Fréttablaðið - 22.11.2008, Blaðsíða 28

28 22. nóvember 2008 LAUGARDAGUR
G
unnar Sigurðsson, leikstjóri
og verkefnisstjóri hjá
EmmEss ís er einn þeirra
sem staðið hefur fyrir borg-
arafundum undanfarnar
vikur. Þar hefur þjóðinni
verið boðið að koma og ræða ástand mála í
þjóðfélaginu. „Ég byrjaði bara einn, en fékk
svo í lið með mér Davíð nokkurn Stefánsson,
dætur mínar og vinkonu dóttur minnar,“
segir Gunnar um upphaf borgarafundanna.
„Við vorum fjögur til fimm sem skipulögðum
fyrsta fundinn. Þá leigði ég bara Iðnó og
greiddi fyrir það sjálfur.“ Nú er hópurinn
mun stærri og segir Gunnar að það sé tutt-
ugu til þrjátíu manna hópur sem skipuleggi
borgarafundina.
Gegnsæja ákvörðunartöku
Gunnar er mjög ósáttur við hve lítið ríkis-
stjórnin hefur haldið þjóðinni upplýstri og
þykir skorta mjög á gegnsæi í ákvörðunar-
töku í dag. Hann segir eina helstu ástæðuna
fyrir því að blásið var til borgarafunda hafi
verið til að fá upplýsingar, til að komast að
borðinu þar sem ákvarðanir um framtíðina
sem snerta okkur öll eru teknar og vegna
þess að fólk hafi nú ríka þörf til að tjá sig.
„Ég hef aldrei verið pólitískur, aldrei verið
að eltast við að skipta mér af landsmálum. En
mér fannst bara nóg komið,“ segir Gunnar.
„Ég stend í þeim sporum eins og fjöldi Íslend-
inga að lánin eru að rjúka upp úr öllu valdi.
Ég var búin að setja mitt líf í farveg, réði við
afborganir og það sem ég var að gera. Ég
bara vann, borgaði mínar skuldir og stóð mig
ágætlega í því. En það breytist verulega
þegar allar skuldir hækka töluvert í hverjum
mánuði. Og maður hefur ekkert um þetta að
segja.“
Gunnar segist vilja hafa áhrif á framtíð
sína og landsins, þetta sé ekki bara ákvarð-
anataka stjórnvalda. „Það er ekkert verið að
láta okkur vita, á einhverjum faglegum
nótum, hvernig staðan er. Sérstaklega ekki
með orðum sem við skiljum. Það gerir það að
verkum að fólk finnur fyrir miklu óöryggi.
Óöryggi skapar ótta og ótti skapar reiði. Það
er kannski það sem við stöndum frammi
fyrir í dag, að við vitum svo lítið.“
Búa til rödd fyrir almenning
Sá fjöldi sem mætt hefur á borgarafundina,
bæði í Iðnó og Nasa hefur ekki komið Gunn-
ari á óvart. Fyrir næsta fund er búið að bóka
Háskólabíó þannig að hann reiknar væntan-
lega með enn fleira fólki næst. „Með borg-
arafundunum erum við að reyna að búa til
rödd fyrir fólkið, þar sem það getur komið
saman og látið í sér heyra. Sumir þurfa líka
að tala. Sumt af þessu fólki hefur engan til að
tala við um þessi mál og skilur ekki hvað er
að gerast. Viðbrögðin hafa verið mjög góð.
Síðustu mótmæli á Austurvelli og síðasti
fundur sem haldinn var á Nasa segja til um
það. Það segir að fólk ætlar ekki og mun ekki
taka þessu þegjandi og hljóðalaust. Ég veit
ekkert hvernig heildarlausnin á þessu mun
koma út, en það er lágmark að uppfræða
okkur um hvernig og hvað er í gangi.“
Vill sjálfur stjórnarskipti
Sjálfur vill Gunnar nýja ríkisstjórn, en legg-
ur áherslu á að það sé hans skoðun, en ekki
þess hóps sem stendur að borgarafundunum.
Innan hópsins sé pólitískur þverskurður;
sumir vilji kosningar og aðrir ekki, en allir
vilji upplýsingar um almenna umræðu. „Við
viljum upplýsingar og gegnsætt stjórnarfar
hér á landi. Við viljum að fólki fái að fylgjast
með því sem er að gerast. En stjórnvöld eru
bara ekkert að tala við mig. Þess vegna krefst
ég þess núna á mánudaginn að ríkisstjórn
Íslands og alþingismenn mæti okkur í
Háskólabíói, setjist hjá okkur og ræði við
þjóðina.“
Gunnar leggur áherslu á að staða fólksins
verði skoðuð og hagur fjölskyldna verði sett-
ur í forgang. „Það kemur alltaf betur og betur
í ljós að stjórnvöld, lífeyrissjóðir og verka-
lýðsfélög eru alltaf að taka stöðu með fjár-
magninu. Til dæmis að taka stöðu með verð-
tryggingu, með fjármagnseigendum á móti
fólkinu sem er að lenda í vandræðum. Það er
búið að reikna út tap lífeyrissjóðanna ef verð-
trygging yrði fryst í nokkra mánuði. En það
er ekki búið að reikna út tap heimilanna.“
Nýjar lausnir en ekki sömu leið
Til að koma til móts við fjölskyldurnar þurfi
að hugsa lausnir upp á nýtt, en ekki að fara
sömu leið og hefur áður verið reynd. „Það á
bara að fara nákvæmlega sömu leið og hefur
alltaf verið farin, að gefa okkur einhvern
slaka í greiðslum, en þá þarf að fara bónar-
leiðir í fimmtán stofnanir til að koma málun-
um í einhvern farveg og leggja þín mál fyrir
allt og alla. Af hverju á bara almenningur að
tapa á þessu?“
Ein leið í nýrri hugsun er að endurhugsa
hugtök eins og lánskjaravísitölu og verð-
tryggingu og hvaða áhrif þau hafa. „Menn
tala alltaf eins og lánskjaravísitala og verð-
trygging séu bara eins og náttúrulögmál sem
ekki megi hreyfa við. Við eigum bara að taka
utan um hvert annað, gera okkar besta og
standa saman. En ef við eigum að gera það,
þá eiga allir að gera það. Líka stofnanir og
ríkisvaldið. En þeir eru að gera hlutina alveg
eins og þeir hafa alltaf gert. Þeir ætla að
hundsa öll tilmæli frá almenningi og þeir
ætla ekki að tala við neinn. Þeir kvarta meira
að segja yfir því sjálfir að það sé ekki virkt
lýðræði á Alþingi. Og við eigum að treysta
þessu fólki fyrir lífi okkar í dag!“
Þannig að börnin verði stolt
„Við þurfum að fara að taka afstöðu með
okkur sjálfum og hætta að segja að það sé
ekki hægt að gera hluti, eins og með verð-
trygginguna. Það er verið að búa til verð-
bólguskot þegar krónan er sett á flot, sem er
algjörlega tilbúið eftir því sem mér er sagt.
Þá verður einhver verðbólga sem hækkar
lánin um æði mikið. Og við eigum bara að
taka þessum skelli. Ég bara skil ekki þessa
stefnu, að það sé endalaust hægt að horfa
fram hjá því sem kæmi stærsta hluta almenn-
ings best.“
Það verður líklega flókið að leysa þá erfiðu
stöðu sem Ísland er komið í en það þarf að
gera með sæmd. „Við þurfum að leysa þessi
mál þannig að börnin okkar og barnabörnin
geti verið stolt af okkur. Ég verð að segja
eins og er að ég treysti ekki því fólki sem er
núna til þess. Ég hefði viljað sjá miklu meiri
umræður á Alþingi og gegnsærri
afgreiðslu.“
Við höfum rödd, hlustið
Gunnar Sigurðsson er einn skipuleggjenda borgarafundanna sem haldnir hafa verið undanfarnar vikur. Þar hefur þjóðinni
verið boðið að koma og ræða saman. Næsti fundur verður á mánudag í Háskólabíói og hefur ráðherrum, þingmönnum og seðla-
bankastjórum verið boðið að mæta og taka þátt í samræðunum. Svanborg Sigmarsdóttir sló á þráðinn til Gunnars.
MARGMENNI Á NASA Mikill fjöldi fundargesta var á Nasa á síðasta borgarafundi. Næst verður fundur í Háskólabíói. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
GUNNAR SIGURÐSSON Finnst það réttara að Geir H.
Haarde bjóði sér í bíó, en að hann sé að bjóða Geir
í bíó. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Fólk finnur fyrir miklu óöryggi. Óöryggi skap-
ar ótta og ótti skapar reiði. Það er kannski það
sem við stöndum frammi fyrir í dag, að við
vitum svo lítið