Tíminn - 07.08.1993, Síða 7

Laugardagur 7. ágúst 1993
Tíminn 7
Halldór Blöndal landbúnaðarráöherra. Tlmamynd Arni Bjarna
að horfa á heildarmyndina, en
mér finnst það vanta inn í þá
skýrslu sem kynnt var í vik-
unni.“
Sighvatur þarf að endur-
skoða stefnuna í vaxta-
málum og málum skipa-
smíðaiðnaðarins
Sighvatur Björgvinsson sagði á
fundi með blaðamönnum, þegar
skýrslan var kynnt, að stjóm-
völd hljóti að taka mið af þeim
tölum sem koma fram í skýrsl-
unni. Ertu þá ósammála því?
„Hann hefur ekki sagt þetta í
mín eyru og ég veit ekki hvað
hann á við. Eg tek auðvitað ekki
mið af röngum eða úreltum töl-
um. Hann hlýtur að hafa átt við
það að stjórnvöld á hverjum
tíma hljóti jafht í landbúnaði,
iðnaði sem í vaxtamálum að end-
urskoða stefnu sína. Auðvitað
hljótum við að endurskoða
stefnu okkar í vaxtamálum. Það
gengur auðvitað ekki til lengdar
að raunvextir hér á landi séu
hærri en í öðrum löndum til
lengri tíma. Við verðum að beita
okkur fyrir breytingum í pen-
inga- og skattamálum, sem
verka örvandi á atvinnulífið og
draga þannig úr atvinnuleysi.
Það gefúr augaleið.
Það sama er að segja um iðnað-
inn. Skipasmíðaiðnaðurinn á í
miklum erfiðleikum, eins og síð-
ustu tíðindi af Slippstöðinni á
Akureyri eru glöggt dæmi um.
Ég hef raunar verið þeirrar skoð-
unar að stjómvöld hafi svo árum
skipti vanrækt þennan þátt iðn-
aðarins og ekki skilið þá miklu
þýðingu, sem það hefur fyrir
okkur sem fiskveiðiþjóð og ey-
Iand að hafa góðar skipasmíða-
stöðvar í landinu. Ég er því
þeirrar skoðunar — alveg eins
og Sighvatur telur að þau mál,
sem undir mig heyra, hljóti allt-
af að vera til endurskoðunar —
að hann geti líka litast um í sínu
eigin húsi og athugað hvort þar
er allt í eins góðu lagi og hann
kysi sjálfur."
Það gengur ekki að allur
spamaðurinn eigi að
koma úr einni átt
Telur þú að það sé tilviljun að
viðskiptaráðherra kynnir þessa
skýrslu með töluverðum látum,
núna þegar menn eru að fara að
heUa sér út í að koma saman
fjáriagafrumvarpi?
„Sighvatur er stór maður og
kann að koma orðum að hlutun-
um. Hann kynnti þessa skýrslu
sem samstarifsráðherra Norður-
landa og honum er í sjálfsvald
sett hvemig eða með hvaða
hætti hann gerir það.
Það liggur alveg fyrir að við í
landbúnaðarráðuneytinu höfum
lagt mjög hart að okkur við fjár-
lagagerð tveggja síðustu ára. Það
þýðir ekki að hrópa á hverju ein-
asta ári að allur spamaðurinn
eigi að koma aðeins úr einni átt
Það gengur ekki upp.
Ég hef orðið var við það að Al-
þýðuflokkurinn hefur það mjög
á orði, þegar honum þykir það
henta, að bændur séu óþörf stétt
hér á landi. Ég trúi því ekki að
það hafi legið í orðum viðskipta-
ráðherra. En á hinn bóginn hef-
ur Alþýðuflokkurinn stundum
fyrir kosningar yfirboðið okkur
sjálfstæðismenn í stuðningi við
bændur. Ég man sérstaklega eft-
ir því í mínu kjördæmi þegar
þjóðkunnur leikari var þar ofar-
lega á lista hjá Alþýðuflokknum
fyrir nokkmm ámm. Hann fékk
þá það hlutverk að spila land-
búnaðarmlluna eins og hún átti
að hljóma í Norðurlandi eystra,
en það var allt önnur mlla en
hljómaði í Reykjavík."
Áttu von á að fjárveitingar til
landbúnaðarins verði skertar
mikið í næsta fjárlagafrum-
varpi?
„Við stöndum nú frammi fyrir
því að það er nauðsynlegt að
draga saman í ríkisrekstri. Við
verðum að sætta okkur við það,
íslendingar, nú um sinn að þær
tekjur, sem við höfum, fara
minnkandi. Það er enginn happ-
drættisvinningur í sjónmáli. Eg
hef ekki skorast undan því að
standa eins að verki í niður-
skurði og aðrir. En ég hef heldur
ekki verið að brýna aðra á því að
þeir hafi staðið illa að sínu
verki.“
Vafasamar fjárfestingar í
verslun og þjónustu
Má ekki víða spara meira í land-
búnaðinum? Er yfirbyggingin
ekki t.d. of mikil hjá bændasam-
tökunum? „Þessi umræða er f
fullum gangi hjá bændastéttinni
sjálfri, hvemig hún getur dregið
úr yfirbyggingu og stjórnunar-
kostnaði. Eg geri mér góðar von-
ir um að sú umræða skili fljót-
lega árangri. Við verðum hins
vegar að gá að því að það er mik-
il yfirbygging hjá öðrum at-
vinnugreinum einnig og raunar
hjá ríkisvaldinu sjálfu. Upp á síð-
kastið hefur verið einhver árátta
að einblína á framleiðsluat-
vinnuvegina, landbúnað og sjáv-
arútveg, og tala um ofijárfest-
ingu þar. Hún er ekki síður og
kannski miklu meiri í verslun og
þjónustu. Ég hef stundum tekið
dæmi af því að bankar og opin-
berir sjóðir hafa lánað um tvo
milljarða króna í Borgarkringl-
una. Þeir peningar hefðu dugað
okkur til þess að leggja fullbúinn
veg milli Norður- og Austur-
lands og inn allt fsafjarðardjúp.
Þannig að víða má finna dæmi
um vafasama fjárfestingu. Því fer
víðsfjarri að við höfúm á undan-
fömum ámm farið gætilega
með.“
Búvörulagafrumvarpið
verður endurflutt
Átök urðu í fyrravor um frum-
varp til laga um breytingu á bú-
vörulögum. Hvernig verður tek-
ið á því máli í haust? Verður
fnimvarpið endurflutt?
„Það liggur fyrir ríkisstjómar-
samþykkt og samþykkt í báðum
þingflokkum stjórnarinnar um
að það skuli vera í höndum land-
búnaðarráðherra að ákveða, í
samræmi við alþjóðasamninga,
hvort jöfnunargjöld verði lögð á
innfluttar búvömr. Ég mun
fylgja því eftir að ná því máli
fram á Alþingi. Fmmvarpið var
hluti af víðara samkomulagi um
hið Evrópska efnahagssvæði og í
samræmi við þá yfirlýsingu um
GATT á sínum tíma, sem öll rík-
isstjómin stóð að.
Ég vil leggja áherslu á að þegar
landbúnaðurinn er að ganga inn
í erlenda samkeppni, sem gjör-
breytir starfsskilyrðum hans, er
nauðsynlegt að bændur geti
treyst framkvæmdinni og að hún
sé gerð í sem mestri sátt við
framleiðendur. Það er af þeim
sökum sem hér og í nálægum
Iöndum er kveðið á um það að
ákvörðun um upptöku verðjöfn-
unargjalda skuli vera í höndum
landbúnaðarráðuneytisins."
Þú hefur margoft sagt að
bændur þurfi að búa sig undir
samkeppni erlendis frá um sölu
á landbúnaðarvörum. Hvenær
mega bændur eiga von á að sú
samkeppni hefjist?
„Það hefur ekki enn tekist end-
anlegt samkomulag um GATT og
ég vil engu um það spá.“
Sauðfjárræktin þarf
meira svigrúm í búvöru-
samningnum
Þú hefur einnig sagt að þú sért
tilbúinn til að endurskoða bú-
vörusamninginn. Eru lflcur á að
af því verði og hverju vilt þú
breyta?
„Það, sem ég hef lagt höfuð-
áherslu á, er að skapa meira svig-
rúm í sambandi við sauðfjár-
framleiðsluna. Ég hef lýst mig
tilbúinn til að semja við bændur
á viðkvæmum gróðursvæðum
um að þeir dragi um skeið úr
sauðfjárrækt, en fái í staðinn
starf við landgræðslu og skyld
störf. Ég held líka að við verðum
að finna leiðir til að styrkja at-
vinnustarfsemi í sveitum, eink-
um á hinum afskekktari stöðum.
Ég vil þó taka fram að fyrir mér
er það ekki markmið að bændur
séu sem flestir, heldur vil ég að
þeir bændur, sem á annað borð
búa hér á landi, séu fjárhagslega
sjálfstæðir og hafi örugga af-
komu.“
En er ekki hætt við að ef menn
fara að hrófla við búvörusamn-
ingnum, þá koma fram háværar
raddir um að ríkið skeri niður þá
fjármuni, sem samningurinn
skuldbindur það til að verja til
landbúnaðar?
„Búvörusamningurinn er gagn-
kvæmur samningur og ríkið get-
ur ekki einhliða breytt honum."
Við ljúkum samtali við land-
búnaðarráðherra á léttari nót-
um. Alþýðublaðið sagði í vikunni
sögu af ferð Halldórs út í Drang-
ey. Þar segir að Halldór hafi snú-
ið við í einstiginu upp eyna, þar
sem uppgangan er hvað glæfra-
legust. Egill Jónsson á Seljavöll-
um á að hafa komið Halldóri til
bjargar. Þessi saga var borin
undir Halldór.
„Um þetta er það að segja að ég
er lofthræddur maður. Mér þótti
mjög glæfralegt að ganga út á
þessar syllur og gat ekki hugsað
mér að gera það. Ég vann við það
að mála skip í slippnum á Akur-
eyri sumarið 1974 og ég man að
ég þurfti oft að taka verulega á til
þess að ljúka því verki sem mér
var ætlað. Egill kom mér til
bjargar þama í Drangey eins og
oftar."