Fréttablaðið - 22.06.2008, Blaðsíða 54
N A N N A R Ö G N V A L D A R D Ó T T I R
S K R I F A R M A T A R H U G L E I Ð I N G A R
14 matur
Það er engin skylda að bjóða upp á grill-mat þegar fjölskyldan eða vinirnir koma í mat á sumrin þótt stundum
mætti halda það. Í staðinn fyrir að fá fólk í
kvöldmat í garðinum eða á svölunum, standa
sveittur við grillið og keppast við að ljúka
máltíðinni á meðan síðustu sólargeislanna
nýtur – hvernig væri þá að bjóða þess í stað
upp á langan og letilegan helgarhádegis-
verð eða „brunch“ þar sem hægt er að útbúa
flesta réttina með fyrirvara og bera fram
þegar hentar? Nýta sólina þegar hún er
hæst á lofti og njóta góða veðursins í ró og
næði yfir góðum mat með skemmtilegu
fólki. Þá er heldur engin þörf á að breyta
klukkunni til að geta baðað sig í sólinni við
matarborðið …
Í svona boði er hægt að hafa ótrúlega fjöl-
breytta rétti og í sjálfu sér eru matseðlinum
lítil takmörk sett þótt ákveðnir réttir séu
„brunch-legri“ en aðrir. Markmiðið ætti
ætíð að vera að allt sé sem einfaldast og
best; að ekki þurfi mikið fyrir matnum að
hafa og sem allra fæst þurfi að gera á síð-
ustu stundu, svo að gestgjafinn geti notið
máltíðarinnar með gestunum og þurfi ekki
að vera á sífelldum þönum. Best er að setja
allt á borðið í einu og hvetja gestina til að
taka sér langan tíma við borðið og teygja úr
þeirri ánægjustund sem góð máltíð á að
vera.
Sumir „brunch“-réttir eru frekar þungir
og mjög orkuríkir en það þarf alls ekki svo
að vera og létt, litrík og frískleg salöt eru til
dæmis tilvalin í sumarboðið. Auk þess er
um að gera að hafa grænt salat með og einn-
ig nóg af góðu brauði.
Hér koma tillögur að nokkrum sumarleg-
um réttum sem eiga vel við í svona boði.
Auðvitað er líka hægt að hafa þá alla á
kvöldverðarborðinu (og bökuna á kaffiborð-
inu), þeir eiga ekkert síður við þar; þeir eru
heldur ekkert of sparilegir og henta vel
fyrir alla fjölskylduna. Þannig eiga góðir
„brunch“-réttir einmitt að vera.
Allar uppskriftir eru ætlaðar fyrir 6.
BÖKUÐ EGG MEÐ SKINKU OG
TÓMÖTUM
Flottur en einfaldur réttur. Hægt er að hafa
formin tilbúin í ísskápnum með tómatmauk-
inu og skinkunni, þá er ekkert eftir nema að
brjóta eggin yfir og baka. Þó þarf líklega að
lengja tímann svolítið ef allt er ískalt.
1 lítill laukur
1 hvítlauksgeiri
1 msk. olía
1 dós saxaðir tómatar
nýmalaður pipar
salt
100 g skinkustrimlar
10-12 basilíkublöð, söxuð
6 egg
smjör til að smyrja
formin
Hitaðu ofninn í
200° C og smyrðu
6 lítil soufflé-form vel.
Saxaðu laukinn og
hvítlaukinn smátt og láttu
krauma í olíunni þar til
laukurinn er mjúkur.
Helltu þá tómötunum
út í, kryddaðu með
pipar og salti og láttu malla
áfram í 8 til 10 mínútur, eða
þar til mestallur vökvinn er
gufaður upp. Skiptu blönd-
unni þá í formin. Blandaðu
saman skinku og basilíku og
settu ofan á – formin ættu að
vera næstum full en þó ekki
alveg. Brjóttu eitt egg ofan á hvert
form, raðaðu þeim á plötu og bakaðu í
ofni í um 12 mínútur, eða þar til eggin hafa
stífnað. Berðu þau fram heit eða volg með
góðu brauði.
KARTÖFLUGRATÍN MEÐ
HRÁSKINKU OG VORLAUK
Sérlega gómsætt kartöflu-
gratín sem vel er hægt að
útbúa kvöldið áður og
geyma í kæli; svo er
það bara sett í ofninn
og bakað þar til það er
gullinbrúnt og heitt í
gegn. Hráskinkunni má
sleppa en krydda gratínið þá
ef til vill ögn meira.
750 g bökunarkartöflur
80-100 g hráskinka
3-4 msk. ferskt óreganó,
saxað
nýmalaður pipar
örlítið salt
250 g mascarpone-ostur, mjúkur
100 ml léttmjólk eða nýmjólk
1 knippi vorlaukur
smjör eða olía til að smyrja formið
Hitaðu ofninn í 200° C. Flysjaðu kartöflurnar
og skerðu þær í bita. Sjóddu kartöflubitana í
saltvatni í 8 til 10 mínútur og helltu þeim svo
í sigti og láttu renna af þeim. Rífðu hrá-
skinkuna í bita og blandaðu saman við,
ásamt óreganói, pipar og salti. Helltu öllu
saman í smurt form. Hrærðu saman
mascarpone-ost og mjólk og dreifðu yfir.
Snyrtu vorlaukana, skerðu hvern um sig í
tvennt eftir endilöngu og raðaðu þeim ofan
á. Bakaðu gratínið í 20 til 25 mínútur, eða
þar til það er farið að taka góðan lit.
Gratínið er borið fram heitt eða volgt en
það er reyndar líka gott kalt.
NICOISE-BLEIKJUSALAT
Hefðbundið nicoise-salat er með túnfiski og
kartöflum en það er sumarlegra að nota
nýveidda bleikju og pastað er skemmtileg
tilbreyting. Hægt er að útbúa allt sem á að
fara í salatið með fyrirvara og blanda því
svo saman um hálftíma áður en það er
borið fram.
300 g bleikjuflök (eða lax), roðflett og
beinhreinsuð
pipar
salt
1 msk. olía
3-4 egg, harðsoðin
150 g makkarónur eða annað pasta
100 g strengjabaunir (frosnar)
12-16 ólífur, steinlausar, skornar í tvennt
½ rauð paprika, skorin í bita
3 tómatar, vel þroskaðir, skornir í báta
væn lófafylli af salatblöðum, til dæmis
klettasalat
SALATSÓSA
4 msk. ólífuolía
safi úr ½ sítrónu
1 tsk. dijon-sinnep, helst grófkorna
1 tsk. hrásykur eða hunang
pipar
salt
Skerðu flökin í hæfilega bita, kryddaðu
þau með pipar og salti og steiktu þau í
olíunni í um 2 mínútur á hvorri hlið (lengur
ef flökin eru þykk). Láttu þau kólna og
losaðu þau svo sundur í smærri bita.
Skerðu eggin í báta. Sjóddu pastað þar til
það er rétt meyrt og baunirnar í um 5
mínútur, eða eftir leiðbeiningum á
umbúðum. Láttu allt kólna. Blandaðu
pasta, baunum, ólívum, papriku, tómötum
og salati saman í skál. Hristu salatsósuna
saman, helltu henni yfir salatið og bland-
aðu vel. Blandaðu að lokum eggjabátum
og bleikju gætilega saman við.
FERSKJU- OG JARÐARBERJABAKA
Sætar og ósætar bökur eru alltaf vinsælar
og þessi hér er mjög einföld, ekki síst ef
notað er bökudeig sem keypt er tilbúið og
útflatt (fæst því miður bara stundum).
Hveitið í fyllingunni er til að binda safann
sem rennur úr ávöxtunum þegar þeir
bakast.
bökudeig (keypt tilbúið eða gert úr 250
g af hveiti, 100 g af köldu smjöri, ¼ tsk.
af salti, 1 litlu eggi og köldu vatni eftir
þörfum)
4 ferskjur
150 g jarðarber (mega vera frosin)
25 g pekan- eða valhnetukjarnar,
grófmuldir
2 msk. hveiti
3 msk. hrásykur
2 msk. smjör
Byrjaðu á að búa til deigið ef ekki er notað
tilbúið deig: Myldu smjörið saman við
hveitið (einfaldast að nota matvinnsluvél)
og bættu við eggi og salti. Bættu svo við
köldu vatni smátt og smátt, ½ til 1
matskeið í einu, þar til hægt er að hnoða
deigið saman. Mótaðu það í kúlu, kældu
hana í að minnsta kosti hálftíma og flettu
deigið svo út á milli tveggja bökunar-
pappírsarka í hring, nokkru stærri en mótið
sem nota á. Hitaðu ofninn í 180° C. Skerðu
ferskjurnar í báta og blandaðu þeim saman
við jarðarber og pekanhnetur. Blandaðu
saman hveiti og strásykri og hrærðu saman
við ávextina. Leggðu deigið yfir formið og
snyrtu kantana ef þarf, dreifðu ávöxtunum
í formið og brjóttu deigið ögn inn yfir þá.
Skerðu smjörið í bita og dreifðu þeim yfir
ávextina. Settu bökuna í ofninn og bakaðu
í um 20 mínútur. Berðu hana fram volga,
til dæmis með mascarpone-osti, ís eða
rjóma.
Það þarf ekkert að grilla
Best er að setja allt á borðið í einu og hvetja gestina til að taka sér langan tíma. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR