Fréttablaðið - 02.11.2007, Qupperneq 28

greinar@frettabladid.is
Rjúpnaveiðitímabilið hófst í gær. Í haust verða veiðar á rjúpu ein-
göngu leyfðar í nóvembermánuði, fjóra
daga vikunnar. Þetta er gert í ljósi
niðurstöðu rjúpnatalningar Náttúru-
fræðistofnunar Íslands sem sýndi að
fækkað hefur í varpstofni rjúpunnar
um 70.000 fugla frá því í fyrra. Við
aðstæður sem þessar ber stjórnvöldum
að gæta ítrustu varfærni við ákvörðun
um veiðistjórnun og við því hefur verið brugðist
með því að fækka veiðidögum úr 26 í 18. Auk þess
verður griðlandi rjúpu á Suðvesturlandi viðhaldið
og sölubanni á rjúpu og rjúpnaafurðum fram-
lengt. Fækkun veiðidaga á ekki að koma niður á
þorra skotveiðimanna. Breytingin mun hins
vegar verst koma við þá fáu magnveiðimenn sem
eftir eru.
Veiðikortakerfi það sem notað er við veiði-
stjórnun hér á landi hefur að mörgu leyti reynst
vel. Engu síður hefur borið á því að skil veiði-
manna á veiðiskýrslum dreifist nokkuð yfir árið.
Það er hins vegar nauðsynlegt að
skýrslurnar skili sér fyrr, það er að
þær hafi allar borist að vori, svo að
stjórnvöld geti unnið úr upplýsingun-
um og haft hliðsjón af þeim við
ákvörðunartöku um rjúpnaveiði. Ég
mun á næstunni beita mér fyrir breyt-
ingu á lögum um vernd, friðun og
veiðar á villtum fuglum og villtum
spendýrum til að svo megi verða.
Undanfarin ár hafa skotveiðimenn
brugðist vel við óskum umhverfis-
ráðuneytisins um hófsamar og
ábyrgar veiðar. Rjúpnaskyttur bera
mikla ábyrgð á því að vel takist til við veiðarnar
í haust og eiga jafnframt mikilla hagsmuna að
gæta að vel takist til. Ég vil þess vegna hvetja
veiðimenn til þess að leggja sitt af mörkum og
skjóta ekki fleiri rjúpur en þeir þurfa fyrir sig
og sína. Þannig stuðla þeir að því að áfram verði
gengið til rjúpna á Íslandi um ókomna framtíð.
Að lokum óska ég veiðimönnum ánægjulegrar
útivistar í íslenskri náttúru.
Höfundur er umhverfisráðherra.
Stundum hófsamar veiðar
Hávær hópur úrtölumanna reynir nú að öskra niður
Sigurð Kára Kristjánsson
alþingismann og aðra flutnings-
menn frumvarps um að leyfa
að selja bjór og léttvín í búðum.
Voði sé á ferð. Ég spyr: Ætlið
þið þá ekki að banna bjórinn
aftur?
Þið notuðuð sömu rök fyrir
tuttugu árum gegn Geir H.
Haarde og öðrum flutnings-
mönnum frumvarps um að
leyfa bjórsölu. Heimurinn hlyti
að farast í nýju áfengisflóði. En
ekkert gerðist, þegar bjórbann-
inu var hnekkt, annað en það,
að víndrykkja, sem áður
mældist ekki í opinberum
tölum, kom fram og að drykkju-
siðir Íslendinga bötnuðu, eins
og allir geta borið vitni um,
sem komnir eru yfir miðjan
aldur. Með bjórbanninu var
fólki mismunað: Þeir, sem áttu
oft erindi til útlanda, gátu
jafnan útvegað sér bjór. Aðrir
urðu að hafa miklu meira fyrir
því að kaupa hann. Með
núgildandi sölubanni í venju-
legum búðum er fólki líka
mismunað: Þeir, sem eiga
heima langt frá ríkisbúðunum,
eiga erfiðara með að útvega sér
léttvín með mat eða bjór yfir
sjónvarpi en aðrir.
Úrtölumennirnir vilja vegna
áfengisbölsins banna sölu bjórs
og léttvíns í venjulegum
búðum. Ég spyr: Hvers vegna
viljið þið þá leyfa hana í
ríkisbúðunum, sem hefur
snarfjölgað síðustu ár, um leið
og úrval hefur þar batnað? Er
ekki nær, að við hættum að
öskra hvert á annað og kom-
umst að samkomulagi? Hér er
tillaga: Þeir menn, sem ekki
vilja kaupa bjór og léttvín í
venjulegum búðum, fá leyfi
okkar hinna til að gera það ekki
og kaupa þennan varning alls
ekki eða kaupa hann aðeins í
ríkisbúðunum. Hinir, sem vilja
fá að kaupa bjór og léttvín í
venjulegum búðum, fá hins
vegar leyfi til að gera það.
Hver gerir þá það, sem honum
líkar. Verða ekki allir ánægðir?
Ég er bindindismaður fyrir
sjálfan mig, ekki fyrir aðra,
sagði Guðmundur Magnússon
hagfræðiprófessor. Mikil speki
er fólgin í þessum orðum. Þótt
sölubannið í búðum sé vissu-
lega smámál, er það um leið
stórmál, þegar sumir ætla eftir
geðþótta sínum að ráða því
beint eða óbeint, hvað aðrir
drekka með mat eða yfir
sjónvarpi.
Heimurinn ferst ekki í nýju
áfengisflóði, þótt reglur um
sölu léttvíns og bjórs verði
rýmkaðar. Árni Pálsson
prófessor sagði, að rónarnir
mættu ekki koma óorði á vínið.
Við tökum ekki málfrelsi af
öllum, þótt sumir misnoti það.
Á sama hátt hljótum við að
miða reglur um sölu léttvíns og
bjórs við venjulegt fólk, sem
vill gjarnan fá að stinga einni
flösku af léttvíni niður í
matarkörfuna í kjörbúðinni, ef
það á von á gestum um kvöldið,
í stað þess að þurfa að gera sér
sérstaka ferð í ríkisbúðina, sem
oft er langt í burtu. Við getum
ekki látið þetta fólk gjalda
þess, að sumir aðrir vilja fara
beina leið til helvítis og nota til
þess ýmist áfengi eða önnur
efni. Þeir menn verða alltaf til.
Á að refsa venjulegu fólki fyrir
það?
Ekki er heldur verið að ana
út í neitt ævintýri. Það er vitað,
hvaða afleiðingar hefur að selja
léttvín og bjór í venjulegum
búðum. Þetta er gert í lang-
flestum löndum, sem Íslend-
ingar sækja heim, án þess að
neitt hafi þar breyst til hins
verra. Raunar virðist mér, að
vínmenning verði því betri sem
reglur um meðferð víns eru
frjálslegri.
Það má áfengið eiga, að það
hefur engum gert mein að
fyrra bragði, eins og Tómas
Guðmundsson skáld benti
hógværlega á. Það er hvorki
því né venjulegu fólki, sem
notar léttvín og bjór í hófi, að
kenna, að illa fer fyrir sumum í
lífinu. Ekki er heldur úr vegi að
minna á, að nýjar rannsóknir
sýna, að það sé fólki beinlínis
hollt að drekka hæfilega mikið
rauðvín, því að þá dragi úr
hjartasjúkdómum. Það er leitun
að drykk, sem er í senn hollur
og eykur vellíðan, og full
ástæða til að auðvelda aðgang
að honum fremur en torvelda.
Í brúðkaupinu í Kana forðum
breytti Kristur vatni í vín við
mikinn fögnuð. Nú er kominn
tími til að bæta víni við vatn í
kjörbúðum.
Vín í búðir!
Við getum ekki látið þetta fólk
gjalda þess, að sumir aðrir
vilja fara beina leið til helvítis
og nota til þess ýmist áfengi
eða önnur efni. Þeir menn
verða alltaf til. Á að refsa
venjulegu fólki fyrir það?
Þ
að er eitthvað mjög öfugsnúið við að íbúar í einu húsi,
eða jafnvel einni íbúð, komist upp með að halda næsta
nágrenni sínu í heljargreipum svo mánuðum skiptir.
Fréttablaðið sagði í gær frá einu slíku tilfelli. Í því dæmi
mega íbúar í götu í miðbænum búa við stöðugt ónæði og
ógn frá nágrönnum sínum sem stunda fíkniefnasölu nánast fyrir
opnum tjöldum, með öllum þeim hörmungum sem geta fylgt þeim
viðskiptum.
Á þessu ári hafa verið færðar til bókar sextán heimsóknir lög-
reglunnar í viðkomandi hús og þar hafa fundist fíkniefni, þýfi og
afsöguð haglabyssa.
Það er engin furða að fólkið sem býr í næsta nágrenni við slík
ósköp óttist um sig og sína.
Því miður er þetta ástand ekki einsdæmi. Í Fréttablaðinu í
dag er sagt frá því að lögreglan á höfuðborgarsvæðinu telur síst
ofáætlað að viðvarandi vandamál vegna óreglu íbúa tengist fimm-
tán til tuttugu húsum eða íbúðum í borginni. Gera má ráð fyrir
að hvert þessara húsa og íbúða trufli líf nokkurra fjölskyldna og
einstaklinga í næsta nágrenni. Það þýðir að á hverjum degi þurfa
mögulega tugir eða hundruð saklausra borgarbúa að lifa við þá
tilfinningu að vera ekki öruggir inni á eigin heimili.
Úrræðaleysi kerfisins gagnvart þessum vanda virðist vera
sláandi.
Í frétt Fréttablaðsins í gær kemur fram að nágrannar hússins
í miðbænum hafa skrifað borgarfulltrúum bréf og farið fram á
þeirra hjálp í málinu. Bréfriturum finnst óskiljanlegt að fíknefna-
sala geti viðgengist á sama stað í svo langan tíma, þrátt fyrir ítrek-
aðar kvartanir til lögreglu. Þar er síst of sterkt til orða tekið.
Stefán Eiríksson, hinn röggsami lögreglustjóri höfuðborgar-
svæðisins, segir að lögreglan deili áhyggjum íbúa og verið sé að
skoða hvað hægt sé að gera til að koma málinu í rétt horf.
Eftir sextán heimsóknir á sama stað, upptöku þýfis, eiturlyfja
og haglabyssu, sem hefur verið breytt í árásarvopn, hefði maður
ætlað að málið ætti fyrir löngu að vera komið af skoðunarstigi. Ef
þetta dugar ekki til aðgerða, hvað þá?
Lögreglan hefur sýnt í verki að vont ástand getur lagast hratt
ef hún leggur af lausatök. Besta dæmið er stórbætt hegðun fólks í
miðbænum að nóttu til um helgar. Þar komust menn áður upp með
ýmis skrílslæti, brjótandi glös og mígandi þar sem þeim sýnd-
ist, eins og það væri viðunandi framkoma. Þegar lögreglan varð
loks sýnileg í miðbænum var hún fljót að leiðrétta þann mikla
misskilning. Og ólíkt því sem hinn reyndi yfirlögregluþjónn Geir
Jón Þórisson hélt fram fyrir fáeinum mánuðum þurfti ekki mörg
hundruð lögreglumenn í það verk.
Svipaða viðhorfsbreytingu virðist þurfa innan lögreglunnar
gagnvart íbúum ógæfuhúsa og íbúða í borginni. Nágrannar þeirra
eiga skýlausan rétt á því að lögreglan taki mun fastar á málum en
nú virðist vera raunin. Jafnvel þó að það kosti stöðuga viðveru
lögreglumanna við viðkomandi hús til að koma í veg fyrir ólíðandi
yfirgang íbúa þeirra.
Ólíðandi
yfirgangur