Tíminn - 31.10.1982, Blaðsíða 4

4
SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1982
■ Málefni Háskóla íslands hafa mjög
verið í sviðsljósi fjölmiðla að undan-
förnu. Þegar Ijárlagafrumvarpið var lagt
fyrir Alþingi kom í Ijós að ríkisstjórnin
hafði ekki orðið við fjárbeiðni Háskól-
ans heldur skorið hana mjög niður.
Háskólinn brást skjótt við og mótmxlti
harðlega. í bréfi sem kennarar skólans,
starfslið og hundruð nemenda undir-
rituðu og afhentu dr. Gunnari Thorodd-
sen forsxtisráðherra segir að, að
óbreyttu fjárlagafrumvarpi muni koma
kyrkingur í eðlilegan vöxt Háskólans,
ekki aðeins á nxsta ári, heldur muni
afleiðinganna gxta miklu lengur. Mest
allar framkvxmdir við nýbyggingar
skólans á næsta ári muni stöðvast og sú
hxtta vofi yfir að skólinn verði að vísa
nemendum frá, jafnvel öllum sem
nýskráningar óska nxsta haust.
f bréfi þessu segir enn fremur að til
þess að koma í veg fyrir svo alvarlegt
ástand verði þrennt að koma til.
1. 20 milljónir króna í aukið rekstrarfé
á verðlagi fjárveitingarbeiðna.
2. 20 milljónir króna í aukið fram-
kvæmdafé á árinu 1983 og á næstu 10
árum
3.20. nýjar stöður árlega næstu fimm ár.
Síðan 1979 hefur nemendum fjölgað
um eitt þúsund í Háskólanum, en
fjárveitingar hafa hins vegar lítt hækkað
að raungildi. Aðsóknin, sem er bein
afleiðing af hinu nýja framhaldsskóla-
Verður engum nýjum stúdentum
hleypt í Háskólann næsta haust?
Niðurskurður fjárveitingar veldur kyrkingi í eðlilegum vexti skólans
kerfi, kallar á meira húsrými, fleiri
kennarastöður, fjölbreyttari rannsókn-
arstörf, en við núverandi fjárhags-
aðstæður er ekki hægt að sinna slíku.
Helgar-Tímanum er kunnugt um að
ummæli sem Ingvar Gíslason mennta-
málaráðherra lét falla í blaðaviðtali á
dögunum hafa vakið undrun og reiði
meðal háskólamanna. í viðtalinu sagði
Ingvar að finna verði ráð til að beina
stúdentum í aðrar greinar og vel geti svo
farið að staðið sé frammi fyrir ofvexti
Háskólans á næstu árum. I framhaldi af
því lætur hann þá skoðun í Ijós að leiðir
til að draga úr ofvexti Háskólans séu
fjöldatakmarkanir og auknar náms-
kröfur.
Háskólamenn telja að ráðherra væri
nær að gerast málsvari skólans í
baráttunni við fjárveitingarvaldið held-
ur en að vera með ótímabærar
hugleiðingar af þessu tagi. Hinn aukni
fjöldi háskólastúdenta, sem að mörgu
leyti sé eðlilegur ef tekið er mið af
þróuninni í nágrannalöndum okkar, sé
bein afleiðing af nýju skipulagi fram-
haldsskólans, skipulagi sem mennta-
málaráðuneytið ber ábyrgð á og hlaut
að vita til hvers mundi leiða.
í framhaldi af blaðaskrifunum að
undanförnu fór Helgar-Tíminn á stúf-
ana og ræddi við nokkra menn sem
kunnugir eru málefnum Háskólans og
árangur þess getur að líta á síðunum hér.
GM
„Stúdentar
sameinaðir
gegn fjár-
svelti H.I.
— og fjöldatakmörkunum” segir Gunnar
Jóhann Birgisson formaður stúdentaráðs
■ „Það er full samstaða um það með
stúdentum að berjast gegn fjöldatak-
mörkunum í Háskólanum og fyrir
aukinni fjárveitingu til skólans á fjárlög-
um“, sagði Gunnar Jóhann Birgisson
formaður stúdentaráðs í samtali við
Helgar-Tímann
Gunnar Jóhann sagði að í september
s.l. hefðu stúdentar áttað sig á því hvert
stefndi varðandi fjárveitingar til Háskól-
ans. Stúdentaráð hefði þá sent mennta-
málaráðherra bréf og varað við niður-
skurði. í bréfinu var m.a. á það bent að
samkvæmt landslögum ber Háskólanum
að taka við öllum þeim nemendum sem
þangað sækja og hafa lokið tilskyldum
prófum, en ónóg fjárveiting mundi gera
skólanum ókleift að rækja þetta hlut-
verk.
„Við eigum samleið með yfirvöldum
Háskólans í baráttunni fyrir auknum
fjárveitingum," sagði Gunnar Jóhann,
„og samstarf okkar við rektor um það
efni hefur verið mjög gott“. Hann kvað
hundruð stúdenta hafa ritað undir skjal
það sem kennarar og aðrir starfsmenn
Háskólans sendu forsætisráðherra í
síðustu viku, en þar er ráðherra beðinn
að beita sér fyrir því að fjárveiting til
skólans verði endurskoðuð.
Við spurðum Gunnar Jóhann í
framhaldi af því um afstöðu stúdenta-
ráðs til fjöldatakmarkana.
„Stúdentar hafa ætíð lagst gegn
fjöldatakmörkunum. Um það eru allar
hinar pólitísku fylkingar í skólanum
sameinaðar. Við viljum að faglegar
kröfur einar ráði því hverjir fái að
stunda nám í skólanum. Menn eiga að
vcra frjálsir að því að velja námsbrautir
og þá um leið að axla þá áhættu sem því
fylgir. Við biðjum ekki um að okkur sé
tryggð atvinna að námi loknu. Fram á
það getum við ekki farið.“
Eru fjöldatakinurkanir í Háskólanum
með ólíku sniði?
„Já þær eru það.. Aðeins 20 stúdentar
fá að hefja nám í sjúkraþjálfun.
Takmörkunin í tannlæknadeild er á
þann veg að aðeins átta fá að fara inn á
annað ár. Og í fyrra samþykkti
háskólaráð að takmarka fjölda lækna-
nema sem færu upp á annað ár við töluna
36. Takmarkanir upp á annað ár eru
sérstaklega ósanngjarnar því í þeim
tilvikum eyða stúdentar heilum vetri í
nám og standast kannski allar faglegar
kröfur en fá samt ekki að halda áfram.“
Við spyrjum Gunnar Jóhann hvort
stúdentar hafi orðið varir við að
■ Gunnar Jóhann Birgisson formaður
stúdentaráðs. Tímamynd: Ella
atvinnustéttir utan skólans beiti þrýst-
ingi í þá átt að takmarka fjölda stúdenta
í sínum greinum.
„Það er erfitt að segja til um þetta og
við getum ekkert fullyrt um það. Hins
vegar hafa menn haft uppi vangaveltur
um að takmarkanir í tannlæknadeild
ráðist af þrýstingi frá tannlæknum, en
satt að segja vitum við ekki neitt um
það.“
Hvaða röksemdir hafa verið bornar
fram til að réttlæta Qöldatakmarkanir,
t.d. í sjúkraþjálfun undanfarin ár?
„Því er borið við að þessa námsmenn
þurfi að senda í læri til fullmenntaðra
sjúkraþjálfara og þeir geti bara ekki
tekið við fleiri. Við höfum hins vegar
bent á það að þegar fleiri sjúkraþjálfarar
hafa útskrifast þá fjölgar um leið þeim
sem geta tekið slíka leiðbeiningu að sér
og röksemdin er þar með dottin upp
fyrir.“
Gunnar Jóhann Birgisson sagði að
lokum að stúdentum virtist útlit í málum
Háskólans mjög svart um þessar mundir
og eitthvað yrði að gera hið fyrsta til að
bæta úr. Stúdentar mundu ekki liggja á
liði sínu til að svo mætti verða.
GM
Háskólinn standi
vörð um rétt
stúdenta til náms
— segir dr. Arnór Hannibalsson
lektor og gagnrýnir háskólaráð
harðlega
■ „Háskólinn á að standa sem einn
maður vörð um rétt stúdenta til náms“
segir dr. Arnór Hannibalsson, lektor í
heimspeki, I ýtarlegri grein um fjölda-
takmarkanir í Háskólanum í nýju
fréttabréfi skólans. Þar gagnrynir
hann harðiega ákvörðun háskólaráðs
að takmarka fjölda nemenda inn á
annað ár í læknisfræði. „Numerus
clausus (latínuheiti fyrir fjöldtak-
mörkun í háskóla) er uppgjöf“ skrifar
hann. „Með því að samþykkja num-
erus clausus tekur háskólaráð á sig
ábyrgðina á þeirri uppgjöf... Háskóla-
ráð á aldrei að samþykkja uppgjöf,
heldur standa fast á þeirri kröfu, að
ríkisvaldið búi þannig að starfsemi
Háskólans að hún standist fyllstu
kröfur. Það á að vísa ákvörðun um
aðgangstakmarkanir til ríkisvaldsins.
Neyði ríkið slíkt uppá háskólann með
stjórnvaldsboði, ber háskólanum að
mótmæla og standa vörð um þau
mannréttindi að menn hafi frelsi til
náms.“
í greininni segir Arnór enn fremur:
„Háskólinn á þegar í stað að leggja
höfuð áherslu á að taka saman
upplýsingar um sjálfan sig, taka
ákvörðun um mikilvægustu verkefni
næstu ára, gera áætlun um hvað þarf
til að koma þeim í framkvæmd og
berjast af hörku fyrir að fá aðstöðu
til þess. Háskólinn þarf að semja
greinargerð um stöðu sína í skóla-
kerfinu og í þjóðfélaginu, kynna hana
út á við, afla sér stuðnings og styrks
meðal allra þeirra sem öðlast skilning
á mikilvægi Háskólans. Meðan engin
■ Dr. Amór Hannibalsson lektor í
heimspeki.
höfuðáætlun er til (t.d. til næstu 10
ára) er erfitt að rökstyðja fjárhags-
beiðnir og verjast því að stjórnarráðið
skeri Háskólann niður við trog.“
Og Arnór heldur áfram: „Það er
vegna þess að Háskólinn hefur
vanrækt að marka sjálfum sér stefnu,
að óvinir hans hafa náð á honum jafn
góðu hálstaki og raun sýnir. Ef
háskólinn heldur að sér höndum í
þessum efnum, gæti svo farið að tala
stúdenta yrði skorin niður í mun ríkara
mæli en enn hefur verið gert. Hvað
gerir Háskóli íslands þá? Gengur hann
fram sameinaður, ótrauður, með
góðan málstað?
Eða lyppast hann niður, sundraður
fyrir ofureflinu?“ GM.