Tíminn - 31.10.1982, Blaðsíða 30

30
SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1982
■ Tvívegis á æfinni höfðu þeir hist,
Norbert Hagner frá Mannheim og
bankamaðurinn Hans Dietz við Heidel-
bergbankann. (Hér er nafni breytt).
Þessir fundir urðu ógleymanlegir fyrir
Dietz, en í minningu Norbert Hagner
var mynd Dietz meir á reiki.
Dietz er ekki í vafa um að það hafi
verið Hagner sem réðist á hann í íbúð
hans, ógnaði honum með byssu og hélt
honum, konu hans og börnum í gíslingu
í tíu klukkustundir. Dietz bar kennsl á
Hagner á lögreglustöðinni í Heidelberg
tæpu árí síðar sem þann mann er nóttina
á milli 2. og 3ja mars 1981 tók 28 manns
í gíslingu og rændi úr sjóði Kúrfursten-
bankaútibúsins 2,8 milljónum marka.
Nú hefur saksóknarinn í Mannheim
höfðað mál gegn Norbert Hagner og
Uwe bróður hans fyrir vopnað rán og
mannrán í fjórgang. Áttu þessi afbrot
sér stað í Mannheim, Bensheim,
Weinheim og Heildelberg. Þýfið nam
fjórum milljónum marka. I gíslingu tóku
þeir 58 manns, - Dietz þar á meðal. Svoö
mörg andlit má heita ómögulegt að
geyma í minni sér til langframa.
Hér koma tvö andlit við sögu. Eru það
andlit fórnarlambsins Hans Dietz og
hins ákærða, Norbert Hagner. Verður
hér sagt frá því með hverju móti
Hagner, sem er nú ókVæntur og hafði
ekki hlotið dóm áður, lenti á bekk
ákærðra. Þá verður því lýst hvernig hann
ógnaði æ fleiri samborgara sinna og
svældi út æ meira fé, og kórónaði feril
sinn loks með hinu kaldrifjaða banka-
ráni í Heidelberg, sem er hið mesta sem
þýsk afbrotasaga greinir frá eftir 1945.
„Verið þið bara róleg“
Hans Deitz segir nú frá nóttinni er
þeir tveir fundust:
„Það var á mánudaginn í föstuinn-
gangi um klukkan hálf átta um kvöldið.
Við ætluðum að fara í samkvæmi í tilefni
af kjötkveðjuhátíðahöldunum, þegar
dyrabjallan hringdi. Starfsmannastjór-
inn okkar kom upp þrepin í fylgd með
einhverjum manni. Við dyrnar sagði
hann: „Verið þið bara róleg, - þetta er
■ Uwe Hagner er hér í besta skapi við hlið snckkjunnar Perkilesar, sem þeir bræður keyptu, meðan þeir nutu lífsins
eins og kóngar á Miami.
þúsund mörkum vegna húsgagna og
bifreiðarkaupa. Þau giftu sig í ágúst 1977
og brátt rann það upp fyrir Hagner að
eitthvað varð hann að gera til að grynna
á skuldunum. Hildegard var komin af
góðu miðstéttarfólki og var við nám í
uppeldisfræðum er þau kynntust. Hún
féll alveg fyrir þessum unga heimsmanni
og alla tíð hafði hún litið upp til hans og
aldrei efast um að hann mundi ráða fram
úr öllum vanda.
En áfram með söguna frá Heidelberg
af vörum Dietz:
„Um morguninn þegar glæpamenn-
imir höfðu loks safnað saman öllu
fólkinu og höfðu alla fjóra lyklana sem
þurftu undir höndum, hélt sá eldri þeirra
til bankans, ásamt fjórum gíslanna. Um
klukkan hálf-fimm voru þeir komnir
aftur. Allt hafði gengið að óskum. Þeir
sögðust verða að binda okkur, en að þeir
mundu ekki gera okkur mein. Okkur var
öllum skipað niður í hitaklefann. Á
steingólfið höfðu þeir lagt ullarteppi.
Við urðum að leggjast á kviðinn og þeir
bundu okkur með snæri.“
Hvemig geta menn komið svona
nokkru í kring? Þarf í þetta mann eins
og Norbert Hagner, sem af vinum er
sagður „góðlyndur, hvetjandi og hrif-
næmur maður?“ Kona hans segir:
„Norbert hafði hæfileika til þess að
sannfæra hvem sem vera skyldi. Hann
gat allt sem hann setti sér að gera. En
sköpunar og framkvæmdahæfileikamir
nutu sín ekki fyrr en hann var kominn
út á refilstigu.“
Glæpaferillinn hófst með misheppn-
uðu mannsráni í desember 1977 og
endaði í milljónafyrirtækinu í Heidel-
berg. Dietz heldur áfram:
„Eina skiptið þegar ég varð verulega
hræddur, það var þegar þeir kölluðu
okkur eitt á eftir öðro niður í
hitunarklefann. Ég mundi eftir dæminu
frá Braunschweig, þar sem þeir myrtu
heila fjölskyldu. Ég sagði því við sjálfan
mig að ef ég sæi einhvem liggja dauðan
þegar niður kæmi, þá mundi ég fljúga á
náungann. Ekki mundi vera neinu að
tapa.“
Aldrei var Norbert Hagner einn að
ALLT VIRTIST ÆTLA
AB GANGA SVO VEL...!
28 gíslar biðu heila nótt, meðan 2.8 milljónum marka var rænt í
mesta bankaráni í Þýskalandi frá stríðslokum
árás. „Á sama andartaki dró hann upp
byssu og miðaði á okkur. Elsta dóttir
okkar fór að skæla, þegar hún sá
byssuna, en maðurinn sagði: „Þú þarft
ekki að vera hrædd. Við fórom í
yfirhafnirnar, bjuggum börnin upp og
fórum svo öll út í bílinn."
„Ákærðu ljúga og láta ekkert uppi við
yfirheyrslurnar," segir ákærandinn í
Mannheim. „Ríkissaksóknarinn er samt
' ráðinn í því að geta dregið þá til dóms
á grundvelli framburðar konu Hagners
og 58 gísla, sem þykjast þekkja báða
ákærðu aftur sem hina seku. í ákæru-
skjalinu er til að dreifa 66 sjónarvott-
um, 47 frásögnum, 86 vitnum og tveimur
vitnisburðum sérfróðra.
Nafni Hans Dietz er haldið hér leyndu
sem áður segir, en eftir ránið í
Heidelberg hefur fallið á hann og aðra
gísla grunur um að vera í vitorði méð
ódæðismönnunum. Lögreglan hefur
komist að ýmsu skrýtnu og í lesenda-
bréfum til blaða í Heidelberg undruðust
menn heigulshátt gíslanna: „{ gamla
Prússlandi var sú krafa gerð til
embættismanna að þeir legðu sig í hættu
ef Svo bar undir, hættu jafnvel lífi sínu.“
Litað hár og skegg
Kona Norbert Hagners segir svo frá
að Hagner hafi sagt sér að þann 2. mars,
síðdegis, hafi hann látið á sig dökka
hárkollu á heimili sínu í Mannheim og
litað hár sitt og skegg með litamaska.
Bróðir hans Uwe setti hins vegar upp
knapahúfu og gleraugu, sem voru
frábrugðin hans eigin. Alskeggið rakaði
hann af sér, en setti á sig ljóst
gerviyfirvaraskegg í staðinn. Héldu þeir
bræður nú til Heidelberg í grænum
BMW bíl sem Uwe átti. Hugðust þeir
taka þá bankamenn fasta sem gísl, er
þeir töldu að mundi hafa lyklana að
peningaskápnum undir höndum. Þeirra
á meðal var Hans Dietz.
Dietz segir:
„Þegar við vorum að ganga út úr
íbúðinni sagðist ég vilja slökkva Ijósin
og hann leyfði mér það. Þá hefði verið
auðvelt að skella aftur útidyrunum og
hringja á lögregluna. En á svona
augnablikum er maður ekki fær um að
hugsa skýrt. Síðar sagði ég við mig að
það hefði verið gott að ég gerði það ekki,
því úti var hann með konuna og börnin.“
Norbert Hagner er nú 31 árs gamall
og hann á yfir höfði sér 5-15 ára fangelsi.
Hagner reyndi sífellt að túlka veginn
niður á við til glæpaverkanna sem veginn
upp á við. Fram til þessa vill hann ekki
kannast við að hann eigi sök á að spilið
tapaðist. Það var öðrum að kenna.
Jafnan skellti Hagner skuldinni á
aðra, þegar eitthvað fór úrskeiðis í
tilveru hans. Sökudólgarnir voru ýmist
foreldrar hans eða þá konan. Eða þá
bara aðstæðurnar, sem svarist höfðu í
bandalag gegn honum.
Þegar hann kynntist Hildegard, sem
síéar varð kona hans, var hann 23ja ára
og vann sem fulltrúa á Altmann
hjónamiðlunarskrifstofunni í Hamborg.
■ Myndir af þeim Uwe og Norbert Hagner, sem lögreglan lét gera eftir lýsingum
gíslanna. En lögreglan komst þó aldrei á sporið.
Ekki líkaði honum sú vinna. Hann vildi
jafnan verða eitthvað meira. En foreldr-
ar hans höfðu ekki einu sinni látið hann
ganga í gagnfræðaskóla og það mundi
hann þeim alltaf. Faðir hans er
verkamaður, en móðir hans heimavinn-
andi húsmóðir. Þetta líf hatar Hagner
mjög og ákveður einn daginn að láta
ekkert standa í vegi fyrir sér lengur: „Nú
er ég kominn í stríð,“ segir hann við
konu sína.
Hans Dietz, gísl hans í Heildelberg
segir:
„Við fórom til heimilis starfsmanna-
stjórnans okkar og þar var okkur skipað
inn í herbergi, þar sem hinn glæpamað-
urinn var þegar fyrir. Þar vorom við
spurð hverjir auk okkar þyrftu að hafa
aðgang að peningaskápnum. Annar
glæpamaðurinn fór nú út með starfs-'
mannastjóranum og eftir því sem á
nóttina leið fylltist herbergið af konum,
körlum og börnum. Allir stólar og
bekkir voru setnir og það þurfti að ná í
aukastóla."
Skuldabasl
Árið 1975 fluttu þau Hagner og
Hildegard til Mannheim og leigðu sér
þar íbúð. Skuldir Hagners námu þá 65
verki, þegar hann framdi glæpi sína.
Jafnan var Uwe bróðir hans með
honum. Hildegard man eftir Uwe, þegar
hann var 16 ára gamall: „Hann var
kátur, lítill strákur, hjálpsamur, fjörug-
ur og blátt áfram.“
Uwe hafði ekki lært til nokkurs starfa
og reiddi sig í einu og öllu á eldri bróður
sinn. Við þau fjögur bankarán sem þeir
bræður frömdu var það jafnan hans
hlutverk að gæta gíslanna og deila síðan
fengnum með bróðurnum. Uwe Hagner
var 22ja ára, þegar hann var handtekinn
á landamærum Kanada og Bandaríkj-
anna, en þá hafði stóri bróðir þegar setið
í átta vikur í fangelsi í Mannheim.
Það var haustið 1977 að þeim datt í
hug að gera eitthvað sem væri í trássi við
lögin, en mundi skapa þeim grundvöll í
lífínu, vegna arðseminnar. Þar á meðal
datt þeim í hug að ræna einhverju barni.
Þeir ræddu þetta í áheyrn Hildegard sem
sagði: „Ég held að þið séuð orðnir
vitlausir." Var ekki meira hér um rætt
að sinni.
Bundu húseigandann við
tré
Svo var það eitt desemberkvöld að
Norbert Hagner kom heim klukkan hálf
tvö að nóttu, en hann var um það leyti
fulltrúi við vínyrkjurekstur Elmar Pier-
oth nokkurs, sem nú er efnahagsráðgjafi
í Berlín. Hann sagði við konu sína. „Ég
ætla að segja þér dálítið. Við höfum rænt
honum Brademann.“