Fréttablaðið - 26.10.2007, Qupperneq 70

Þetta er ferðasaga í tvennum
skilningi; pílagrímsferð skáld-
konunnar (sem jafnframt er
tangódansari) til Buenos Aires í
Argentínu og ferð í gegnum
ástríðuland tangódansins frá a
til zetu. Ljóðmælandinn (ég) er
skáldkonan sjálf og mælir nán-
ast undantekningarlaust í nútíð
og sviðsetur atburði jafnt sem
hugrenningar sínar frammi fyrir
lesandanum hér og nú, talar við
sjálfa sig og engan einsog í lýr-
ískri dagbók sem þó er aldrei
ætlað að vera einkamál. Form
sem hentar yrkisefninu vel.
Í bókinni eru „fimm prósaljóð
um leiðir tangófífla“ (3) og kýs
skáldið sjaldnast að yfirfæra þá
merkingu eða ljá efninu víðari
skírskotun; þetta eru ljóð um
tangódans og tangófífl, „lífið
snýst um næsta dans“ (6). Er það
í senn ágæti ljóðanna og ávöntun;
hnitmiðar erindið en sker því
þröngan stakk – ferðalag um
tangólendur með mjög nálægum
(ágengum) og persónulegum
(hlutlægum) mælanda; „ég er“
er eftirlætis frumlag og sögn.
En þetta eru auðmjúk ljóð og
auðlesin, myndmálið hæverskt
og orðfærið temprað, beinar
myndir víða fallegar og skírar,
takturinn léttur og svífandi,
framvindan taktviss og tónræn.
Ljóð sem ætla sér að vera dans
og tónlist samin úr orðum frem-
ur en orð sem spretta af dansi og
tón. Þekkilegur skáldskapur en
léttvægur.
Það er nokkur annmarki á
kveðskapnum hversu skáld-
konunni er tamt að nota orðin
sem tilfinning ljóðanna lýsir í
stað þess að treysta sviðsetning-
unni, t.d. kalt og hlýtt bls. 17,
lykt bls. 10, breytist bls. 21, ótal
dæmi. Áhrifin eru sterkari þegar
tilfinningin er gefin í skyn og
lesandanum gefið eftir að botna,
t.d. bls. 15-16 þar sem fátækt er
ekki nefnd upphátt. Það dregur
úr slagkrafti þegar ljóð eru of
ljós; lesandinn þráir að vera
„staddur í gátu við sérhver
gatnamót“ (11). Og eftirminni-
legust eru þau ljóðbrot bókar-
innar sem dylja mest en vísa
hæst – besta dæmið er erindi 31
á bls. 22 sem hefst á „ferð í
draumi“ og lýkur með himnaför;
„ef þetta er lífið þá hugsa ég að
við maría séum bíó fyrir guð“.
Hér nær skáldskapurinn sama
flugi og dansinn.
En skemmtilegasta hugmynd
bókarinnar er sú að hætta að
hugsa, „hvað hugsar þú þegar þú
hugsar ekki neitt?“ (43) spyr
skáldkonan þegar danskennar-
inn krefur hana um að hætta að
hugsa (og láta dansinn taka yfir)
og persóna innan ljóðsins ræður
gátuna; „láttu líkamann svara“,
segir hún, anda, opna, fljúga.
Þarna er tæpt á spursmálum er
varða uppsprettu sköpunar og
túlkunar, listamannseðlið, spurt
hvort sköpunarkrafturinn spretti
af líkamlegri kviku eða andleg-
um innblæstri, tilfinningum,
ástríðu, skynjun, vitsmunum – á
listamaðurinn sér ef til vill annað
sjálf hið innra sem er forsenda
gáfu hans en hann nær ekki sam-
bandi við nema hann tæmi hug-
ann og hafni rökum veruleikans?
Eða er tangóinn einfaldlega bara
það holdlegur að höfðinu er
ofaukið? Lesandanum er gefið
eftir að leita svars í bókinni og
er þetta vísbending um að „tang-
óinn er margt annað en dans“(40)
– þær vísbendingar mættu að
ósekju vera fleiri.
Mjúk bók og ljúf lesning en
skáldskapur sem svarar með
orði flestu sem hann spyr í mynd.
Höfðinu ofaukið
Alþjóðlegi minjadagurinn er á morgun
en til hans var stofnað af Unesco til að
vekja almenning í heiminum til vitundar
um vandamálið varðandi vörslu hljóð- og
sjónminja, raunverulegra minninga frá
okkar tímum.
„Les 24 heures de la télé“ (24 klst. sjón-
varpsins), er samantekt úr safni franska
sjónvarpsins sem er 1 klst. og 20 mín. að
lengd. Í henni er blandað saman hrífandi,
fyndnum eða undraverðum senum úr
heimi íþrótta, stjórnmála, tónlistar, þjóð-
félags, er koma frá „L´institut national
de l´audiovisuel“ (Þjóðarstofnun varð-
andi útvarp og sjónvarp) þar í landi.
Meðal áhugaverðs efnis má nefna tón-
leika Rostropovitch við Berlínarmúrinn,
fyrsta viðtalið við Jacques Chirac,
Jacques Brel syngjandi Amsterdam,
erfiðleika Johnny Hallyday í París-Dakar
rallíinu, viðtal við John F. Kennedy fyrir
forsetakosningarnar og hina magn-
þrungnu spennu í vítaspyrnunum í
leiknum milli Frakklands og Brasilíu í
heimsmeistarakeppninni árið 1986. Í til-
efni dagsins verður dagskráin sýnd á
morgun í húsakynnum Alliance Francaise
við Tryggvagötu. Aðgangur er ókeypis en
sætafjöldi takmarkaður.
Þeir sem vilja tryggja sér sæti geta
hringt í s. 552 3870 (á milli kl. 16.00 og
19.00) eða sent tölvupóst (alliance@af.is).
Sýningin á morgun hefst kl. 20.
Franskir sjónvarpsmolar
Rússnesk-ísraelski píanósnillingurinn Albert Mamriev
heldur tónleika í Tíbrá, tónleikaröð Salarins í Kópa-
vogi, á morgun kl. 17. Tónleikarnir eru haldnir í sam-
vinnu Tíbrár í Salnum við Richard Wagner félagið. Á
efnisskránni eru umritanir eftir Franz Lizst á stefjum
og þáttum úr óperum Richards Wagner. Óperurnar
sem um ræðir eru Rienzi, Lohengrin, Niflunga-
hringurinn, Hollendingurinn fljúgandi, Tristan og
Ísold, Meistarasöngvararnir frá Nürnberg, og
forleikurinn að Tannhäuser.
Áður en tónleikarnir hefjast flytur Reynir Axelsson
formálsorð þar sem hann fjallar um tengsl þeirra
Richards Wagner og Franz Liszt og þann jarðveg sem
umritanir Liszts eru sprottnar úr. Kynningin er í boði
Wagnerfélagsins og hefst kl. 16.15. Aðgangur að kynn-
ingunni er ókeypis og allir velkomnir.
Albert Mamriev fæddist í lýðveldinu Dagestan og
stundaði nám í Rússlandi, Ísrael og Þýskalandi. Hann
er talinn einn af helstu píanóleikurum í Ísrael, hefur
unnið til verðlauna í mörgum alþjóðlegum píanó-
keppnum og er í dómnefnd Alþjóðlegu píanókeppninn-
ar í Madríd. Hann hefur haldið einleikstónleika í helstu
borgum á Spáni, leikið í Salle Cortot í París, Kongress-
zentrum í Hannover, Glinka Musiksalon í Berlín og
víðar. Nýlega hefur hann komið fram sem einleikari
með Konunglegu skosku þjóðarhljómsveitinni,
Ísraelsku kammersveitinni og Sinfóníuhljómsveit
Mexíkó svo einhverjar séu nefndar.
Á liðnu ári hefur Albert Mamriev komið fram í
Bandaríkjunum, Þýskalandi, Spáni, Kína, Frakklandi,
Ísrael og Ungverjalandi. Efnisskrá ársins var helguð
195. afmælisári Liszts og innihélt allar útsetningar
Liszts fyrir píanó af verkum Wagners. Mamriev hefur
sagt að draumur sinn sé að leika tónlist Wagners á
píanó á fegurri og litríkari hátt en hljómsveit. Það
verður áhorfenda að dæma hvort þessi draumur hans
rætist í Salnum á laugardag.
Tónleikarnir hefjast kl. 17 og er almennt miðaverð
2.000 kr.
Litríkari en hljómsveit
Íslenski dansflokkurinn hélt vestur um haf í
gær. Verður flokkurinn á ferðalagi í nær þrjár
vikur og sýnir í sjö borgum á austurströnd
Bandaríkjanna, frá Virginíu upp til New Hamp-
shire. Er þetta í samræmi við þá stefnu flokks-
ins að sýna mikið erlendis en á undanförnum
árum hefur hann sýnt víða og fær að jafnaði
fjölda boða um sýningarhald. Er skemmst að
minnast ferðar hans til Kína, en í Evrópu hefur
flokkurinn sýnt í Frakklandi, Slóveníu, Austur-
ríki, Líbanon, Skotlandi, Tékklandi, Póllandi,
Belgíu, Þýskalandi, Hollandi, Danmörku, Ítalíu,
Finnlandi og Svíþjóð.
Sýningarferðalög dansflokksins hafa aukist
en hann sýnir að jafnaði tvær til þrjár nýjar
sýningar í Borgarleikhúsinu þar sem hann
hefur aðsetur. Við dansflokkinn starfa nú 11
dansarar, fastráðnir, gestadansarar og nemend-
ur á danssamningum. Verkin á efnisskrá flokks-
ins eru afar fjölbreytt. Hefur verið lögð áhersla
á það í efnisvali að sinna jöfnum höndum íslenskri dansasmíð og kalla erlenda
höfunda til starfa með flokknum. Hafa sumir þeirra komið með fullbúin verk
í farteskinu en aðrir lagt áherslu á að smíða ný verk með flokknum.
Þegar heim verður komið mun hluti af dönsurum flokksins halda til Frakk-
lands er þar er í næsta mánuði danshátíð helguð verkum Ernu Ómarsdóttur.
Dansflokkur vestur
HVER ER ÞINNA