Ég hef ósjaldan
verið stoppuð af kínverskum
konum sem hafa sagt mér að ég
hafi einstaklega fallega húð. Þetta
er klassískt dæmi um kaldhæðni
örlaganna að konur í Kína skuli
horfa öfundaraugum á hvíta húð
vestrænna kynsystra sinna meðan
þær hins vegar horfa með sömu
öfundaraugunum á gyllta húð
þeirra kínversku. Er þetta ekki
enn eitt dæmið um hið gamal-
kveðna að maður þráir alltaf það
sem maður hefur ekki?
kolafs@simnet.is
Þegar maður skrifar á móðurmál-
inu – og þá á ég við þann sem list-
ina kann – hefur hann vald yfir því,
jafnvel hljóð þess verða plestin
efni sem hann getur sveigt að vild
svo úr þeim verði alls kyns hljóð-
rænar skuggamyndir, bergmálandi
í huga lesandans, ef ekki annars
staðar; hann hefur til umráða öll
þau orð málsins sem hann vill,
hann getur grafið upp fornyrði,
tínt upp orð úr mállýskum, alþýðu-
máli og slangi ýmiss konar, og hann
getur búið til ný orð ef hann vill
svo við hafa. ... [En sá sem skrifar á
öðru tungumáli] hefur ekki þetta
vald né þetta frelsi, heldur verður
hann að fylgja stundlegum fyrir-
myndum og skrifa í rauninni hlut-
laust mál. Hljóðin í annarlegum
málum reynast grjóthart efni sem
ekki er hægt að móta. Ekki er fyrir
hendi neitt svigrúm til nýsköpunar
og tjáningunni eru takmörk sett.
Halldór Laxness gat skrifað kilj-
önsku á móðurmáli sínu, það hefði
verið erfitt fyrir hann á öðru tungu-
máli.
Einar Már Jónsson: Bréf til Maríu
(2007)
Guðný Svavarsdóttir skrifar: „Ég
er bókavörður á Höfn í Hornafirði
og inn á borð til mín berast oft und-
arlegar fyrirspurnir, hér um dag-
inn var auglýst í staðarblaðinu
okkar eftir sauðfé í forslátrun og
þá kom spurningin hvernig virkar
forslátrun? Fólk velti því fyrir sér
hvort fénu yrði hálflógað þá og
síðan klárað í aðalslátrun. En mig
langar að vita hvaðan kemur
þetta?“ – Þessu get ég ekki svarað.
Forslátrun hljómar einkennilega
svo ekki sé meira sagt. Helst kemur
mér í hug að átt sé við: áður en eig-
inleg haustslátrun hefst, en það
ætti að orða öðru vísi.
„Kínversk hlutabréf fóru upp“ –
var sagt á Stöð 2, 13. sept. og trú-
lega ekki í fyrsta sinn sem svo er
tekið til orða. Upp hvert? Upp á
loft? Aulaþýðing á went up? Er
þetta kannski eitthvað fínna en að
segja þau hafa hækkað?
segir í myndafyrirsögn í Mbl. 12.
sept. og er ekki fallegt. Er þetta
þáttur þess virðulega blaðs Morg-
unblaðsins í þróun íslensks rit-
máls? „En ég kláraði mig gersam-
lega“ – segir viðmælandi í sömu
grein – og á trúlega við að hún hafi
verið orðin örmagna. Þetta minnir
á umfjöllun Einars Más í Bréfi til
Maríu um „stofnensku“ framtíðar-
innar, einföldun máls með fábrot-
inn, einfaldan orðaforða.
Ég skora á alla sem vilja vanda
málfar sitt að forðast algerlega
varðandi, hvað varðar, hvað snert-
ir. Það er ljótt stofnanamál og með
öllu óþarft. Notið heldur góðar og
gildar og einfaldar forsetningar:
um, í, fyrir o.s.frv.
- úr þjóðgarðinum í Skaftafelli:
Fannahvítur fellur jökulfossinn
niður.
Þungur er hans þögli niður,
þaðan veitist innri friður.
Vilji menn senda mér braghendu
eða góðfúslegar ábendingar: npn@
vortex.is
99 kr. smsið
Þú sendir SMS skeytið JA LAUSN LAUSNARORÐ á
númerið 1900! Dæmi hvernig SMS gæti litið út ef
svarið er Jón: Þá sendir þú SMS-ið: JA LAUSN JON
Þú gætir unnið
World In Conflict
Lausn krossgátunnar er birt að viku liðinni á vefnum, www.this.is/krossgatur