Fréttablaðið - 22.04.2008, Blaðsíða 16

16 22. apríl 2008 ÞRIÐJUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björgvin Guðmundsson og Björn Ingi Hrafnsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Fleipur
Margt má segja um Hallargarðinn við
Fríkirkjuveg. Til dæmis að hann sé
fallegur og að saga hans sé merk. Af
þeim ástæðum – og svo sem fleirum
– má segja að vert sé að varðveita
hann í núverandi mynd. Það er hins
vegar ofmælt hjá Þorleifi Gunnlaugs-
syni, borgarfulltrúa VG, í grein í
Fréttablaðinu í gær að Hallargarður-
inn sé „helsta útivistarperla Reykvík-
inga“. Fólk sækir helstu útivistarperlur
Reykvíkinga. Það fer í Laugardalinn,
Nauthólsvík, Öskjuhlíð, Elliðaárdal-
inn, Fossvogsdalinn, Hljómskála-
garðinn, Heiðmörk, Viðey. Það
er sjaldan fólk í Hallargarðinum.
Þess vegna nær hann því ekki
að vera útivistarperla. Hvað
þá helsta útivistarperla
Reykvíkinga.
Óboðlegt
Það er annars til marks um dugleysi
borgaryfirvalda að í fjórgang hefur
borgarráð slegið á frest að afgreiða
samning um sölu Fríkirkjuvegar 11.
Borgin auglýsti húsið til sölu og sá
sem bauð best vill leggja nýjan veg
að því. Sá vegur þyrfti að liggja um
hluta Hallargarðsins. Vel má vera að
það sé dónaskapur og yfirgangur að
vilja leggja slíkan veg. Líka má vel
vera að það sé hið eðilegasta
mál. Hvað sem mönnum
finnst þurfa borgar-
yfirvöld að klára
málið. Fólk var kjörið í
borgarstjórn til þess að
taka ákvarðanir.
Er úttektin ekki hafin?
Valgerður Sverrisdóttir, varaformað-
ur Framsóknar, er súr yfir útkomu
flokksins í fylgiskönnun Fréttablaðs-
ins. Hún segir stöðuna grafalvarlega
og vonbrigði. „Við verðum að taka
okkur á og fara í úttekt á því hvað
gera skal,“ segir hún. Þetta hefur
heyrst áður. Alveg frá síðustu kosn-
ingum. Enda úrslit þeirra hörmung
fyrir flokkinn. Þáverandi formaður
boðaði úttekt, núverandi
formaður boðaði líka úttekt.
Einhver skyldi ætla að slík
úttekt væri hafin. Og jafnvel
vel á veg komin. En svo er
greinilega ekki. Hefur forysta
Framsóknarflokksins eitt-
hvað að óttast sem komið
gæti í ljós við úttekt?
bjorn@frettabladid.is
Sunnudaginn 20. apríl sl. birtist í Fréttablaðinu viðtal
við Vilhjálm Egilsson, fram-
kvæmdastjóra Samtaka atvinnu-
lífsins. Hann varpar sem fyrr
fram fullyrðingum sem tæplega
fá staðist og er ekki fremur en
áður beðinn að skýra orð sín né
að lýsa hvernig hann ætlar að
draga úr verðbólgu með slakari
peningastefnu.
Af málflutningi hans undan-
farna mánuði og misseri verður
ekki önnur ályktun dregin en sú
að hann hefði fremur kosið
meiri verðbólgu en minni og að
kjarabætur sem hann hefur
samið um fyrir hönd samtaka
sinna yrðu teknar til baka í
formi verðbólgu. Ábyrgð
Vilhjálms er mikil og nær væri
að hann styddi viðleitni Seðla-
bankans og annarra til þess að
koma böndum á verðbólgu og
endurvinna stöðugleika í
íslensku efnahagslífi. Það er
brýnasta hagsmunamál fyrir-
tækja og heimila. Víst er að
minna aðhald peninga stefnunnar
myndi ekki draga úr verðbólgu.
Sömu uppgjörsreglur
Ég ætla ekki að elta ólar við
málflutning Vilhjálms hér en
hlýt þó að víkja að einu atriði.
Hann segir Seðlabankann
stórlega ofmeta nettóskulda-
stöðu þjóðarbúsins við útlönd og
leggur áherslu á að bankinn
stígi fram og viðurkenni að hann
hafi ekki verið með réttar tölur.
Seðlabankinn hefur ítrekað
gert grein fyrir því að greiðslu-
jöfnuð og skuldastöðu við útlönd
gerir hann upp samkvæmt
alþjóðlegum stöðlum líkt og
allar aðrar þjóðir. Í því uppgjöri
eru fjármunaeignir metnar á
markaðsverði þar sem því er til
að dreifa, annars á bókfærðu
verði. Allir fylgja sömu upp-
gjörsreglum enda er það
forsenda þess að hægt sé að
bera saman tölur á milli landa.
Seðlabankinn hefur á hinn
bóginn oft nefnt að erlenda
skuldastaðan kunni að vera
ofmetin.
Mat á óskráðum eignum
Í Peningamálum sem gefin voru
út 10. apríl sl. birtist grein eftir
Daníel Svavarsson, hagfræðing í
Seðlabankanum, þar sem beitt
er áþekkum aðferðum og
notaðar hafa verið annars staðar
til þess að meta verðmæti
erlendra eigna sem ekki eru
skráðar á markaði.
Annars staðar hafa þessir
útreikningar verið kynntir til
skýringar þegar munur hefur
verið á þeim og hinu opinbera
uppgjöri, eins og hér var gert
nú. Auðvitað verður að hafa
fyrirvara á nákvæmni þessara
útreikninga þar sem þeir fela í
sér mat á markaðsverði eigna
sem ekki eru skráðar á markaði
og þar með ekki til markaðsverð
á. Niðurstaða Daníels er hins
vegar sú að miðað við áætlað
markaðsverðmæti beinnar
fjármunaeignar innlendra aðila í
útlöndum og erlendra aðila hér á
landi var hrein erlend staða
þjóðarbúsins við útlönd í lok
þriðja ársfjórðungs 2007
neikvæð um sem nemur 27% af
vergri landsframleiðslu en ekki
120% eins og hið opinbera og
alþjóðlega viðurkennda uppgjör
sýnir.
Líklegt er þó að hlutföll á milli
markaðsverðs og bókfærðs
verðs skráðra eigna, sem notuð
eru til að meta verðmæti
óskráðra eigna, feli í sér
eitthvert ofmat á söluverði
eigna vegna þess að seljanleiki
óskráðra eigna er minni en
skráðra.
Afsökunarbeiðni ekki þörf
Þótt ekkert verði fullyrt um hve
miklu betri nettóskuldastaðan er
en birtist í hinu opinbera og
viðurkennda uppgjöri benda
útreikningarnir til þess að
nettóskuldir þjóðarbúsins séu
mun minni en uppgjörið gefur
til kynna.
Þessar ótvíræðu vísbendingar
eru auðvitað jákvæðar og rétt að
vekja á þeim athygli eins og gert
er í Peningamálum nú. Seðla-
bankinn þarf hins vegar ekki að
viðurkenna neina villu eða
biðjast afsökunar á neinum
tölum í þessum efnum. Hann
gerir upp samkvæmt sömu
reglum og aðrir og birtir til
frekari skýringar vandaða
greiningu á þáttum sem hið
opinbera uppgjör nær ekki að
fanga, líkt og annars staðar
hefur verið gert. Ekki verður séð
hvað Vilhjálmi Egilssyni gengur
til með málatilbúnaði sínum.
Höfundur er bankastjóri
Seðlabanka Íslands.
Í tilefni af viðtali við
Vilhjálm Egilsson
INGIMUNDUR FRIÐRIKSSON
Í DAG |Efnahagsmál
UMRÆÐAN
Lúðvík Gizurarson skrifar um efna-
hagsmál
Samkvæmt fréttum vilja margir hér á landi hafa viðskipti sín í evrum.
Greinarhöfundur telur að opna eigi
þennan möguleika hægt og rólega.
Besta leiðin væri sú, að stór og ríkur
evru-banki í Evrópu setti hér upp
útibú, sem væri eingöngu með viðskipti
í evrum og hefði í gegnum eiganda sinn
í Evrópu óbeinan aðgang að seðlabanka evrunnar.
Sett fram sem tillaga um vitræna aðgerð í öllu
ruglinu hér í dag.
Svo hlaupið sé úr einu í annað, þá þarf að nota
önnur meðul en stýrivexti til að hafa hemil á
verðbólgunni. Örugglega hafa háir stýrivextir
öfug áhrif. Háir stýrivextir draga hingað erlent
lánsfé, sem er svo dælt út með okurvöxtum til að
græða á. Valda þenslu. Með lækkun núverandi
stýrivaxta vilja erlendir okurlánasjóðir ekki lána
okkur lengur og allt dregst saman. Verðbólgan
lækkar og allt verðlag. Lægri vextir lækka allt
verðlag.
Gott dæmi um verðbólgu höfum við
þessa dagana. Ríkissjóður gæti lækkað
bensín og dísilolíu niður í rúmar 100 kr.
og lækkað þannig verðbólgu í þjóðfé-
laginu. Ríkissjóður tapaði að vísu
tekjum í bili alla vega, en er skuldlaus
og hefur vel efni á þessari lækkun á
tekjum með því að fella niður föst gjöld
sín. Allir nota bensín og barnafjöl-
skyldur oft einna mest. Nú hækkar
matvara handa börnum og kæmi
lækkun á bensíni á móti. Hækkun stýri-
vaxta hækkar bæði mat og bensín.
Fasteignamarkaðurinn má ekki hrynja (30%)
eins og Seðlabankinn spáir. Það nálgast glæp. Er
aleiga fólks. Finna þarf nýjar leiðir til að hús og
íbúðir geti gengið kaupum og sölum án þess að
skapa verðbólgu. Þetta er algjör grundvöllur
hagkerfis almennings. Stöðugleiki þarf að vera í
þessum viðskiptum. Til að sýna lit gæti ríkið greitt
niður (um 2-3%) vexti Íbúðalánasjóðs með
vaxtabótum. Sleppa þeim á móti. Fá fólk til að trúa
að eitthvað geti lækkað en kaup hækkað.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Evru-banki og önnur meðul
LÚÐVÍK GIZURARSON
Vor í Kaupmannahöfn!
Come2 Scandinavia er með tvær íbúðir í miðborg Kaup-
mannahafnar. Einungis 15mín gangur að Ráðhústorgi.
Þetta er frábær og ódýr lausn fyrir hópa og fjölskyldur
sem vilja hafa það gott yfir helgi eða viku í Köben.
Erum einnig með góð verð á bílaleigubílum.
Nánari upplýsingar á www.come2scandinavia.com
Sími: +45 3325 6425 • Netfang: info@come2scandinavia.com
Þ
að er auðvelt að sjá um reksturinn og skila góðu búi
þegar vel árar og skattpeningarnir hrannast nánast
hraðar inn en hægt er að eyða þeim. Þannig hefur
ástandið verið í góðæri undanfarinna ára, en nú reynir
á. Almenningur fær fá haldreipi vonar í því svartsýnis-
tali sem einkennir umfjöllun um íslenskt efnahagslíf. Á stuttum
tíma féll krónan um meira en tuttugu prósent, seðlabankastjóri
talaði um að húsnæðisverð myndi dragast saman um þrjátíu pró-
sent og heyra mátti af áhyggjum af verðbólgu og atvinnuleysi.
Það er ekki að undra að almenningur sé uggandi um sinn hag og
vilji fá að vita hvað ríkisstjórnin ætli að gera í málinu.
Skoðanakönnun Fréttablaðsins frá því um helgina sýnir að
mestu sveiflurnar séu á fylgi Samfylkingar og Vinstri grænna.
Samfylking missir átta prósentustig, en Vinstri græn bæta við
sig sjö. Sumir hafa reynt að benda á að þessi tilfærsla á fylgi stafi
af umræðum um álversframkvæmdir, eða því að ráðherrar Sam-
fylkingarinnar séu aldrei á landinu. Þessir þættir geta átt sinn
hlut, en meginskýringin liggur í því sem skiptir alla kjósendur,
alltaf, mestu máli; stöðu efnahagslífsins og væntingum þar um.
Þegar blikur eru á lofti um það hvort hægt verði á sama tíma að
ári að borga af húsinu, báðum bílunum og sumarbústaðnum, auk
þess að hafa efni á utanlandsferðunum og tómstundastarfi barn-
anna, þá minnka áhyggjur af fossum og ósnortnu landsvæði.
Þegar horfurnar eru svartar, líkt og nú er talað um, minnkar
stuðningur við ríkisstjórnina og þá flokka sem hana skipa. Það
sem er því áhugavert nú er af hverju fylgi Sjálfstæðisflokksins
sveiflast ekki meira á milli kannana og af hverju Framsóknar-
flokkur og Frjálslyndi flokkurinn eru ekki að bæta við sig fylgi
umfram skekkjumörk, en sveiflur hjá öllum þrem flokkunum
eru innan við þrjú prósentustig á milli kannana.
Nú ætti að vera gósentíð hjá litlu stjórnarandstöðuflokkunum
tveimur, Framsókn og Frjálslyndum, að sækja inn á óánægða
kjósendur Sjálfstæðisflokksins. Síðastnefndi hópurinn virðist
eiga í fá hús að vernda þessa dagana, þrátt fyrir að vera ugg-
andi um sinn hag og stjórnun efnahagsmála. Það er til lítils fyrir
óánægða sjálfstæðismenn að segjast ætla að kjósa samstarfs-
flokkinn í ríkisstjórn og þrátt fyrir drauma örfárra einstaklinga
um einstakt samstarf Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna er
bilið milli flokkanna of stórt fyrir kjósendur að flakka þar auð-
veldlega á milli. Eftir stendur því valið milli Framsóknarflokks
og Frjálslynda flokksins, en greinilegt er að hvorugur þeirra
flokka þykir sá næstbesti. Þá er hvorugur flokkurinn að draga
til sín óánægjufylgið frá Samfylkingunni, heldur rennur það
þráðbeint til Vinstri grænna.
Það hlýtur að vera nokkuð áhyggjuefni fyrir leiðtoga Fram-
sóknar og Frjálslyndra að þeir eru ekki að ná óánægjufylginu
til sín, og áleitin spurning hvað það er í málflutningi þeirra eða
ímynd flokkanna sem veldur því að þeir virðist vera að fest-
ast í sessi sem örflokkar á tíma sem ætti að vera gósentíð allra
stjórnarandstöðuflokkanna.
Fylgi flokka og efnahagsástandið:
Ekki hægt að velja
þann næstbesta
SVANBORG SIGMARSDÓTTIR SKRIFAR